Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8595:2011 về Thép lá cán nguội có giới hạn chảy cao với tính năng tạo hình tốt

• Số hiệu: TCVN8595:2011
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn Việt Nam
• Nơi ban hành: ***
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 2011

Mác thép	C lớn nhất	Mn lớn nhất	S lớn nhất	Si lớn nhất
260Y	0,08	0,60	0,025	0,50
300Y	0,10	0,90	0,025	0,50
340Y	0,11	1,20	0,025	0,50
380Y	0,11	1,20	0,025	0,50
420Y	0,11	1,40	0,025	0,50
490Y	0,16	1,65	0,025	0,60
550Y	0,16	1,65	0,025	0,60
CHÚ THÍCH: Các thép này có thể chứa một hoặc nhiều nguyên tố vi lượng hợp kim hóa như (niobi, titan, và vanadi) tới tổng lớn nhất 0,22% (khối lượng) hoặc photpho đến trị số lớn nhất 0,30%.

Bảng 2 - Giới hạn các nguyên tố hóa học được bổ sung

Hàm lượng tính bằng phần trăm khối lượng

Nguyên tố

Cu^a

lớn nhất

Ni^a

lớn nhất

Cr^a,b

lớn nhất

...

...

...

lớn nhất

Phân tích mẻ nấu

0,20

0,20

0,15

0,06

Phân tích sản phẩm

0,23

0,23

...

...

...

0,07

Từng nguyên tố nêu trong bảng này phải được đưa vào phiếu kết quả phân tích mẻ nấu. Khi lượng đồng, niken, crom, hoặc molipden hiện có nhỏ hơn 0,02%, việc phân tích được báo cáo như là < 0,02%.

^a Tổng lượng đồng, niken, crom và molipden không vượt quá 0,50 % trong kết quả phân tích mẻ nấu. Khi một hoặc nhiều nguyên tố này đã được quy định, không áp dụng hàm lượng tổng; trong trường hợp này sẽ chỉ áp dụng các giới hạn riêng rẽ cho các nguyên tố còn lại.

^b Tổng lượng crom và molipden không vượt quá 0,16 % trong kết quả phân tích mẻ nấu. Khi một hoặc nhiều nguyên tố này đã được quy định, không áp dụng hàm lượng tổng; trong trường hợp này sẽ chỉ áp dụng các giới hạn riêng rẽ cho các nguyên tố còn lại.

4.3. Phân tích hóa học

4.3.1. Quy định chung

Thành phần hóa học (phân tích mẻ nấu) phải phù hợp với yêu cầu trong Bảng 1 và Bảng 2.

4.3.2. Phân tích mẻ nấu

Việc phân tích từng mẻ nấu phải do nhà sản xuất thực hiện để xác định tuân thủ so với các yêu cầu của Bảng 1 và 2. Kết quả phân tích này phải được báo cho khách hàng hoặc người đại diện của họ khi có yêu cầu tại thời điểm đặt hàng.

...

...

...

Phân tích sản phẩm có thể được khách hàng thực hiện nhằm kiểm tra xác nhận quá trình phân tích và phải lưu ý đến tất cả các tính không đồng nhất thông thường. Phương pháp lấy mẫu phải được sự thỏa thuận giữa các bên liên quan tại thời điểm đặt hàng. Sai lệch phân tích sản phẩm phải phù hợp với Bảng 3.

Bảng 3 - Sai lệch đối với phân tích sản phẩm

Nguyên tố

Hàm lượng nguyên tố quy định % (khối lượng)

Sai lệch lớn nhất quy định % (khối lượng)

C

 0,15

0,03

> 0,15 đến  0,40

...

...

...

Mn

> 0,60 đến  1,15

0,04

> 1,15 đến  1,70

0,05

S

 0,06

0,10

Si

...

...

...

0,05

CHÚ THÍCH: Sai lệch lớn nhất nêu trên là sự quá mức cho phép so với yêu cầu quy định và không áp dụng cho phân tích mẻ nấu. Ví dụ như mác 300Y, kết quả phân tích sản phẩm nằm trong sai lệch này C 0,13%; Mn 0,94%; S 0,125 % và Si 0,55%.

