STT
|
Thiết bị đo nhiệt độ, độ ẩm
|
Yêu cầu kỹ thuật
|
1
|
Nhiệt
ẩm kế
|
- Phạm
vi đo: (-25 ÷ +50) oC
- Độ
phân giải: 0,2 oC
- Sai
số cho phép của phép đo: 0,3 oC
|
2
|
Nhiệt
kế tối cao
|
- Phạm
vi đo: (-10 ÷ +70) oC
- Độ
phân giải: 0,5oC
- Sai
số cho phép của phép đo: 0,5 oC
|
3
|
Nhiệt
kế tối thấp
|
- Phạm
vi đo: (-20 ÷ +40) oC
- Độ
phân giải: 0,5 oC
- Sai
số cho phép của phép đo: 0,5 oC
|
4
|
Nhiệt
ký
|
- Phạm
vi đo: (-10 ÷ +50) oC
- Độ
phân giải: 1,0 oC
- Sai
số cho phép của phép đo: 1,0 oC
|
5
|
Ẩm ký
|
- Phạm
vi đo: (0 ÷ 100)%
- Độ
phân giải: 2 ÷ 5%
- Sai
số cho phép của phép đo: 2% khi ẩm độ lớn hơn hoặc bằng 98% và 6% khi ẩm độ nhỏ
hơn 98%
|
2.5.
Nhiệt độ đất
- Đơn vị
đo nhiệt độ đất: oC (độ C)
- Nhiệt
độ mặt đất được đo ngay tại bề mặt đất.
- Nhiệt
độ các lớp đất sâu được đo tại các độ sâu: 5, 10, 15, 20, 50, 100, 150 và 300
cm.
- Phạm vi
đo: (-10 ÷ +70) oC
- Độ phân
giải: 0,5 oC
- Sai số cho
phép của phép đo: 0,5 oC
2.6.
Giáng thủy
- Đơn vị
đo giáng thủy: mm
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Cường
độ mưa: (0,1 ÷ 4) mm/phút
- Độ phân
giải: 0,1 mm đối với Vũ lượng kế và ≤ 0,5 mm đối với Vũ lượng ký
+ Sai số:
0,4 mm khi lượng mưa nhỏ hơn hoặc bằng 10 mm và 4% khi lượng mưa lớn hơn 10 mm.
2.7. Thời
gian nắng
- Đơn vị
đo thời gian nắng: giờ
- Số giờ
nắng được đo tại độ cao cách mặt đất 1,5 mét
- Phạm vi
đo: (0 ÷ 24) giờ
- Độ phân
giải: 60 giây
- Sai số
cho phép của phép đo: 0,1 giờ
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Đơn vị
đo tầm nhìn ngang: mét (m), kilomet (km)
- Tầm
nhìn ngang được đo tại độ cao cách mặt đất 1,5 mét.
- Phạm vi
đo: 10m ÷ 100km
- Độ phân
giải: 1m
- Sai số
cho phép của phép đo:
+ 50m khi
tầm nhìn nhỏ hơn hoặc bằng 600m
+ 10% khi
tầm nhìn lớn hơn 600m và nhỏ hơn hoặc bằng 1500m
+ 20% khi
tầm nhìn lớn hơn 1500m
3. Quan
trắc khí tượng trên cao
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
3.1.1.
Yếu tố đo, đơn vị đo và phạm vi đo
Yếu tố đo
Đơn vị đo
Phạm vi đo
Khí áp
(P)
Nhiệt
độ (T)
Độ ẩm
tương đối (U)
Hướng
gió (dd)
Tốc độ
gió (ff)
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Hectopascal
(hPa)
Độ
Celsius (oC)
%(RH)
Độ góc
360o
mét/giây
(m/s)
mđtv
1060 hPa -> 3 hPa
+ 60 -> -90 oC
1 -> 100%
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
0 - 180 m/s
3.1.2.
Sai số
Yếu tố đo
Sai số cho phép của phép đo
Áp suất
khí quyển (P)
Từ mặt
đất đến 100 hPa
1hPa đến 2hPa
Từ 100
hPa đến 3 hPa
2 hPa
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Từ mặt
đất đến 100 hPa
0.5oC
Từ 100
hPa đến 3 hPa
1 oC
Độ ẩm
Trong
tầng đối lưu
5%
Hướng
gió
Từ mặt
đất đến 100 hPa
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
2.5o khi tốc độ gió ≥ 15m/s
Từ 100
hPa đến 3 hPa
5o
Tốc độ
gió
Từ mặt
đất đến 100 hPa
1 m/s
Từ 100
hPa đến 3 hPa
2 m/s
Độ cao
địa thế vị
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
1% khi H ở gần mặt đất và giảm xuống 0.5% tại mức 100hPa
3.2. Quan
trắc gió trên cao bằng kinh vĩ quang học
3.2.1.
Quy định về yếu tố đo và đơn vị đo
Yếu tố đo
Đơn vị đo
Hướng gió
Độ góc 360o
Tốc độ gió
mét/giây (m/s)
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
a) Sai số
cho phép đối với thiết bị đo gió
Sai số
dưới 0,2o khi đọc góc cao và góc hướng.
b) Sai số
cho phép đối với đo hướng và tốc độ gió
- Đối với
hướng gió:
+ Tốc độ
gió từ 1 m/s, sai số hướng gió tối đa 40o;
+ Tốc độ
gió từ 2 m/s, sai số hướng gió tối đa 20o;
+ Tốc độ
gió từ 3 - 4m/s, sai số hướng gió tối đa 10o;
+ Tốc độ
gió≥ 5 m/s, sai số hướng gió tối đa 5o;
- Đối với
tốc độ gió: Sai số tối đa trong mọi trường hợp là 1m/s.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Tốc độ
gió lấy tròn 1m/s, hướng gió lấy tròn 1o.
Phần III
PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH
1. Phương
pháp quan trắc các yếu tố khí tượng:
1.1. Quan
trắc khí tượng bề mặt áp dụng theo Phụ lục 2, Quy chuẩn này;
1.2. Quan
trắc khí tượng trên cao áp dụng theo Phụ lục 3, Quy chuẩn này.
2. Chấp
nhận các phương pháp xác định theo những tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế có độ
chính xác tương đương hoặc cao hơn các tiêu chuẩn quy định tại mục 1.
Phần IV
TỔ CHỨC THỰC HIỆN
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
2. Trường
hợp các tiêu chuẩn về phương pháp xác định viện dẫn trong Quy chuẩn này có sửa
đổi, bổ sung hoặc thay thế thì áp dụng theo tiêu chuẩn mới.
3. Trong
quá trình thực hiện nếu có vướng mắc, các tổ chức và cá nhân kịp thời phản ánh
về Bộ Tài nguyên và Môi trường để xem xét, giải quyết./.
PHỤ LỤC 1
QUY ĐỊNH LỰA CHỌN VỊ TRÍ
QUAN TRẮC KHÍ TƯỢNG
I. QUY ĐỊNH LỰA CHỌN VỊ TRÍ ĐỐI VỚI QUAN TRẮC KHÍ TƯỢNG BỀ MẶT
1. Quy
định về lựa chọn địa điểm xây dựng vườn khí tượng
Công việc
quan trắc khí tượng phần lớn làm ở vườn khí tượng. Vì vậy việc lựa chọn vị trí
của vườn, cách lắp đặt các thiết bị máy móc, cách bảo quản vườn và máy móc sẽ
quyết định chất lượng số liệu quan trắc của trạm.
Vườn khí
tượng phải đặt ở nơi quang đãng, tiêu biểu cho vùng đặt trạm. Vườn phải cách xa
những chướng ngại vật lớn, hồ ao, sông, có thể ảnh hưởng tới chất lượng số liệu
và tính tiêu biểu của trạm.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Tuy
nhiên, tùy yêu cầu phục vụ của từng trạm, tiêu chuẩn chọn địa điểm có thay đổi.
Mặt vườn
phải bằng phẳng, không thấp hơn chung quanh, trồng cỏ không cao quá 20cm. Đường
đi trong vườn lát gạch hay đổ bê tông rộng không quá 0,40m, xung quanh có hàng
rào thoáng cao không quá 1,20m, hàng rào được sơn trắng.
Diện tích
của vườn 26m x 36m, 26m x 26m, 16m x 20m hoặc 16m x 16m, các cạnh của vườn theo
chiều Bắc Nam Đông Tây, cửa vườn mở về hướng Bắc.
2. Bố trí
máy móc trong vườn khí tượng
Nguyên
tắc cơ bản của việc bố trí máy trong vườn làm sao để các máy không ảnh hưởng
lẫn nhau, đồng thời cần chú ý đến điều kiện thuận tiện cho việc quan trắc.
Máy gió
đặt về phía Bắc, nhật quang ký, nhiệt kế đo nhiệt độ đất, đặt ở phía Nam vườn,
những máy thường quan trắc nên đặt gần đường đi dọc giữa vườn.
Sơ đồ bố
trí máy tại trạm do Cục Mạng lưới và trang thiết bị khí tượng thủy văn xét
duyệt, không được tự động thay đổi.
3. Bảo
quản vườn khí tượng
Vườn khí
tượng luôn được giữ sạch sẽ, mặt vườn không được đọng nước.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
II. QUY ĐỊNH LỰA CHỌN VỊ TRÍ ĐỐI VỚI QUAN TRẮC KHÍ TƯỢNG TRÊN CAO
1. Quy
định về lựa chọn địa điểm đặt trạm và bố trí công trình trạm quan trắc thám không
vô tuyến
1.1. Quy
định chung của công trình trạm:
a) Khu
vực được chọn làm địa điểm đặt trạm phải có tính đại biểu cho khu vực.
b) Thuộc
quyền sở hữu của Nhà nước, ít có khả năng di chuyển, xâm lấn, không nằm trong
quy hoạch phát triển của địa phương;
c) Đường
giao thông thuận tiện; hệ thống điện nước, thông tin liên lạc đảm bảo.
d) Đảm
bảo tính tự nhiên, thoáng đãng không gây cản trở cho hoạt động nghiệp vụ của
trạm.
1.2. Quy
định nhà đặt thiết bị điều chế khí Hydro của trạm TKVT (nhà điều chế Hydro):
a) Nhà
đặt thiết bị điều chế khí Hydro và bơm bóng:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Nhà đặt
thiết bị điều chế khí Hydro và bơm bóng phải xây dựng gần vườn thả máy thám
không.
- Không
bố trí nhà đặt thiết bị điều chế khí Hydro và bơm bóng gần khu dân cư và các
nguồn gây tia lửa như trạm biến thế điện, lò bếp.
- Nhà đặt
thiết bị điều chế khí Hydro và bơm bóng có diện tích tối thiểu 72 m2,
phải xây dựng đảm bảo nguyên tắc thoáng gió, tránh tích tụ khí Hydro.
- Cửa dẫn
bóng ra (cửa chính) phải được mở, để tránh hướng gió thịnh hành thổi vào trong
nhà gây hư hại, vỡ bóng lúc đang bơm. Cửa có kích thước cao ≥ 4,2m, rộng ≥
3,8m. Chiều cao tường nhà sản xuất khí Hydro và bơm bóng phải ≥ 5m. Nền nhà
được lát gạch sao cho khi có va chạm không sinh ra tia lửa. Có bàn bơm bóng.
- Việc bố
trí các thiết bị trong nhà sản xuất khí Hydro phải thiết kế phù hợp với công
việc làm hàng ngày của các QTV, kỹ thuật viên và phải có ý kiến đồng ý của Đài
KTCK xét duyệt không tự ý thay đổi.
b) Phải
có nguồn nước sạch cung cấp cho hoạt động hàng ngày của trạm TKVT, đặc biệt
phải có hệ thống dự trữ nước ngầm thuân tiện cho việc điều chế khí Hydro.
c) Bể
ngầm chứa chất thải do điều chế Hydro từ bình GIP-3 đổ ra và phải có hệ thống
xử lý nước thải bảo vệ môi trường.
1.3. Vườn
thả máy thám không:
a) Là địa
điểm quan trọng để làm mốc xuất phát cho mỗi lần thám không bằng phương pháp vô
tuyến.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
c) Xung
quanh vườn thả máy thám không không được có các chướng ngại vật làm ảnh hưởng
đến việc thả máy như nhà cao tầng, đường điện cao thế, cây to…
d) Diện
tích vườn thả máy, bố trí và lắp đặt thiết bị đo của vườn được bố trí theo “Quy
phạm quan trắc khí tượng bề mặt” do Trung tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia ban
hành và phù hợp với quy định của WMO.
2. Quy
định về lựa chọn địa điểm đặt trạm đo gió trên cao bằng máy kinh vĩ quang học
2.1. Quy
định chung:
Trạm đo
gió trên cao bằng máy kinh vĩ quang học là một trạm quan trắc khí tượng điều
tra cơ bản, do đó trước hết phải thỏa mãn những tiêu chuẩn lựa chọn địa điểm
như đối với trạm quan trắc khí tượng bề mặt.
2.2. Quy
định riêng:
Ngoài quy
định chung ở trên, trạm quan trắc gió trên bằng máy kinh vĩ quang học phải thỏa
mãn thêm những tiêu chuẩn sau:
a) Vị trí
để tiến hành quan trắc phải rộng rãi, góc cao của các chướng ngại vật không
vượt quá 50, không có đường dây điện thoại, điện lưới, dây ăng ten,v.v… chạy
qua;
b) Không
chọn địa điểm trạm ở những nơi thường tạo nên sương mù địa phương;
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
d) Địa
điểm để xây dựng nhà đặt thiết bị điều chế hydro phải riêng biệt, xa khu dân
cư, xa các nguồn gây lửa và thuận tiện cho việc thả bóng;
e) Thuận
tiện cho sinh hoạt, có hệ thống điện, nước, và mạng thông tin.
PHỤ LỤC 2
PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH VỀ
QUAN TRẮC KHÍ TƯỢNG BỀ MẶT
I. QUAN TRẮC ÁP SUẤT KHÍ QUYỂN
1. Quan
trắc áp suất khí quyển bằng khí áp kế thủy ngân
1.1.
Phương pháp quan trắc:
Quan trắc
khí áp cần thao tác nhanh để số liệu không bị ảnh hưởng bởi sức nóng của đèn
hay người đứng gần.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Hình 1. Cách đọc khí áp kế
1.1.1.
Đối với khí áp kế Kew quan trắc theo trình tự sau:
- Đọc
nhiệt kế phụ thuộc chính xác tới 0,1oC.
- Dùng
ngón tay gõ nhẹ vào thành ống, khoảng gần đầu cột thủy ngân, để làm giảm ảnh
hưởng của mao dẫn.
- Vặn
thước chạy vec ni ê, đầu tiên cho thước chạy vượt lên trên mặt thủy ngân, sau
vặn dần dần xuống và dừng lại, khi đáy thước chạy tiếp giáp với đỉnh cột thủy ngân,
sao cho hai bên của điểm tiếp giáp còn lại hai hình tam giác (Xem hình 1).
- Đọc trị
số khí áp, chính xác tới 0,1hPa. Khi đọc mắt quan trắc viên cần ở vị trí ngang
bằng với đáy thước chạy vec ni ê. Trị số khí áp gồm hai phần; phần số nguyên và
phần số thập phân:
+ Đọc
phần số nguyên trên thang độ ở ngay dưới vạch 0 của thước chạy.
+ Đọc
phần số thập phân: Tìm trên thước chạy một vạch chia trùng với một vạch nào đó
của thang độ, số đọc của vạch trên con chạy là phần số lẻ - phần mười.
Nếu không
có một cặp vạch nào thật trùng nhau, thì chọn cặp vạch “gần trùng” hơn cả.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
1.1.2.
Trường hợp là khí áp kế Fortin tiến hành quan trắc như sau:
- Đọc
nhiệt kế phụ thuộc chính xác tới 0,1oC.
- Dùng
ngón tay gõ nhẹ vào thành ống gần đầu cột thủy ngân, để làm giảm ảnh hưởng của
mao dẫn.
- Vặn ốc
điều chỉnh dưới đáy chậu, đưa mặt thủy ngân lên vừa chạm đầu kim ngà, sao cho
mũi kim ngà và bóng của nó trên mặt thủy ngân làm thành hai góc đối đỉnh.
- Vặn
thước chạy và đọc như đối với khí áp kế Kew.
- Đọc
xong, vặn ốc đưa mặt thủy ngân xuống cách mũi kim ngà độ vài mm.
1.2. Cách
tính hiệu chính khí áp mực trạm:
Trị số
đọc khí áp kế khi đưa về khí áp mực trạm cần phải làm các hiệu chính:
- Hiệu
chính khí cụ: Là hiệu chính sai số của máy so với khí áp kế chuẩn
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Hiệu
chính về vĩ độ 45o
- Hiệu
chính về độ cao mực 0 mét
Số hiệu
chính về vĩ độ 45o và về độ cao 0 mét gọi là số hiệu chính gia tốc
trọng trường. Hai số hiệu chính này kết hợp với số hiệu chính về nhiệt độ 0
oC gọi là số hiệu chính tổng hợp. Số hiệu chính này được tính sẵn, khi
quan trắc ở trạm chỉ cần tra bảng. Sau khi quan trắc khí áp kế, làm hiệu chính
khí cụ. Lấy trị số nhiệt độ phụ thuộc khí áp kế và số đọc khí áp kế đã hiệu
chính khí cụ, tra bảng hiệu chính khí áp tổng hợp, làm hiệu chính, sẽ được khí
áp mực trạm.
Thí dụ:
Số đọc nhiệt kế phụ thuộc: 21,3 oC, quy thành 21,5 oC.
Số đọc
khí áp kế: 998,4hPa, số hiệu chính khí cụ -0,1hPa, trị số thực của khí áp kế là
(998,4hPa - 0,1) = 998,3hPa, quy thành 1000hPa.
Nhìn ở
cột 1000hPa, dòng 21,5 được số hiệu chính - 5,8
Khí áp
mực trạm là: 998,3 - 5,8 = 992,5hPa
Chú ý:
Khi tra bảng hiệu chính cần quy các phần mười của nhiệt độ và khí áp kế theo
quy tắc sau:
* Nhiệt
độ có phần mười: 8,9,1,2 quy về nhiệt độ tròn gần nhất
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Nhiệt độ
có phần mười : 3,4,6,7 quy về phần mười 5
Thí dụ:
24,3 = 24,5 24,7 = 24,5
* Số đọc
khí áp kế quy tròn về 10hPa gần nhất.
Thí dụ:
998,5 = 1000 1014,0 = 1010
1.3. Cách
tính khí áp về mực biển:
Trị số
khí áp mực trạm muốn đưa về mực mặt biển được tính như sau:
a) Đối
với trạm có độ cao < 20 mét, số hiệu chính về mặt biển là hằng số, lấy khí
áp mực trạm cộng đại số với số hiệu chính, được khí áp mực biển.
b) Những
trạm có độ cao > 20 mét, dùng nhiệt độ không khí quy về độ chẵn và khí
áp mực trạm quy tròn về đơn vị 5hPa, để tra bảng hiệu chính khí áp rút về
mực biển. Lấy khí áp mực trạm cộng đại số với số hiệu chính khí áp về mực biển,
được khí áp mực biển.
Thí dụ:
Nhiệt độ không khí từ 15,0 đến 16,9 oC quy về 16 oC.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Khí áp
mực trạm từ 992,5 đến 997,4hPa quy về 995hPa
1002,6hPa
quy về 1005hPa.
c) Các
trạm có độ cao cách biển từ 800m đến 2300m, không tính khí áp mực biển, mà tính
độ cao quy về mặt đẳng áp 850hPa, theo mét địa thế vị.
1.4. Cách
tính biến áp 3 giờ:
Xác định
biến thiên khí áp 3 giờ bằng cách lấy trị số khí áp mực trạm lúc quan trắc trừ
đi khí áp mực trạm 3 giờ trước. Nếu khí áp lúc quan trắc cao hơn khí áp 3 giờ trước,
đặc điểm biến thiên khí áp có dấu +, nếu thấp hơn, đặc điểm biến thiên khí áp
có dấu -.
Ngoài ra
xác định mã số đặc điểm biến thiên khí áp 3 giờ qua trên giản đồ khí áp ký.
1.5. Cách
tính biến áp 24 giờ:
Tính biến
áp 24 giờ qua bằng cách lấy trị số khí áp mực trạm lúc quan trắc trừ đi trị số
khí áp mực trạm trước đó 24 giờ, chính xác tới 0,1hPa.
2. Quan
trắc áp suất khí quyển bằng khí áp kế hiện số (Digital) PA-11
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Khí áp kế
PA-11 được đặt ở nơi không có ảnh hưởng trực tiếp của sự thay đổi nhiệt độ.
Điện thế của pin phải đạt 4,5 đến 5,5 V. Nếu dưới 4,5 V phải nạp điện cho pin,
bằng cách lắp bộ nắn điện vào lỗ 2 mặt sau máy, công tắc ON/OFF ở vị trí OFF và
nạp trong 12 đến 16 giờ.
Cách sử
dụng:
- Đặt máy
vào vị trí, mở nút đậy lỗ thông 1 phía sau máy.
- Ấn nút
ON/OFF về vị trí ON, lúc đó màn hình hiện số + 1888,8, chứng tỏ máy hoạt động
tốt. Sau 10 giây số + 1888,8 biến mất và xuất hiện trị số khí áp cần đo.
- Đọc trị
số khí áp trên màn hình.
Chú ý:
Nhận biết tình trạng hoạt động của máy qua còi báo:
+ Nếu còi
báo thành tiếng liên tục, tức là pin đã < 4,5V, cần nạp điện cho pin.
+ Nếu còi
báo thành tiếng cách nhau 1 giây, hoặc 2 giây, tức là một trong ba bộ biến năng
trục trặc (tức là trị số của nó chênh lệch > 0,6hPa so với các bộ khác). Máy
cần điều chỉnh lại.
