Quy chuẩn Quốc gia QCVN 01-97:2012/BNNPTNT về khảo nghiệm tính khác biệt, tính đồng nhất và tính ổn định của giống cà rốt

• Số hiệu: QCVN01-97:2012/BNNPTNT
• Loại văn bản: Quy chuẩn
• Nơi ban hành: Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: 19/06/2012

TT	Tính trạng	Trạng thái biểu hiện		Mã số
1. (+) (a) QN VG	Bộ lá: Chiều rộng cụm gốc lá Foliage: Width of crown	Hẹp - narrow Trung bình - medium Rộng - broad		3 5 7
2. (a) QN, VG	Lá: Thế lá Leaf: Attitude	Đứng - erect Nửa đứng - semi-erect Ngang - prostrate		1 3 5
3. (*) (a) QN VG/MS	Lá: Chiều dài (cả cuống) Leaf: Length (including petioles)	Rất ngắn - very short Ngắn - short Trung bình - medium Dài - long Rất dài - very long		1 3 5 7 9
4. (*) (a) QN VG	Lá: Sự phân chia Leaf: Division	Mịn - fine Trung bình - medium Thô - coarse		3 5 7
5. (*) (a) QN VG	Lá: Mức độ xanh Leaf: Intensity of green color	Nhạt - light Trung bình - medium Đậm - dark		3 5 7
6. (*) (a) QL VG	Lá: Sắc tố antoxian của cuống lá Leaf: anthocyanin coloration of petiole	Không có - absent Có - present		1 9
7. (*) (b) QN VG/MS	Củ: Chiều dài Root: Length	Rất ngắn - very short Ngắn - short Trung bình - medium Dài - long Rất dài - very long		1 3 5 7 9
8. (*) (b) QN VG/MS	Củ: Chiều rộng Root: Width	Hẹp - narrow Trung bình - medium Rộng - broad		3 5 7
9. (*) (b) QN VG/MS	Củ: Tỷ lê dài/rộng Root: Ratio length/Width	Rất nhỏ - very small Nhỏ - small Trung bình - medium Lớn - large Rất lớn - very large		1 3 5 7 9
10.  (*)   (+) (b) PQ VG	Củ: Hình dạng theo mặt cắt dọc Root: Shape in longitudinal section	Tròn - circular Trứng ngược - obovate Hình tam giác ngược - medium obtriangular Tam giác ngược hẹp - narrow obtriangular Tam giác ngược hẹp đến chữ nhật hẹp - narrow obtriangular to narrow oblong Chữ nhật hẹp - narrow oblong		1 2 3 4 5 6
11. (*) (+) (b) PQ VG	Củ: Hình dạng vai Root: Shape of shouder	Phẳng - flat Phẳng đến tròn - flat to rounded Tròn - rounded Tròn đến hình nón - rounded to conical Hình nón - conical		1 2 3 4 5
12. (*) (b) QN VG	Củ: Đỉnh khi phát triển đầy đủ Root: Tip (When fully developed)	Không nhọn - blunt Hơi nhọn - slightly pointed Rất nhọn - strongly pointed		1 2 3
13. (*) (b) PQ VG	Củ: Màu vỏ Root: External color	Trắng - white Vàng - yellow Cam - orange Hồng đỏ - pinkish red Đỏ - red Đỏ tía - purple		1 2 3 4 5 6
14. (b) QN VG	Củ: Mức độ màu vỏ Excluding varieties with white external root color:  Root: intensity of external color	Nhạt - light Trung bình - medium Đậm - dark		3 5 7
15. (b) QL VG	Củ: Sắc tố antoxian ở vai. Root: Anthocyanin coloration of skin shouder	Không có - absent Có - present		1 9
16. (+) (b) QN VG	Củ: Phần màu xanh ở vai  Root: Extent of green color of skin of shouder	Không có hoặc rất nhỏ - absent or very small Nhỏ - small Trung bình - medium Nhiều - large Rất nhiều - very large		1 3 5 7 9
17. (b) QN VG	Củ: Sự gợn lên của vỏ  Root: Ridging of surface	Không có hoặc rất ít - absent or very weak Ít - weak Trung bình - medium Nhiều - strong Rất nhiều - very strong		1 3 5 7 9
