Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 7494:2005 về Bitum - Phương pháp lấy mẫu

• Số hiệu: TCVN7494:2005
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn Việt Nam
• Nơi ban hành: Bộ Khoa học và Công nghệ
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 2005

STT	Mô tả	Số lượng
1	20 mm (3/4 in.) Van góc thép VOGT P-9844 hoặc tương tự, tấm treo	1
2	Thép 20 mm (3/4 in.) hoặc cút vuông 1,6	1
3	Thép 20 mm (3/4 in.) hoặc cút nối 0,8	1
4	Vòng đệm amilăng hoặc quấn chỉ	4
5	Đai khóa 20 mm (3/4 in.) 150#	2
6	20 x 90 mm (3/4 in x 3^1/2 in.) ± đoạn theo ống thép có ren song song [cắt từ 20 mm (3/4 in.)] phuy tiêu chuẩn	1
7	Đoạn ống thép có ren 20 x 75 mm (3/4 in. x 3 in.)	2
8	Đầu ống bằng sắt 20 mm (3/4 in.)	1

Hình 1 - Dụng cụ lấy mẫu chìm điển hình

CHÚ THÍCH: Thả vào bồn chứa dụng cụ lấy mẫu có gắn van mở tại đáy (không có nắp trên). Khi đến độ sâu mong muốn, giật mạnh dây thả xuống để đóng van tại đáy lại. Kéo dụng cụ lấy mẫu lên và đổ vào vật chứa mẫu. Có thể dùng lại dụng cụ này khi lấy mẫu trong cùng bồn chứa.

Hình 2 - Bẫy lấy mẫu

10 Lấy mẫu từ ô tô thùng, ô tô xitéc, các xe tải chuyên dụng hoặc các bồn chứa

10.1 Nếu các bồn chứa có gắn van hoặc vòi, mẫu có thể lấy từ các van vòi. Khi có yêu cầu lấy mẫu như vậy thì các thiết bị này phải được gắn vào các bồn chứa. Hình 1 mô tả loại dụng cụ lấy mẫu. Trước khi lấy mẫu, lấy 4 lít (1 gal) mẫu từ van ra và đổ đi.

10.2 Vật liệu dạng lỏng hoặc vật liệu được làm lỏng do gia nhiệt có thể lấy mẫu theo phương pháp múc, dùng can miệng nhám hoặc rộng miệng nằm trong giá đỡ phù hợp, như mô tả trên Hình 4. Dùng vật chứa mẫu sạch cho từng mẫu, sau đó chuyển mẫu đã lấy sang vật chứa mới khác, sạch để thử hoặc lưu.

10.3 Có thể gắn vào dòng tháo một phụ tùng tháo lắp dễ dàng như mô tả trên Hình 5. Lấy 4 lít (1 gal) từ van và đổ đi trước khi tiến hành lấy mẫu.

...

...

...

Hình 3 - Dụng cụ lấy mẫu cho phương pháp loại bỏ vật chứa mẫu

CHÚ THÍCH: Dụng cụ lấy mẫu được kẹp chặt khi thả vào bồn chứa đến độ sâu mong muốn để cho mẫu tràn vào. Sau đó kéo dụng cụ này lên và đổ sang vật chứa khác. Phải dùng vật chứa sạch cho từng mẫu.

Hình 4 - Dụng cụ lấy mẫu kiểu múc

11 Lấy mẫu từ tàu chở dầu và xà lan

11.1 Đối với vật liệu lỏng (gồm cả vật liệu được làm lỏng do gia nhiệt) có thể dùng các phương pháp nêu ở 9.1.2 và 9.1.3 để lấy mẫu ở phần trên, giữa và phần dưới.

11.2 Đối với vật liệu được làm lỏng do gia nhiệt, chỉ lấy mẫu theo phương pháp múc, bẫy hoặc loại bỏ vật chứa mẫu.

12 Lấy mẫu trong đường ống khi đổ và tháo vật liệu

12.1 Có thể tiện lấy các mẫu khi các tàu và xà lan đang đổ và tháo vật liệu, đưa ống lấy mẫu vào phần trên, phía đầu ống ra của bơm hoặc trong ống, trong đó tỷ trọng tạo dòng vật liệu. Ống lấy mẫu trực tiếp được mô tả trên Hình 5. Ống lấy mẫu không lớn hơn 1/8 đường kính ống và quay đầu mở về dòng chất lỏng. Ống này được trang bị van hoặc nút và tháo vào ống thu mẫu. Lấy ít nhất khoảng 4 lít (1 gal) mẫu tại các khoảng thời gian đều nhau trong một lần đổ và tháo vật liệu. Khi kết thúc đổ hoặc tháo vật liệu, gộp các mẫu đã lấy, trộn đều nhưng không làm thay đổi các tính chất vật liệu và từ đó lấy 4 lít mẫu.

