Tổ chức tín dụng cho vay với lãi suất trên 20%/năm có phạm pháp?

Chào anh, Ban Biên tập xin giải đáp như sau:

Việc giao kết hợp đồng cho vay giữa tổ chức tín dụng và cá nhân có thể do các bên thỏa thuận theo mục đích nhất định tuy nhiên các thỏa thuận phải phù hợp với quy định của Luật.

1. Mức lãi suất tối đa theo quy định Bộ luật Dân sự 2015

Theo quy định tại Bộ luật Dân sự 2015 việc vay mượn giữa các cá nhân và tổ chức là hệ hợp đồng dân sự và việc giao kết hợp đồng là sự thỏa thỏa thuận.

Đầu tiên, lãi suất vay do các bên thỏa thuận. Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác…

Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định tại khoản này thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực.

Thứ hai, trường hợp các bên có thỏa thuận về việc trả lãi, nhưng không xác định rõ lãi suất và có tranh chấp về lãi suất thì lãi suất được xác định bằng 50% mức lãi suất giới hạn quy định tại khoản 1 Điều này tại thời điểm trả nợ

Do đó, theo quy định tại Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015 thì trong mọi trường hợp lãi suất vay do các bên thỏa thuận. Tuy nhiên, không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay.

Vậy, lãi suất cho vay tối đa trung bình một tháng sẽ là 1,666%/tháng, mức lãi suất thỏa thuận vượt quá mức lãi suất tối đa mà pháp luật dân sự cho phép thì phần lãi suất vượt quá không có hiệu lực.

2. Mức lãi suất cho vay theo Luật tổ chức tín dụng và các văn bản hướng dẫn

Đối với mức lãi suất của tổ chức tín dụng thì không chịu mức lãi suất trần được quy định theo Bộ luật Dân sự 2015 mà các tổ chức tín dụng sẽ chịu sự điều chỉnh của Luật tổ chức tín dụng năm 2010 sửa đổi, bổ sung năm 2017 và các văn bản hướng dẫn thi hành.

Đầu tiên, tổ chức tín dụng và các cá nhân có thể thỏa thuận về lãi suất cho vay theo cung cầu vốn thị trường, nhu cầu vay vốn và mức độ tín nhiệm của khách hàng, trừ trường hợp Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có quy định về lãi suất cho vay tối đa.

Thứ hai, tổ chức tín dụng và khách hàng thỏa thuận về lãi suất cho vay ngắn hạn bằng đồng Việt Nam nhưng không vượt quá mức lãi suất cho vay tối đa do Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quyết định trong từng thời kỳ nhằm đáp ứng một số nhu cầu vốn trong những lĩnh vực nhất định.

Hiện tại, theo quy định tại Quyết định 1730/QĐ-NHNN ngày 30/9/2022 áp dụng mức lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng đồng Việt Nam là 4,5%/năm. Khách hàng cũng không bị giới hạn về hạn mức 20%/năm theo quy định tại Bộ luật Dân sự 2015.

Tại điểm d khoản 3 Điều 14 Nghị định 88/2019/NĐ-CP quy định vi phạm việc áp dụng lãi suất cấp tín dụng không đúng quy định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nêu trên, các tổ chức tín dụng có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng

Như vậy, đối với hợp đồng vay mà một bên là tổ chức tín dụng thì lãi suất hợp đồng không bị giới hạn ở mức lãi suất tối đa 20% của khoản tiền vay theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015. Vì, hoạt động cho vay của các tổ chức tín dụng được điều chỉnh bởi Luật Các tổ chức tín dụng 2010 và các văn bản hướng dẫn thi hành.

Trân trọng!