18. (*) (b) QN VG	Củ: Đường kính của lõi so với đường kính củ  Root: Diameter of core relative to total diameter	Rất nhỏ - very small Nhỏ - small Trung bình - medium To - large Rất to - very large		1 3 5 7 9
19. (*) (b) PQ VG	Củ: Màu lõi Root: Color of core	Trắng - white Vàng - yellow Cam - orange Hồng đỏ - pinkish red Đỏ - red Đỏ tía - purple		1 2 3 4 5 6
20. (b) QN VG	Củ: Mức độ màu lõi Excluding varieties with white core:  Root: intensity of color of core	Nhạt - light Trung bình - medium Đậm - dark		3 5 7
21. (*) (b) PQ VG	Củ: Màu của thịt củ Root: color of cortex	Trắng - white Vàng - yellow Cam - orange Hồng đỏ - pinkish red Đỏ - red Đỏ tía - purple		1 2 3 4 5 6
22. (b) QN VG	Củ: Độ đậm của màu thịt củ Excluding varieties with white cortex:  Root: intensity of color of cortex	Nhạt - light Trung bình - medium Đậm - dark		3 5 7
23. VG QN	Củ: Màu của lõi so với màu của thịt củ  Root: color of core compared to color of cortex	Nhạt hơn - lighter Như nhau - same Đậm hơn - darker		1 2 3
24. (*) (b) QN VG	Củ: Phần màu xanh bên trong theo mặt cắt dọc Root: Extent of green coloration of interior (in longitudial section)	Không có đến rất nhỏ - absent or very small Nhỏ - small Trung bình - medium Rộng - large Rất rộng - very large		1 3 5 7 9
25. (b) QN VG	Củ: Phần trên mặt đất Root: Protrusion above soil	Không có đến rất ít - absent or very small Ít - small Trung bình - medium Nhiều - large Rất nhiều - very large		1 3 5 7 9
26. (+) QN MS	Củ: Thời gian xuất hiện đỉnh tròn (chỉ với các giống có đỉnh củ không nhọn) Root: Time of development of rounded tip (Varieties with blunt tip only)	Sớm - early Trung bình - medium Muộn - late		3 5 7
27. (+) QN MS	Củ: Thời gian hình thành màu của đỉnh củ Root: Time of coloration of tip in longitudinal section	Rất sớm - very early Sớm - early Trung bình - medium Muộn - late Rất muộn - very late		1 3 5 7 9
28. QN VG	Cây: Khả năng ra ngồng Plant: Tendency to bolting	Yếu - weak Trung bình - medium Khoẻ - strong		3 5 7
29. (c) QN VG	Cây: Chiều cao của cụm hoa sơ cấp ở thời kỳ hoa nở Plant: Height of primary umbel at time of its flowering	Thấp - short Trung bình - medium Cao - tall		3 5 7
Tính trạng bổ sung
30. (+) (c) QN VS	Cây: Tỷ lệ cây bất dục đực Plants: Proportion of male sterile plants	Không có hoặc rất thấp - absent or very low Trung bình - intermediate Cao - high	1 2 3
31. (+) (c) QL VS	Cây: Dạng bất dục đực Plant: Type of male sterility	Bao phấn màu nâu - brown anther Bao phấn hình cánh hoa - petaloid anther	1 2
CHÚ THÍCH: (*) Được sử dụng cho tất cả các giống và luôn có trong bản mô tả giống, trừ khi trạng thái biểu hiện của tính trạng trước hoặc điều kiện môi trường làm cho nó không biểu hiện được. (+) Được giải thích, minh họa và hướng dẫn theo dõi ở Phụ lục A. (a) Bộ lá và lá: Các quan sát trên bộ lá và lá phải được thực hiện tại thời điểm phát triển đầy đủ của lá (b) Rễ củ: Quan sát bộ rễ nên được thực hiện khi rễ phát triển đầy đủ. (c) Các quan sát phải được thực hiện khi cây ra hoa trong suốt chu kỳ phát triển thứ hai

