Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 6439:2008 Mô tô - Quy tắc thử động cơ - Công suất hữu ích

• Số hiệu: TCVN6439:2008
• Loại văn bản: Tiêu chuẩn Việt Nam
• Nơi ban hành: ***
• Người ký: ***
• Ngày ban hành: Năm 2008

TT	Thiết bị và thiết bị phụ	Được lắp trong quá trình thử
1	Hệ thống nạp Các thiết bị điều khiển điện tử	Có, nếu là thiết bị sản xuất chuẩn (SPE)
2	Hệ thống xả Các thiết bị điều khiển điện tử	Có, nếu là thiết bị sản xuất chuẩn (SPE)
3	Thiết bị làm mát bằng chất lỏng Nắp động cơ	Không
4	Bộ làm mát bằng dầu	Có, nếu là thiết bị sản xuất chuẩn

6.3.2. Điều kiện chỉnh đặt

Các điều kiện chỉnh đặt phải theo 6.3.3, ISO 15550 : 2002.

6.3.3. Điều kiện thử

6.3.3.1. Điều kiện thử phải theo 6.3.4.1, 6.3.4.8 và 6.3.6 của ISO 15550 : 2002.

6.3.3.2. Ngoài việc thỏa mãn các yêu cầu của 6.3.4.2, 6.3.4.3, 6.3.4.7, 6.3.4.9, 6.3.4.10, 6.3.4.11, 6.3.4.12 và 6.3.4.14 của ISO 15550 : 2002, phải đáp ứng thêm các yêu cầu bổ sung sau:

a) 6.3.4.2, ISO 15550 : 2002: các điều kiện vận hành ổn định phải đạt các quy định của nhà sản xuất;

b) 6.3.4.3, ISO 15550 : 2002: nhiệt độ không khí được đưa vào động cơ phải được đo tại điểm cách cửa vào bộ lọc không khí khoảng 0,15 m, hoặc nếu không có bộ lọc không khí, cách bầu chứa khí nạp khoảng 0,15 m;

c) 6.3.4.7, ISO 15550 : 2002: không phải ghi số liệu cho đến khi vận tốc động cơ được duy trì trong giới hạn quy định trong 6.3.4.8, ISO 15550 : 2002 nếu điều kiện vận hành ổn định (mômen, vận tốc động cơ và nhiệt độ) không được nhà sản xuất quy định, Phải ghi số liệu trong một thời gian cần thiết để duy trì điều kiện vận hành ổn định. Điều kiện vận hành ổn định phải được thiết lập theo 6.3.4.8 ISO 15550 : 2002: cho mỗi lần đo và phải ghi thời gian đã duy trì. Thời gian duy trì điều kiện vận hành ổn định phải bằng thời gian mỗi lần đo;

d) 6.3.4.9, ISO 15550 : 2002: số liệu về tải trọng phanh, tiêu thụ nhiên liệu và nhiệt độ không khí đưa vào động cơ phải được lấy đồng thời và trong mỗi lần lấy phải là giá trị trung bình của hai giá trị liên tiếp đã ổn định đối với tải trọng phanh và tiêu thụ nhiên liệu, hai giá trị này không được sai khác nhau quá 2 %;

...

...

...

f) 6.3.4.11, ISO 15550 : 2002: đối với động cơ cháy cưỡng bức phải đo nhiệt độ nhiên liệu ở gần đến mức có thể với đường vào bộ chế hòa khí hoặc cụm đường ống dẫn bơm nhiên liệu. Phải duy trì nhiệt độ nhiên liệu trong khoảng ± 5 K so với nhiệt độ do nhà sản xuất quy định. Tuy nhiên, nhiệt độ nhiên liệu thử tối thiểu được phép bằng nhiệt độ không khí xung quanh. Nếu nhà sản xuất không quy định nhiệt độ nhiên liệu thử, thì nhiệt độ phải là 298 K ± 20 K;

g) 6.3.4.12, ISO 15550 : 2002: nhiệt độ dầu bôi trơn đo được trong bộ phận gom dầu hoặc tại đường ra của bộ làm mát nếu có, phải được duy trì trong giới hạn do nhà sản xuất động cơ quy định;

h) 6.3.4.14, ISO 15550 : 2002: phải sử dụng xăng không chì đối với động cơ được lắp bộ xúc tác. Đặc tính kỹ thuật đối với nhiên liệu thử chỉ để tham khảo.

