BỘ
LAO ĐỘNG-THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI
*****
|
CỘNG
HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
******
|
Số: 4140/LĐTBXH-LĐVL
V/v chính sách đối với người lao động đã nhận
trợ cấp thôi việc một lần theo Quyết định số 176/HĐBT.
|
Hà
Nội, ngày 08 tháng 11 năm 2007
|
Kính
gửi: Thủ tướng Chính phủ
Thời gian gần đây, Bộ Lao động –
Thương binh và Xã hội nhận được nhiều đơn kiến nghị của người lao động đã nhận trợ
cấp thôi việc một lần theo Quyết định số 176/HĐBT ngày 09/10/1989 của Hội đồng
Bộ trưởng (nay là Chính phủ) về sắp xếp lại lao động trong các đơn vị kinh tế
quốc doanh, đề nghị các cơ quan chức năng nghiên cứu, xem xét điều chỉnh chế độ
đối với họ. Về vấn đề này, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội báo cáo như sau:
1. Tình hình thực hiện Quyết định
số 176/HĐBT đối với người lao động
Quyết định số 176/HĐBT ngày
09/10/1989 của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) được thực hiện trong 4 năm
(1989-1992) đã giải quyết thôi việc hưởng trợ cấp một lần cho khoảng 72 vạn lao
động ra khỏi doanh nghiệp nhà nước (DNNN), với tổng kinh phí chi trả tại thời điểm
đó là khoảng 300 tỷ đồng, trong đó phần hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước khoảng 168
tỷ đồng (bằng 56% tổng kinh phí chi trả), bình quân một người lao động nhận được
420.000 đồng/người (chưa kể khu vực hành chính sự nghiệp có khoảng 6 vạn người
về nghỉ theo Quyết định số 111/HĐBT).
Tại thời điểm thực hiện, Quyết định
số 176/HĐBT đã được đánh giá là quyết định có ý nghĩa quan trọng về mặt kinh tế
và xã hội, đã tháo gỡ một phần khó khăn đối với các doanh nghiệp nhà nước trong
quá trình chuyển sang hoạt động theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa mà có nhiều lao động không bố trí, sắp xếp được việc làm.
Khi chính sách được ban hành, nhiều
người lao động đã tự nguyện làm đơn xin thôi việc để hưởng trợ cấp một lần theo
Quyết định số 176/HĐBT, với lý do quyền lợi của người lao động theo Quyết định
này cao hơn so với chế độ thôi việc theo quy định hiện hành, cũng tại thời điểm
này tỷ lệ lãi suất tiết kiệm khá cao (12%/tháng) nên người lao động sử dụng số
tiền được hưởng để gửi tiết kiệm có thể đảm bảo cuộc sống của họ với mức sống
trung bình của xã hội.
Sau một thời gian, nền kinh tế có
những bước phát triển nên tỷ lệ lãi suất tiết kiệm ngày càng giảm mạnh; đồng thời,
với việc ban hành Bộ luật Lao động, chính sách, chế độ đối với người lao động
có sự thay đổi, khi người lao động nghỉ việc được hưởng 02 chế độ là chế độ trợ
cấp thôi việc (hoặc mất việc làm) và chế độ bảo hiểm xã hội (có thể chờ hưu, bảo
lưu thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội), đặc biệt khi có chính sách giải quyết
lao động dôi dư do sắp xếp lại doanh nghiệp nhà nước theo Nghị định số
41/2002/NĐ-CP ngày 11/4/2002 của Chính phủ thì mức trợ cấp mất việc làm rất
cao, bình quân một lao động nhận được khoảng 32 triệu đồng/người, thậm chí có
người nhận được 60 triệu đến 70 triệu đồng mà vẫn được hưởng chế độ bảo hiểm xã
hội. Như vậy, người lao động nghỉ việc theo Quyết định số 176/HĐBT ngày càng gặp
khó khăn và thiệt thòi nhiều so với những người nghỉ việc theo chế độ sau này,
đặc biệt là những người tuổi cao, có thời gian công tác từ 25 đến 35 năm, họ có
những đóng góp nhất định vào hai cuộc kháng chiến của dân tộc.
2. Những kiến nghị của người lao
động
Từ những vấn đề trên, một số người
lao động đã gửi đơn thư, gặp trực tiếp cơ quan Đảng, Nhà nước, Bộ Lao động-Thương
binh và Xã hội. Nội dung chủ yếu của các đơn thư (kèm theo một số đơn thư của
người lao động) như sau:
- Sự đổi mới của đất nước, nền kinh
tế phát triển dẫn đến đời sống của các tầng lớp dân cư không ngừng được cải thiện,
mức sống của người lao động, cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang,
người được hưởng chế độ hưu trí cao hơn trước rất nhiều. Sự thay đổi này không
bỗng dưng có được mà phải có quá trình tích lũy, hy sinh phấn đấu của các thế hệ
đi trước, trong đó có một phần công sức của người lao động đã nghỉ việc theo
Quyết định số 176/HĐBT.