Các
trường hợp điều chỉnh khí áp kế PA-11 chỉ được thực hiện ở Trung tâm Mạng lưới
khí tượng thủy văn và môi trường.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Hình 2. Khí áp kế hiện số, mặt trước
1- Mặt
hiện số
2- Nút
mở
3- Nút
khuynh hướng áp
4- Lỗ
điều chỉnh
Hình 3. Khí áp kế hiện số, mặt sau
1- Lỗ
thông khí quyển
2- Lỗ
cắm nạp pin
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4- Chỗ
nối ra bộ ghi
3. Quan
trắc áp suất khí quyển bằng khí áp kế hộp
Khí áp kế
hộp dùng để quan trắc khí áp trên tàu biển, hoặc ở nơi không đòi hỏi độ chính
xác cao.
Khí áp kế
hộp thường đặt cố định trên bàn, hoặc treo trên tường.
Hình 4. Khí áp kế hộp
Trị số
khí áp đo bằng khí áp kế hộp không phải làm hiệu chính rút về mực trạm, chỉ làm
hiệu chính nhiệt độ.
Cách quan
trắc: - Đọc nhiệt kế phụ thuộc.
-
Gõ nhẹ vào mặt kính, đọc trị số khí áp.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
4. Quan
trắc áp suất khí quyển bằng khí áp ký
Khí áp ký
dùng để ghi sự biến thiên liên tục của áp suất khí quyển.
4.1. Cách
thay giản đồ:
Hàng ngày
thay giản đồ khí áp ký vào sau quan trắc 7 giờ. Giản đồ cần ghi ngày, tháng,
năm thay, tên trạm, số máy, giờ phút và người thay giản đồ. Giản đồ được cuốn
sát vào trụ giản đồ, các đường ngang cùng một trị số phải trùng nhau.
Hàng ngày
đánh mốc giản đồ vào lúc: 1, 7, 13, 19, 8 giờ và đọc khí áp kế lúc 8 giờ. Dùng
đầu bút chì gạt nhẹ cần kim để tạo thành mốc, khi đường ghi đi lên, gạt kim
xuống dưới; khi đường ghi đi xuống, gạt kim lên. Sau khi đánh mốc, đọc trị số trên
giản đồ ghi vào sổ quan trắc, chú ý đừng để mốc bậc thang.
Cần giữ
cho nét mực ngòi bút tự ghi thanh mảnh và chú ý tra thêm mực, tránh khô mực,
mất số liệu. Khi trị số đọc trên giản đồ khí áp ký và trị số khí áp mực trạm đo
được ở khí áp kế chênh lệch > 1hPa, cần điều chỉnh cần kim lên hoặc xuống
một giá trị tương ứng vào lúc thay giản đồ.
4.2. Cách
quy toán giản đồ khí áp ký:
a) Hiệu
chính giờ: Dùng bút chì kẻ một đường thẳng dưới hoặc trên đường ghi. Vạch trên
đường chì những mốc đối ứng các mốc giờ chính (Mốc đầu đường ghi: 8, 13, 19, 1,
7h). Định vị trí những giờ tròn trong khoảng hai mốc bằng cách chia đều đoạn
thẳng giữa hai mốc thành những đoạn bằng nhau theo số giờ giữa hai mốc đó.
Thí dụ:
Khoảng từ 8h - 13h chia 5 đoạn.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
b) Đọc
trị số từng giờ, chính xác tới 0,1hPa và ghi bằng bút chì vào vị trí tương ứng.
c) Tính trị
số hiệu chính:
Ghi trị
số khí áp mực trạm đọc từ khí áp kế 8, 13, 19, 1, 7h vào vị trí các giờ tương
ứng, gạch dưới các trị số này. Tính hiệu số giữa khí áp mực trạm với số đọc trên
giản đồ ở các mốc giờ này, nếu khí áp mực trạm lớn hơn số đọc thì hiệu số mang
dấu (+), ngược lại mang dấu (-).
Tính số
hiệu chính cho từng giờ theo công thức:
Dn:
Trị số hiệu chính tại Tn
Do:
Trị số hiệu chính tại mốc đầu
Dm:
Trị số hiệu chính tại mốc giờ sau
To:
Giờ có trị số Do
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Dm
- Do: Là tổng biến sai trong khoảng thời gian từ To đến Tm
n = (To
đến Tn ) = 1, 2, 3,... là số thứ tự thời gian kể từ giờ tròn sau To
Tm
giờ có trị số Dm
Thời gian
từ To đến Tn là khoảng thời gian tính bằng giờ từ mốc đầu
đến giờ cần tính Dn. Thời gian từ To đến Tm là
khoảng thời gian tính bằng giờ giữa hai mốc.
Thí dụ:
Giờ
13
14
15
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
17
18
19
Số đọc
trên giản đồ
998,9
998,7
998,9
999,1
1000,0
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
1000,2
Hiệu
chính
+ 1,2
+ 1,1
+ 1,0
+ 0,9
+ 0,8
+ 0,7
+ 0,6
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
1000,1
999,8
999,9
1000,0
1000,8
1000,8
1000,8
Với số
liệu của 13h, 19h như trên, ta có:
Lúc 14h
có D14 = + 1,2 + (14 - 13) x = +
1.2 - 0.1 = + 1.1
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Sau khi
tìm được số hiệu chính cho từng giờ, sẽ tính được các trị số khí áp đã hiệu
chính, như bảng trên. Thường ở các trạm sử dụng bảng tính sẵn để làm hiệu
chính.
d) Trường
hợp giản đồ có mốc bậc thang≥ 0,5hPa (≥ 0,5oC) phải làm 2 số hiệu chính.
Thí dụ:
Sai số lúc 13 giờ - 0,2; lúc 19 giờ có mốc bậc thang, đọc được là 1001,5 và
1002,3; khí áp mực trạm 19 giờ 1002,5; và sai số lúc 1 giờ - 0,1.
Tính 2 số
hiệu chính: + Đoạn 13 giờ (- 0,2) đến 19 giờ (1002,5 - 1001,5 = + 1,0)
+
Đoạn 19 giờ (1002,5 - 1002,3 = + 0,2) đến 1 giờ (- 0,1)
e) Tìm áp
triều và tính hiệu chính của các trị số áp triều:
Hàng ngày
từ 0h đến 24h, khí áp có hai lần lên và hai lần xuống. Lần xuống thứ nhất - gọi
là tối thấp thứ nhất - thường xảy ra từ 0h đến 7h, lần lên thứ nhất - gọi là
tối cao thứ nhất - thường xảy ra từ 7h đến 13h, lần xuống thứ hai - gọi là tối
thấp thứ hai - thường xảy ra từ 13h đến 19h, lần lên thứ hai - gọi là tối cao
thứ hai - thường xảy ra từ 19h đến 1h hôm sau. Tìm những điểm thấp nhất và cao
nhất ở các khoảng thời gian tương ứng trên giản đồ, đánh dấu các điểm ấy bằng
các mũi tên, đọc trị số, ghi giờ, phần lẻ giờ theo phần mười và tính số hiệu
chính cho các trị số đó.
Nếu các
trị số xuất hiện đúng giờ tròn thì lấy trị số đã hiệu chính ở các giờ đó; nếu
áp triều ở khoảng hai giờ tròn, thì chia giờ tròn thành 6 phần, trị số hiệu
chính ở hai giờ được xem như trị số hiệu chính từ hai mốc cơ sở và tính số hiệu
chính theo công thức trên.
Thí dụ:
Trên giản đồ khí áp ký đọc được trị số tối thấp thứ hai vào lúc 14h40 là 997,1hPa.
Trị số hiệu chính lúc 14h là + 1,1; lúc 15h là + 1,0, số hiệu chính lúc 14h40
sẽ là:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Vậy trị
số tối thấp thứ hai đã hiệu chính là: 997,1 + 1,0 = 998,1hPa.
Các trị
số tối cao hay tối thấp xuất hiện vào nhiều giờ liên tiếp, chọn trị số áp triều
vào giờ xuất hiện đầu tiên. Chú ý chọn tối cao ưu tiên số đọc trên giản đồ cao hơn,
chọn tối thấp ưu tiên số đọc trên giản đồ thấp hơn.
Trường
hợp có gió mùa Đông bắc tràn về, đường ghi khí áp ký đi lên từ 19 giờ ngày hôm
trước đến 1 - 2 giờ ngày hôm sau, sau đó đường ghi khí áp ký đi xuống, chọn tối
cao thứ 2 vào thời điểm đó, ghi giờ xuất hiện là 25,0 hay 26,0.
Trường
hợp có gió mùa Đông bắc tràn về, đường ghi khí áp ký đi lên liên tục từ 19 giờ
hôm trước đến 6 - 7 giờ hôm sau, áp triều bị phá vỡ, không chọn tối cao thứ 2
ngày hôm trước và tối thấp thứ 1 ngày hôm sau.
Trường
hợp có bão, đường ghi khí áp ký đi xuống liên tục, áp triều bị phá vỡ, không
chọn áp triều.
g) Tìm
trị số tối cao, tối thấp trong ngày:
Trị số
khí áp cao nhất và thấp nhất trong ngày được chọn từ 0h đến 24h. Trị số tối cao
thường trùng với một trong hai trị số tối cao của áp triều, trị số tối thấp thường
trùng với một trong hai trị số tối thấp của áp triều. Trường hợp do dông mạnh,
khí áp tăng vọt lên, hay tụt hẳn xuống, áp triều không chọn vào các trị số này,
nhưng trị số đó cao hơn hoặc thấp hơn trị số áp triều, thì chọn trị số tối cao hay
tối thấp của ngày vào vị trí đó và tính số hiệu chính như phương pháp trên.
Khi có
gió mùa Đông bắc hay bão, áp triều bị phá vỡ, không chọn áp triều, vẫn chọn trị
số tối cao, tối thấp hàng ngày.
II. QUAN TRẮC GIÓ BỀ MẶT
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Phương
pháp quan trắc:
Quan trắc
máy gió Vild tiến hành theo trình tự sau:
a) Quan
trắc hướng gió: quan trắc viên đứng dưới đầu phong tiêu, quan sát dao động của
phong tiêu trong 2 phút, ước định hướng thịnh hành theo la bàn 16 hướng. Nếu
trong khoảng 2 phút, phong tiêu chỉ xê dịch trong khoảng một độ la bàn 16
hướng, ghi hướng gió đó và đặc điểm hướng là định hướng. Nếu trong khoảng 2
phút, phong tiêu xê dịch quá một độ la bàn 16 hướng, đặc điểm là đổi hướng. Ghi
hướng gió là hướng phong tiêu dừng lại lâu nhất (Hình 5a).
b) Sau
khi xác định hướng gió, quan trắc viên bước sang bên phải, đứng ở vị trí vuông
góc với phong tiêu phía vành răng, quan sát vị trí dao động của bảng trên vành
răng trong 2 phút và xác định tốc độ gió (Hình 5b).
Hình 5a. Vị trí phong tiêu
Hình 5b. Xác định vị trí của bảng
Vành cung
răng có 8 răng, tuần tự từ răng 0 đến răng 7. Căn cứ vị trí của bảng trên vành
răng, xác định tốc độ gió theo bảng 1 dưới đây:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Bảng 1
Vị trí của bảng
Tốc độ gió m/s
Vị trí của bảng
Bảng nhẹ |
Bảng nặng
Răng 0
0
0
Giữa
răng 0 và răng 1
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
2
Răng 1
2
4
Giữa
răng 1 và răng 2
3
6
Răng 2
4
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Giữa
răng 2 và răng 3
5
10
Răng 3
6
12
Giữa
răng 3 và răng 4
7
14
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
8
16
Giữa
răng 4 và răng 5
9
18
Răng 5
10
20
Giữa
răng 5 và răng 6
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
24
Răng 6
14
28
Giữa
răng 6 và răng 7
17
34
Răng 7
20
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Trên
răng 7
> 20
> 40
Khi gió
mạnh, bảng gió vượt quá răng số 7, ghi tốc độ > 20m/s (bảng nặng >
40m/s).
Gió đều
là gió trong thời gian 2 phút tốc độ gió không thay đổi nhiều, bảng chỉ dao
động trong khoảng hai răng liên tiếp, hay hai bên một răng nào đó.
Gọi là
gió giật khi trong khoảng thời gian 2 phút, tốc độ gió thay đổi rõ rệt, đột
ngột tăng lên, rồi lại hạ xuống, bảng dao động trong khoảng 3 răng liên tiếp
hay hơn nữa (Hình 6).
Hình 6. Vị trí bảng khi gió giật
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
2. Quan
trắc gió bằng máy gió tự báo EL
Máy gió
tự báo EL dùng để đo tốc độ gió và hướng gió tức thời từ xa.
Phương
pháp quan trắc:
a) Khi
quan trắc gió, đồng thời bật cả 2 công tắc đo tốc độ và đo hướng gió để xác
định tốc độ và hướng gió. Sau khi quan trắc xong phải tắt máy, tránh bị cháy do
dông sét.
b) Quan
trắc tốc độ gió, khi tốc độ gió < 20m/s bật công tắc tốc độ về phía dưới,
tốc độ gió ≥ 20m/s bật công tắc lên phía trên. Nếu để công tắc ở vị trí giữa, đồng
hồ tốc độ gió không hoạt động. Xác định tốc độ gió trung bình trong 2 phút, đọc
trị số trên thang độ ở vị trí kim dừng lâu nhất. Nếu gió < 2m/s, kim đồng hồ
có dao động, xác định tốc độ gió 1m/s. Nếu kim chỉ tốc độ có dao động lớn, tốc
độ gió mạnh nhất chênh lệch với tốc độ gió nhỏ nhất ≥ 8m/s, tốc độ gió là vị
trí trung bình của kim chỉ tốc độ trên thang độ và đặc điểm gió là gió giật.
c) Quan
trắc hướng gió đồng thời với quan trắc tốc độ trong hai phút, ghi hướng gió ở ô
có đèn sáng lâu nhất.
Thí dụ:
Khi quan trắc, đèn có lúc sáng ở hướng S, lúc sáng ở hướng SW, nhưng thời gian
đèn sáng ở hướng S lâu hơn, xác định hướng gió là S, đặc điểm gió là định
hướng.
Nếu trong
thời gian 2 phút, đèn sáng ở nhiều ô (> 3 ô liên tiếp), xác định hướng ở ô
đèn sáng lâu nhất, hoặc nhiều lần nhất, đặc điểm gió là đổi hướng.
Thí dụ:
Khi quan trắc, đèn sáng ở ô hướng N, sau lại sáng tiếp ở ô NE, tiếp tục sáng ở
ô E và cứ sáng ở 3 ô như thế, nhưng thời gian sáng ở ô E lâu nhất, xác định hướng
gió là: E, đặc điểm gió là đổi hướng (Hình 7).
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Cần đảm
bảo điện áp từ 180 - 230V, nếu dùng acquy, điện áp phải ≥ 9V.
Nếu bóng
đèn chỉ hướng khi hoạt động không ổn định, lúc sáng, lúc mờ - lúc tắt, cần kiểm
tra độ tiếp xúc tấm tiếp điện về hướng trong bộ cảm ứng và làm sạch bề mặt các
bản tiếp xúc hướng trong bộ cảm ứng.
Nếu có
nguồn điện vào mà máy không làm việc, cần kiểm tra và thay cầu chì.
Hình 7. Mặt đồng hồ của bộ chỉ thị tốc độ và hướng gió
3. Quan
trắc gió bằng máy gió Tavid
Máy gió
Tavid dùng để đo tốc độ và hướng gió tại chỗ hay từ xa. Máy cho số liệu dưới
dạng tự báo hay tự ghi.
Phương
pháp quan trắc:
Trường
hợp máy Tavid còn bộ phận tự ghi, quan trắc gió như quan trắc gió theo máy gió
Munro.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Trường
hợp mất điện lưới, quan trắc gió theo máy gió Vild.
4. Quan
trắc gió bằng máy gió WRS-91
Máy gió
WRS-91 dùng để đo tốc độ gió, hướng gió và nhiệt độ không khí.
Máy cho
số liệu dưới dạng tự báo và tự ghi.
Máy gió
WRS-91 sử dụng nguồn nuôi 220 V hoặc 12 V đối với phần tự báo số. Đối với bộ
biến đổi tốc độ, bộ phận hồi phục tín hiệu và bộ ghi, dùng nguồn nuôi là 220V.
Phương
pháp quan trắc:
Trường
hợp máy gió WRS-91 bộ phận tự ghi hoạt động, quan trắc gió như quan trắc gió
của máy gió Munro.
Trường
hợp máy gió WRS-91 chỉ có bộ phận tự báo hoạt động, quan trắc gió như quan trắc
gió của máy gió EL.
Trường
hợp máy gió WRS-91 không hoạt động, quan trắc gió bằng máy gió Vild.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Máy gió
Munro dùng để đo và ghi lại trên giản đồ hướng gió tức thời (Theo các hướng N,
E, S, W, N hoặc theo độ 0 - 360o) và tốc độ gió tức thời (m/s).
5.1. Thay
giản đồ máy gió Munro:
Giản đồ
máy gió Munro thay vào lúc 9 giờ 10 phút hàng ngày. Khi có gió≥ 15 m/s thì
chưa thay giản đồ, chờ gió < 15 m/s mới thay. Nếu từ 9 đến 10 giờ gió vẫn≥
15 m/s, để cho máy hoạt động đến 10 giờ rồi xoay giản đồ vượt qua nẹp cho máy
gió hoạt động tiếp, chờ khi gió < 15 m/s mới thay và ghi thời gian thay
chính xác tới phút.
Hàng ngày
đánh mốc giản đồ vào lúc 10, 13, 19, 1, 7, giờ. Dùng bút chì gạch một nét trên
giản đồ, không đụng vào kim chỉ hướng hay kim chỉ tốc độ.
Việc thay
giản đồ được tiến hành như sau:
Bước 1: Ghi tên
trạm, ngày tháng năm và giờ phút thay giản đồ.
Bước 2: Khóa
các van của ống áp và ống hút bằng cách quay van ngược chiều kim đồng hồ. Để
kim tốc độ dừng hoặc nếu trời lặng gió nâng trục phao lên nhẹ nhàng để kim ghi
một đoạn thẳng đứng.
Bước 3: Quay trụ
cuốn giản đồ để ghi một đường kiểm tra 0 (Đường ghi này phải trùng khớp với
đường ghi tốc độ là 0, còn kim chỉ hướng không hoạt động phải trùng với hướng
N).
Bước 4: Gạt cả
3 kim bằng cái gạt kim ra khỏi giản đồ. Lấy giản đồ ra, ghi giờ phút bắt đầu
tháo giản đồ (Giờ phút tiến hành làm bước 2)
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Bước 6: Đưa 3
kim về vị trí tiếp xúc với giản đồ, kiểm tra kim tốc độ và kim chỉ hướng.
Bước 7: Quay
trụ cuốn giản đồ để đặt kim tương ứng với thời gian. Mở van thông các ống áp và
hút, ghi giờ phút máy hoạt động.
5.2.
Phương pháp quan trắc:
Vào các
kỳ quan trắc Synop hay quan trắc Typh, đọc hướng gió và tốc độ gió trên giản đồ
trước khi đọc khí áp kế. Để đảm bảo đúng thời gian quan trắc, quan trắc viên
cần xem giản đồ, dự kiến hướng gió và tốc độ gió trước khi ra vườn quan trắc.
Tốc độ
gió và hướng gió là giá trị trung bình trong thời gian 10 phút tính từ thời
điểm đọc giản đồ trở về trước. Tốc độ gió tính bằng m/s; hướng gió tính theo la
bàn 16 hướng: N, NNE, NE,... , NW, NNW.
Đặc điểm
gió được xác định: Đều hay định hướng.
Gió được
xem là giật nếu tốc độ gió biến đổi ≥ 8 m/s (fx-fn ≥ 8) trong thời gian quan
trắc.
Gió được
xem là đổi hướng nếu trong thời gian 10 phút hướng gió biến đổi quá 3 hướng
liên tiếp, thí dụ gió từ hướng E vượt quá hướng SE.
Gió mạnh
nhất trong ngày chọn trên giản đồ từ 19 giờ hôm trước đến 19 giờ hiện tại, là
gió trung bình trong 10 phút lớn nhất trong ngày, kèm hướng gió.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Khi máy
gió Munro có sự cố chưa khắc phục được, quan trắc gió bằng máy gió Vild hoặc
loại máy gió khác.
5.3. Cách
quy toán giản đồ:
a) Quy
toán giản đồ gió cần xác định các trị số:
- Hướng
gió thịnh hành và tốc độ gió của từng giờ trong ngày (Đọc giá trị trung bình 10
phút trước giờ tròn).
- Hướng
gió và tốc độ gió trung bình lớn nhất trong 60 phút và 10 phút (Giờ, phút có
giá trị này).
- Hướng
gió và tốc độ gió tức thời lớn nhất trong ngày (Giờ phút có giá trị này). Chọn
ở vị trí có tốc độ lớn nhất trên giản đồ.
b) Trình
tự quy toán giản đồ:
- Hiệu
chính giờ như các giản đồ máy tự ghi.
- Xác
định hướng gió thịnh hành 10 phút trước giờ tròn và xác định tốc độ trung bình
trong thời gian đó. Ghi tử số là hướng gió, mẫu số là tốc độ gió vào vị trí giờ
tương ứng.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Xác
định hướng gió và tốc độ gió trung bình lớn nhất trong 10 phút và thời gian
xuất hiện.
Trên giản
đồ từ 0 đến 24 giờ, chọn ở khoảng thời gian nào có tốc độ lớn nhất, rồi xác
định tốc độ trung bình lớn nhất trong 10 phút, sau đó xác định hướng trung bình
tương ứng với tốc độ lớn nhất đó và ghi giờ phút bắt đầu (Xuất hiện).