CHÚ THÍCH Ví dụ về mẫu ghi đặc tính kỹ thuật được nêu trong Phụ lục A.

6.3.4. Các yêu cầu phụ

6.3.4.1. Khi đo vận tốc động cơ và lượng tiêu thụ nhiên liệu bằng một máy đo liên hợp đồng bộ tự động, thời gian đo không được nhỏ hơn 10 s.

6.3.4.2. Phải đo nhiệt độ thải ra tại một điểm trong ống xả tiếp giáp với mặt bích đường ra của cụm ống xả hoặc lỗ xả.

6.3.4.3. Nếu không thể lắp hệ thống khí thải tiêu chuẩn, phải tiến hành thử với một hệ thống khí thải cho phép đạt được đặc tính làm việc bình thường của động cơ phù hợp với các đặc tính do nhà sản xuất quy định. Đặc biệt là trong phòng thử nghiệm, hệ thống khí thải được trích ra tại điểm nối với hệ thống khí thải của băng thử, không được tạo ra trong ống trích khí thải một áp suất sai khác với áp suất khí quyển lớn hơn ± 740 Pa khi động cơ làm việc, trừ khi nhà sản xuất có quy định đặc biệt về áp suất ngược trước khi thử, trong trường hợp này phải sử dụng áp suất thấp hơn trong hai áp suất trên.

6.4. Tiến hành thử

...

...

...

Phải lấy thêm các số liệu ứng với tốc độ thấp nhất đến tốc độ cao nhất của động cơ do nhà sản xuất quy định. Phải tiến hành đo tức thì khi nhiệt độ vượt quá trị số quy định.

7. Phương pháp hiệu chỉnh công suất

7.1. Định nghĩa các hệ số a_m, a_a và a_c

Các hệ số này là các hệ số phải nhân với công suất đo được để xác định công suất động cơ khi tính đến hiệu suất truyền động (hệ số a_m) đã được dùng trong quá trình thử và trong điều kiện chuẩn được cho trong điều 5 (hệ số a_a và a_c).

Công suất hiệu chỉnh, P_o (nghĩa là công suất trong điều kiện chuẩn tại đầu ra trục khuỷu) được xác định theo công thức (1) hoặc (2) tùy theo kiểu động cơ.

Đối với động cơ cháy cưỡng bức:

 (1)

Đối với động cơ cháy do nén (diezen):

 (2)

...

...

...

a_m là hệ số điều chỉnh đối với hiệu suất của truyền động;

a_a là hệ số hiệu chỉnh đối với điều kiện chuẩn dùng cho động cơ cháy cưỡng bức;

a_c là hệ số hiệu chỉnh đối với điều kiện chuẩn dùng cho động cơ cháy do nén (diezen);

P là công suất đo được.

7.2. Điều kiện khí quyển

Điều kiện khí quyển trong quá trình thử phải theo 7.2, ISO 15550 : 2002.

7.3. Xác định các hệ số hiệu chỉnh công suất

7.3.1. Xác định hệ số a_m

Khi điểm đo ở đầu ra của trục khuỷu, hệ số này bằng 1.

...

...

...

 (3)

trong đó h_t là hiệu suất truyền động đặt giữa trục khuỷu và điểm đo.

Hiệu suất truyền động h_t này được xác định bằng tích của các hiệu suất h_i của mỗi thành phần của truyền động.

h_t = h₁ x h₂ x … h_i (4)

Hiệu suất h_i của mỗi thành phần cấu thành truyền động phải theo Bảng 2.

Bảng 2 - Hiệu suất của thành phần truyền động

Thành phần

Kiểu

Hiệu suất

...

...

...

Bánh răng

Bánh răng trụ thẳng

0,98

Bánh răng xoắn

0,98

Bánh răng côn

0,98

Xích

Con lăn

...

...

...

Xích chống ồn

0,98

Đai

Có răng

0,95

Đai thang

0,94

Khớp nối thủy lực hoặc bộ biến đổi thủy lực

Khớp nối thủy lực

...