4.4. Tính hàn

Sản phẩm này phù hợp với việc hàn nếu lựa chọn điều kiện hàn thích hợp.

4.5. Sử dụng

Thép dải cacbon cán nguội cần được nhận biết để đưa vào sản xuất bằng tên của hàng hóa hoặc ý định sử dụng. Sự nhận biết có thể bao gồm xem xét bằng mắt thường, dấu vết được in hoặc nội dung miêu tả hay kết hợp những biện pháp này.

4.6. Tính chất cơ học

Tại thời điểm đã chế tạo sẵn sàng cho việc giao hàng, tính chất cơ học phải được công bố theo quy định trong Bảng 4, khi đó chúng được xác định trên các mẫu thử được lấy phù hợp với các yêu cầu của Điều 6.

CHÚ THÍCH: Việc lưu kho lâu dài thép lá có thể gây nên sự thay đổi tính chất cơ học (tăng độ cứng và giảm độ giãn dài) đưa đến một tác dụng ngược lại cho tính năng tạo hình.

...

...

...

Mác thép

Giới hạn chảy

nhỏ nhất

Mpa

Giới hạn bền kéo

nhỏ nhất

Mpa

...

...

...

E

% nhỏ nhất

Chiều dài mẫu thử

L₀ = 50 mm

Chiều dài mẫu thử

L₀ = 80 mm

260Y

260

350

...

...

...

26

300Y

300

380

26

24

340Y

340

410

...

...

...

22

380Y

380

450

22

20

420Y

420

490

...

...

...

18

490Y

490

550

16

14

550Y

550

620

...

...

...

10

CHÚ THÍCH: 1 MPA= 1N/mm^2

4.7. Trạng thái bề mặt

Trạng thái bề mặt thép lá cán nguội không yêu cầu phải như nhau đối với phần không lộ ra cũng như đối với phần lộ ra.

Trạng thái về mặt của lá đối với phần không lộ ra có thể chứa lỗ nhỏ, một số vết cắt nhẹ, vết dụng cụ, những vết trầy xước nhỏ và một sự bạc màu nhẹ. Bề mặt của tấm đối với phần lộ ra không được có trạng thái này một cách thái quá. Nếu không có thỏa thuận nào khác, chỉ kiểm tra một mặt.

4.8. Hoàn thiện bề mặt

Thép lá cán nguội thường được sản xuất với bề mặt mờ, đục thích hợp cho việc sơn phủ bình thường nhưng không nên dùng cho mạ điện.

Khi thép lá cán nguội được tạo hình trong quá trình sản xuất, một số vùng riêng biệt có thể bị làm nhám tới vài cấp và những phần hàng hóa bị ảnh hưởng như vậy có thể yêu cầu hoàn thiện bằng tay để tạo ra một bề mặt cho các ứng dụng mong muốn.

4.9. Phủ dầu

...

...

...

5. Dung sai kích thước

5.1. Dung sai kích thước phải theo quy định trong Bảng 5 cho đến Bảng 12

5.2. Dung sai chiều dày nghiêm ngặt theo Bảng 6.

6. Lấy mẫu - thử kéo

Một mẫu đại diện để thử kéo được quy định trong Bảng 1 hoặc 2 phải được lấy từ từng lô thép lá dùng để giao hàng. Mỗi lô gồm 50 tấn hoặc ít hơn thép lá cùng mác được cán tới cùng chiều dày và cùng trạng thái.

7. Thử cơ tính - thử kéo

Phép thử kéo phải được thực hiện theo yêu cầu của TCVN 197 (ISO 6892). Các mẫu thử ngang phải được lấy ở phần giữa đoạn thẳng từ trung tâm đến mép tấm thép đã cán.

8. Thử lại

8.1. Gia công mẫu và khuyết tật

...

...

...

8.2. Phép thử bổ sung

Nếu một phép thử không cho kết quả quy định, phải tiến hành thêm hai phép thử ngẫu nhiên trên cùng lô thép đó. Cả hai phép thử phải tuân theo các yêu cầu của tiêu chuẩn này, nếu không lô thép có thể bị loại (xem Điều 9).