Nếu trong
ngày có hai đợt gió trong 10 phút có tốc độ trung bình lớn nhất có giá trị bằng
nhau, thì ghi lại cả hai đợt gió mạnh đó. Nếu nhiều hơn thì ghi rõ hai đợt, còn
ghi trong dấu ngoặc tổng số các đợt gió mạnh đó như 3, 4 hoặc 5...
- Xác
định hướng và tốc độ gió mạnh nhất tức thời:
Trên giản
đồ từ 0 - 24 giờ, xác định tốc độ gió tức thời lớn nhất trong ngày (Vị trí
đường ghi cao nhất), sau đó xác định hướng tương ứng với tốc độ lớn nhất tức
thời và giờ phút xuất hiện.
Tốc độ
gió mạnh nhất tức thời luôn luôn lớn hơn tốc độ gió lớn nhất trong 10 phút.
6. Quan
trắc gió bằng cấp gió Beaufort
Ở mỗi
trạm cần phải chuẩn bị sẵn phương án xác định tốc độ gió bằng cấp gió Beaufort
khi máy gió hỏng. Cách chuẩn bị như sau:
- Chuẩn
bị một dải phong tiêu vải dài 1m, rộng 0,15 m để quan trắc hướng.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Quan trắc
tốc độ gió theo cấp gió Beaufort tiến hành trong 10 phút, xác định hướng gió
theo dải phong tiêu, xác định tốc độ gió theo cấp gió sau:
BẢNG QUY CẤP GIÓ BEAUFORT THÀNH m/s
Bảng 2
Cấp
0
1
2
3
4
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
6
7
8
9
10
11
12
m/s
0
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
2
4
7
9
12
16
19
23
26
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
35
7. Quan
trắc gió bằng máy gió cầm tay
7.1. Máy
gió cầm tay dùng để đo tốc độ gió trung bình < 20 m/s trong một khoảng thời
gian nhất định.
Máy gồm
hai bộ phận: Bộ phận cảm ứng gồm 4 bán cầu (1) có thể quay xung quanh một trục
thẳng đứng (2). Trục này quay sẽ làm chuyển động cả hệ thống bánh xe trong máy
rồi truyền đến những kim chỉ ở mặt ngoài.
Các kim
chỉ, chạy trên các vòng ghi số, kim dài (3) chỉ trị số hàng đơn vị và hàng chục
(từ 1 đến 99), kim ngắn bên trái chỉ trị số hàng trăm (4), kim ngắn bên phải
chỉ trị số hàng ngàn (5). Căn cứ theo kim chỉ ta biết được số vòng quay của bộ phận
cảm ứng.
Máy gió
có một khóa (6) dùng để đóng hay mở các bộ phận hãm kim. Khi gạt khóa xuống
phía dưới, kim sẽ dừng lại và đẩy lên thì kim lại hoạt động.
7.2.
Trước khi quan trắc tốc độ gió bằng máy gió cầm tay cần chuẩn bị sẵn một đồng
hồ bấm giây.
Lắp máy
vào đầu một cột gỗ trồng thẳng đứng, cao trên mặt đất 2 mét. Gạt khóa hãm máy không
cho kim chạy, ghi trị số ban đầu, rồi bấm đồng hồ đếm giây, đồng thời mở khóa 6
cho kim máy gió bắt đầu chạy. Thông thường để máy chạy 100 giây đồng hồ thì hãm
lại và đọc trị số của các kim. Trị số tốc độ trung bình chưa hiệu chính là:
V m/s =
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Thí dụ:
Trị số ban đầu là 1003, sau khi cho máy chạy 100 giây, số đọc là: 1163.
V m/s = (1163 - 1003) : 100 = 1,6
Tra chứng
từ kiểm định được trị số hiệu chính là 0,1
Tốc độ
gió là 1,6 + 0,1 = 1,7 (lấy tròn là 2 m/s)
Hình 8. Máy gió cầm tay
1 - Bốn
bán cầu
2 -
Trục thẳng đứng
3 - Kim
dài
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
5 - Kim
hàng nghìn
6 -
Khóa hãm
7 - Ốc
cắm
III. QUAN TRẮC LƯỢNG BỐC HƠI
1. Quan
trắc bốc hơi bằng ống Piche
Ống bốc
hơi Piche là một ống thủy tinh dài từ 17 đến 30cm, đường kính 1 cm, có khắc
độ, một đầu kín, một đầu hở được đậy bằng một mặt giấy xốp tròn mầu trắng có
nẹp kim loại giữ.
Khi sử
dụng, rót nước vào ống, bịt đầu hở bằng giấy xốp rồi treo ngược ống trong lều
khí tượng. Nước ngấm qua giấy thấm rồi bốc hơi.
Diện
tích bốc hơi là 13cm2, kể cả hai mặt giấy xốp.
Mỗi độ
khắc lớn trên ống ứng với 1mm nước bốc hơi, mỗi độ khắc nhỏ là 0,1mm.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Lượng
bốc hơi trong 12h là hiệu số giữa số đọc kỳ quan trắc này với số đọc của kỳ
quan trắc trước.
Hình 9. Ống Piche
Thí dụ:
7h số đọc bốc hơi là 1,2; 19h số đọc là 5,7
Lượng bốc
hơi từ 7h đến 19h là : 5,7 - 1,2 = 4,5mm.
Đọc trị
số bốc hơi ở vị trí ngang mặt lõm của mực nước trong ống Piche
1.2. Cách
thay giấy thấm: Hàng ngày sau quan trắc 7h phải đổ thêm nước và thay giấy thấm
ống Piche. Sau khi đổ thêm nước, chờ cho nước thấm hết giấy rồi đọc trị số, ghi
bên cạnh số đọc lúc 7h để tính lượng bốc hơi lúc 19h.
Phải giữ
ống bốc hơi Piche sạch sẽ, không cáu bẩn, dùng nước mưa, nước sạch để đổ vào
ống.
2. Quan
trắc bốc hơi bằng chậu bốc hơi CLASS-A
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Chậu
bốc hơi CLASS-A.
- Một ống
lặng sóng.
- Một gáo
to đong nước bốc hơi, ứng với 1mm
- Một gáo
bé, ứng với 0,1mm.
- Một máy
gió tổng tốc độ.
- Một
phao mang nhiệt kế gồm: Nhiệt kế thường, nhiệt kế tối cao, nhiệt kế tối thấp.
- Thùng
đo mưa.
2.2. Nội
dung quan trắc bốc hơi gồm:
- Đo
lượng bốc hơi biểu thị qua mức hạ thấp của mực nước trong chậu.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Đọc và
tính tổng tốc độ gió 12 giờ qua.
- Đo
lượng mưa (nếu có).
2.3.
Trình tự quan trắc bốc hơi:
Bảng 3
Giờ
Phút
Công việc phải làm
6 và 18
6 và 18
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
6 và 18
6 và 18
6 và 18
45
50
52 - 55
56
57 - 60
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Đọc
nhiệt kế (nhiệt kế thường, tối cao, tối thấp, đưa con trỏ về mặt rượu, vẩy
nhiệt kế tối cao)
Đo lượng bốc hơi
Đọc máy
gió
Đo mưa
a) Đọc
nhiệt kế trình tự như ở Bảng 3.
b) Đo
lượng bốc hơi, có hai trường hợp:
- Trường
hợp không có mưa:
Khi nước
bốc hơi, mực nước trong chậu thường thấp hơn mực nước chuẩn. Đổ nước vào, cho
nước dâng lên đến mực chuẩn, ghi và tính số gáo đổ vào, tính thành lượng bốc
hơi.
Thí dụ:
Đổ vào chậu bốc hơi 5 gáo to. Tức là lượng bốc hơi là 5mm.
Thường
thường đổ vào chậu một số gáo to, mực nước chưa về đúng mực chuẩn, mà phải thêm
vào một số gáo bé.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
(1mm x 3)
+ (0,1 x 2) = 3,2mm
Chú ý:
Lượng nước ≥ 0,5 gáo bé tính là 0,1mm
Lượng
nước < 0,5 gáo bé thì bỏ đi.
- Trường
hợp có mưa:
+ Mực
nước trong chậu cao hơn mực chuẩn.
Dùng gáo
múc ra 1 lượng nước bằng lượng mưa đo được ở thùng đo mưa.
Thí dụ:
Lượng mưa của 12 giờ trước là 12,4mm; ta múc ra 12 gáo to và 4 gáo bé. Như vậy
đã loại bỏ lượng mưa ra khỏi chậu bốc hơi.
Nếu lúc
này mực nước trong chậu thấp hơn mực nước chuẩn thì đổ nước vào và tính như
sau:
+
Trường hợp có mưa lớn kéo dài: Trong trường hợp có mưa lớn kéo dài, để tránh
cho chậu bốc hơi bị tràn nước, nên múc bớt đổ đi một số gáo nước trong chậu
mỗi khi thấy cần thiết và ghi vào sổ quan trắc để nhớ.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Thí dụ:
Số lượng nước mưa hứng được 85,8mm
Đã múc
nước trong chậu ra 3 lần:
1 lần 25
gáo ứng với 25mm
1 lần 30
gáo ứng với 30mm
1 lần 20
gáo ứng với 20mm
Tổng số:
75 gáo ứng với 75mm.
Vậy phải
múc thêm nước trong chậu đổ đi, trước khi đo lượng bốc hơi:
86 - 75 =
11 gáo
+
Trường hợp đặc biệt: Mực nước trong chậu lúc quan trắc cao hơn mực chuẩn,
mặc dầu không có mưa, hoặc có nhưng lượng mưa đã được múc ra và biết chắc
nguyên nhân không phải do đổ nước vào.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Thí dụ:
Lượng mưa 12 giờ trước là 12mm. Sau khi đã múc ra 12 gáo to, mực nước trong
chậu còn cao hơn mực chuẩn. Phải múc ra thêm 3 gáo bé nữa, nước mới hạ đến mực
chuẩn.
Ghi ở ô
lượng bốc hơi + 0,3mm.
Thí dụ:
Lượng giáng thủy 12 giờ trước là 0,0. Mực nước trong chậu còn cao hơn mức
chuẩn. Sau khi múc ra một gáo bé, mực nước hạ đến mực chuẩn.
Ghi ở ô
lượng bốc hơi + 0,1mm.
c) Đọc và
ghi chỉ số hiện trên máy gió tổng tốc độ.
Tổng tốc
độ gió trong khoảng 12 giờ từ quan trắc bốc hơi trước liền kế đến quan trắc
hiện tại là hiệu số hai số đọc tương ứng:
S V = V2sđ - S V 1sđ
Trong đó:
S V: Tổng
tốc độ gió trên mặt chậu trong 12 giờ qua.
S V2sđ: Số
đọc trên máy gió ở kỳ quan trắc này
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
d) Đo
lượng mưa: Thực hiện đo mưa như hướng dẫn ở Quan trắc giáng thủy.
3. Quan
trắc bốc hơi bằng thùng bốc hơi GGI-3000
3.1. Bộ
thùng đo bốc hơi GGI-3000 gồm có:
- Một
thùng bốc hơi.
- Một
thùng đo mưa.
- Một
bình đong và các cốc đo.
Ống đo
lượng bốc hơi bằng thủy tinh gồm một bộ 2 ống:
- Ống bầu
nhỏ để đo lượng nước ít, thể tích bầu tính đến vạch chia đầu tiên là 10cm3,
một vạch chia ứng với 0,1mm.
- Ống bầu
lớn, thể tích bầu tính đến vạch chia đầu tiên là 30cm3, mỗi vạch chia
ứng với 0,1mm
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Mưa chảy
qua lỗ vào thùng chứa. Thùng chứa có dung tích 15 lít, tương ứng với lượng mưa
50 mm.
Ống đo
lượng mưa, đồng thời là ống đo lượng nước đổ vào hoặc múc ra trong thùng bốc
hơi, ống khắc vạch nhỏ, mỗi vạch ứng với 5cm3.
3.2. Nội
dung quan trắc bốc hơi gồm:
- Đọc
nhiệt độ nước.
- Đo mực
nước trong thùng bốc hơi.
- Đo
lượng giáng thủy.
- Tính
lượng bốc hơi
3.3.
Trình tự quan trắc bốc hơi:
Bảng 4
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Phút
Công việc phải làm
6 và 18
6 và 18
6 và 18
45
50 -55
55 - 60
Đặt nhiệt kế
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Thay thùng chứa và đo mưa (nếu có)
a) Đọc và
ghi trị số của nhiệt kế đặt trong thùng. Sau khi đo lượng bốc hơi, phải cất
nhiệt kế đi.
b) Đặt
bình đong bốc hơi lên đầu trục giữa thùng, xoay bình cho xuống hết cỡ, nới nút
cho nước vào bình, chờ nước ngang bằng mực nước bên ngoài, vặn chặt nút, lấy
bình đong khỏi trục, đổ nước vào ống đo, đọc trị số đúng đến 0,1mm.
Đọc xong
một lượt, đổ nước trong ống vào thùng, lại đặt bình đong vào đầu trục và làm
như lần đầu thêm 2 lần nữa để có 3 số đọc ghi vào sổ quan trắc.
Chú ý:
- Phải
giữ cho mực nước trong thùng có số đọc ở ống đo từ 15 - 30mm, lớn hơn 30 thì
phải múc bớt nước ra, nhỏ hơn 15mm thì phải đổ thêm nước vào thùng.
- Khi mực
nước trong ống đo lớn hơn 30mm - do mưa - thì đo làm 2 lần, làm hiệu chính cho
từng số đọc riêng biệt.
- Sau khi
đo xong phải lấy bình đo ra khỏi thùng.
- Nếu
quan trắc bốc hơi vào lúc đang mưa, sai số sẽ rất lớn. Vì vậy, gặp mưa lúc quan
trắc phải tranh thủ đo vào lúc tạnh hay ngớt hạt và có thể làm sớm hay muộn 60
phút. Nếu đã chậm 60 phút mà vẫn còn mưa, thì buộc phải đo và làm cẩn thận để
bớt sai số, không được điều chỉnh số liệu. Khi mưa, quan trắc viên cần phải đứng
ngồi xa thùng, để tránh hạt mưa từ người quan trắc viên bắn vào thùng. Do có
mưa nên quan trắc sớm hay muộn cần ghi chú vào sổ quan trắc.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
c) Tính
lượng mưa:
Mỗi độ
chia của ống đo có dung lượng 5cm3.
Với số
đọc n độ chia, ta có một lớp giáng thủy tính bằng mm là:
Thí dụ:
Số đọc trên ống là 72, thì lượng mưa là:
x = = 1,2 mm
Chú ý:
Khi mưa to, phải theo dõi để múc nước ra, nước múc ra được đem vào phòng làm
việc đo ngay và ghi lại. Thùng đựng nước mưa chỉ chứa được 15 lít nước, ứng với
một lượng mưa là 50mm. Vì vậy khi có mưa > 40mm, phải chú ý thay thùng,
không để nước tràn thùng.
d) Tính
lượng bốc hơi:
Gọi h1:
Là trị số trung bình 3 lần đo của quan trắc trước.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
X: Là
lượng giáng thủy đo từ GGI - 3000
Y: Là
lượng bốc hơi
ĐV: Lượng
nước đổ thêm vào thùng bốc hơi.
MR: Lượng
nước múc ra.
- Không
có giáng thủy, không đổ thêm nước, không múc nước ra, trị số lượng bốc hơi là:
y = h1 - h2
- Không
có giáng thủy, có đổ vào, không múc ra:
y = (h1 - h2) + ĐV
- Có
giáng thủy, không đổ vào, không múc ra:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Có
giáng thủy, không đổ vào, có múc ra:
y = (h1 - h2) + X - MR
- Có
giáng thủy, có đổ vào, không múc ra:
y = (h1 - h2) + X + ĐV
- Có
giáng thủy, có đổ vào, có múc ra:
y = (h1 - h2) + X + ĐV - MR
Chú ý:
Hiệu số h1 - h2 có thể mang dấu +, hay dấu - nên khi ghi
sổ phải ghi cả dấu.
IV. QUAN TRẮC NHIỆT ĐỘ VÀ ẨM ĐỘ KHÔNG KHÍ
1. Lều
khí tượng và yêu cầu kỹ thuật lắp đặt các nhiệt kế trong lều khí tượng
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Lều khí
tượng có tác dụng loại trừ ảnh hưởng của bức xạ mặt trời và phát xạ của các vật
thể xung quanh ảnh hưởng tới chỉ số của các máy trong lều và có tác dụng bảo vệ
cho máy khỏi bị mưa gió trực tiếp.
Lều bằng
gỗ, bốn mặt là cánh chớp, gồm hai lượt các mảnh ghép nghiêng 45o. Đáy
gồm 3 mảnh gỗ, mảnh giữa đặt cao hơn 2 mảnh bên để thông khí. Mái lều gồm 3
lớp, lớp dưới 3 mảnh, mảnh giữa thấp hơn 2 mảnh bên. Mái lều có loại 4 mái, có
loại 1 mái.
Lều được
sơn trắng, mỗi năm sơn lại 1 lần.
Lều đặt
trong vườn khí tượng tại vị trí quy định. Lều đặt trên giá bằng sắt hay gỗ, cửa
mở về hướng Bắc để tránh ánh nắng mặt trời soi vào máy, đáy thật ngang bằng,
cách mặt đất 1m40. Chân lều chôn chặt trong đất bằng bê tông.
Lều được
chằng dây cáp về 4 phía, móc cáp cách chân lều 1m50.
Trước lều
xây một bệ cao 15 - 20cm, kích thước bề mặt khoảng 25 x 30 cm, làm chỗ đứng cho
quan trắc viên.
Vườn khí
tượng có hai lều, một lều đặt các nhiệt kế, một lều đặt nhiệt ký và ẩm ký.
Hình 10. Cách đặt máy trong lều khí tượng
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
2 -
Nhiệt kế ướt
3 - Cốc
ẩm kế
4 - Giá
ẩm kế
5 -
Nhiệt kế tối cao
6 -
Nhiệt kế tối thấp
7 - Ống
Piche
1.2. Cách
đặt các nhiệt ẩm kế
Nhiệt ẩm
kế đặt trên giá (4), chân giá gắn chặt trên đáy lều. Nhiệt kế khô (1) và ướt
(2) đặt thẳng đứng, bầu cách mặt đất 1m50. Nhiệt kế tối cao (5) đặt nghiêng,
bầu thấp hơn đầu 1 - 2 cm. Nhiệt kế tối thấp (6) đặt ngang bằng. Bầu các nhiệt
kế tối cao và tối thấp đều ở phía nhiệt kế khô.
Cốc ẩm kế
(3) phải có nắp, miệng cốc cách bầu nhiệt kế 2cm (Hình 10).
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Nhiệt ký
(1) đặt trong lều thứ hai, trên một chiếc giá, bộ phận cảm ứng của nhiệt ký ở
mức cao 1m50 so với mặt vườn. ẩm ký (2) cũng đặt trên giá, ở vị trí cao hơn
(Hình 11).
Lều khí
tượng phải được giữ thường xuyên đảm bảo các tiêu chuẩn kỹ thuật, đặc biệt chú
ý không để lều bị bụi bẩn, dột nát, hoặc bọc kín làm giảm khả năng thông gió.
Không để ánh nắng rọi trực tiếp và mưa gió hắt vào trong lều.
Hình 11. Cách đặt nhiệt ký và ẩm ký trong lều
1 - Nhiệt ký 2 - Ẩm ký
Hình 12. Cách buộc vải Ba tít
1.4. Cách
buộc vải bầu nhiệt kế ướt:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Vải buộc
đúng quy cách thì phải thật căng, bọc sát lấy bầu thủy ngân. Vải lúc nào cũng
phải trắng, sạch sẽ, đủ ướt. Thông thường 7 ngày phải thay vải một lần, ở vùng
nhiều bụi bẩn, cần thay vải sớm hơn quy định.
Những
ngày hè trời nóng, vải chóng khô, nên trước khi quan trắc khoảng 10 - 15 phút,
cần thấm nước vào vải bằng cách mở nắp cốc và nâng cốc lên cho ngập nước bầu
thủy ngân, đợi vài giây rồi hạ cốc xuống vị trí cũ.
Khi nhiệt
độ ≤ 0oC phải cắt ngắn vải bọc nhiệt kế ướt, sao cho từ đáy bầu trở
xuống chỉ còn khoảng 2 - 3mm, đồng thời cất cốc ẩm kế vào phòng làm việc. Nửa
giờ trước khi quan trắc, thấm ướt vải bằng nước của cốc ẩm kế để sẵn trong nhà
trạm, nước này chịu ảnh hưởng của nhiệt độ không khí trong nhà làm cho các hạt
băng tan hết.
Nước dùng
cho nhiệt kế ướt phải là nước lọc sạch, tuyệt đối không dùng nước giếng, hồ, ao
... ảnh hưởng tới độ chính xác của việc đo ẩm độ. Cốc đựng nước cần thay nước
luôn, cọ rửa cho sạch sẽ, tránh cáu bẩn đóng váng.
2. Trình
tự đọc các nhiệt kế trong lều khí tượng
2.1.
Trình tự đọc máy trong lều khí tượng như sau:
- Nhiệt
kế khô, ướt.
- Đỉnh
cột rượu nhiệt kế tối thấp.
- Con
trỏ.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Vẩy
nhiệt kế tối cao, đặt lại vị trí cũ, đọc trị số sau khi vẩy.
- Đưa con
trỏ về đầu cột rượu.
- Đọc lại
nhiệt kế khô.
- Đọc ống
Piche
2.2.
