QUY CHẾ
TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA THỊ
TRƯỜNG LIÊN NGÂN HÀNG
(Ban hành kèm theo Quyết định số 114/QĐ-NH14 ngày 21 tháng 6 năm 1993 của
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước về việc ban hành Quy chế và Nội quy hoạt động của
Thị trường liên ngân hàng)
Chương
I
QUY ĐỊNH
CHUNG
Điều
1
Thị trường liên ngân hàng (dưới đây gọi tắt là thị trường) do
Ngân hàng Nhà nước tổ chức và điều hành nhằm giúp các tổ chức tín dụng là thành
viên sử dụng nguồn vốn của mình có hiệu quả và bảo đảm khả năng chi trả trong
thanh toán.
Điều 2
Thành viên tham gia thị trường:
Ngoài Ngân hàng
Nhà nước, các tổ chức tín dụng sau đây có đủ các điều kiện quy định ở điều 3
Quy chế này đều được tham gia thị trường:
- Ngân hàng Thương
mại quốc doanh,
- Ngân hàng Đầu
tư và phát triển,
- Ngân hàng thương
mại cổ phần,
- Chi nhánh
Ngân hàng nước ngoài.
- Ngân hàng
liên doanh.
Điều 3
Điều
kiện tham gia thị trường:
- Có tham gia thanh
toán bù trừ (ở những nơi có tổ chức thanh toán bù trừ);
- Có tài khoản
tiền gửi - tiền vay tại Sở giao dịch Ngân hàng Nhà nước TW
- Có đại diện trực
tiếp giao dịch tại Trung tâm giao dịch của thị trường (trong giai đoạn thị trường
họp trực tiếp tại Ngân hàng Nhà nước TW);
- Chấp hành Quy
chế và Nội quy hoạt động của thị trường;
- Có hệ thống thông
tin nội bộ và nối mạng từ Hội sở chính với Trung tâm giao dịch của thị trường;
- Góp kinh phí
theo quy định;
- Có đơn xin gia
nhập thị trường (mẫu số 1 LNH kèm theo).
Điều 4
Quyền lợi và trách nhiệm của thành viên.
4.1 Quyền lợi:
- Các thành viên
(không có chi nhánh) và chi nhánh của các thành viên tham gia thị trường khi
thiếu khả năng chi trả trong thanh toán bù trừ được Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước
tỉnh, thanh phố cho vay vốn để thanh toán nếu thành viên chưa kịp điều hòa vốn
trong nội bộ hoặc vay vốn của các thành viên khác, trong phạm vi chỉ tiêu cho
vay thanh toán bù trừ được Ngân hàng Nhà nước TW giao cho chi nhánh Ngân hàng
Nhà nước.
- Các thành viên
của thị trường được các thành viên khác ưu tiên cho vay để trả nợ vay thanh
toán bù trừ và mở rộng tín dụng. Đồng thời, theo chính sách tiền tệ trong từng
thời kỳ được Ngân hàng Nhà nước cho vay để mở rộng tín dụng. Ngân hàng Nhà nước
không cho các tổ chức tín dụng không phải là thành viên thị trường vay vốn, kể
cả trong trường hợp thiếu khả năng chi trả trong thanh toán bù trừ.
- Các thành viên
có quyền xin ra khỏi thị trường với điều kiện phải thông báo trước 15 ngày cho
Chủ tịch thị trường và thanh toán hết các khoản nợ tại thị trường.
4.2 Trách nhiệm:
- Các thành viên
thừa khả năng chi trả có trách nhiệm cho vay thanh toán đối với các thành viên
thiếu khả năng chi trả trong thanh toán; còn cho vay ngắn hạn thì tùy thuộc vào
nhu cầu sử dụng vốn của các thành viên đó. Trong trường hợp thành viên thừa khả
năng chi trả cho các tổ chức tín dụng không phải là thành viên thị trường vay
lãi suất trong khung lãi suất cho vay do Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quy định.
- Các thành viên
còn nợ vay thanh toán bù trừ của chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tỉnh, thành phố
phải điều chỉnh hòa vốn nội hay vay trên thị trường để trả nợ tín dụng đúng và
trước hạn.
- Các thành viên
vay vốn trên thị trường có trách nhiệm trả nợ (gốc và lãi), đúng hạn, nếu không
trả được nợ đúng hạn (do nguyên nhân chủ quan) 3 lần trong 6 tháng sẽ bị tạm
đưa ra khỏi thị trường trong 6 tháng. Nếu còn vi phạm lần 2 trong vòng 6 tháng
kể từ được trở lại thị trường sẽ bị loại ra khỏi thị trường vĩnh viễn.
Chương II
TỔ CHỨC
VÀ ĐIỀU HÀNH
Điều 5
Bộ máy
5.1 Ngân hàng Nhà
nước đảm nhiệm việc tổ chức và điều hành thị trường, đồng thời là Chủ tịch thị
trường.
Đại diện của Ngân
hàng Nhà nước tham gia với tư cách là thành viên thị trường đồng thời là Chủ
tịch thị trường.
Thống đốc Ngân
hàng Nhà nước chỉ định Chủ tịch thị trường và cho phép Chủ tịch thị trường vắng
mặt được cử người đủ thẩm quyền thay thế chủ trì các cuộc họp hàng ngày và chịu
trách nhiệm về việc làm của người thay thế.
Giúp việc cho Chủ
tịch thị trường, có tổ chuyên viên thanh lập từ các đơn vị có liên quan tại Ngân
hàng Nhà nước TW (Vụ Tín dụng, Trung tâm tin học ngân hàng, Sở Giao dịch....)