III. PHƯƠNG PHÁP KHẢO NGHIỆM

3.1. Yêu cầu vật liệu khảo nghiệm

3.1.1. Giống khảo nghiệm

3.1.1.1. Khối lượng hạt giống tối thiểu gửi khảo nghiệm và lưu mẫu là: 20g/giống

3.1.1.2. Hạt giống gửi khảo nghiệm phải đáp ứng các yêu cầu về tỷ lệ nảy mầm, độ đúng giống, độ sạch tạp chất, sức khoẻ và ẩm độ. Các số liệu phải được chỉ rõ cho cơ sở khảo nghiệm.

3.1.1.3. Hạt giống gửi khảo nghiệm không được xử lý bằng bất kỳ hình thức nào trừ khi cơ quan thẩm quyền cho phép hoặc yêu cầu. Trường hợp có xử lý phải cung cấp đầy đủ thông tin về quá trình xử lý cho tổ chức, cá nhân khảo nghiệm.

3.1.1.4. Thời gian gửi giống: Theo quy định của cơ sở khảo nghiệm.

3.1.2. Giống tương tự

3.1.2.1. Trong Tờ khai kỹ thuật khảo nghiệm (Phụ lục B), tác giả đề xuất các giống tương tự và ghi rõ những tính trạng khác biệt giữa chúng với giống khảo nghiệm. Cơ sở khảo nghiệm xem xét đề xuất của tác giả và quyết định các giống được chọn làm giống tương tự.

...

...

...

3.2. Phân nhóm giống khảo nghiệm

Các giống khảo nghiệm được phân thành nhóm dựa theo các tính trạng sau:

(1) Lá: Chiều dài (bao gồm cả cuống) (Tính trạng 3)

(2) Củ: Chiều dài (Tính trạng 7)

(3) Củ: Chiều rộng (Tính trạng 8).

(4) Củ: Hình dạng theo mặt cắt dọc (Tính trạng 10).

(5) Củ: Đỉnh khi củ đã phát triển đầy đủ (Tính trạng 12).

(6) Củ: Màu vỏ (Tính trạng 13).

3.3. Phương pháp bố trí thí nghiệm

...

...

...

3.3.2. Điểm khảo nghiệm: Bố trí tại một điểm, nếu có tính trạng không thể đánh giá được thì có thể thêm 1 điểm bổ sung.

3.3.3.  Bố trí  thí nghiệm

Thí nghiệm bố trí tối thiểu 2 lần nhắc lại. Mỗi lần nhắc lại 200 cây, số cây theo dõi 20 cây trên 1 lần nhắc lại.

3.3.4. Các biện pháp kỹ thuật khác

 Áp dụng theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khảo nghiệm giá trị canh tác và giá trị sử dụng của giống cà rốt hiện hành hoặc theo quy trình sản xuất đại trà.

3.4. Phương pháp đánh giá 

Các đánh giá trên cây riêng biệt phải được tiến hành trên 20 cây ngẫu nhiên hoặc các bộ phận của 20 cây đó, các đánh giá khác được tiến hành trên tất cả các cây của ô thí nghiệm (đối với một lần nhắc).

Phương pháp chi tiết đánh giá tính khác biệt, tính đồng nhất, tính ổn định áp dụng theo hướng dẫn chung về khảo nghiệm DUS của UPOV (TG/1/3; TGP/9; TGP/10; TGP/11).

3.4.1. Đánh giá tính khác biệt

...

...

...

Tính trạng đánh giá theo phương pháp VG: Giống khảo nghiệm và giống đối chứng được coi là khác biệt, nếu ở tính trạng cụ thể chúng biểu hiện ở 2 trạng thái khác nhau một cách rõ ràng và chắc chắn, dựa vào giá trị khoảng cách tối thiểu quy định tại Bảng 1.

Tính trạng đánh giá theo phương pháp  VS và MS:

Đối với dòng bố mẹ, giống lai đơn: Sự khác biệt có ý nghĩa giữa giống khảo nghiệm và giống đối chứng dựa trên giá trị LSD ở mức xác xuất tin cậy tối thiểu 95%.

Đối với giống thụ phấn tự do, giống lai by, lai kép: Sự khác̠biệt giữa giống khảo̠nghiệm và giỉng đối chứng được đánh giá bằng phương pháp phân tích "Tính̠khác biệt kết hợp qua các năm" (COYD).

Tính trạng đánh giá theo phương pháp MG: Tùy từng trường hợp cụ thể sẽ được xử lý như tính trạng VG hoặc tính trạng VS và MS.

3.4.2. Đánh giá tính đồng nhất

Phương pháp chủ yếu đánh giá tính đồng nhất của giống khảo nghiệm là căn cứ vào tỷ lệ cây khác dạng trên tổng số cây trên ô thí nghiệm.