Cách đọc nhiệt kế:
Quan
trắc nhiệt ẩm kế đọc chính xác tới 0,1oC. Khi đọc nhiệt kế phải
đưa tầm mắt ngang đỉnh cột thủy ngân, nếu tầm mắt đặt đúng sẽ thấy “vạch
thang độ” đi qua đỉnh cột là một đoạn thẳng. Đọc nhiệt kế phải nhanh chóng,
nhưng không vội vàng dẫn đến sai sót, không sờ vào bầu nhiệt kế. Khi đọc
nhiệt kế, phải đọc phần thập phân trước, phần nguyên sau (Hình 14).
Hình 13. Cách đọc nhiệt kế
a, c: Mắt ở vị trí không đúng, b: Mắt ở vị trí đúng
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Khi nhiệt
độ không khí xấp xỉ 0oC, phải xác định trạng thái của nước trên vải ẩm
kế là nước quá lạnh hay băng. Nếu là nước quá lạnh, ghi chữ “L” bên cạnh trị số
nhiệt kế ướt, nếu là băng ghi chữ “B”. Muốn vậy, quệt bút chì vào đuôi vải ẩm kế,
nếu chỉ số của nhiệt kế không đổi, đó là băng, nếu chỉ số nhiệt kế thay đổi, đó
là nước quá lạnh.
2.4. Cách
xử lý khi nhiệt kế bị hỏng:
Nếu nhiệt
kế khô hỏng chưa kịp thay thế, có thể lấy trị số nhiệt kế tối cao sau khi vẩy
cùng kỳ quan trắc thay thế.
Nếu nhiệt
kế khô và nhiệt kế tối cao đều hỏng, có thể thay trị số nhiệt kế khô bằng trị
số cột rượu của nhiệt kế tối thấp sau khi đã làm hiệu chính phụ.
Khi nhiệt
kế ướt hỏng, chưa có điều kiện thay ngay thì lấy số liệu ẩm độ tương đối từ ẩm
ký đã hiệu chính, rồi với trị số nhiệt kế khô t, ẩm độ tương đối f, tìm trong
bảng tính ẩm độ sẽ được các trị số áp suất hơi nước e, độ thiếu hụt bão hòa d và
điểm sương Td tương ứng.
Nếu nhiệt
kế tối cao và tối thấp bị hỏng, thì thay giá trị nhiệt độ tối cao và tối thấp
bằng trị số tối cao và tối thấp trên giản đồ nhiệt ký đã quy toán trong khoảng thời
gian tương ứng.
2.5. Cách
chọn giá trị nhiệt độ tối cao, tối thấp hàng ngày:
a) Cách
chọn trị số tối cao:
- Trạm
làm 4 quan trắc/ngày, trị số nhiệt độ không khí tối cao chọn từ 6 trị số nhiệt
kế khô lúc 19 giờ hôm trước, 1, 7, 8, 13, 19 giờ và 4 trị số nhiệt độ tối cao
lúc 1, 7, 13, 19 giờ.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Giờ
quan trắc
19h
1h
7h
8h
13h
19h
Nhiệt
kế khô
30,2
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
29,4
29,8
31,5
30,0
Nhiệt
kế tối cao
30,3
29,5
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
32,5
Nhiệt độ
tối cao là 32.5
- Trạm
làm 8 quan trắc/ngày, trị số nhiệt độ không khí tối cao chọn từ 10 trị số nhiệt
kế khô và 4 trị số nhiệt kế tối cao.
Thí dụ:
Giờ
quan trắc
19h
22h
1h
4h
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
8h
10h
13h
16h
19h
Nhiệt
kế khô
30,2
29,6
28,9
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
29,4
29,8
30,2
31,5
32,0
30,0
Nhiệt
kế tối cao
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
29,5
31,8
32,5
Nhiệt độ tối
cao là 32,5
b) Cách
chọn trị số tối thấp:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Thí dụ:
Giờ
quan trắc
19h
1h
7h
8h
13h
19h
Nhiệt
kế khô
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
23,1
23,6
24,0
29,8
26,4
Con trỏ
23,0
22,7
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
23,5
26,3
Nhiệt độ
tối thấp là 22,7
- Trạm
làm 8 quan trắc/ngày, trị số nhiệt độ không khí tối thấp chọn từ 10 trị số
nhiệt kế khô và 4 trị số con trỏ.
Thí dụ:
Giờ
quan trắc
19h
22h
1h
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
7h
8h
10h
13h
16h
19h
Nhiệt
kế khô
24,3
23,8
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
22,9
23,6
24,0
28,6
29,8
29,4
26,4
Con trỏ
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
23,0
22,7
23,5
26,3
Nhiệt độ
tối thấp là 22,7
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
3. Cách
tính các đặc trưng ẩm độ không khí
Dùng trị
số nhiệt kế khô, nhiệt độ ướt và khí áp mực trạm để tính ẩm độ không khí theo
bảng tính ẩm độ của Nga, được các giá trị: ẩm độ tương đối, điểm sương, áp suất
hơi nước, độ thiếu hụt bão hòa. Trạm không có khí áp kế, lấy trị số khí áp là
1000hPa.
4. Nhiệt
ký
Để ghi sự
biến thiên liên tục của nhiệt độ không khí, người ta dùng nhiệt ký. Nhiệt ký
chỉ cho giá trị tương đối, nên phải căn cứ vào trị số của nhiệt kế khô để điều
chỉnh.
4.1. Cách
thay giản đồ nhiệt ký:
Hàng ngày
thay giản đồ nhiệt ký sau quan trắc 7giờ. Giản đồ phải đúng quy cách chủng
loại. Khi thay giản đồ phải ghi đầy đủ tên trạm, số máy, giờ, ngày, tháng, năm
thay giản đồ. Giản đồ phải bám sát vào trụ đồng hồ, các đường hoành của cùng
trị số phải thẳng hàng với nhau.
Hàng ngày
đánh mốc giản đồ vào các giờ: 8, 13, 19, 1, 7 giờ; đọc nhiệt kế khô lúc 8 giờ.
4.2. Quy
toán giản đồ nhiệt ký tiến hành theo trình tự sau:
- Hiệu
chính giờ trên giản đồ.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Lấy các
trị số nhiệt kế khô các giờ: 8, 13, 19, 1, 7 giờ, ghi dưới các trị số đọc trên
giản đồ vào các giờ tương ứng . Sau đó làm hiệu chính cho trị số nhiệt độ từng giờ,
tương tự như tính hiệu chính khí áp và tính được nhiệt độ không khí từng giờ.
- Chọn
trị số nhiệt độ cao nhất và thấp nhất trên giản đồ, từ 0 - 24 giờ, các trị số
này cũng được tính hiệu chính như các trị số nhiệt độ từng giờ.
5. Ẩm ký
5.1. Để
ghi lại sự biến thiên liên tục của ẩm độ tương đối, người ta dùng ẩm ký. Ẩm ký
chỉ cho giá trị tương đối, nên phải căn cứ vào ẩm độ đo bằng ẩm kế, để hiệu
chính các trị số ẩm độ đọc trên giản đồ ẩm ký.
Ẩm ký đặt
trên giá gỗ (ở trên nhiệt ký) trong lều khí tượng.
Các yêu
cầu kỹ thuật của ẩm ký cũng giống như của nhiệt ký, cần chú ý thêm:
- Chùm
tóc ẩm ký phải đảm bảo sạch sẽ, không bị đứt.
- Giản đồ
của loại ẩm ký nào chỉ dùng cho loại máy đó, không được dùng lẫn.
5.2. Cách
thay giản đồ:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
5.3. Cách
quy toán giản đồ:
Quy toán
giản đồ ẩm ký hiệu chính giờ như quy toán giản đồ nhiệt ký, đọc giản đồ chính
xác tới 1%.
6. Ẩm kế
thông gió Assman
Hình 14. Ẩm kế Assman
Ẩm kế
thông gió rất thuận tiện trong công tác lưu động, về nguyên tắc hoạt động giống
ẩm kế trong lều, chỗ khác căn bản và ưu điểm lớn của nó là tốc độ chuyển động
của không khí giáp với bầu nhiệt kế gần như không đổi (1,8 - 2,0m/s) trong khi
ẩm kế trong lều bị phụ thuộc vào tốc độ gió trong lều.
Bộ phận
chính của ẩm kế thông gió gồm 2 nhiệt kế đồng nhất (1) và (2) đặt trong khung
kim loại (3), quanh bầu nhiệt kế ướt có vải ẩm kế được thấm nước bao bọc, cánh
quạt có thể quay khi đã lên giây cót bằng chìa khóa (4), ngoài bộ phận che gió
(5), ống đếm giọt (6) bơm nước cho vải ẩm kế, và móc treo (7).
Khi quan
trắc, ẩm kế được mang đặt tại nơi định đo ẩm độ, về mùa đông 30 phút và mùa hè
15 phút trước lúc quan trắc. Dùng ống đếm giọt bơm nước thấm ướt vải ẩm kế, chú
ý ngoài vải ẩm kế, không bơm nước ướt các bộ phận khác. Lên giây cót quạt gió
cho cánh quạt quay, đồng thời chú ý hướng gió bên ngoài và đặt bộ phận che gió
vào phía đón gió. Quạt quay được 3 phút, ta lần lượt đọc trị số, cũng như đọc
ẩm kế trong lều, cần đọc nhanh các số lẻ phần mười độ của nhiệt kế khô và nhiệt
kế ướt, ghi kết quả, sau đó đọc và ghi độ nguyên. Chú ý là khi quan trắc phải
đứng ở vị trí gió thổi theo hướng từ ẩm kế đến người, vì rằng ẩm kế phải hút
không khí từ ngoài vào, nên nếu làm khác đi, kết quả quan trắc có thể sai lệch.
Khi nhiệt
độ ≤ 0oC cần chú ý kiểm tra ở vải ẩm kế là băng hay nước như với ẩm
kế trong lều.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Ưu điểm
của nó là sự thông gió nhân tạo, tuy nhiên, khi dùng, nếu không thận trọng thì
sự thông gió này lại có thể trở thành nguồn sai sót. Vì ẩm kế thông gió, không
khí được cuốn từ ngoài vào, do đó một hướng nào đó gần nơi đặt dụng cụ bị đốt
nóng hay gây ẩm, thì không khí ở mặt đó được cuốn vào ẩm kế và kết quả quan trắc
sẽ sai lạc.
Lấy trị
số nhiệt kế khô và ướt dùng bảng tra độ ẩm sẽ tra được các trị số áp suất hơi
nước, ẩm độ tương đối, độ hụt bão hòa và điểm sương.
Khi tra
bảng cần chú ý, phần dùng cho ẩm kế thông gió, dấu của ∆e là dấu (+). Trường
hợp không có số liệu khí áp mực trạm thì lấy P = 1000hPa.
Sau khi
quan trắc, phải lau ẩm kế bằng khăn sạch và đặt vào trong hộp, tránh sờ tay có
mồ hôi, không để gỉ, mờ, xây xát...
V. QUAN TRẮC NHIỆT ĐỘ ĐẤT
Quan trắc
nhiệt độ đất gồm xác định trị số nhiệt độ mặt đất, nhiệt độ các lớp đất sâu: 5,
10, 15, 20 cm ở khu đất tơi không có cây cỏ, nhiệt độ đất ở các lớp sâu: 50,
100, 150 và 300 cm ở khu đất có cỏ.
1. Quan
trắc nhiệt độ mặt đất
1.1. Quan
trắc nhiệt độ mặt đất vào các giờ 1, 7, 13, 19 hàng ngày. Khi quan trắc, quan
trắc viên phải ngồi trên cầu, không đụng chạm vào nhiệt kế và thực hiện theo
trình tự sau:
- Đọc và
ghi trị số nhiệt kế thường.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Đọc và
ghi trị số nhiệt độ tối cao, vẩy nhiệt kế tối cao, ghi trị số sau khi vẩy.
- Đưa con
trỏ về cột rượu.
Hình 15. Vườn nhiệt kế mặt đất và Savinop
a: Cầu
gỗ
b:
Nhiệt kế mặt đất
c:
Nhiệt kế các độ sâu
5, 10,
15, 20cm
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Hình 17. Nhiệt kế đo nhiệt độ đất sâu
1.2. Trị
số nhiệt độ mặt đất cao nhất trong ngày chọn theo 9 giá trị sau: 5 trị số của
nhiệt kế thường và 4 trị số của nhiệt kế tối cao.
Thí dụ:
Nhiệt
độ mặt đất
19h
1h
7h
13h
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Nhiệt
kế thường
28,3
25,5
24,8
40,6
29,7
Nhiệt
kế tối cao
28,5
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
43,2
44,2
Trị số
nhiệt độ cao nhất: 44,2
1.3. Trị
số nhiệt độ mặt đất thấp nhất trong ngày chọn theo 8 giá trị sau: 5 trị số nhiệt
kế thường, 3 trị số con trỏ.
Thí dụ:
Nhiệt
độ mặt đất
19h
1h
7h
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
19h
Nhiệt
kế thường
26,8
24,2
22,8
37,8
28,0
Con trỏ
nhiệt kế thấp
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
21,7
27,9
Trị số
nhiệt độ thấp nhất: 21,7
2. Quan
trắc nhiệt độ đất ở các lớp đất sâu
2.1. Hàng
ngày quan trắc nhiệt độ các lớp đất 5, 10, 15, 20 cm vào các giờ 1, 7, 13, 19
giờ. Sau khi quan trắc nhiệt độ mặt đất, đọc các nhiệt kế cong từ nông đến sâu.
Trường
hợp nhiệt độ vượt quá thang độ ghi trị số cuối của thang kèm dấu lớn hơn
(>).
2.2. Trạm
đo nhiệt độ đất các lớp đất sâu bằng nhiệt kế hiện số, từ phút 15 đến phút thứ
14 trước giờ quan trắc 1, 7, 13, 19 giờ, đọc trị số nhiệt độ đất các lớp đất sâu
ở máy đo nhiệt độ đất hiện số. Lần lượt bật công tắc ở các độ sâu 5, 10, 15, 20cm
đọc trị số trên màn hình và ghi vào sổ quan trắc (Hình 18).
2.3.
Nhiệt kế các độ sâu 50, 100, 150, 300cm quan trắc mỗi ngày 1 lần vào lúc 13
giờ, sau khi quan trắc nhiệt kế cong. Khi quan trắc, quan trắc viên đứng trên
cầu gỗ cách mặt vườn 50cm rút nhiệt kế khỏi ống và đọc chính xác tới 1/10 độ,
theo thứ tự từ nông đến sâu.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Hình 18. Nhiệt kế đất hiện số
VI. QUAN TRẮC GIÁNG THỦY
1. Quan
trắc mưa bằng vũ lượng kế
Vũ lượng
kế là một thùng hình viên trụ làm bằng tôn có diện tích hứng nước là 200 cm2,
cao 40 cm. Miệng hứng nước của vũ lượng kế làm bằng đồng và sắc cạnh. Trong
thùng có hai ngăn, thông nhau bằng một phễu hình nón có tác dụng làm giảm sự bốc
hơi. Thùng có nắp đậy, dùng để đậy khi thay thùng lúc quan trắc.
Một bộ vũ
lượng kế phải có đủ 2 thùng và một ống đo bằng thủy tinh có 100 độ chia, mỗi độ
chia có thể tích 2cm3, ứng với lớp nước dầy 0,1mm.
Vũ lượng
kế cần được giữ sạch sẽ, không rò rỉ, miệng thùng không bị méo. Vào ngày 15
hàng tháng phải làm vệ sinh thùng và thử rò bằng cách lau thùng khô, đổ nước
xấp xỉ miệng vòi, rồi đặt lên trang giấy khô hoặc trên bàn gỗ khoảng 1 giờ, nếu
phát hiện thấy thùng rò phải thay ngay.
Hình 19. Vũ lượng kế
a) Thùng đo mưa, b) Ống đong
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Tới giờ
quan trắc, phải mang thùng dự trữ thay cho thùng đang dùng và đem vào phòng làm
việc để đo. Trường hợp mưa to thì đo ngay sau khi mưa hoặc trong khi mưa. Những
ngày hè trời nắng, để tránh sự bốc hơi, nên đo ngay sau khi mưa.
Lượng mưa
các lần đo trong ngày được tính vào lúc 7h (Lượng mưa đêm từ 19h hôm trước đến
7h hôm sau), hoặc lúc 19h (Lượng mưa ngày từ 7h đến 19h).
Lượng mưa
≤ 10mm chỉ đo một lần, nếu > 10mm phải đo nhiều lần. Khi đo mở nắp vòi,
nghiêng thùng đổ nước vào ống đo và dốc cho hết nước. Khi đọc, dùng ngón tay
cái và ngón tay trỏ nâng ống đo lên, sao cho mực nước ở điểm thấp nhất của mặt
lõm ngang tầm mắt quan trắc viên, ống đo được giữ ở tư thế tự do, để mặt nước
ngang bằng không sóng sánh.
Trường
hợp mưa lớn, phải đong nhiều ống mới hết, thì mỗi lần đọc phải ghi vào giấy và
đổ nước ra chậu riêng, đề phòng khi cần đo lại.
Lượng
giáng thủy < 1/2 độ chia, thì ghi là 0,0; lớn hơn 1/2 độ chia ghi 0,1; không
mưa ghi -.
Khi có
sương mù, sương móc, sương muối nếu có lượng nước do các hiện tượng này gây ra
cũng phải đo lượng nước và ghi ký hiệu hiện tượng bên cạnh lượng nước đó. Khi
có mưa đá, phải nhanh chóng làm cho các hạt đá hóa lỏng để đo lượng nước.
Phải xác
định đường kính trung bình của các hạt mưa đá và đường kính hạt lớn nhất. Nếu
có điều kiện thì chụp ảnh hạt mưa đá lớn nhất và cân trọng lượng.
1.2. Các
yếu tố ảnh hưởng tới độ chính xác của quan trắc lượng mưa:
Quan trắc
lượng mưa bằng vũ lượng kế thường có các sai số hệ thống sau:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Sai số
do dính ướt: Các hạt nước dính ướt vào vách bên trong thùng, làm giảm lượng
mưa.
- Sai số
do lượng nước bị bốc hơi.
2. Quan
trắc mưa bằng vũ ký xyphông
Để ghi sự
biến thiên liên tục về lượng, cường độ và thời gian có mưa, người ta dùng vũ
lượng ký.
Phương
pháp quan trắc:
a) Cách
thay giản đồ:
- Hàng
ngày đánh mốc vũ lượng ký vào các giờ: 8, 13, 19, 1, 7 giờ. Khi đánh mốc, dùng
đầu bút chì nâng cần bút lên một chút rồi nhẹ nhàng hạ xuống.
Khi quan
trắc trời đang mưa, ngòi bút đã lên gần vị trí xyphông hoạt động, thì dùng bút
chì gạch mốc tại vị trí ngòi bút đang ghi.
- Vũ
lượng ký thay giản đồ sau quan trắc 7 giờ. Giản đồ cần ghi đủ các mục sau:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
+ Mặt
sau: Góc trái ghi tên người lắp giản đồ, người tháo giản đồ và những tài liệu
về giáng thủy đặc. Khoảng giữa ghi lần lượt:
· Lượng
nước đo được từ thùng kiểm tra.
· Lượng
nước đổ thêm.
· Lượng
giáng thủy thực (Là hiệu số giữa lượng nước đo được từ thùng kiểm tra với lượng
nước đổ thêm).
· Lượng
nước đọc được trên giản đồ.
· Tổng số
hiệu chính: Sai số giữa lượng nước đọc được trên giản đồ với lượng nước thực.
- Nếu
trong 24 giờ qua không có mưa thì không thay giản đồ. Chỉ đổ thêm nước cho kim
lên trên vạch cũ 0,5 - 1mm. Ghi vào giản đồ số nước đổ thêm, rồi quay trụ đồng
hồ qua nẹp và cho máy chạy như thường, đường ghi của ngày nào phải đề rõ của
ngày đó. Nếu 3 ngày liên tiếp không có mưa thì phải thay giản đồ.
- Nếu đến
giờ thay giản đồ, nhưng trời đang mưa, thì hoãn thay giản đồ, để máy chạy. Nếu
đến 8 giờ vẫn tiếp tục mưa, thì thực hiện một trong hai cách sau:
+ Quay
trụ đồng hồ cho kim vượt qua nẹp để máy tiếp tục ghi, chờ ngớt mưa thì thay.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Để có
lượng nước thực quy toán giản đồ, việc đong lại lượng nước trong thùng kiểm tra
là bắt buộc, vì thế mỗi lần thay giản đồ đều phải cho xyphông hoạt động nhân
tạo, ghi lượng nước đổ thêm và lượng mưa vào sau mặt giản đồ.
Những
ngày mưa lớn liên tục, phải chú ý đo nước trong thùng kiểm tra và ghi vào sổ
SKT-1, để tránh tràn thùng mất số liệu.
b) Cách
quy toán giản đồ vũ lượng ký:
- Không
quy toán những giản đồ không đủ chính xác như:
+ Giản đồ
có đường ghi bậc thang.
+ Giản đồ
có đường ghi kéo ngang, sau khi tháo nước xuống nửa chừng.
+ Giản đồ
có đường ghi kéo ngang phía trên đường 10mm.
+ Giản đồ
có đường ghi dạng hình răng cưa xung quanh đường 10mm.
+ Giản đồ
có đoạn đi xuống mặc dù trời đang mưa.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Hiệu
chính giờ như các máy tự ghi khác.
- Đọc,
tính và ghi số đọc lượng mưa trong từng khoảng thời gian giữa 2 giờ tròn liên
tiếp, đọc đúng đến 0,1mm.
Thí dụ 1:
Từ 10h đến 11h đường ghi đi lên, không có xyphông hoạt động tự nhiên.