9. Đệ trình lại

Nhà sản xuất có thể lại đưa ra đề nghị đối với việc chấp nhận sản phẩm đã bị loại trong quá trình kiểm tra trước đó vì có những tính chất chưa đáp ứng, sau khi nhà sản xuất đã thực hiện thêm những xử lý thích hợp đối với chúng (ví dụ, chọn lọc, nhiệt luyện).

Trong trường hợp này, phải tiến hành phép thử nếu chúng được sử dụng cho lô mới.

Nhà sản xuất có quyền đưa sản phẩm bị loại cho một đợt kiểm tra mới nhằm đáp ứng việc tuân thủ các yêu cầu cho một mác thép khác.

10. Trình độ chuyên môn

Trạng thái bề mặt là điều thông thường phải đạt được trên sản phẩm này. Vật liệu của tấm cắt phải không có bất kỳ sự phân tầng, gấp nếp nào, các vết bề mặt và những khiếm khuyết khác là những điều bất lợi cho sản phẩm hoặc cho quá trình gai công thích hợp tiếp theo. Việc gia công thành những cuộn cho việc giao hàng không tạo cho nhà sản xuất khả năng dễ dàng theo dõi hoặc loại những phần chưa hoàn chỉnh như có thể thực hiện trên những sản phẩm được cắt theo độ dài.

11. Kiểm tra và nghiệm thu

...

...

...

Khi được thông báo thép có khiếm khuyết sau khi tới nhà máy của người sử dụng, nó phải để riêng, được nhận biết một cách đúng đắn, chính xác và được bảo vệ cẩn thận. Nhà cung cấp phải được thông báo để họ có thể kiểm tra một cách thích đáng.

12. Kích thước cuộn

Khi sản phẩm được đặt hàng theo cuộn, đường kính trong nhỏ nhất hoặc phạm vi chấp nhận đường kính trong (ID) phải được quy định. Ngoài ra, đường kính ngoài (OD) lớn nhất và khối lượng lớn nhất chấp thuận cho cuộn phải được quy định.

13. Ghi nhãn

Nếu không có thỏa thuận nào khác, những yêu cầu tối thiểu sau để nhận biết thép phải được dập in rõ ràng ở phần trên mỗi kiện hoặc in trong một túi nhỏ gắn vào từng cuộn hoặc khối vận chuyển.

a) Số hiệu của tiêu chuẩn này, TCVN 8595:2011 (ISO 5954:2007).

b) Tên nhà sản xuất hoặc nhãn hàng nhận biết;

c) Số ký hiệu chất lượng và mác thép;

d) Số đơn hàng (nếu có);

...

...

...

f) Số lô;

g) Khối lượng.

14. Thông tin do khách hàng cung cấp

Để quy định cụ thể các yêu cầu của tiêu chuẩn này, quá trình tìm hiểu và các đơn hàng phải bao gồm các thông tin sau:

a) Số hiệu của tiêu chuẩn này, TCVN 8595 (ISO 13887).

b) Mác thép;

c) Kích thước sản phẩm và chất lượng yêu cầu;

d) Yêu cầu được cán là (xem 3.2);

e) Được phủ dầu hoặc không phủ dầu thép lá cung cấp (xem 3.3);

...

...

...

g) Ứng dụng (tên hàng hóa), nếu có thể (xem 4.5);

h) Phiếu kết quả thử cơ tính, nếu có yêu cầu (xem 4.6);

i) Kiểu hoàn thiện bề mặt;

j) Kiểm tra và thử nghiệm để nghiệm thu trước khi giao hàng từ nhà máy của nhà sản xuất, nếu có yêu cầu (xem Điều 12);

k) Giới hạn khối lượng và kích thước của từng cuộn và bó riêng rẽ, nếu có khả năng áp dụng (xem Điều 12);

l) Dung sai chiều dày nghiêm ngặt, nếu có yêu cầu (xem 5.2).