...

...

Bộ biến đổi thủy lực không bị khóa

0,92

7.3.2. Hệ thống hiệu chỉnh a_a đối với động cơ cháy cưỡng bức tăng áp và không tăng áp (có hoặc không có thiết bị làm mát khí nạp)

Hệ số hiệu chỉnh a_a đối với động cơ cháy cưỡng bức tăng áp và không tăng áp (có hoặc không có thiết bị làm mát khí nạp phải theo 7.3, ISO 15550 : 2002).

7.3.3. Hệ số hiệu chỉnh a_a đối với động cơ cháy do nén (diezen)

Hệ số hiệu chỉnh a_a đối với động cơ cháy do nén (diezen) phải theo 7.4, ISO 15550 : 2002.

8. Đo và hiệu chỉnh trị số độ khói đối với động cơ cháy do nén (diezen)

Đo và hiệu chỉnh trị số độ khói đối với động cơ cháy do nén (diezen) phải theo điều 8, ISO 15550 : 2002.

9. Báo cáo thử nghiệm

...

...

...

Báo cáo thử nghiệm phải theo 9.2, ISO 15550 : 2002 và các điều bổ sung/mở rộng sau đây:

Kết quả

Công suất hữu ích lớn nhất:…………………. kW ở …………… r/min

Mômen xoắn hữu ích lớn nhất:………………. N/m ở………….. r/min

Suất tiêu thụ nhiên liệu

- ở công suất hữu ích lớn nhất …………………… g/kW.h

- ở mômen xoắn hữu ích lớn nhất: ………………….. g/kW.h

Mô tả động cơ

Loạt số: ……………….

...

...

...

Dạng:……………. Kiểu:…………………. Loạt số:………………………

Epitrocoit hoặc hyprotroit (gạch bỏ một kiểu nếu không áp dụng)

Đường bao: trong/ngoài (gạch bỏ một kiểu nếu không áp dụng)

Số buồng đốt giữa roto và stato, nghĩa là số buồng kín theo chu vi đối với roto hoặc stato:

Độ lệch tâm:………………. mm Bán kính sinh:…………………. mm

Chiều rộng làm việc:…….. mm Dung tích làm việc của một buồng đốt:……………… cm^3

Số roto:…………………………. Thứ tự đánh lửa:………………………………………

Tỷ số nén:…………………….... Số chu kỳ: hai hoặc bốn (gạch bỏ một kiểu nếu không áp dụng)

Tỷ số truyền động

...

...

...

trong đó

r_g là tỷ số truyền giảm tốc;

n_c là vận tốc quay của trục khuỷu (r/min);

n_p là vận tốc quay của trục trích công suất (r/min);

Hệ thống kiểm soát khí thải hộp cacte

Mô tả tóm tắt:...........

Dạng:…………………. Kiểu: ………………….. Loạt số: …………………

Làm mát bằng không khí tự nhiên

Ống dẫn không khí (tiêu chuẩn): có/không (gạch bỏ một kiểu nếu không áp dụng)

...

...

...

Đường đặc tính của mômen và công suất được hiệu chỉnh và suất tiêu thụ nhiên liệu phải được vẽ như  hàm số của tốc độ động cơ.

Trình bày kết quả phải theo Bảng 3.

Bảng 3 - Trình bày kết quả đường đặc tính

Ngày: ………………… Thời gian bắt đầu thử: ……………… Thời gian kết thúc thử: ……….… Thời gian đạt điều kiện vận hành ổn định: …………s

Tốc độ động cơ

Động lực kế đo tốc độ

Động lực kế đo tải trọng

Mômen xoắn tại đầu trục khuỷu

...

...

...

Độ khói đo được

Nhiệt độ

Tổng áp suất khí quyển

Hệ số hiệu chỉnh

Công suất hiệu chỉnh

Mômen xoắn hiệu chỉnh tại đầu ra trục khuỷu

Suất tiêu hao nhiên liệu b

Hệ số điều chỉnh độ khói

Độ khói hiệu chỉnh

...

...

...