Số đọc
lúc 10h: 1,3mm
Số đọc
lúc 11h: 9,6mm
Lượng mưa
từ 10h đến 11h là: 9,6 - 1,3 = 8,3mm
Thí dụ 2:
Số đọc lúc 22h là 6,5mm. Lúc 22h20 đường ghi lên đến 10mm, xyphông hoạt động tự
nhiên, hạ xuống 0mm, mưa tiếp tục, số đọc lúc 23h là 2,7mm.
Số đọc
lượng mưa từ 22h đến 23h chưa hiệu chính là:
(10,0 -
6,5) + 2,7 = 6,2mm.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
+ Không
phải làm hiệu chính khi trên giản đồ không có xyphông hoạt động tự nhiên.
+ Khi lượng
nước trên giản đồ lớn hơn lượng nước ở thùng kiểm tra, số hiệu chính là 0,0.
+ Khi
giản đồ có xyphông hoạt động tự nhiên, thì sai số máy ∆R cho mỗi lần xyphông
hoạt động sẽ là:
∆R =
Sai số ∆R
được cộng vào số đọc lượng giáng thủy của giờ có số lần xyphông hoạt động tự
nhiên. Khoảng giờ có n lần xyphông hoạt động tự nhiên thì cộng thêm n∆R vào số
đọc lượng mưa đọc được trên giản đồ của giờ đó. Riêng giờ sau khi xyphông hoạt
động nhân tạo không cộng ∆R vì sai số ở thời điểm này là nước đổ vào.
Thí dụ 1:
Lượng nước đọc được trên giản đồ là 25,8mm; lượng nước thực là 26,0mm; lúc 1-2h
và 2-3h xyphông có hoạt động, tổng số 2 lần.
∆R = = + 0,1
Số hiệu
chính ở khoảng 1 - 2h là: + 0,1
Số hiệu
chính ở khoảng 2 - 3h là: + 0,1
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Lượng
nước thực là 46,8; lúc 13 - 14h xyphông hoạt động 3 lần,
14 - 15h
xyphông hoạt động 1 lần
∆R = = + 0,1
Số hiệu
chính ở khoảng 13 - 14h: 0,1 x 3 = + 0,3
Số hiệu
chính ở khoảng 14 - 15h: 0,1
Khi tính ∆R,
chia đến phần mười mm mà phép chia vẫn chưa thực hiện hết, thì số dư còn lại
phân phối cho các giờ có xyphông hoạt động theo quy tắc tỷ lệ thuận.
- Đọc và
tính thời gian có mưa trong từng khoảng giờ. Khi tính thời gian có mưa từng
giờ, phải kết hợp với thời gian có mưa ghi trong SKT-1.
- Ghi
lượng mưa đã hiệu chính ở tử số, thời gian có mưa ở mẫu số vào từng khoảng thời
gian thích hợp.
- Chọn
lượng mưa lớn nhất trong 1 giờ, chọn khoảng thời gian có mưa lớn nhất, đủ 60
phút, không kể đến khoảng thời gian đó mưa có liên tục hay không liên tục. Làm
hiệu chính sai số máy như trên.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Khi có 2
đợt liên tục (Hoặc 1 giờ) có lượng bằng nhau, nhưng thời gian mưa kéo dài -
ngắn khác nhau, chọn đợt liên tục (Hoặc 1 giờ) có thời gian ngắn hơn.
Lượng mưa
lớn nhất trong 1 giờ và đợt liên tục chọn từ 0 - 24 giờ hàng ngày.
Có khi
lượng mưa lớn nhất của đợt liên tục nhỏ hơn lượng mưa lớn nhất của 1 giờ.
Thí dụ:
Có · từ 500
- 510 lượng mưa 0,5mm.
]2
530 - 550 lượng mưa 10,2mm.
Lượng mưa
lớn nhất của 1 giờ:
0,5mm +
10,2mm = 10,7mm
Thời gian
kéo dài : 10 phút + 20 phút = 30 phút
Lượng mưa
lớn nhất của đợt liên tục từ 530 - 550 là 10,2mm,
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Các số
liệu quy toán trên ghi vào mặt trước giản đồ để thuận tiện khi làm BKT14.
- Trường
hợp có mưa đá: do hạt mưa đá trong máy mưa tan chậm, nên khi hết mưa đá, nước
của hạt mưa đá tan ra, làm giản đồ đi lên. Cần ghi lượng mưa đọc trên giản đồ
do mưa đá tan, vào thời gian có mưa đá theo sổ SKT 1.
3. Quan
trắc mưa bằng vũ lượng ký chao lật SL1
Vũ lượng
ký chao lật SL-1 là một thiết bị đo mưa từ xa.
Phương
pháp quan trắc:
a) Cách
thay giản đồ:
Hàng ngày
thay giản đồ vũ lượng ký sau quan trắc 7h. Trước khi thay giản đồ, phải vặn núm
đưa kim lên điểm 10 để sau đó kim trở về điểm 0, đưa dãy số ở bộ đếm về điểm 0,
sau đó đong nước trong bình kiểm tra.
Nếu cả
ngày không có mưa, hoặc lượng mưa không đáng kể (≤ 0,2mm), thì không phải thay
giản đồ, chỉ ấn công tắc (3) đưa kim lên 1mm (10 lần ấn) rồi quay kim qua nẹp,
cho máy chạy tiếp.
Nếu 3
ngày liền không có mưa thì mới thay giản đồ.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
b) Cách
ghi trên giản đồ:
- Mặt
trước giản đồ ghi: Tên trạm, số máy, ngày, tháng, năm, giờ phút thay giản đồ.
- Mặt sau
ghi:
+ Lượng
mưa đọc từ bộ đếm.
+ Lượng
mưa đo được ở vũ lượng kế.
+ Lượng
mưa đọc trên giản đồ.
+ Sai số
giữa lượng mưa ở vũ kế và số đọc trên giản đồ.
+ Số hiệu
chính cho từng mm nước trên giản đồ.
- Đánh mốc
giản đồ vũ lượng ký vào các giờ 1,7,13,19 và 8 giờ hàng ngày.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
c) Cách
quy toán giản đồ:
- Làm
hiệu chính giờ như giản đồ nhiệt, ẩm, áp.
- Đọc
lượng mưa từng giờ.
- Tính số
hiệu chính cho từng mm nước trên giản đồ theo biểu thức:
Số hiệu
chính cho 1mm =
Số hiệu
chính cho lượng mưa từng giờ = Số hiệu chính cho 1mm x
Lượng mưa từng giờ đọc trên giản đồ.
Trường
hợp lượng mưa đọc trên giản đồ lớn hơn lượng nước ở vũ lượng kế (∆R < 0),
đọc lượng mưa trên giản đồ, không làm hiệu chính.
- Lấy số
đọc lượng mưa từng giờ cộng với số hiệu chính cho lượng mưa từng giờ, được
lượng mưa thực tế từng giờ. Ghi lượng mưa ô tử số, thời gian mưa ở mẫu số vào
giờ tương ứng.
- Lượng
mưa lớn nhất trong 1 giờ, trong một đợt mưa liên tục trong ngày, cách chọn xem
ở b Số hiệu chính lượng mưa lớn nhất cách tính như lượng mưa từng giờ.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
VII. QUAN TRẮC NẮNG
1. Quan
trắc nắng bằng nhật quang ký Campbell Stokes
1.1. Cách
điều chỉnh nhật quang ký Campbell Stokes:
a) Điều
chỉnh thăng bằng: Trước hết vặn lỏng những ốc phía trên của đế di động, xoay
máy để những trụ chân ốc (11) đúng vào giữa các lỗ hình cung (10). Dùng ống
thủy chuẩn để xác định thăng bằng theo chiều đông tây. Vặn hai đinh ốc phía
dưới của đế di động để đưa giọt nước của thủy chuẩn vào giữa.
Sau đó,
lại đặt ống thủy chuẩn trên thành đế di động theo hướng bắc nam, chỉ được vặn
ốc ở phía bắc để lấy thăng bằng.
b) Điều
chỉnh vĩ độ: Trục đối xứng của nhật quang ký phải song song với đường Bắc Nam.
Để điều chỉnh vĩ độ, nới lỏng đinh ốc giữ giá đỡ quả cầu, rồi đẩy giá đỡ trong
đường rãnh tới khi gạch mục tiêu trùng với vĩ độ địa phương. Sau đó xiết chặt
đinh ốc Sự điều chỉnh này phải phối hợp với điều chỉnh hướng Bắc Nam.
1.2. Cách
thay giản đồ nhật quang ký Campbell Stokes:
Có 3 loại
giản đồ sử dụng theo thời gian trong năm:
Giản đồ Ao - 001
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
(Thu phân)
Giản đồ Ao - 002
(Mùa đông)
Giản đồ Ao - 003
(Mùa hạ)
Từ 1 - 3 đến 11 - 4
Từ 3 - 9 đến 14 - 10
Từ 15 - 10 đến hết tháng 2
Từ 12 - 4 đến 2 - 9
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Khi lắp
giản đồ, vạch 12 giờ của giản đồ phải trùng với vạch trắng mục tiêu ở giữa giá
đỡ giản đồ.
- Mép
giản đồ cần thật sát vào mép dưới của rãnh giản đồ.
- Giản đồ
mùa đông Ao - 002 đặt ở vị trí 1.
- Giản đồ
xuân phân, thu phân Ao - 001 ở vị trí 2.
- Giản đồ
mùa hè Ao - 003 ở vị trí 3.
1.3. Cách
quy toán giản đồ nhật quang ký Campbell Stokes:
Quy toán
giản đồ nắng chính xác tới 1/10 giờ.
Nếu cả
giờ có nắng ghi 1,0; nếu kéo dài 1/10 ghi 0,1; nếu kéo dài 5/10 ghi 0,5…
Nếu phần
lẻ ≥ 0,5 của 0,1 giờ (≥ 3 phút) quy thành 0,1 giờ; < 0,5 của 0,1 giờ thì bỏ
đi.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Hình 20. Giản đồ nhật quang ký
Hình 21. Nhật quang ký Campbell Stokes
1 - Quả
cầu thủy tinh
5 - Đế
cố định
9 -
Rãnh của đế di động
2 - Giá
đỡ quả cầu
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
10 - Lỗ
hình cung
3 -
Máng giản đồ
7 - Hai
ốc chặn
11 -
Trụ chân ốc
4 - Đế
di động
8 -
Thang vĩ độ
2. Quan
trắc nắng bằng nhật quang ký Universal
2.1. Cách
thay giản đồ nhật quang ký Universal:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Từ 16
tháng 10 đến hết tháng 2 dùng giản đồ loại cong đặt ở khe trên của máng.
Từ 1
tháng 3 đến 15 tháng 4 và từ 1 tháng 9 đến 15 tháng 10 dùng giản đồ loại thẳng
đặt ở khe giữa.
Từ 16
tháng 4 đến 31 tháng 8 dùng giản đồ cong và đặt ở khe dưới.
Trước khi
thay giản đồ, cần ghi tên trạm, giờ, ngày tháng năm ở phía sau giản đồ. Giản đồ
buổi sáng ghi chữ A, buổi chiều ghi chữ B. Buổi sáng thay giản đồ lúc 5h30,
buổi trưa lúc 12 giờ, theo giờ địa phương. Buổi tối sau khi mặt trời lặn, tháo giản
đồ, quay úp máng và cắm chốt ở phía dưới. Việc thay giản đồ cần được thực hiện
nhanh chóng, nếu lúc thay đang nắng, thì phải che máy, để khỏi có vết cháy ghi
trên giản đồ mới. Chú ý vạch 12 giờ trên giản đồ phải trùng với vạch kẻ trên máng,
lỗ cắm kim ở giản đồ buổi sáng trùng với đường kẻ 10 giờ, giản đồ buổi chiều
trùng với đường kẻ 18 giờ.
2.2. Quy
toán giản đồ theo hướng dẫn ở mục 1.3.
VIII. QUAN TRẮC TẦM NHÌN NGANG
1. Sơ đồ
tiêu điểm tầm nhìn ngang
Tầm nhìn
ngang được xác định theo 10 cấp: 0, 1, 2,..., 9.
1.1.Thiết
lập tiêu điểm tầm nhìn ngang ban ngày ở một trạm khí tượng:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Chín tiêu
điểm chính có thể chọn xê dịch theo bảng 6 dưới đây:
KHOẢNG CÁCH QUY ĐỊNH CHO CÁC TIÊU ĐIỂM
Bảng 5
Tầm nhìn xác định
50m
200m
500m
1km
2km
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
10km
20km
50km
Tiêu điểm
Từ
40
160
400
0,8
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
3,2
8,0
16,0
40,0
Cách trạm
Đến
60
240
600
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
2,4
4,8
12,0
24,0
60,0
Có thể
chọn tiêu điểm ở bất cứ hướng nào, nhưng không nên chọn các tiêu điểm cạnh
đường nhiều bụi, gần nhà máy nhiều khói, trên mặt đồng lầy hay có sương mù.
Một tiêu
điểm tốt phải có các điều kiện sau:
- Màu
sẫm, không thay đổi theo mùa hay rất ít thay đổi. Trường hợp bất đắc dĩ mới
dùng các tiêu điểm màu trắng hay các màu nhạt khác.
- Tiêu
điểm phải in trên nền trời. Có thể chọn tiêu điểm in trên bối cảnh khác (núi,
rừng cây...) nhưng chỉ khi tiêu điểm có bờ ngoài rõ rệt và bối cảnh nằm ở khá xa
tiêu điểm.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Kích
thước góc của tiêu điểm không nhỏ hơn 0,5o, được xác định theo công thức:
K =
K: Kích
thước góc
C: Góc
cao
n: Góc
ngang
Ví dụ: C
= 2o, n = 12’
K =
Góc nhìn
cao của tiêu điểm không được lớn hơn 5- 6o trên mặt phẳng chân trời.
Riêng trường hợp trạm miền núi, không thể có các tiêu điểm thấp thì có thể chọn
các tiêu điểm có góc cao tới 11o.
Việc chọn
tiêu điểm phải làm ngay từ khi khảo sát địa điểm đặt trạm vào ngày trời tốt,
quang tạnh, khí quyển ít bụi. Sau khi chọn phải đo khoảng cách thực tới tiêu
điểm và đo kích thước góc. Khoảng cách của các tiêu điểm gần dưới 500 m có thể
đo bằng thước dây hoặc máy đánh thăng bằng, với các tiêu điểm xa thì xác định
trên bản đồ tỷ lệ 1/100.000 hay lớn hơn.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Sau khi
chọn xong tiêu điểm, lập bảng danh sách tiêu điểm ghi theo thứ tự từ gần đến xa
cho từng hướng một, từ Bắc qua Đông, sang Nam, đến Tây rồi vẽ sơ đồ. Thí dụ:
Bảng 6
Tên tiêu điểm
Tầm nhìn xác định
Khoảng cách thực
Góc cao
Góc ngang
Hướng
Đặc điểm
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Tên thật
Mã
Cây đa
Tháp trắc địa
T1
T2
200m
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
185m
512m
120’
130’
12’
15’
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
N
W
Tán lá
um tùm
Đen
Trời
Trời
Sơ đồ
tiêu điểm vẽ thành 2 bản, một bản cho các tiêu điểm có khoảng cách từ 50m đến
1km, một bản cho các tiêu điểm có khoảng cách từ 2km đến 50km (Xem thí dụ hình
36 - 37).
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
2.1. Quan
trắc tầm nhìn ngang được thực hiện tại một nơi cố định trong vườn khí tượng, ở
đó mắt quan trắc viên xấp xỉ độ cao chuẩn trên mặt đất (khoảng 1m50), không làm
quan trắc trên gác hay trên nóc nhà.
2.2. Khi
quan trắc, quan trắc viên lần lượt nhìn cả 9 tiêu điểm, bắt đầu từ tiêu điểm
gần nhất tới tiêu điểm xa nhất, xác định xem tiêu điểm nào thấy được và tiêu điểm
nào không thấy được. Những tiêu điểm nào dù chỉ hiện lờ mờ trên bối cảnh cũng
coi như là trông thấy. Những tiêu điểm hoàn toàn lẫn vào bối cảnh không thể nhận
ra bằng mắt thường mới coi là không trông thấy.
Các cấp
tầm nhìn được xác định ứng với khoảng cách giữa 2 tiêu điểm liên tiếp nhau theo
bảng sau:
CẤP TẦM NHÌN NGANG
Bảng 7
Cấp tầm
nhìn
Tiêu
điểm xa nhất trông thấy được
Tiêu
điểm gần nhất không trông thấy được
0
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
2
3
4
5
6
7
8
9
< 50m
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
200m
500m
1km
2km
4km
10km
20km
50km
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
500m
1km
2km
4km
10km
20km
50km
2.3. Trạm
thiếu tiêu điểm gần, thì căn cứ vào tiêu điểm xa nhất có thể thấy được để ước
định tầm nhìn.
Thí dụ:
Không có tiêu điểm 2km. Lúc quan trắc thấy tiêu điểm 1km, không thấy được tiêu
điểm 4km thì tầm nhìn ước định theo cách sau:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
b) “Thấy
mờ mờ” tiêu điểm 1km, ước định tầm nhìn cấp 4.
2.4. Trạm
thiếu tiêu điểm xa thì dùng phương pháp nhân.
Thí dụ:
Trạm có các tiêu điểm 50, 200, 500m, 1, 2, 4 và 50km, thiếu các tiêu điểm 10,
20km, thì ước định tầm nhìn theo cách sau:
a) “Thấy
rất rõ” các tiêu điểm 50, 200, 500m, 1, 2 và 4km, không thấy tiêu điểm 50km.
Ước định tầm nhìn: 4km x 10 = 40km.
b) “Thấy
rõ” tiêu điểm 4 km, không thấy tiêu điểm 50km. Ước định tầm nhìn: 4km x 4 =
16km.
c) Trạm
miền núi, tiêu điểm xa thường ở vị trí quá cao, không đạt tiêu chuẩn góc cao
của tiêu điểm, nên khi quan trắc phải kết hợp với biện pháp ước định tầm nhìn
theo cách nhân.
3. Phương
pháp quan trắc tầm nhìn ngang lúc trời tối
Quan trắc
tầm nhìn lúc trời tối, quan trắc viên cần phải có thị lực chuẩn, hoặc dùng kính
thích hợp và phải làm quen với bóng tối trước khi làm quan trắc 10 - 15 phút.
Nhất thiết phải đứng ở vị trí thông thoáng quy định và tầm mắt ở độ cao chuẩn.
3.1. Quan
trắc tầm nhìn ngang lúc trời tối khi có tiêu điểm sáng:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
KHOẢNG CÁCH TỪ TIÊU ĐIỂM ĐẾN VỊ TRÍ QUAN TRẮC
TẦM NHÌN NGANG
Bảng 8
Tầm nhìn ngang (cấp)
Cường độ đèn (nến)
50
100
200
500
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
1
2
3
4
5
6
7
8
9
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
383m
771m
1km28
2km06
3km24
5km43
7km55
10km00
132m
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
838m
1km42
2km32
3km66
6km37
9km12
13km30
139m
437m
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
1km54
2km56
4km12
6km98
10km80
16km40
143m
455m
948m
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
2km71
4km41
8km04
12km00
18km60
Chú ý: 1
nến tương đương 1,25 Watt
Quan trắc
tầm nhìn ban đêm bằng các tiêu điểm sáng giống như quan trắc tầm nhìn ban ngày.
3.2.
Trường hợp không có các tiêu điểm sáng thì quan trắc tầm nhìn theo cách sau:
a) Chú ý
tham khảo tình hình tầm nhìn ban ngày, đặc biệt tầm nhìn vào giờ trước khi mặt
trời lặn.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Thí dụ:
Vài giờ trước khi mặt trời lặn, tầm nhìn cấp 7, cho đến quan trắc 1 giờ không
có hiện tượng khí tượng gì làm giảm tầm nhìn, thì tầm nhìn vẫn là cấp 7.
Nếu xuất
hiện hiện tượng làm giảm tầm nhìn thì căn cứ vào cường độ của hiện tượng để ước
định tầm nhìn theo bảng quy định cường độ hiện tượng phần quan hệ với tầm nhìn
ở bảng 24.
Thí dụ:
Quan trắc 1 giờ, có mưa rào mạnh, tầm nhìn cho cấp 5 (dưới 4 km).
b) Đêm có
trăng, sao, chớp... thì lợi dụng ánh sáng thiên nhiên để nhìn các tiêu điểm ban
ngày mà xác định tầm nhìn.
Thí dụ:
Ban đêm có chớp thấy được tiêu điểm ban ngày 2km, không thấy tiêu điểm 4km. Xác
định tầm nhìn cấp 5.
IX. QUAN TRẮC MÂY
Mây là
sản phẩm của hơi nước trong khí quyển, được tạo thành bởi những giọt nước, giọt
băng hay hỗn hợp cả hai. Kích thước, hình dạng, độ cao của mây luôn thay đổi.
Trong quá trình diễn biến liên tục, mây thể hiện nhiều dạng, nhiều vẻ. Căn cứ
vào hình dạng, cấu trúc chủ yếu của mây, phân thành các loại, dạng, tính mây,
mây phụ, dạng phụ, mây mẹ.
Nội dung
quan trắc mây bao gồm: Xác định lượng mây (Phần bầu trời bị mây bao phủ), loại, dạng,
tính mây, dạng phụ, mây phụ, độ cao trần mây, hướng và tốc độ di chuyển của
mây. Quan trắc mây có thể ở trong hay ngoài vườn khí tượng, xong phải ở một vị
trí nhất định, nơi quang đãng, để có thể nhìn thấy cả bầu trời.
Phải theo
dõi bầu trời liên tục, kết hợp với tình hình diễn biến của mây trong khoảng thời gian
từ quan trắc trước đến quan trắc hiện tại để xác định mây một cách chính xác.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
1.1. Loại
mây được xác định theo cách phân loại mây quốc tế. Khi xác định loại, dạng,
tính, dạng phụ và mây phụ, quan trắc viên cần theo đúng những hướng dẫn trong
Atlas mây quốc tế.