Nội dung đơn đặt hàng như sau:

TCVN 8595 (ISO 13887) thép lá cán nguội mác 420Y, 1 mm x 800 mm x 1 800 m, 40 000 kg, áp dụng dung sai chiều dày nghiêm ngặt đối với lô hàng số 654, ba-đờ-sốc ô tô, được phủ dầu, cấp phiếu phân tích mẻ nấu và phép thử kéo, khối lượng nâng lớn nhất 4.000 kg.

Bảng 5 - Dung sai chiều dày thông thường đối với cuộn và tấm cắt

...

...

...

Chiều rộng quy định

Dung sai chiều dày ^a đối với chiều dày quy định

≤ 0,4

> 0,4

 0,6

> 0,6

 0,8

> 0,8

 1,0

...

...

...

 1,2

> 1,2

 1,6

> 1,6

 2,0

> 2,0

 2,5

> 2,5

 3,0

...

...

...

 4,0

600 £ 1200

± 0,04

± 0,05

± 0,07

± 0,08

± 0,09

± 0,11

± 0,13

...

...

...

± 0,18

± 0,20

> 1 200

 1 500

± 0,05

± 0,06

± 0,08

± 0,09

± 0,10

...

...

...

± 0,14

± 0,16

± 0,19

± 0,21

> 1 500

 1 800

-

± 0,08

± 0,09

...

...

...

± 0,12

± 0,14

± 0,16

± 0,18

± 0,21

± 0,23

Dung sai chiều dày đối với thép lá ở dạng cuộn cũng giống như thép lá được cung cấp theo tấm cắt, nhưng trong trường hợp khi có mối hàn, dung sai phải gấp đôi những giá trị này cho độ dài 15 m ngay cạnh mối hàn. Chiều dày đo tại bất cứ điểm nào trên tấm thép với khoảng cách không được nhỏ hơn 25 mm kể từ cạnh mép. Đối với các giới hạn bền quy định 350 N/mm^2 và lớn hơn, khi tăng dung sai chiều dày 10 %, áp dụng làm tròn số ngoài quy ước.

Bảng 6 - Dung sai chiều dày nghiêm ngặt đối với cuộn và tấm cắt

...

...

...

Chiều rộng quy định

Dung sai chiều dày ^a trên và dưới đối với chiều dày quy định

 0,4

> 0,4

 0,6

> 0,6

 0,8

> 0,8

 1,0

...

...

...

 1,2

> 1,2

 1,6

> 1,6

 2,0

> 2,0

 2,5

> 2,5

 3,0

...

...

...

 4,0

600 £ 1200

±0,025

±0,035

± 0,04

±0,045

±0,055

±0,07

±0,08

...

...

...

±0,11

±0,12

> 1 200

 1 500

±0,035

±0,045

± 0,05

± 0,06

± 0,07

...

...

...

± 0,09

± 0,11

± 0,12

± 0,13

> 1 500

 1 800

-

± 0,05

±0,06

...

...

...

± 0,07

± 0,08

± 0,09

± 0,11

± 0,12

± 0,13

Dung sai chiều dày đối với thép lá ở dạng cuộn cũng giống như thép lá được cung cấp theo tấm cắt, nhưng trong trường hợp khi có mối hàn, dung sai phải gấp đôi những giá trị này cho độ dài 15 m ngay cạnh mối hàn. Chiều dày đo tại bất cứ điểm nào trên tấm thép với khoảng cách không được nhỏ hơn 25 mm kể từ cạnh mép. Đối với các giới hạn bền quy định 350 N/mm^2 và lớn hơn, khi tăng dung sai chiều dày 10 %, áp dụng làm tròn số ngoài quy ước.

Bảng 7 - Dung sai chiều rộng đối với cuộn và tấm cắt, không tạo mép vuông

Giá trị tính bằng milimet

...

...

...

Dung sai ^a

1 200

+3

0

>1 200 1 500

+5

0

Trên 1 500

+6

...

...

...

CHÚ THÍCH: Đối với vật liệu được tạo mép vuông, dung sai nghiêm ngặt hơn đang là vấn đề cho việc thương lượng.

^a Dung sai cho tấm trên 4 mm phải có sự thỏa thuận

Bảng 8 - Dung sai chiều dài đối với cuộn và tấm cắt, không tạo mép vuông

Giá trị tính bằng milimet

Chiều dài quy định

Dung sai

≤ 2 000

+10

0

...