...

...

...

13 Lấy mẫu từ thùng hoặc phuy

13.1 Sau khi trộn, khuấy các mẫu vật liệu bitum lỏng đã lấy từ các thùng, phuy sẽ được giữ trong ống hoặc bẫy mẫu bằng cách lấy 1 lít (1 qt) vật liệu từ bao gói đã chọn ngẫu nhiên theo điều 14.

14 Lấy mẫu từ vật liệu cục bitum đặc và

14.1 Thùng, phuy, hộp các tông và túi. Khi lấy mẫu từ một lô hoặc mẻ vật liệu chắc chắn được sản xuất đơn lẻ thì chọn ngẫu nhiên một đơn vị bao gói và tiến hành lấy mẫu như dưới đây. Khi lấy mẫu từ lô vật liệu không rõ được sản xuất từ một lô hoặc một mẻ riêng, hoặc khi các mẫu đơn lấy theo quy định trên không đáp ứng phép thử phù hợp với các tiêu chuẩn yêu cầu kỹ thuật, phải chọn ngẫu nhiên các đơn vị bao gói, tương đương khối lô ban đầu. Bảng dưới đây qui định số lượng mẫu cần lấy từ các tầu có dung tích khác nhau.

Số vật chứa trên tầu

Số vật chứa được chọn

2 đến 8

9 đến 27

28 đến 64

...

...

...

126 đến 216

217 đến 343

344 đến 521

513 đến 729

730 đến 1000

1001 đến 1331

2

3

...

...

...

5

6

7

8

9

10

11

Mẫu được lấy tại các vị trí ít nhất 75 mm (3 in) dưới bề mặt vật liệu và cách thành bên ít nhất 75 mm. Có thể dùng búa, rìu sạch để đập vật liệu nếu vật liệu quá cứng, hoặc dùng dao cắt nếu vật liệu mềm. Nếu số bao gói trong lô được chọn để lấy mẫu là từ hai trở lên, thì từng mẫu phải có khối lượng không nhỏ hơn 0,1 kg (^1/₄ lb). Nếu chắc chắn lô hoặc mẻ được sản xuất một đợt thì làm chảy tất cả các mẫu sau đó trộn đều và lấy mẫu trung bình 4 lít (1 gal) để xác định. Trong trường hợp các lô và mẻ không sản xuất từ cùng đợt, các lô khác hẳn nhau thì chuẩn bị mẫu gộp 4 lít để kiểm tra từng mẻ. Khi không thể xác định được sự khác nhau giữa các lô thì xác định riêng từng mẫu.

15 Lấy mẫu vật liệu dạng cục hoặc bột

...

...

...

15.2 Thùng, phuy, túi và hộp các tông - Khi vật liệu rời hoặc bột được chứa trong các thùng, phuy, hoặc túi, chọn ngẫu nhiên số lượng bao như qui định ở điều 14. Mỗi mẫu có khối lượng ít nhất 0,5 kg (1^1/₂ lb), lấy ở phần tâm của mỗi vật chứa sao cho tổng khối lượng mẫu không nhỏ hơn 25kg (50 lb), từ mẫu gộp này lấy các mẫu nhỏ từ 1kg đến 2kg (2 lb đến 3lb) để thử, phương pháp lấy mẫu theo ASTM D 346.

Hình 5 - Dụng cụ lấy mẫu bitum trên đường ống

16 Lấy mẫu tại điểm giao hàng

16.1 Lấy mẫu bitum ngay sau khi chuyển đến trạm, kho hoặc nơi thi công hoặc thời điểm dỡ hàng.

16.2 Mỗi khi giao vật liệu bitum đều phải lấy mẫu theo số lượng qui định, trong trường hợp giao lượng hàng nhỏ như các đại lý, các mẫu lấy sẽ đại diện cho tối đa 40 m^3 (10 000 gal).

16.3 Việc lấy mẫu được thực hiện theo một trong ba cách sau:

16.3.1 Theo điều 9

16.3.2 Bằng cách gắn vào mẫu một van hoặc vòi trên tuyến ống vận chuyển khi dỡ khoảng 2/3 số vật liệu,hoặc

...

...

...

16.4 Các phép thử được chấp nhận khi tiến hành trên các mẫu đã lấy. Các mẫu khác phải được lưu để xác định trong trường hợp mẫu đầu tiên đem thử có thể không phù hợp với yêu cầu qui định.