1.2. Xác
định mây: Phải bắt đầu từ loại mây có nhiều nhất, rồi đến những mây ít hơn.
1.3. Xác
định mây ban đêm: Cần kết hợp sự theo dõi mây hiện tại với tình hình mây lúc
hoàng hôn, kết hợp với những tính chất của các hiện tượng khí tượng (mưa, dông,
chớp, quầng, tán...)
Xác định
lượng mây bằng cách nhìn sao, để ước lượng phần bầu trời không thấy sao. Cách
này không áp dụng cho các loại mây mỏng như Ci, Cs...vì qua những mây này, vẫn
nhìn thấy sao.
Trước khi
quan sát mây phải đứng trong bóng tối khoảng 10 - 15 phút để mắt quen nhìn
trong tối. Trong điều kiện không thể xác định được đủ chính xác loại, thì ghi
dấu (?), không ghi suy diễn.
1.4. Trạm
trên núi: Khi quan trắc có mây ở thấp hơn mực trạm, thì không tính lượng mây
dưới mực trạm, chỉ xác định lượng mây từ mặt trạm trở lên và phải xác định cả
loại, dạng, tính mây đó.
2. Quan
trắc độ cao trần mây
2.1. Độ
cao trần mây: Là khoảng cách từ mặt dưới các lớp mây tới mặt đất thuộc khu vực
trạm.
Độ cao
trần mây không đồng nhất, nên nói độ cao trần mây của một mây nào đó, là nói
đến độ cao của những đám mây thấp nhất trong lớp đó.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Dùng mắt
nhìn, dùng cầu bay hay đèn chiếu (khi trời tối) hay dùng máy bay đi vào các đám
mây rồi xác định độ cao bằng cao kế.
2.2. Xác
định độ cao trần mây bằng mắt: Phương pháp này thông dụng nhất, nhưng cũng kém
chính xác nhất, đòi hỏi quan trắc viên phải nhiều kinh nghiệm.
Trường
hợp mây thấp, có thể căn cứ trên những tiêu điểm cao, đỉnh núi, nóc nhà, cột
cờ... để xác định độ cao trần mây.
Trường
hợp mây cao thì căn cứ trên dạng mây, màu sắc của mây, tốc độ di chuyển của mây
mà ước đoán theo kinh nghiệm.
2.3. Xác
định độ cao trần mây bằng cầu bay: Dùng quả cầu bay bằng cao su, được bơm một
lượng khí hyđro nhất định, cầu bay lên với tốc độ không đổi - 100 m/phút, 200 m/phút
- Quan trắc viên theo dõi cầu bay bằng mắt thường hay ống nhòm, ghi thời gian
từ lúc cầu bắt đầu thả cho tới lúc cầu bị mờ trong mây.
Độ cao
trần mây tính theo công thức:
H = v . t.
H: Độ cao
trần mây tính bằng mét.
v: Tốc độ
thăng tính bằng mét/phút.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Phương
pháp cầu bay chỉ dùng trong trường hợp mây dàn thành lớp. Khi lượng mây ≤
5/10, hay khi có gió thổi về phía bầu trời không mây, thì nên quan trắc bằng mắt
thường.
Trường
hợp độ cao trần mây < 100 mét, có thể quan trắc bằng cầu buộc:
Dùng một
cầu cao su buộc vào đầu một sợi dây dài và chắc. Đầu kia quan trắc viên cầm ở
tay và thả dần dần. Độ cao trần mây xác định theo công thức:
H = L . sina.
L: Chiều
dài sợi dây
a: Góc
nghiêng của dây với mặt đất.
2.4. Xác
định độ cao trần mây bằng đèn chiếu mây:
Với đèn
pha có mặt phản xạ pa- ra- bôn (parabol) đặt cố định tại một nơi cách vị trí
quan trắc một khoảng L không đổi và vuông góc với mặt đất, vào kỳ quan trắc có
mây ở thiên đỉnh. Đứng tại vị trí đã định, quan trắc viên mở đèn, một vệt sáng
in trên nền trần mây. Với một kính đo góc, quan trắc viên đo 3 lần lấy trị số trung
bình góc cao của trần mây, rồi tính theo công thức:
H = L tga.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Độ cao
trần mây thay đổi theo vĩ độ, theo mùa và địa hình. Độ cao thông thường của các
loại mây ở miền nhiệt đới như sau:
Bảng 9
Tên mây
Độ cao trung bình
Độ dầy của mây
Ci
6 - 12 km
Cc
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Cs
6 - 8 km
Ac
2,5 - 6km
As
2,5 - 6km
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Ns
2 - 5 km
Sc
< 2,5 km
500 - 1000 m
St
< 2 km
Hàng chục đến hàng trăm mét
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
< 2 km
< 5km
Cb
< 2 km
3 - 15 km
3. Phân
hạng mây
3.1. Phân
hạng mây theo quy ước quốc tế:
Việc quan
trắc mây phải tuân thủ định nghĩa, nội dung mô tả và phải đối chiếu với ảnh mây
trong Atlas mây do WMO xuất bản năm 1986 và của Tổng cục xuất bản năm 1995.
Theo quy
ước quốc tế, mây được phân thành loại, dạng, tính, dạng phụ, mây phụ và mây mẹ.
Căn cứ theo độ cao, hình dáng bên ngoài và kiến trúc nội bộ của mây, chia mây
thành 3 họ mây: Mây trên, mây giữa, mây dưới. Mỗi họ mây có nhiều loại mây khác
nhau như trong bảng 10 dưới đây:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Bảng 10
Họ mây
Loại mây
Tên tiếng việt
Ký hiệu quốc tế
Mây trên
Cirrus
Ti
Ci
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Ti tích
Cc
Cirrostratus
Ti tầng
Cs
Mây giữa
Altocumulus
Trung tích
Ac
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Trung tầng
As
Nimbostratus
Vũ tầng
Ns
Mây dưới
Stratocumulus
Tầng tích
Sc
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Tầng
St
Cumulus
Tích
Cu
Cumulonimbus
Vũ tính
Cb
a) Mây ti
- Cirrus - viết tắt: Ci.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
b) Mây ti
tích - Cirrocumulus - viết tắt: Cc
Đám, màn,
hoặc lớp mây mỏng trắng, không có bóng, gồm những phân tử rất nhỏ hình dạng như
những hạt, nếp nhăn. Kết hợp với nhau hay riêng biệt và sắp xếp đều đặn nhiều
hay ít, đa số các phân tử có bề rộng biểu kiến nhỏ hơn 1o.
c) Mây ti
tầng - Cirrostratus - viết tắt: Cs
Màn mây
trong và trắng nhạt, dạng tơ sợi (giống như tóc) hoặc nhẵn lỳ, che cả bầu trời
hay một phần và thường sinh ra hiện tượng quầng.
d) Mây
trung tích - Altocumulus - viết tắt: Ac
Đám, màn
hoặc lớp mây trắng, hoặc xám, hoặc vừa trắng vừa xám, thường có bóng, gồm những
phiến mỏng, khối tròn, cuộn....đôi khi có bộ phận dáng sợi hoặc mờ, kết hợp lại
hay không, đa số những phần tử nhỏ sắp xếp đều đặn, thường có bề ngang biểu
kiến khoảng từ 1o - 5o. Mây Ac thường cho tán mặt trời hay tán mặt trăng.
e) Mây
trung tầng - Altostratus - viết tắt: As
Màn hoặc
lớp mây màu xám hoặc xanh nhạt, dáng vết khía, tơ sợi, hoặc đồng nhất, che toàn
thể hoặc một phần bầu trời, có đôi chỗ khá mỏng để nhìn thấy mặt trời mờ mờ,
như qua một tấm kính mờ. Mây As không cho hiện tượng quầng, nhiều khi cho mưa.
g) Mây vũ
tầng - Nimbostratus - viết tắt: Ns
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
h) Mây
tầng tích - Stratocumulus - viết tắt: Sc
Đám, màn
hoặc lớp mây màu xám hoặc trắng nhạt, hoặc đồng thời xám và trắng nhạt, gần như
bao giờ cũng có bộ phận tối, gồm những khối tròn, gạch lát, đá cuội,
cuộn....không có dạng tơ sợi (trừ virga), kết hợp lại hay không. Đa số những phân
tử nhỏ sắp xếp đều đặn, có bề rộng biểu kiến lớn hơn 5o. Mây Sc cho mưa với cường
độ nhỏ.
i) Mây
tầng - Stratus - viết tắt: St
Lớp mây
thường màu xám, chân mây khá đồng nhất, thường cho mưa phùn, có thể cho mưa
phùn tinh thể đá, hoặc tuyết hạt. Khi mặt trời thấy được qua mây, vành mặt trời
phân biệt được rõ ràng. St không cho hiện tượng quầng, trừ khi nhiệt độ rất
thấp. Đôi khi St thể hiện dưới dạng những đám mây tơi tả.
k) Mây
tích - Cumulus - viết tắt: Cu
Mây riêng
biệt, thường đặc và bờ ngoài rõ ràng, phát triển theo chiều thẳng đứng thành
hình đồi, vòm tròn hoặc tháp mà phần trên phình lên thường tựa cải hoa. Phần
mây được mặt trời chiếu luôn trắng xóa, chân mây tương đối đen và khá bằng. Đôi
khi Cu có dạng tơi tả. Nếu cho mưa, mây tích cho mưa rào. Khi đám mây chưa xác
định rõ giữa Cu và Cb, nếu có chớp hoặc dông, thì xác định là Cb.
l) Mây vũ
tích - Cumulonimbus - viết tắt: Cb
Mây lớn
và đặc, phát triển theo chiều thẳng đứng dữ dội, thành hình núi hoặc tháp đồ
sộ. Ít nhất một phần ở bộ phận trên thường nhẵn lỳ, dạng tơ sợi hay vết khía và
dẹt. Phần này tỏa thành hình đe, hoặc bó lúa. Dưới chân mây này rất tối, thường
có mây thấp rách xác xơ, kết hợp với mây Cb hay không, giáng thủy đôi khi không
tới đất. Mây Cb thường cho dông, chớp, nhiều khi kèm mưa rào.
3.2.
Dạng, tính, dạng phụ, mây phụ và mây mẹ:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
BẢNG DẠNG MÂY
Bảng 11
Dạng
Ký hiệu
Tên tiếng việt
Fibratus
Uncinus
Spissatus
Castellanus
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Stratiformis
Nebulosus
Lenticularis
Fratus
Humilis
Mediocris
Congestus
Calvus
Capillatus
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Unc
Spi
Cas
Flo
Str
Neb
Len
Fra
Hum
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Con
Cal
Cap
Tơ sợi
Hình
móc câu
Tơ sợi
dầy
Mây
thành
Hình
kén hoặc túm
Mây
thành màn lớp
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Dạng
thấu kính, hình con cá, hạt hạnh nhân
Mảnh xơ
xác
Dạng
dẹt (đạm)
Dạng
trung gian
Dạng
dầy đặc
Dạng
hói
Dạng có
tóc
Mỗi loại
mây chỉ có thể có một dạng mây, nhưng một dạng mây lại có thể chung cho nhiều
loại mây.
Mỗi mây
còn có những đặc điểm về độ trong suốt, cách sắp xếp các phần tử ... gọi là
tính.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Bảng 12
Tính
Ký hiệu
Tên tiếng việt
intortus
vertebratus
undulatus
radiatus
lacunosus
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
translucidus
perlucidus
opacus
in
ve
un
ra
la
du
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
pe
op
rối
loạn
hình
xương sống
làn
sóng
rẻ quạt
tổ ong
chồng
chất
thấu
quang
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
tế
quang
Ngoài
dạng và tính mây, còn có dạng phụ và mây phụ.
BẢNG DẠNG PHỤ
Bảng 13
Dạng phụ
Ký hiệu
Tên tiếng việt
incus
mamma
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
praecipitatio
arcus
tuba
inc
mam
vir
pra
arc
tub
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
hình vú
giáng
thủy không tới đất
giáng
thủy tới mặt đất
hình
vòng cung
cột mây
BẢNG MÂY PHỤ
Bảng 14
Mây phụ
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Tên tiếng việt
pileus
velum
pannus
pil
vel
pan
hình mũ
nồi hay khăn quàng
màn mây
hẹp xuyên qua mây khác
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
LOẠI MÂY VÀ DẠNG, TÍNH, DẠNG PHỤ, MÂY PHỤ, MÂY MẸ
Bảng 15
Loại
Dạng
Tính
Dạng phụ mây phụ
Mây mẹ
LoạiDạngTínhDạng phụ
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Mutatus
Cirrus
fibratus.
uncinus.
spissatus.
castellanus
flocus
intortus.
radiatus
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
duplicatus
mamma
cirrocumulus
altocumulus.
cumulonimbus
cirrostratus
Cirrocumulus
stratiformis
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
castellanus
floccus
undulatus
lacunosus
virga
mamma
cirrus
cirrostratus
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Cirrostratus
fibratus
nebulosus
duplicatus
undulatus
cirrocumulus
cumulonimbus
cirrus
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
altostratus
Altocumulus
stratiformis
lenticularis
castellanus
floccus
translucidus
perlucidus
opacus
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
undulatus
radiatus
lacunosus
virga
mamma
cumulus
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
cirrocumulus
altostratus
nimbostratus
stratocumulus
Altostratus
translucidus
opacus
duplicatus
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
radiatus
virga
praecipitatio
pannus
mamma
altocumulus
cumulonimbus
cirrostratus
nimbostratus
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
praecipitatio
virga
pannus
cumulus
cumulonimbus
altocunulus
altostratus
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Stratocumulus
stratiformis
lenticularis
castellanus
translucidus
perlucidus
opacus
duplicatus
undulatus
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
lacunosus
praecipitatio
virga
mamma
altostratus
nimbostratus
cumulus
cumulonimbus
altocumulus
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
stratus
Stratus
nebulosus
fratus
opacus
translucidus
undulatus
praecipitatio
nimbostratus
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
cumulonimbus
stratocumulus
Cumulus
humilis
mediocris
congestus
fratus
radiatus
pileus
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
virga
praecipitatio
arcus
pannus
tuba
altocumulus
stratocumulus
stratocumulus
stratus
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
calvus
capillatus
praecipitatio
virga
pannus
incus
mamma
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
velum
arcus
tuba
altocumulus
altostratus
nimbostratus
stratocumulus
cumulus
cumulus
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Quan trắc
mây phải đứng ở nơi cố định, nhìn thấy cả bầu trời.
Phải theo
dõi liên tục bầu trời, kết hợp với diễn biến của mây, kết hợp với hiện tượng
thời tiết để xác định mây.
4.1. Quan
trắc lượng mây tổng quan: Ước lượng phần bầu trời bị mây che phủ, không phân
biệt mây trên, mây giữa và mây dưới. Tính theo phần mười bầu trời.
Lượng mây
dưới: Ước lượng phần bầu trời bị mây dưới (Sc, Cu, Cb, St) che phủ.
Lượng mây
từng loại mây: Phần bầu trời bị che phủ bởi loại mây đó.
4.2. Ghi
kết quả quan trắc mây vào sổ; tên loại mây; dạng mây; tính mây; dạng phụ mây
phụ; mây mẹ; độ cao mây, theo thứ tự lượng mây nào nhiều ghi lên trên.
Thí dụ:
9/5 Sc str op un 1500m
Ci spi
cbgen
X. QUAN TRẮC HIỆN TƯỢNG KHÍ TƯỢNG
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Loại
hiện tượng,
- Thời
gian bắt đầu và chấm dứt,
- Đặc
điểm và cường độ của hiện tượng,
- Hướng
xuất hiện của hiện tượng,
- Kích
thước (đối với một số hiện tượng)
1. Phân
loại hiện tượng khí tượng:
Những
hiện tượng khí tượng thể hiện ra rất nhiều đặc điểm khác nhau. Căn cứ vào quá
trình phát triển vật lý và bản chất các phân tử cấu tạo cuả chúng, có thể xếp
những hiện tượng khí tượng thành bốn loại: Thủy hiện tượng, thạch hiện tượng,
quang hiện tượng và điện hiện tượng.
1.1. Thủy
hiện tượng:
Thủy hiện
tượng gồm: Mưa, mưa rào, mưa phùn, tuyết, tuyết bông, tuyết hạt, mưa đá phùn,
mưa lẫn tuyết, mưa đá, tuyết cuốn thấp, tuyết cuốn cao, sương mù, sương mù
băng, sương mù sát mặt đất, mù, mặt nước bốc hơi, sương, sương muối (sương
giá), sương mù kết băng, mưa kết băng, vòi rồng. Chúng là những hiện tượng khí
tướng sinh ra do sự biến đổi trong các trạng thái khác nhau của nước trong khí
quyển.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
1.2.
Thạch hiện tượng:
Thạch
hiện tượng gồm: Mù khô, khói, bụi cuốn hay cát cuốn, lốc bụi hay cát, là tập
hợp những phần tử chủ yếu là rắn và không phải là nước. Những phần tử ấy nhiều
hay ít lơ lửng trong không khí, hoặc bị nâng lên do gió từ mặt đất.
1.3.
Quang hiện tượng:
Quang
hiện tượng quan sát được gồm: Quầng, tán, vân ngũ sắc, cầu vồng, giải hoàng
hôn, ảo ảnh, là những hiện tượng quang phát sinh từ phản xạ, khúc xạ, khuếch
tán hoặc giao thoa ánh sáng mặt trời hay mặt trăng.
1.4. Điện
hiện tượng:
Điện hiện
tượng là hiện tượng phóng điện của điện khí quyển quan sát được bằng mắt hay
nghe thấy, gồm: Sấm, chớp, lửa thần, cực quang.
2. Mô tả
hiện tượng khí tượng:
Mỗi hiện
tượng khí tượng được ký hiệu bởi một ký hiệu riêng, quy định trong bảng 16 và
mô tả hiện tượng dưới đây:
BẢNG KÝ HIỆU CÁC HIỆN TƯỢNG KHÍ TƯỢNG
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
KÝ HIỆU
TÊN HIỆN TƯỢNG
KÝ HIỆU
TÊN HIỆN TƯỢNG
Mưa
Sương mù sát lớp mặt
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Mặt nước bốc hơi
Mưa phùn
Mù
Tuyết
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Tuyết rào
Mù khô
Mưa lẫn tuyết
Kim nước đá
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Lốc bụi hay lốc cát
Mưa đá nhỏ
Khói
Mưa đá
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Sương móc
Quầng mặt trời
Sương muối
Quầng mặt trăng
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Tán mặt trời
Mưa đông kết
Tán mặt trăng
Sương mù không thấy trời
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Sương mù thấy trời
Dông
Hạt băng
Chớp
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Gió lớn
Bão
Tố
2.1. Thủy
hiện tượng:
a) Mưa: Giáng
thủy dưới dạng những hạt nước, đường kính > 0,5mm, hoặc nhỏ hơn nhưng rất
thưa.
Mưa
thường rơi từ mây Ns , As , Sc.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Mưa rào
do mây Cu, Cb gây ra.
c) Mưa
phùn: Giáng thủy từ mây St, hạt nước nhỏ, đường kính nhỏ hơn 0,5 mm, rất dầy,
rơi chậm, tựa như lơ lửng trong không khí.
Hạt mưa
phùn rơi xuống mặt nước không gây ra vòng sóng, rơi trên gỗ khô không gây vết
ướt, chỉ làm gỗ ẩm dần. Còn hạt mưa khi rơi xuống mặt nước gây ra vòng sóng,
rơi trên gỗ khô gây ra vết ướt.
d) Tuyết:
Giáng thủy dưới dạng những tinh thể đá, phần lớn hình lục lăng và có cánh hình
sao, đôi khi bằng tinh thể đá không có nhánh.
Tuyết
sinh ra từ mây As, Ns, Sc, Cb.
đ) Tuyết
bôn: Giáng thủy dưới dạng những hạt nước đá trắng và đục kiến trúc giống như
tuyết. Những hạt tuyết bông tròn, đôi khi hình chóp, đường kính từ 2 - 5 mm.
Tuyết
bông sinh ra từ mây Sc, Cb.
e) Tuyết
hạt: Giáng thủy dưới những hạt nước đá trắng và đục. Kiến trúc giống như tuyết.
Tuyết hạt khác tuyết bông là kích thước nhỏ hơn, đường kính < 1 mm, hình dẹp
và dài hơn. Tuyết hạt sinh ra từ mây St hoặc từ sương mù.
g) Mưa đá
phùn: Giáng thủy dưới dạng những hạt nước đã đông lại, hơi trong, hình tròn, ít
khi hình chóp, đường kính từ 2 - 5 mm. Thông thường những hạt đó có một hạt
nhân là tuyết bông bọc ngoài một vỏ đá rất mỏng. Những hạt đó rơi trên mặt đất
rắn , không bị vỡ và cũng không nẩy lên.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
h) Mưa
lẫn tuyết: Giáng thủy dưới dạng những hạt nước lẫn với tinh thể băng thường quan
sát được khi nhiệt độ gần 0oC.
i) Mưa
đá: Giáng thủy dưới dạng các hạt nước đá lớn hay nhỏ, giữa là nhân màu trắng
đục, chung quanh là nhiều lớp trong suốt hay trắng mờ. Kích thước hạt mưa đá từ
5mm đến hàng cm. Mưa đá sinh ra từ màn mây Cb.
k) Sương
mù: Hiện tượng khí tượng do những hạt nước rất nhỏ lơ lửng trong không khí và
làm giảm tầm nhìn ngang xuống dưới 1 km.
Trong
sương mù có cảm giác “dinh dính” , “ẩm ướt”.
Thông
thường sương mù màu trắng lờ, nhưng ở vùng công nghiệp có thể có màu vàng đục
hay xám.