...

...

+0,5 % x độ dài

0

Trên 8 000

+40

0

CHÚ THÍCH: Đối với vật liệu được tạo mép vuông, dung sai nghiêm ngặt hơn đang là vấn đề cho việc thỏa thuận.

Bảng 9 - Dung sai độ cong đối với cuộn và tấm cắt, không tạo mép vuông (xem Hình 1)

Hình dạng

Dung sai độ cong

...

...

...

20 mm tại bất kỳ độ dài 5 000 mm

Tấm cắt

0,4 % x độ dài

CHÚ THÍCH: Đối với vật liệu được tạo mép vuông, dung sai nghiêm ngặt hơn đang là vấn đề cho việc thỏa thuận.

Bảng 10 - Dung sai độ không vuông góc đối với cuộn và tấm cắt, không tạo mép vuông (xem Hình 2)

Kích thước

Dung sai độ không vuông góc

Tất cả các chiều dày và tất cả kích thước

1% x chiều rộng

...

...

...

CHÚ DẪN:

1 Độ cong mép;

2 Phía lõm;

3 Thước kiểm;

CHÚ THÍCH: Độ cong là độ lệch lớn nhất của một mép cạnh so với một đường thẳng, phép đo được thực hiện về phía lõm với một thước kiểm.

Hình 1 - Phép đo độ cong

CHÚ DẪN:

1 Độ không vuông góc;

...

...

...

3 Cạnh thẳng;

CHÚ THÍCH: Độ không vuông góc là độ sai lệch lớn nhất của một mép kể từ một đường thẳng ở bên phải góc đến một cạnh và làm thành một góc phụ, phép đo được thực hiện như trong hình. Nó có thể được đo như một nửa hiệu giữa các đường chéo của tấm thép cắt theo độ dài.

Hình 2 - Phép đo độ không vuông góc

Bảng 11 - Dung sai độ không vuông góc đối với thép lá được tạo mép vuông (xem Hình 2)

Giá trị tính bằng milimet

Độ dài quy định

Chiều rộng quy định

Dung sai độ không vuông góc

 3 000

...

...

...

+2

0

> 1 200

+3

0

> 3 000

Tất cả chiều rộng

+3

...

...

...

CHÚ THÍCH: Khi đo vật liệu có tính đến dung sai tạo mép vuông, cần phải lưu ý đến sự thay đổi quá lớn theo nhiệt độ.

Bảng 12 - Dung sai độ phẳng tiêu chuẩn đối với thép lá cắt theo độ dài ^a

Kích thước tính bằng milimet

Chiều dài quy định

Chiều rộng quy định

Dung sai độ phẳng ^b

 0,7

 1 200

23

...

...

...

27

> 1 500

33

> 0,7  1,2

 1 200

18

> 1 200  1 500

23

trên 1 500

...

...

...

> 1,2

 1 200

15

> 1 200  1 500

19

> 1 500

26

CHÚ THÍCH: Bảng này không áp dụng cho thép lá cứng hoàn toàn.

^a Bảng này áp dụng cho tấm cắt từ cuộn theo yêu cầu người mua khi đã nhất trí thực hiện phương pháp là phẳng. Đối với chiều dày quy định có R_eL360 N/mm^2 và lớn hơn, tăng dung sai độ phẳng lên 25 %.

...

...

...

CHÚ DẪN:

1. Sai lệch so với mặt phẳng.

Hình 3 - Phép đo độ phẳng

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1]  EN10149, Hot-rolled flat products made of high yield strength steels for cold forming. (Sản phẩm dẹt cán nóng được gia công với giới hạn chảy cao dùng để dập nóng)

[2]  1008/A1008M-03, Standard Specification for steel, sheet, Cold-rolled, Carbon, Structural, High - Strength Low-Alloy and High-Strength Low-Alloy with Improved Formability. (Chỉ tiệu kỹ thuật tiêu chuẩn đối với thép, băng, cán nguội, tổ chức, hợp kim thấp độ bền cao và hợp kim thấp độ bền kéo cao có khả năng tạo hình tốt).