- Đối với dòng bố mẹ, giống lai đơn: Áp dụng quần thể chuẩn với tỷ lệ cây khác dạng tối đa là 2% ở mức xác suất tin cậy tối thiểu 95%. Nếu số cây thí nghiệm là 400 (2 lần nhắc), số cây khác dạng tối đa cho phép là 13.

- Đối với giống thụ phấn tự do và các giống lai khác: Áp dụng quần thể chuẩn với tỷ lệ cây khác dạng tối đa là 2% ở mức xác suất tin cậy tối thiểu 95%. Nếu số cây thí nghiệm là 200 (1 lần nhắc), số cây khác dạng tối đa cho phép là 7.

...

...

...

Tính ổn định đ­ược đánh giá thông qua tính đồng nhất, một giống đư­ợc coi là ổn định khi chúng đồng nhất qua các vụ đánh giá.

Trong trư­ờng hợp cần thiết, có thể tiến hành khảo nghiệm tính ổn định bằng việc trồng thế hệ tiếp theo đối với giống thụ phấn tự do hoặc gieo hạt mới đối với giống lai, giống có tính ổn định khi những biểu hiện của các tính trạng ở thế hệ sau  t­ương tự những biểu hiện của các tính trạng ở thế hệ trước đó.

IV. QUY ĐỊNH VỀ QUẢN LÝ

4.1. Khảo nghiệm DUS để bảo hộ quyền đối với giống cà rốt mới được thực hiện theo quy định tại Luật Sở hữu trí tuệ và Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật.

4.2. Khảo nghiệm DUS để công nhận giống cà rốt mới được thực hiện theo quy định tại Pháp lệnh giống cây trồng ngày 24 tháng 3 năm 2004 và Quyết định số 95/2007/QĐ-BNN ngày 27 tháng 11 năm 2007 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về công nhận giống cây trồng nông nghiệp mới.

V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

5.1. Cục Trồng trọt hướng dẫn và kiểm tra thực hiện Quy chuẩn này. Căn cứ vào yêu cầu quản lý khảo nghiệm DUS giống cà rốt, Cục Trồng trọt kiến nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung Quy chuẩn này.

5.2. Trong trường hợp các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, quy định viện dẫn tại Quy chuẩn này có sự thay đổi, bổ sung hoặc được thay thế thì thực hiện theo quy định tại văn bản mới.

...

...

...

GIẢI THÍCH, MINH HOẠ VÀ HƯỚNG DẪN THEO DÕI MỘT SỐ TÍNH TRẠNG

1. Tính trạng 1: Bộ lá: Chiều rộng cụm gốc lá

                              Nhìn một bên                                               Nhìn từ trên xuống

2. Tính trạng 10: Củ: Hình dạng theo mặt cắt dọc

 

 

...

...

...

                     1. Phẳng                                            3. Tròn                                        5. Hình nón 

4. Tính trạng 16: Củ:   Phần màu xanh ở vai

Không có hoặc rất ít                Ít                     Trung bình                  Nhiều                       Rất nhiều

5. Tính trạng 26: Củ: Thời gian phát triển đỉnh tròn (chỉ với các giống có đỉnh củ không nhọn)

6. Tính trạng 27: Củ: Thời gian hình thành màu của đỉnh củ

Ba tuần trước ngày thành thục củ của giống: nhổ lên 1 phần củ để đánh giá hình dạng của đỉnh củ (Tính trạng 26)

...

...

...

7. Tính trạng 30: Cây: Tỷ lệ cây bất dục đực

8. Tính trạng 31: Cây: Dạng bất dục đực

Bao phấn màu nâu: bao phấn mới hình thành

Bao phấn hình cánh hoa: bao phấn chuyển đổi vào trong cánh hoa với những hình dạng khác nhau

PHỤ LỤC B

TỜ KHAI KỸ THUẬT ĐĂNG KÝ KHẢO NGHIỆM DUS GIỐNG CÀ RỐT

1. Loài: Cà rốt – Daucus carota L.

2. Tên giống:

...

...

...

Tên :

Địa chỉ :

Điện thoại:                                       Fax:                               Email:

4. Tên, địa chỉ  tác giả giống

Tên :

Địa chỉ :

5. Nguồn gốc giống, phương pháp chọn tạo

5.1. Vật liệu

5.2. Phương pháp

...

...

...