- So sánh quyền lợi của những người
lao động nghỉ việc hiện nay, nhất là chính sách lao động dôi dư theo Nghị định
số 41/2002/NĐ-CP ngày 11/4/2002 của Chính phủ và Nghị định số 110/2007/NĐ-CP
ngày 26/6/2007 của Chính phủ thì người lao động nghỉ việc hưởng trợ cấp một lần
theo Quyết định số 176/HĐBT quá thiệt thòi.
- Một số người lao động già yếu, hết
khả năng lao động, bệnh tật phát sinh không có tiền để khám, chữa bệnh vì không
được hưởng chế độ bảo hiểm y tế, hưu trí hàng tháng mà con, cháu không có điều
kiện về kinh tế để chu cấp. Hơn nữa, trong số này có những người trực tiếp tham
gia hai cuộc kháng chiến, hy sinh xương máu để bảo vệ Tổ quốc, nhưng do tính
toán giản đơn thấy lợi ích trước mắt đã đồng ý nghỉ việc để hưởng chính sách của
Nhà nước. Song do cơ chế chính sách của Nhà nước thay đổi quá nhanh dẫn đến họ
bị thiệt thòi nhiều và gặp khó khăn trong cuộc sống.
Xuất phát từ các nội dung trên, người
lao động đã đề nghị:
- Được khôi phục quyền lợi bảo hiểm
xã hội trong thời gian mà người lao động đã tham gia công tác được hưởng như những
người lao động khác.
- Người lao động tình nguyện trả lại
số tiền đã nhận trợ cấp một lần kể cả khoản tiền lãi suất tiết kiệm từ trước đến
nay để khôi phục thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội và hưởng chế độ bảo hiểm xã
hội hoặc có chế độ hỗ trợ hàng tháng khi người lao động hết tuổi lao động.
3. Đề xuất hướng giải quyết
Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội
cho rằng nếu theo hướng dẫn đề nghị của người lao động là giải quyết chế độ hưu
trí đối với những người đã nghỉ việc và nhận trợ cấp một lần theo Quyết định số
176/HĐBT sẽ rất phức tạp, vì:
- Quá trình thực hiện Quyết định số
176/HĐBT đã được đánh giá cao cả về kinh tế xã hội. Thời gian thực hiện chính
sách này đã quá lâu nên hồ sơ của người lao động có thể không được lưu giữ đầy
đủ (Thông tư số 19/LĐTBXH-TT ngày 21/10/1989 hướng dẫn thi hành Quyết định số
176/HĐBT thì hiệu lực thi hành được tính đến hết ngày 31/12/1990).
- Theo ước tính của Bộ Lao động –
Thương binh và Xã hội, nếu chỉ 30% số người lao động nghỉ việc hưởng chế độ trợ
cấp một lần theo Quyết định số 176/HĐBT được hưởng chế độ hưu trí hàng tháng, với
mức lương bình quân là 800.000 đồng/tháng thì ngân sách nhà nước phải cấp khoảng
hơn 2.000 tỷ đồng/năm.
Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội
đề nghị giữ nguyên chế độ đã thực hiện theo Quyết định số 176/HĐBT và tiếp tục
thực hiện Công văn số 3168/LĐTBXH ngày 24/9/1993 của Bộ Lao động – Thương binh
và Xã hội về việc người lao động đã thôi việc hưởng trợ cấp một lần (có văn bản
kèm theo). Tuy nhiên, cần nghiên cứu để bổ sung thêm một trong các đối tượng được
hưởng chế độ trợ cấp thường xuyên theo quy định tại Nghị định số 67/2007/NĐ-CP
ngày 13/4/2007 của Chính phủ về chính sách trợ giúp các đối tượng bảo trợ xã hội,
với mức trợ cấp có thể chấp nhận được.
Thực hiện theo hướng này có ưu điểm
và nhược điểm như sau:
- Ưu điểm
+ Tạo thêm một “giá đỡ” để thực hiện
chính sách đã ban hành và không làm xáo trộn lớn đến các đối tượng của Quyết định
số 176/HĐBT;
+ Đối tượng được hưởng sẽ không nhiều;
+ Các thủ tục không rườm rà, hạn chế
tối đa việc tiêu cực khi giải quyết.
- Nhược điểm
+ Vẫn còn chênh lệch lớn về quyền lợi
bảo hiểm xã hội, trợ cấp thôi việc đối với người lao động thực hiện theo Quyết
định số 176/HĐBT ngày 09/10/1989 và Nghị định số 41/2002/NĐ-CP ngày 11/4/2002 của
Chính phủ;
+ Vẫn còn dư âm không tốt trong xã
hội do người lao động vẫn chưa thỏa mãn với đề nghị của họ.
Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội
đề nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội phối hợp với
các cơ quan có liên quan tổ chức khảo sát, lấy ý kiến tham gia của các cơ quan,
đoàn thể, địa phương về dự kiến chính sách nêu trên đối với những người lao động
nghỉ việc nhận trợ cấp một lần theo Quyết định số 176/HĐBT.
Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội
trình Thủ tướng Chính phủ cho ý kiến chỉ đạo.
Nơi nhận:
- Như trên;
- TT Nguyên Thanh Hòa (để biết);
- TT Đàm Hữu Đắc (để biết);
- Vụ Bảo trợ xã hội
- Lưu VT, Vụ LĐ-VL.
|
BỘ
TRƯỞNG
Nguyễn Thị Kim Ngân
|