Có hai
loại sương mù: Sương mù không thấy trời≡ và sương mù thấy trời e
l) Sương
mù băng: Sương mù băng hình thành bởi trong không khí có nhiều tinh thể băng
làm giảm tầm nhìn xuống dưới 1 km.
Sương mù
băng chỉ quan sát được khi nhiệt độ thấp, độ ẩm cao. Khi sương mù băng che mặt
trời thì quan sát được quang hiện tượng: cột sáng hay quầng 22o.
m) Sương
mù sát mặt đất: Sương mù thành lớp mỏng màu trắng lờ, bề dầy không quá 2m,
thường xuất hiện ở những nơi tương đối thấp hay trên mặt sông hồ.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
n) Mù:
Hiện tượng khí tượng do những hạt nước rất nhỏ lơ lửng trong không khí thành
một màn khá mỏng màu xam xám, bao phủ cảnh vật, làm giảm tầm nhìn xuống dưới
10km, nhưng vẫn còn trên 1km. Trong mù không có cảm giác “ẩm ướt” hay “dinh
dính”.
o) Mặt
nước bốc hơi: Một loại mù mỏng thường thấy trên mặt sông, hồ về mùa đông trong
trường hợp có sự chênh lệch rõ rệt giữa nhiệt độ không khí và nhiệt độ nước hồ
hay sông.
Hiện tượng
mặt nước bốc hơi, khi có gió mạnh, có thể bị cuốn lên cao và lan vào phía trong
bờ.
p) Sương
móc: Hạt nước hình thành trên bề mặt đồ vật, cây cỏ.... trên mặt đất mà nhiệt
độ hạ thấp xuống khiến hơi nước trong không khí tiếp giáp các vật ngưng tụ lại.
Sương móc
thường xuất hiện về đêm, đôi khi vào buổi chiều do mặt đất bị bức xạ trong điều
kiện trời quang hay ít mây mỏng, ẩm độ tương đối cao, lặng gió hay gió nhẹ.
Lượng nước do sương đôi khi > 0,5 mm.
q) Sương
muối (Sương giá): Hạt nước đá đọng lại dưới dạng tinh thể hình vẩy, kim, lông
hoặc hình quạt, trên những đồ vật, cây cỏ.... trên mặt đất về mùa đông.
Sương
muối hình thành do sự kết băng của hơi nước trong không khí tiếp xúc với các
vật có nhiệt độ < 0oC . Điều kiện thời tiết thuận lợi để hình
thành sương muối là: Trời quang hay ít mây mỏng, nhiệt độ gần 0oC ,
ẩm độ tương đối cao, lặng gió hay gió nhẹ . Sương muối thường xuất hiện ở nơi
trũng, trên những lá cây, mái nhà ...
r) Mưa
kết băng: Lớp băng hình thành trên mặt đất hay cây cỏ, đồ vật do những hạt mưa
hay mưa phùn quá lạnh rơi xuống mặt đất hay các vật có nhiệt độ < 0oC
. Mưa kết băng cũng có thể sinh ra bởi những hạt mưa hoặc mưa phùn không quá
lạnh rơi trên những vật có nhiệt độ < 0oC và thành băng ngay.
s) Vòi
rồng: Gió xoáy mạnh sinh ra từ chân mây Cb, cuốn mây xuống thành hình vòi voi
khổng lồ - Vòi rồng.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Khi vòi
rồng tới gần mặt đất hay mặt nước thì bụi cát hoặc nước, nhiều khi cả những vật
nặng (nhà cửa, xe cộ, cây cối, vật nặng ...) bị cuốn lên khá cao. Vòi rồng có
sức phá hoại khủng khiếp do tốc độ gió xoáy rất lớn trong vòi rồng.
2.2.
Thạch hiện tượng:
a) Mù
khô: Không khí vẩn đục do những phần tử khô lơ lửng mà mắt thường không phân
biệt được, nhiều khi không khí có màu vàng mờ mờ.
Những
tiêu điểm ở xa màu xẫm nhìn qua mù khô thì thể hiện màu xanh nhạt. Mặt trời ở
thấp, nhìn qua mù khô, thì màu vàng và đỏ.
Trong mù
khô, ẩm độ tương đối thấp, tầm nhìn thường dưới 10km; đôi khi mù khô dầy, tầm
nhìn giảm xuống dưới 1km, có thể che cả bầu trời, trông giống mây Cs, nhưng màu
vàng hơn và không sinh ra hiện tượng quầng.
b) Khói:
Trong không khí lơ lửng những phần tử nhỏ, tàn dư của sự cháy. Màn khói có thể
ở gần mặt đất hay cao hơn trong không khí tự do. Trông qua khói thì mặt trời
lúc mọc hay lặn có màu rất đỏ. Khi có nhiều khói thì có thể ngửi thấy mùi của
khói.
c) Bụi
cuốn hay cát cuốn: Bụi hay cát bị gió khá mạnh đưa lên khỏi mặt đất, tùy theo
hiện tượng ở sát mặt đất hay ở cao mà phân biệt:
Bụi cuốn
hay cát cuốn thấp:
Bụi hay
cát bị đưa lên khỏi mặt đất không cao, tầm nhìn ngang tầm mắt không bị giảm rõ
rệt, những vật ở thấp bị mờ hay bị che khuất.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Bụi hay
cát bị đưa lên khá cao trên mặt đất, tầm nhìn ngang bị giảm rõ rệt.
d) Lốc
bụi hay lốc cát: Bụi hay cát bị gió xoáy cuốn lên cao khỏi mặt đất thành hình
một cột xoáy thẳng đứng, độ cao và đường kính cột đó luôn biến đổi.
Hiện
tượng xẩy ra trong những ngày trời nắng, mặt đất bị đốt nóng mạnh mẽ sinh ra
lốc. Lốc không lan rộng và thường nhanh chóng kết thúc.
2.3.
Quang hiện tượng:
a) Quầng:
Hiện tượng quang học do ánh sáng mặt trời hay mặt trăng khi đi qua các mây Ci,
Cs, có kiến trúc tinh thể đá, bị khúc xạ hay phản xạ sinh ra những vòng tròn,
cánh cung với tâm là mặt trời hay mặt trăng, hoặc sinh ra cột sáng hay vết
sáng.
Khi quầng
sinh ra do ánh sáng mặt trời bị khúc xạ thì có nhiều màu, do ánh sáng mặt trăng
thì thông thường màu trắng.
Phần lớn
quan sát được quầng nhỏ có bán kính 22o, màu trắng hay màu vàng, vòng phía
trong có màu đỏ và đôi khi phía ngoài có màu tím.
Đôi khi
quan sát được vòng có góc 46o, gọi là quầng lớn, có độ sáng kém quầng nhỏ.
Có thể
quan sát được một giải sáng thẳng đứng suốt từ phía trên đến phía dưới mặt trời
gọi là “cột sáng ”.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Hiện
tượng tán sinh ra do ánh sáng mặt trời hay mặt trăng chiếu qua sương mù hoặc
mây mỏng cấu tạo bởi các hạt nước rất nhỏ, bị khuếch tán. Đôi khi tán quan sát
được trên mây có hình không được tròn do có sự khác nhau của các phần tử cấu tạo
mây biến đổi trong đám mây. Tán không tròn hoặc tán không đủ vòng sinh ra do
nguồn sáng có hình lưỡi liềm.
c) Vân
ngũ sắc: Quang hiện tượng xuất phát từ mây thành một hiện tượng hỗn hợp những
giải có màu sắc khác nhau (màu xanh lá cây và hồng là chủ yếu) xen kẽ, gần song
song với cạnh mây. Màu vân ngũ sắc thường sáng, trông tựa màu xà cừ.
Trong
khoảng 10o từ mặt trời, vân ngũ sắc chủ yếu sinh ra từ ánh sáng bị khuyếch
tán. Ngoài 10o, thông thường ánh sáng bị giao thoa là nhân tố chính.
Vân ngũ sắc đôi khi phát triển trong một góc quá 40o từ mặt trời mà
màu sắc có thể còn sáng.
d) Cầu
vồng: Vòng cung sáng, màu từ đỏ, da cam, vàng, xanh lá cây, xanh lơ, chàm và
tím xuất hiện khi có mưa, sương mù ở một phía còn mặt trời hoặc mặt trăng ở
phía đối diện.
Cầu vồng
sinh ra do ánh sáng mặt trời hay mặt trăng bị khúc xạ và phản xạ. Màu sắc và bề
rộng hẹp các giải màu sắc của cầu vồng, do độ lớn của hạt mưa, hạt sương mù
quyết định. Cầu vồng do mặt trời, màu sắc thường sáng, cầu vồng do mặt trăng
đôi khi có màu trắng. Thông thường cầu vồng có màu tím ở bên trong, màu đỏ ở
vòng cung bên ngoài.
Có khi
quan sát được cầu vồng thứ hai, không sáng bằng cầu vồng thứ nhất và bản rộng
gần bằng hai. Ở cầu vồng này, màu đỏ phía trong (góc 50o), màu tím
phía ngoài (góc 54o). Bờ ngoài cầu vồng thứ nhất có thể có màu xanh,
tím hoặc da cam do hiện tượng giao thoa ánh sáng gây ra.
đ) Cầu
vồng do sương mù: Cầu vồng do sương mù, kích thước như cầu vồng thứ nhất, do
khúc xạ và phản xạ ánh sáng mặt trời hay mặt trăng. Cầu vồng xuất hiện ngay
trên màn sương mù, là một giải màu trắng, thông thường có giải màu hơi đỏ ở
ngoài và xanh nhạt ở trong.
2.4. Điện
hiện tượng:
a) Dông:
Một hoặc nhiều hiện tượng phóng điện trong thiên nhiên thể hiện bằng ánh sáng
lóe ra (chớp) và tiếng rung động (sấm).
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
b) Chớp:
Hiện tượng ánh sáng kèm theo sự phóng điện thiên nhiên, bất thình lình và mạnh,
xuất hiện giữa mây và đất, hoặc giữa hai đám mây, hoặc từ hai bộ phận của một
đám mây hoặc giữa đám mây và không khí trong sáng.
Có năm
loại chớp:
- Chớp
mờ: Chớp có hình một dạng sáng rộng mà không có phần nào sáng hơn ở bộ phận
khác; đây là chớp trong mây hoặc là loại chớp thẳng nhìn qua mây.
- Chớp
thẳng: Chớp có hình một vệt dài, trắng, thường hẹp, ngoài bờ rõ ràng và gần
thẳng; loại chớp này ngắn, nếu dài hơn thì chớp có những chỗ khúc khuỷu.
- Chớp
chuỗi: Chớp thẳng hay khúc khuỷu gẫy thành nhiều đoạn ngắn, có thể trở thành
hình cầu tròn và tồn tại trong một khoảng thời gian đáng kể.
- Chớp
nhiệt: Chớp ở xa, trông thấy ở chân trời nhưng không nghe được sấm.
- Chớp
cục: Quả cầu sáng xuất hiện sau khi phóng điện nổ ra, đường kính từ vài phân
đến một mét, lơ lửng trong không khí hoặc bị cuốn theo các dòng khí.
2.5. Các
hiện tượng khác:
a) Gió
lớn: Gió có tốc độ trung bình trong 2 phút > 15m/s, quan sát được ở các kỳ
quan trắc hay trong khoảng thời gian giữa các kỳ quan trắc.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
b) Tố:
Gió có tốc độ tăng lên đột ngột, biến thiên tốc độ > 8m/s, tốc độ gió phải ≥11
m/s, hướng cũng thay đổi bất chợt, nhiệt độ không khí giảm xuống mạnh, ẩm độ
tăng nhanh thể hiện trên giản đồ máy tự ghi và thường kèm dông, mưa rào, đôi
khi có mưa đá.
3. Quan
trắc hiện tượng khí tượng
Hiện
tượng khí tượng được theo dõi liên tục suốt ngày đêm. Quan trắc hiện tượng khí
tượng bao gồm: Xác định loại hiện tượng, thời gian bắt đầu và chấm dứt đặc điểm
(tính chất) và cường độ hiện tượng; một số hiện tượng cần xác định hướng xuất
hiện và kích thước của hiện tượng.
3.1. Xác
định hiện tượng khí tượng: Căn cứ vào hiện tượng xẩy ra tại trạm hoặc vùng lân
cận đối chiếu với mô tả trên để xác định loaị hiện tượng khí tượng. Khi xác
định hiện tượng cần kết hợp với mây , với tầm nhìn ngang.... để đảm bảo chính
xác.
Dưới đây
là một số thủy hiện tượng và mây nguồn gốc sinh ra chúng:
BẢNG MỘT SỐ HIỆN TƯỢNG KHÍ TƯỢNG VÀ MÂY NGUỒN GỐC CỦA CHÚNG
Bảng 17
Thủy hiện tượng
Mây
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Ns
Sc
St
Cu
Cb
Mưa
+
+
+
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Mưa
phùn
+
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
+
+
+
+
Mưa rào
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
+
+
Mưa đá
+
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Tuyết
hạt
+
Tuyết rào
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
+
Mưa đá
nhỏ
+
+
+
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
+
3.2. Thời
điểm bắt đầu và chấm dứt: Thời điểm bắt đầu là thời điểm quan sát được hiện
tượng mới hình thành hay xuất hiện. Thời điểm chấm dứt là thời điểm mà hiện
tượng đã kết thúc hay biến dạng. Thời điểm bắt đầu và chấm dứt ghi chính xác
tới phút.
3.3. Xác
định cường độ hiện tượng: Cường độ hiện tượng khí tượng được phân ra ba mức:
nhẹ (nhỏ hay yếu) ký hiệu số 0; trung bình (vừa phải) không ghi ký hiệu; mạnh
(lớn hay nhiều) ký hiệu số 2.
Cường độ
hiện tượng xác định theo lượng: Mưa, mưa rào, sương, sương muối.
Cường độ
hiện tượng xác định theo độ dầy: Mưa đông kết, tuyết.
Cường độ
hiện tượng xác định theo tầm nhìn ngang: Mù, sương mù, mù khô, mưa phùn.
Cường độ
hiện tượng xác định theo biểu hiện của các yếu tố khác: Dông.
Cường độ
hiện tượng khí tượng xác định theo bảng 18.
a) Xác
định cường độ hiện tượng theo lượng:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
+ Mưa
nhẹ: Lượng nước ≤ 2,5mm trong một giờ, với cường độ tối đa ≤ 0,25mm trong 6
phút.
+ Mưa
trung bình: Lượng nước từ 2,6 đến 7,5 mm trong một giờ, với cường độ tối đa
trong khoảng từ 0,26 mm đến 0,75 mm trong 6 phút.
+ Mưa
mạnh: Lượng nước từ 7,6 mm trở lên trong một giờ với cường độ ≥ 0,76mm trong 6
phút.
- Đối với
sương, sương muối:
+ Sương
nhẹ: Hạt sương trên ngọn cỏ, lá cây nhỏ và thưa, phải chú ý mới thấy hiện
tượng.
+ Sương
trung bình: Hạt sương lớn và nhiều, lượng sương đọng trong vũ kế < 0,05mm.
+ Sương
nhiều: hạt sương lớn và nhiều, lượng sương đọng trong vũ kế từ 0,05mm trở lên.
b) Xác
định cường độ hiện tượng theo độ dầy:
Mưa đông
kết, tuyết, cường độ hiện tượng xác định theo độ dầy của các lớp thủy hiện
tượng ấy, đơn vị là cm.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Những
hiện tượng làm giảm tầm nhìn ngang, thì xác định cường độ của chúng tuỳ theo
mức độ làm giảm tầm nhìn ngang. Quan hệ giữa tầm nhìn ngang và cường độ một số
hiện tượng mô tả xem bảng 18.
d) Xác
định cường độ theo sự biểu hiện của hiện tượng qua các yếu tố khác:
Cường độ
dông được xác định theo sự thay đổi về tốc độ gió và sự biến thiên của nhiệt
độ, ẩm độ và khí áp.
- Dông
nhẹ: Có dông, nhưng trên giản đồ các máy nhiệt ký, ẩm ký, khí áp ký không có
móc dông.
- Dông
trung bình: Gió trong cơn dông tương đối lớn nhưng chưa đạt tới tốc độ gió
mạnh. Trên các giản đồ nhiệt ký, ẩm ký, khí áp ký có móc dông.
- Dông mạnh:
Gió trong cơn dông đạt tới tốc độ gió mạnh. Trên giản đồ nhiệt ký, ẩm ký, khí
áp ký có móc dông.
3.4. Xác
định tính chất liên tục hay cách khoảng của hiện tượng:
Một hiện
tượng khí tượng xuất hiện liên tiếp thì tính chất của hiện tượng là liên tục;
ngược lại, nếu trong thời gian đó có lúc chấm dứt rồi lại xuất hiện, thời gian
chấm dứt ≤ 10 phút, thì tính chất là cách khoảng. Nếu thời gian chấm dứt
> 10 phút, thì tính sang đợt khác.
Ký hiệu
tính chất liên tục, ghi “ -” , tính chất cách khoảng, ghi “ ...” , đặt giữa thời
điểm bắt đầu và chấm dứt của hiện tượng.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Các hiện
tượng: Vòi rồng, cầu vồng, chớp, sương mù đằng xa, mưa đằng xa, phải ghi hướng
xuất hiện của hiện tượng.
3.6. Kích
thước hiện tượng khí tượng:
a) Khi có
mưa đá, cần ghi rõ kích thước, trọng lượng, hình dạng những hạt phổ biến và hạt
lớn nhất.
Tính
trọng lượng trung bình hạt mưa đá bằng cách, đếm một số hạt bỏ vào ống đo mưa
của vũ kế, chờ đá tan hết, đọc số độ chia trên ống rồi nhân 2 (vì mỗi độ chia
ứng với 2 cm3), đem kết quả chia cho số hạt mưa
Thí dụ:
25 hạt mưa đá tan đo được 16 độ chia, vậy trọng lượng của một hạt mưa đá sẽ là:
(2 x 16) : 25 = 1,3 gam
Lấy thước
kẹp đo đường kính của hạt mưa đá lớn nhất và nhỏ nhất. Hạt mưa lớn nhất báo ở nhóm
939nn của mã luật SYNOP
b) Quầng
phải xác định kích thước góc 22o hay 46o. Thông thường
quầng 46o chỉ quan sát được một phần phía trên.
3.7. Hiện
tượng khí tượng đặc biệt
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
a) Gió
lớn
Gió có
tốc độ trung bình trong 2 phút vượt quá 15m/s, quan sát được ở các kỳ quan trắc
trong khoảng thời gian giữa các kỳ quan trắc.
Ứng với
cấp Bô-fo gió lớn và gió từ cấp 7 trở lên.
Quan trắc
bằng máy Vild thì gió lớn ứng với tốc độ trên răng 6 đối với máy bảng nhẹ hay
từ răng 4 trở lên đối với máy bảng nặng.
b) Tố
Gió tăng
tốc độ đột ngột, hướng cũng thay đổi bất chợt, nhiệt độ không khí xuống mạnh ẩm
độ nhanh thường kèm theo dông, mưa rào hoặc mưa đá (Xem ww = 18, Mã luật khí
tượng bề mặt xuất bản năm 1998).
c) Bão
Một áp
thấp nhiệt đới hình thành trên Thái - Bình - Dương, hay trên biển Đông, khi tốc
độ gió đạt từ cấp 8 trở lên, ngánh khí tượng thủy văn nước ta gọi là bão.
Bão di
động đến đâu thường mang theo gió, mưa đến đó.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
BẢNG
QUY ĐỊNH CƯỜNG ĐỘ HIỆN TƯỢNG
Bảng
18
Cường
độ
Nhẹ
(nhỏ) 0
Trung
bình (vừa)
Mạnh
(to) 2
Ký hiệu
Hiện tượng
Lượng nước < 2,5 mm trong
một giờ, hay cường độ lớn nhất trong 6 phút < 0,25 mm.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Lượng
nước ³ 7,5mm
trong 1 giờ, hay cường độ nhỏ nhất là 0,76mm trong 6 phút
·
Mưa
và mưa rào
Mưa rơi từng hạt rõ rệt, không
có hiện tượng mưa bay, hạt mưa rơi xuống đả, hay ngói không bắn tung toé, sau
khi mưa 2 phút thì đá hay ngói mới ướt, hạt mưa rơi trên mái ngói thành tiếng
tí tách.
ww =
60,61, 80
W ³ 10 Km
Mưa rơi
thành đường, khó nhìn thấy hạt mưa. Mưa đến vật rắn hay mái ngói nước bắn
tung toé. Mưa rơi trên mái ngói thảnh tiếng rào rào.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
ww = 62, 63, 81
Riêng với mưa
4Km £ W £ 10 Km
Mưa như
trút nước thành màn mờ mịt. Mưa đến vật rắn, nước bắn cao mấy cm, nước đọng
thành vũng rết nhanh. Mưa rơi trên mái ngói thành tiếng ầm ầm. Tầm nhìn ngang
xấu.
ww = 64, 65, 82
W < 4 Km
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Mưa
phùn
Tuyết
Tuyết
rào
Tầm
nhìn ngang
> 1Km
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Tầm
nhìn ngang từ
0,5
Km -1Km
ww
= 52, 53, 72, 73, 86
Tầm
nhìn ngang
<
0 5 Km
ww
= 54, 55, 74 ,75, 86
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Mưa
phùn đông kết
Trong 1 giờ, hạt đông kết tụ trên dây điện có độ dày < 3.2
mm.
ww =
56,66
Trong 1
gíở hạt đông kết tụ trên đây điện có độ đày từ 3.2 mm đến 6,4 mm.
ww
= 57, 67
Trong 1
giờ hạt đông kết tụ trên dây điện có độ dày >6.4 mm.
ww
= 57, 67
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Mưa
đá
Mưa
đá phùn (nhỏ)
Nhẹ
(nhỏ) 0
Trung
bình (vừa)
Mạnh
(to) 2
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
ww -
87, 89
Đã có
hạt mựa đá chồng chất trên mặt đẳt, tuy chưa nhiều.
ww = 88, 90
Hạt mưa
đá rơi hàng loạt, nhanh chóng chồng chất trên mặt đất. .
ww = 88, 90
Dông
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
ww =
95, 96 (có giáng thủy)
Có sấm
tiếng một hay sấm rền, khi mây Cb tràn tới, gió chưa đạt mức “gió lớn” nhưng
có móc dông trên giàn đồ khí áp ký, nhiệt ký, ẩm ký.
ww = 95, 96 (có giáng thủy)
Sấm to
nổ liên hồi, khi mây Cb trán tới, gió đạt mức “gió lớn" và có móc dông
trên giản đồ khí áp ký, nhiệt ký, ẩm ký.
ww = 97, 99 (có giáng thủy)
Dông
không có giáng thủy ww = 17
Sương
móc
Sương
muối
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Hạt
sương lớn và nhiều, nhưng lượng đọng trong vũ kế chưa tới 0,05 mm.