- Giống thụ phấn tự do

- Dòng bố mẹ

5.3 Thời gian và địa điểm chọn giống

6. Giống đã được bảo hộ hoặc công nhận ở nước ngoài

Nước                                                    ngày      tháng      năm

Nước                                                    ngày      tháng      năm

7. Các đặc điểm chính của giống

Bảng 2 - Các tính trạng đặc trưng của giống

TT

...

...

...

Trạng thái biểu hiện

Điểm

7.1

Lá: Chiều dài (cả cuống)

Leaf: Length (including petioles)

(Tính trạng 3)

Rất ngắn - very short

Ngắn - short

Trung bình - medium

...

...

...

Rất dài - very long

1  {  }

3  {  }

5  {  }

7  {  }

9  {  }

7.2

Lá: Mức độ xanh

Leaf: Intensity of green color

...

...

...

Nhạt – light

Trung bình - medium

Đậm - dark

3  {  }

5  {  }

7  {  }

7.3

Củ: Chiều dài

Root: Length

...

...

...

Rất ngắn - very short

Ngắn - short

Trung bình - medium

Dài - long

Rất dài - very long

1  {  }

3  {  }

5  {  }

7  {  }

...

...

...

7.4

Củ: Chiều rộng

Root: Width

(Tính trạng 8)

Hẹp - narrow

Trung bình - medium

Rộng - broad

3  {  }

5  {  }

...

...

...

7.5

Củ: Hình dạng theo mặt cắt dọc

Root: Shape in longitudinal section

(Tính trạng 10)

Tròn - circular

Trứng ngược - obovate

Hình tam giác ngược - medium obtriangular

Tam giác ngược hẹp - narrow obtriangular

Tam giác ngược hẹp đến chữ nhật hẹp - narrow obtriangular to narrow oblong

...

...

...

1  {  }

2  {  }

3  {  }

4  {  }

5  {  }

6  {  }

7.6

Củ: Hình dạng vai

...

...

...

(Tính trạng 11)

Phẳng - flat

Phẳng đến tròn - flat to rounded

Tròn - rounded

Tròn đến hình nón - rounded to conical

Hình nón - conical

1  {  }

2  {  }

3  {  }

...

...

...

5  {  }

7.7

Củ: Đỉnh khi phát triển đầy đủ

Root: Tip (When fully developed)

(Tính trạng 12)

Không nhọn - blunt

Hơi nhọn - slightly pointed

Rất nhọn - strongly pointed

1  {  }

...

...

...

3  {  }

7.8

Củ: Màu vỏ

Root: External color

(Tính trạng 13)

Trắng - white

Vàng - yellow

Cam - orange

Hồng đỏ - pinkish red

...

...

...

Đỏ tía - purple   

1  {  }

2  {  }

3  {  }

4  {  }

5  {  }

6  {  }

7.9

Củ: Mức độ màu vỏ

...

...

...

(Tính trạng 14)

Nhạt - light

Trung bình - medium

Đậm - dark

3  {  }

5  {  }

7  {  }

7.10

Củ: Màu lõi

...

...

...

(Tính trạng 19)

Trắng - white

Vàng - yellow

Cam - orange

Hồng đỏ - pinkish red

Đỏ - red

Đỏ tía - purple

1  {  }

2  {  }

...

...

...

4  {  }

5  {  }

6  {  }

7.11

Cây: Tỷ lệ cây bất dục đực

Plants: Proportion of male sterile plants

(Tính trạng 30)

Không có hoặc rất thấp - absent or very low

Trung bình - intermediate

...

...

...

1  {  }

2  {  }

3  {  }

7.12

Cây: Dạng bất dục đực

Plant: Type of male sterility

(Tính trạng 31)

Bao phấn màu nâu - brown anther

Bao phấn hình cánh hoa - petaloid anther

...

...

...

2  {  }

CHÚ THÍCH: Đánh dấu (+) điền số cụ thể vào ô trống tương ứng cho phù hợp với trạng thái biểu hiện của giống

8. Các giống tương tự và sự khác biệt so với giống đăng ký khảo nghiệm

Bảng 3- Sự khác biệt giữa giống tương tự và giống khảo nghiệm

Tên giống tương tự

Những tính trạng khác biệt

Trạng thái biểu hiện

Giống tương tự

...

...

...

...

...

...

9. Các thông tin bổ sung giúp cho việc phân biệt giống

9.1. Chống chịu sâu bệnh

9.2. Điều kiện đặc biệt

9.3. Thông tin khác

Ngày       tháng       năm

...

...

...