Hai bên chung sống như vợ chồng nhưng lại đăng ký kết hôn với người khác có được không?

Hiện nay, các cặp nam nữ đặc biệt là giới trẻ đang có xu hướng chung sống như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn vì mong muốn được "sống thử" với nhau mà không có nhu cầu trong việc lập gia đình. Vậy hiểu như thế nào về chung sống như vợ chồng dưới góc độ pháp lý, và trường hợp đang chung sống như vợ chồng nhưng đăng ký kết hôn với người khác thì có trái quy định pháp luật hay không, cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

1. Hai bên chung sống như vợ chồng nhưng lại đăng ký kết hôn với người khác có được không?

Theo khoản 7 Điều 3 Luật hôn nhân gia đình 2014 quy định Chung sống như vợ chồng là việc nam, nữ tổ chức cuộc sống chung và coi nhau là vợ chồng

Vậy ta có thể hiểu rằng chung sống như vợ chồng là việc hai bên nam nữ thực hiện chung sống với nhau, có thể công khai hoặc không công khai nhưng cùng sinh hoạt chung như một gia đình.

Trong quá trình chung sống như vợ chồng thì hai người có thể đã có con chung, được hàng xóm và xã hội xung quanh coi như vợ chồng, có tài sản chung nhưng vẫn tiếp tục mối quan hệ đó mà không đăng ký kết hôn.

Về việc chung sống như vợ chồng có phải là hành vi vi phạm pháp luật hay không, căn cứ theo khoản 1 Điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định thì việc người đang có vợ, có chồng mà chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ là hành vi bị pháp luật nghiêm cấm.

Theo đó, nếu hai bên không trong mối quan hệ hôn nhân nào khác mà chung sống như vợ chồng thì pháp luật không cấm và sẽ không vi phạm pháp luật.

Đồng thời tại khoản 1 Điều 14 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 cũng chỉ ra rằng trường hợp nam, nữ có đủ điều kiện kết hôn theo quy định thực hiện chung sống như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn thì không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ giữa vợ và chồng.

Vậy nên trong trường hợp hai bên nam nữ không có mối quan hệ hôn nhân, thực hiện chung sống như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn thì pháp luật không cấm, và cũng không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ giữa vợ và chồng.

Do đó, nếu hai bên không có mối quan hệ hôn nhân nào mà sống chung với nhau như vợ chồng, thì việc đăng ký kết hôn với người khác không trái với pháp luật, do vốn dĩ 2 bên chung sống với nhau không có mối quan hệ vợ chồng và việc chung sống với nhau trong trường hợp này cũng không bị pháp luật nghiêm cấm.

Tuy nhiên, đối với trường hợp nam nữ chung sống với nhau như vợ chồng trước ngày 03/11/1987 mà thực hiện đăng ký kết hôn với người khác thì sẽ bị xem là hành vi vi phạm chế độ một vợ một chồng, vì kể từ thời điểm hai bên chung sống như vợ chồng trước ngày này thì quan hệ hôn nhân của hai bên đã được xác lập và công nhận (Căn cứ khoản 2 Điều 44 Nghị định 123/2015/NĐ-CP).

2. Vi phạm chế độ một vợ một chồng xử lý như thế nào?

Đối với hành vi vi phạm chế độ một vợ một chồng thì tùy vào mức độ vi phạm mà người vi phạm sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định, cụ thể như sau:

Xử phạt vi phạm hành chính

Theo khoản 1 Điều 59 Nghị định 82/2020/NĐ-CP quy định thì những hành vi vi phạm chế độ một vợ một chồng sau đây sẽ bị phạt tiền từ 3-5 triệu đồng:

- Người đang có vợ/có chồng mà kết hôn với người khác, chưa có vợ/chưa có chồng mà kết hôn với người mà mình biết rõ là đang có chồng/có vợ;

- Đang có vợ hoặc đang có chồng mà chung sống như vợ chồng với người khác;

- Chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng hoặc đang có vợ.

Truy cứu trách nhiệm hình sự

Trường hợp người vi phạm chịu trách nhiệm hình sự, thì sẽ bị truy cứu về tội vi phạm chế độ một vợ, một chồng theo Điều 182 Bộ luật hình sự 2015, cụ thể:

Khung hình phạt cơ bản:

- Người nào đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng, có vợ thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm:

+ Làm cho quan hệ hôn nhân của một hoặc hai bên dẫn đến ly hôn;

+ Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm.

Khung hình phạt tăng nặng:

- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

+ Làm cho vợ, chồng hoặc con của một trong hai bên tự sát;

+ Đã có quyết định của Tòa án hủy việc kết hôn hoặc buộc phải chấm dứt việc chung sống như vợ chồng trái với chế độ một vợ, một chồng mà vẫn duy trì quan hệ đó.

Trân trọng!