Hạt
sương lớn và nhiều, lượng đọng trong vũ kế chưa tới 0,05 mm.
Sương mù
Tầm nhìn ngang (W)
0,5 Km £ W < 1Km
Tẩm
nhìn ngang (W)
50m
£ W < 500m
Tầm
nhìn ngang (W)
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Mù
4Km £ w< 10Km
2Km £ W < 4Km
1Km £ W < 2Km
Mù khô
2Km £ W < 10Km
1Km £ W < 2Km
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
PHỤ LỤC 3
PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH VỀ
QUAN TRẮC KHÍ TƯỢNG TRÊN CAO
I. QUAN TRẮC THÁM KHÔNG VÔ TUYẾN
1. Quy
định về phương pháp và chế độ quan trắc thám không vô tuyến
1.1.
Phương pháp thám không vô tuyến là phương pháp vô tuyến được thực hiện bằng máy
thám không buộc vào bóng thám không thả bay tự do vào khí quyển với tốc độ
thăng xác định. Bộ cảm ứng của máy thám không cảm nhận sự biến thiên của các
yếu tố khí tượng như khí áp, nhiệt độ, độ ẩm trong các lớp khí quyển tự do mà
nó bay qua. Sự biến thiên này sẽ được mã hóa thành tín hiệu dưới dạng tần số và
truyền phát bằng phương pháp vô tuyến về mặt đất. Thiết bị ở mặt đất sẽ thu
nhận và xử lý các thông tin kể trên phản ánh sự biến thiên của các yếu tố khí
tượng theo độ cao.
Tốc độ và
hướng gió được xác định bằng phương pháp định vị máy thám không trong không
gian theo nguyên lý định vị GPS, LoRan-C, tín hiệu đạo hàng, kinh vĩ vô tuyến,
kinh vĩ quang học hoặc ra đa.
1.2. Chế
độ thám không:
a) Quy
định giờ thả máy: Theo quy định thống nhất của Tổ chức Khí tượng Thế giới
(WMO), trạm TKVT thực hiện tối đa 4 kỳ thám không/ngày vào các thời điểm là
00:00Z, 06:00Z, 12:00Z, và 18:00Z (giờ quốc tế); tương ứng với các thời điểm
07:00, 13:00, 19:00 và 01:00 giờ (giờ Hà Nội). Tùy theo tình hình và nhiệm vụ
cụ thể mà chế độ thám không có thể thay đổi về số kỳ quan trắc trong ngày.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
2. Quy
định về kiểm tra, phát báo, báo cáo và giao nộp kết quả quan trắc thám không vô
tuyến
2.1. Kiểm
tra kết quả quan trắc:
a) Mục
đích của kiểm soát số liệu: Kịp thời loại bỏ hoặc sửa chữa các sai sót nếu có,
đảm bảo độ chính xác của số liệu phát báo và lưu trữ, trên cơ sở đó giúp các
trạm nâng cao chất lượng quan trắc và phục vụ.
b) Các
kết quả quan trắc trước khi phát báo phải được kiểm tra.
2.2. Phát
báo kết quả quan trắc:
a) Số
liệu thám không được mã hóa theo quy định của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO)
và gồm 4 phần TTAA, TTBB, TTCC, TTDD.
b) Thời
gian phát báo phần TTAA, TTBB chậm nhất là sau 90 phút so với thời điểm thả máy
quy định. Phần TTCC, TTDD sẽ được phát báo sau khi kết thúc quan trắc.
2.3. Báo
cáo:
a) Báo
cáo định kỳ: Hàng tháng Trưởng trạm TKVT lập báo cáo theo mẫu quy định gửi về
Đài Khí tượng Thủy văn khu vực, Đài Khí tượng Cao không trước ngày 3 của tháng
tiếp theo.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
2.4. Giao
nộp kết quả quan trắc:
a) Số
liệu được chuyển đổi từ files số liệu gốc và in ra theo quy định.
b) Sổ ghi
số liệu hiệu chuẩn máy thám không và số liệu khoảnh khắc thả.
c) Số
liệu dạng files (**.dc3db hoặc dạng files tương đương) được truyền về Đài Khí
tượng Cao không qua mạng Internet 10 ngày/lần vào các ngày 01, 11, 21 hàng
tháng.
d) Giao
nộp số liệu trên giấy và các loại báo cáo hàng tháng theo đường bưu điện vào
ngày 03 hàng tháng.
3. Quy
định về thiết bị, dụng cụ, vật tư dùng cho quan trắc thám không vô tuyến
3.1.
Trang thiết bị cố định (thiết bị mặt đất): Trang thiết bị cố định ở mặt đất của
trạm TKVT phụ thuộc hệ máy thám không mà trạm sẽ sử dụng và phải là thiết bị
đang được sử dụng trong mạng lưới thám không toàn cầu theo quy định của Tổ chức
Khí tượng thế giới( WMO), cơ bản phải gồm có các thiết bị sau:
a) Thiết bị
thu gồm:
- Ăng ten
và máy thu tương thích để thu tín hiệu máy thám không.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Bộ xử
lý có nhiệm vụ tự điều chỉnh tần số, xử lý và tính toán để trích xuất được số
liệu khí tượng ban đầu (Raw data) sau đó truyền sang bộ xử lý trung tâm.
b) Thiết
bị để giải mã tín hiệu thám không và chuyển đổi sang đơn vị khí tượng.
c) Thiết
bị chuyển đổi và hiển thị các phép đo khí tượng dưới dạng mã chuyển đến người
sử dụng theo yêu cầu.
d) Bộ xử
lý tín hiệu hệ thống định vị toàn cầu (GPS) hoặc Loran-C.
e) Phần
mềm xử lý số liệu chuyên dụng, có độ bảo mật cao.
f) Bộ
hiệu chuẩn máy thám không trước khi thả.
g) Những
thiết bị tích hợp, phụ trợ thu nhận và xử lý số liệu hoàn chỉnh theo yêu cầu
của WMO được nhà sản xuất cung cấp đầy đủ theo hợp đồng mua sắm thiết bị thám
không.
3.2. Máy
thám không:
Máy thám
không sử dụng vào mục đích quan trắc TKVT phải đáp ứng các yêu cầu sau:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
b) Tất cả
các máy thám không trước khi thả phải được hiệu chuẩn tức là hiệu chính theo
tiêu chuẩn kỹ thuật đề ra đối với mỗi hệ máy thám không cụ thể đã được WMO phê
chuẩn. Nếu máy thám không không đạt tiêu chuẩn kỹ thuật quy định thì phải loại
bỏ.
c) Trường
hợp không đáp ứng yêu cầu kỹ thuật (bị loại) thì chỉ được phép tối đa là 2%.
d) Máy
thám không không gây độc hại cho sức khỏe người sử dụng và môi trường; không có
các chức năng khác ngoài chức năng đo đạc các yếu tố khí tượng cơ bản theo quy
định của WMO.
3.3. Bóng
thám không:
a) Các
bóng thám không vô tuyến khi thả lên phải đạt đến độ cao 30 km hoặc hơn nữa và
phải có dạng hình cầu hoặc quả lê; phải đàn hồi tốt.
b) Bóng
phải có kích cỡ phù hợp và chất lượng tốt để mang được tải trọng yêu cầu (từ
200g đến 2 kg), bay lên với một tốc độ lên thẳng khoảng 300 - 350m/ph.
c) Yêu
cầu chất lượng của bóng thám không:
- Độ dãn
nở đồng đều và đồng chất (không có chỗ dày, chỗ mỏng).
- Vỏ bóng
không có các lỗ thủng li ti, các vết rạn, hoặc các khuyết tật khác.
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
e) Bảo
quản: tránh ánh nắng trực tiếp, nhiệt độ từ 20 đến 250C, độ ẩm xấp xỉ 70%.
f) Thời
hạn sử dụng của bóng là: 12 tháng kể từ ngày sản xuất.
3.4. Tần
số dùng cho trạm thám không:
Tần số
dùng trong quan trắc các hệ máy thám không được quy định bởi Hiệp hội Viễn
thông quốc tế ITU (International Telecommunication Union).
Khi mở
mới một trạm hoặc di dời một trạm TKVT thì phải xác định dải tần số mà hệ thống
quan trắc sẽ sử dụng và làm thủ tục đăng ký sử dụng tần số với đơn vị quản ký
tần số để được bảo đảm về lợi ích.
Dưới đây
là bảng tần số theo quy định của Hiệp hội viễn thông quốc tế:
Dải tần số
Quan hệ
Các khu vực
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Chính
Tất cả
1668.4
- 1700 MHz
Chính
Tất cả
3.5. Khí
dùng cho quan trắc thám không vô tuyến:
Khí dùng
trong quan trắc thám không vô tuyến là khí Hydro hoặc Heli. Thường dùng nhất là
khí Hydro. Khí Hydro có thể sản xuất theo cách điều chế bằng hóa chất, hoặc
điện phân nước bảo đảm độ tinh khiết.
II. QUAN TRẮC GIÓ TRÊN CAO BẰNG KINH VĨ QUANG HỌC
1. Quy
định về phương pháp và chế độ quan trắc gió trên cao bằng kinh vĩ quang học
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Mục đích
của phương pháp này là xác định tốc độ và hướng gió ở các độ cao khác nhau. Do
đó, phương pháp quan trắc là xác định hình chiếu ngang của bóng ở từng thời
điểm cho trước. Để xác định được hình chiếu của bóng cần phải biết góc hướng và
độ xa ngang của bóng.
Góc hướng
của bóng được đọc trực tiếp theo vòng hướng của máy kinh vĩ khi ngắm bóng.
Độ xa
ngang của bóng được tính theo góc cao đọc được từ máy kinh vĩ và độ cao tương
ứng của bóng. Độ cao được xác định thông qua tốc độ lên thẳng và thời gian được
xác định trực tiếp bằng đồng hồ thời gian thực riêng biệt hoặc đồng hồ tự động
được gắn trong máy kinh vĩ.
Các thông
số góc cao, góc hướng, độ xa ngang, thời gian và độ cao của bóng ở các thời
điểm được tính toán sẽ cho kết quả là tốc độ và hướng gió ở các độ cao khác
nhau.
1.2. Chế
độ quan trắc gió trên cao bằng kinh vĩ quang học:
a) Quan
trắc gió trên cao mỗi ngày từ 1 đến 4 ca vào các giờ 01:00; 07:00; 13:00; 19:00
(Giờ Hà Nội) hoặc quan trắc theo yêu cầu của các cơ quan chức năng theo quy
định.
b) Trong
thời gian 30 phút trước khi thả bóng phải làm xong mọi công việc chuẩn bị, để
tiến hành quan trắc. Giờ trực ca được quy định là trước 1 giờ và sau 3 giờ so
với giờ chuẩn.
c) Khi
tiến hành 1 ca quan trắc gió trên cao, thực hiện theo các quy định sau:
- Nếu độ
cao mây thấp dưới 1000m thì thả bóng để đo độ cao trần mây;
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
- Nếu chỉ
có dưới 1/4 mây trung và mây cao mà quan trắc chưa đạt 3100m thì phải thả bóng
lại để đạt độ cao lớn hơn;
- Nếu
đúng giờ quan trắc mà gặp mưa, sương mù và các hiện tượng thời tiết khác trở
ngại cho việc quan trắc thì phải chờ trong khoảng 3 giờ sau khi thời tiết tốt
thì tiến hành quan trắc gió trên cao hoặc đo độ cao trần mây;
- Nếu đã
thả bóng đo độ cao trần mây mà thời tiết tốt lên, thì phải thả bóng lại để đo
gió trên cao. Thời gian quy định là trong khoảng 3 giờ sau so với giờ chuẩn.
- Nếu
thời tiết có xu hướng xấu đi thì được phép thả sớm hơn trong khoảng nửa giờ so
với giờ chuẩn;
- Mỗi lần
quan trắc xong phải quy toán ngay số liệu, kiểm tra sơ bộ kết quả quan trắc,
lập mã điện và chuyển ngay về địa chỉ quy định;
- Những
ca quan trắc theo giờ quy định chỉ được ngừng quan trắc khi không nhìn thấy
bóng. Đối với các quan trắc đặc biệt, phục vụ yêu cầu riêng thì có thể ngừng
quan trắc sau khi đó đạt được độ cao cần thiết;
- Trường
hợp khi đang quan trắc có mưa, sương mù,… nói chung là các điều kiện không cho
phép nhìn thấy bóng và cả trường hợp quan trắc ban đêm khi có gió mạnh không
thể thả bóng treo đèn được và hiện tượng đó xảy ra trước nửa giờ và sau 3 giờ
so với giờ quan trắc chuẩn thì được phép không thực hiện ca quan trắc. Nguyên
nhân không thực hiện ca quan trắc phải được báo cáo cụ thể, rõ ràng trong các
báo cáo chuyên môn.
2. Quy
định kiểm tra loại bỏ sai số thô, phát báo, báo cáo và giao nộp các kết quả
quan trắc gió trên cao bằng máy kinh vĩ quang học
2.1. Kiểm
tra loại bỏ sai số thô:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
b) Các
bước tiến hành kiểm tra, loại bỏ sai số thô:
Bước 1:
Kiểm tra toàn bộ các số liệu ghi chép khi lắp đặt, hiệu chỉnh, điều chỉnh thiết
bị, xác định các yếu tố khí tượng;
Bước 2:
Xem xét, so sánh số liệu hướng và tốc độ gió ở mặt đất trước khi quan trắc
(theo phong tiêu) và số liệu gió ở độ cao trung bình lớp đầu tiên xem có phù hợp
không. So sánh số đọc góc hướng đầu tiên với hướng gió đầu tiên sau khi quy toán
thì sự khác nhau giữa chúng phải gần bằng hoặc bằng 1800;
Bước 3:
So sánh góc hướng đọc được cuối cùng có phù hợp với hướng khuất bóng không, thông
thường sự khác nhau giữa chúng không lớn hơn 450, nếu có sai số lớn là do thiết
bị xê dịch khi quan trắc hoặc xác định hướng khuất bóng sai;
Bước 4:
Xem xét biến trình của gió từ mức này sang mức khác có đúng theo 2 nguyên tắc
sau không: trị số góc cao giảm theo độ cao thì tốc độ gió tăng theo độ cao và
ngược lại trị số góc cao tăng theo độ cao thì tốc độ gió giảm theo độ cao; Sự
tăng của góc hướng theo độ cao thì hướng gió sẽ chuyển sang phải theo độ cao,
ngược lại nếu góc hướng giảm theo độ cao thì hướng gió chuyển sang trái theo độ
cao;
Bước 5:
Phân tích sự biến đổi gió ở các thời điểm quy toán với các số liệu liền kề, gió
ở các độ cao tiêu chuẩn, gió ở các mặt đẳng áp tiêu chuẩn. So sánh sự biến đổi
và phân bố gió theo độ cao của kỳ quan trắc này với 3 đến 5 kỳ quan trắc kế
cận;
Bước 6:
Kiểm tra sai số máy định kỳ 10 ngày 1 lần để xác định sai số máy có trong phạm
vi cho phép hay không, từ đó có thể phải thực hiện lại việc kiểm tra để khẳng
định sai số máy cần hiệu chính, sửa chữa hoặc thay máy mới;
Bước 7:
Phân tích sự đúng đắn khi quan trắc mây. Kiểm tra về loại mây, lượng mây và
dạng mây cần dựa vào điều kiện thời tiết ở thời điểm quan trắc và các kỳ quan
trắc kế cận. Các trường hợp ghi sai thứ tự mây có thể xảy ra nhiều. Kiểm tra sự
tương ứng giữa dạng mây và độ cao mây, dựa vào bảng tổng kết độ cao của các loại
mây để kết luận và loại bỏ sai sót;
Bước 8:
Khi so sánh số liệu gió ở các độ cao tiêu chuẩn với số liệu gió ở các kỳ quan
trắc kế cận, trước hết phải phân tích tất cả các trường hợp biến đổi đột ngột
của gió ở các độ cao. Chú ý rằng sự biến đổi đột ngột của hướng và tốc độ gió có
quan hệ mật thiết với sự biến đổi của hệ thống thời tiết. Trường hợp nghi ngờ
số liệu thì phải phân tích và tin rằng có sai số thô nào đó khi tiến hành quan
trắc, ví dụ có sự thay đổi đột ngột hướng gió thì có thể sai do việc định hướng
Bắc không đúng. Cũng cần lưu ý đến tính chất địa hình nơi đặt trạm và ảnh hưởng
của nó tới phân bố lớp khí quyển thấp. Phải chú ý đặc biệt đến tốc độ lên thẳng
của bóng, điều này cần được làm thận trọng từ bước chuẩn bị và bơm bóng, cần
xét trường hợp bóng xì hơi do thủng tốc độ lên thẳng sẽ giảm dần, biểu hiện của
nó là sự tăng đột ngột của tốc độ gió ở cuối kỳ quan trắc;
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Bước 10:
Phải kiểm tra việc nhập số đọc tọa độ góc cũng như các số liệu khí tượng mặt
đất để đảm bảo rằng những số liệu này đã được nhập đúng, đủ;
Bước 11:
Kiểm tra sự thiếu, thừa mã điện sau khi quy toán để chọn bổ sung hoặc loại bỏ
mã điện thừa.
2.2. Phát
báo kết quả quan trắc:
Kết quả
quan trắc là mã điện phải được kiểm tra kỹ, phát báo ngay sau ca quan trắc về
Đài Khí tượng Thủy văn khu vực, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương
hoặc các đơn vị khác khi có yêu cầu chậm nhất là 1 giờ sau khi kết thúc quan
trắc.
2.3. Báo
cáo kết quả quan trắc:
a) Các
báo cáo thường xuyên bao gồm: Báo cáo công tác điều tra cơ bản tại trạm, Báo
cáo chất lượng khí hydro.
b) Các
báo cáo không thường xuyên bao gồm: Báo cáo sự cố, báo cáo kiến nghị, đề nghị,
các văn bản trình cấp trên, thư trao đổi chuyên môn,…v.v.
c) Ngoài
các báo cáo bằng văn bản nêu trên, trước khi báo cáo không thường xuyên được
gửi đi, trạm có trách nhiệm báo cáo bằng điện thoại đến đơn vị quản lý trực
tiếp về chuyên môn của Đài Khí tượng Cao không và Đài Khí tượng Thủy văn khu
vực.
2.4. Giao
nộp các kết quả quan trắc:
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
b) Trạm
giao nộp kết quả quan trắc trên vật mang tin học về Đài Khí tượng Cao không 10
ngày 1 lần vào sau ca quan trắc các ngày 01; 11; 21 hàng tháng thông qua mạng
internet.
c) Kết
quả quan trắc của một tháng được lưu trên vật mang bằng giấy hoặc các vật mang
khác được giao nộp thông qua hệ thống bưu điện chuyển phát nhanh về Đài Khí
tượng Cao không chậm nhất vào ngày 03 của tháng tiếp theo (theo dấu bưu điện
nơi gửi).
3. Quy
định về tiêu chuẩn bóng quan trắc gió trên cao bằng máy kinh vĩ quang học
3.1. Yêu
cầu về chất liệu, màu sắc, hình dáng, độ dày:
a) Bóng
được sản xuất bằng chất liệu cao su tổng hợp hoặc cao su tự nhiên.
b) Có các
màu trắng, đỏ, vàng hoặc đen.
c) Hình
dáng bóng phải đều về màu sắc, độ dày
3.2. Chỉ
tiêu về bóng được quy định cụ thể như sau:
Số bóng
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
Đường kính chưa dãn nở
(cm)
Trọng lượng
(g)
Chu vi khi bơm cực đại
(cm)
10
10
10 - 15
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
20
20
30 - 40
250
30
30
75 - 95
280
(Bóng
phải đạt được đầy đủ cả 3 chỉ tiêu mới được đưa vào sử dụng).
...
...
...
Bạn phải
đăng nhập hoặc
đăng ký Thành Viên
TVPL Pro để sử dụng được đầy đủ các tiện ích gia tăng liên quan đến nội dung TCVN.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
ĐT: (028) 3930 3279 DĐ: 0906 22 99 66
a) Bảo
quản trong hộp bìa cứng, có ghi ngày tháng sản xuất, nguồn gốc xuất xứ, mã sản
phẩm.
b) Phải
được bảo quản trong điều kiện độ ẩm dưới 70%, nhiệt độ từ 10 đến 20oC,
tránh ánh nắng trực tiếp của mặt trời, xa các nguồn gây nhiệt và hóa chất dạng
axit, bazo, xăng, dầu…
c) Thời
gian quá 6 tháng thì cứ 3 tháng một lần đổi vị trí của bóng bằng cách sắp xếp
lại.
d) Chỉ sử
dụng bóng trong vòng 12 tháng kể từ khi sản xuất.