Được đo

Không khí nạp

Làm mát ^a

Dầu

Khí thải

Nhiên liệu

Khô

Ướt

r/min

...

...

...

N

Nm

kW

m^-1

K

kPa

a_a

kW

Nm

...

...

...

a_a

m^-1

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

^a Quy định điểm đo (gạch phần không áp dụng)

- tại đầu ra của chất lỏng làm mát;

...

...

...

- tại các điểm khác (phải quy định các điểm này);

^b Không có hiệu chỉnh công suất.

PHỤ LỤC A

(quy định)

VÍ DỤ VỀ MẪU GHI YÊU CẦU KỸ THUẬT NHIÊN LIỆU THỬ

Đặc tính kỹ thuật

Đơn vị

Phương pháp thử

...

...

...

-

ISO 5164

Tỷ trọng tương đối 15 ^oC/4 ^oC (trọng lượng riêng)

-

ISO 3675

Áp suất hơi reid

kPa

ISO 3007

Thành phần cất phân đoạn:

...

...

...

10 % (thể tích)

50 % (thể tích)

90 % (thể tích)

Điểm sôi cuối

Cặn cuối

^oC

^oC

^oC

...

...

...

^oC

% thể tích phân đoạn

ISO 3405

Phân tích hydrocacbon

- Olefin

- Aromatic

- Bão hòa

% thể tích phân đoạn

ISO 3837

...

...

...

min

ISO 7536

Nhựa tồn động

mg/100 m^3

ISO 6246

Lượng sunfua

%

ISO 4260, ISO 8754

Hàm lượng chì

...

...

...

Tính chất ankyl chì

g/dm^3

ISO 3830

Tỷ số cacbon/hydrogen

-

Benzen

% thể tích phân đoạn

...

...

...

% thể tích phân đoạn

Methanol

% thể tích phân đoạn

Dầu

% thể tích phân đoạn

Tỷ số hỗn hợp nhiên liệu bôi trơn

...

...

...

THƯ MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] ISO 3007, Petroleum products and crude petroleum - Determination of vapour pressure - Reid method (Sản phẩm dầu mỏ - Xác định áp suất bay hơi - Phương pháp Reid).

[2] ISO 3405, Petroleum products - Determination of distillation characteristics at atmospheric pressure (Sản phẩm dầu mỏ - Xác định các đặc chưng cất ở áp suất khí quyển).

[3] ISO 3675, Crude petroleum and liquid petroleum products - Laboratory determination of density - Hydrometer method (Dầu thô và sản phẩm lỏng của dầu mỏ - Xác định trong phòng thí nghiệm tỷ trọng hoặc tỷ trọng tương đối - Phương pháp tỷ trọng kế).

[4] ISO 3830, Petroleum products - Determination of lead content of gasoline - Iodine monochloride method (Sản phẩm dầu mỏ - Xăng - Xác định hàm lượng chì - Phương pháp iốt monoclorua).

[5] ISO 3837, Liquid petroleum products - Determination of hydrocarbon types - Fluorescent indicator adsorption method (Sản phẩm lỏng của dầu mỏ - Xác định mẫu hydrocacbon - Phương pháp hấp thụ có chỉ báo huỳnh quang).

[6] ISO 4260, Petroleum products and hydrocarbons - Determination of sulfur content - Wickbold combustion method (Sản phẩm dầu mỏ và hydrocacbon - Xác định hàm lượng sunfua - Phương pháp đốt cháy wickbold).

...

...

...

[8] ISO 6246, Petroleum products - Gum content of light middle distilllate fuels - Jet evaporation method (Sản phẩm dầu mỏ - Hàm lượng nhựa của nhiên liệu chưng cất nhẹ và trung bình - Phương pháp bay hơi Jet).

[9] ISO 7536, Petroleum products - Determination of oxidation stability of gasoline - Induction period method (Xăng - Xác định độ bền chống oxy hóa - Phương pháp cảm ứng theo chu kỳ).

[10] ISO 8754. Petroleum products - Determination of sulfur content - Energy-dispersive X-ray fluorescence spectrometry (Sản phẩm dầu mỏ - Xác định hàm lượng sunfua - Phương pháp huỳnh quang tia X).