đảm nhiệm.
5.2 Các tổ chức
tín dụng tham gia thị trường là thành viên. Các thành viên được cử đại diện cho
mình để trực tiếp giải quyết công việc trong thị trường. Văn bản cử đại diện
của Tổng giám đốc (hay Giám đốc) gửi Chủ tịch thị trường phải ghi rõ việc ủy
quyền cho người đại diện dược quyền cho vay và vay vốn (ký văn bản cho vay và
vay) đối với các thành viên khác, đăng ký chữ ký mẫu của người đại diện và chịu
trách nhiệm về việc làm của người đại diện.
Điều 6
Nhiệm vụ của Chủ tịch và các thành viên:
6.1 Chủ tịch thị
trường có nhiệm vụ:
- Tổ chức thực
hiện Quy chế và Nội quy hoạt động của thị trường;
- Chủ trì các phiên
họp của thị trường
- Là đại diện đương
nhiên của Ngân hàng Nhà nước tại thị trường để tham gia vào việc cho vay;
- Báo cáo Thống
đốc Ngân hàng Nhà nước về tình hình hoạt động của thị trường;
- Tập hợp ý kiến
của các thành viên, dự thảo và trình Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, những nội
quy cần bổ sung, sửa đổi về Quy chế và Nội quy hoạt động của thị trường.
- Báo cáo với lãnh
đạo của mình về tình hình hoạt động của thị trường.
Điều 7
Gia nhập thị trường.
7.1 Các tổ chức
tín dụng có đủ điều kiện, muốn gia nhập thị trường phải làm đơn xin gia nhập
thị trường gửi Chủ tịch thị trường.
7.2 Chủ tịch thị
trường làm thủ tục trình Thống đốc Ngân hàng Nhà nước xem xét và thông báo
quyết định thu nhận làm thành viên thị trường của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước
trong phạm vi 15 ngày kể từ ngày nhận được đơn xin gia nhập thị trường.
7.3 Các đại diện
của thành viên có nợ vay của thành viên khác hoặc của Ngân hàng Nhà nước phải
tham dự đầy đủ các phiên họp của thị trường để tìm mọi biện pháp trả nợ đúng và
trước hạn. Trường hợp đại diện của thành viên không có mặt tại phiên họp,
(không phải vì lý do quy định ở điểm 7.4 dưới đây) thì thành viên phải chịu
phạt (ngoài lãi nợ quá hạn) đối với số tiền vay đã đến hạn trả nợ, mức tiền
phạt bằng 1% số tiền nợ quá hạn. Nếu phiên họp tiếp theo thì Chủ tịch thị trường
được quyền thông báo cho các chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tỉnh, thành phố ngừng
cho vay thanh toán bù trừ đối với các chi nhánh của thành viên thiếu khả năng
chi trả cho đến khi có thông báo lại của Chủ tịch thị trường (sau khi có báo
cáo và lời cam đoan của thành viên vi phạm). Mọi hậu quả xảy ra do thiếu vốn
thanh toán, thành viên đó phải hoàn toàn chịu trách nhiệm.
7.4 Trường hợp
thành viên không có nợ vay Ngân hàng Nhà nước về thanh toán bù trừ, không thừa khả
năng chi trả, không có nợ vay trên thị trường đến hạn, có thể không đến dự họp,
nhưng phải thông báo cho Chủ tịch thị trường biết trước khi thị trường họp.
Điều 8
Tại thị trường thực hiện 2 loại cho vay:
- Cho vay vốn để
bù đắp khoản vay Ngân hàng Nhà nước do thiếu hụt trong thanh toán bù trừ, gọi
tắt là cho vay thanh toán.
- Cho vay vốn để
mở rộng tín dụng ngắn hạn, gọi tắt là cho vay ngắn hạn.
Điều 9
Mức cho vay và xin vay
9.1 Mức vốn cho
vay của thành viên trên thị trường tùy thuộc vào số tiền vượt khả năng chi trả
trong thanh toán. Mức vốn cho vay ngắn hạn của Ngân hàng Nhà nước tùy thuộc vào
yêu cầu của chính sách tiền tệ trong từng thời kỳ.
9.2 Mức vốn xin
vay của các thành viên tùy thuộc vào số tiền còn nợ Ngân hàng Nhà nước về thanh
toán bù trừ và nhu cầu mở rộng tín dụng.
9.3 Số tiền cho
vay hoặc xin vay tại thị trường được tính theo đơn vị triệu đồng.
Điều 10
Thời hạn cho vay:
- Thời hạn cho
vay thanh toán từ 1 đến 10 ngày.
- Thời hạn cho
vay ngắn hạn do thành viên cho vay và xin vay thỏa thuận.
Điều 11
Lãi suất cho vay:
Chi nhánh ngân
hàng Nhà nước cho vay thanh toán bù trừ theo lãi suất do Thống đốc Ngân hàng Nhà
nước quy định.
Các thành viên
cho vay lẫn nhau theo lãi suất được hình thành trên thị trường, trong khung lãi
suất do Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quy định. Các khoản nợ vay tại thị trường quá
hạn trả nợ được áp dụng lãi suất phạt quá hạn.
Điều 12
Phương thức cho vay và trả nợ:
Ngân hàng Nhà nước
cho các thành viên khác vay thực hiện dưới hình thức tái cấp vốn; các thành
viên khác cho vay lẫn nhau được thực hiện theo sự thỏa thuận trên cơ sở các
nguyên tắc đã quy định trong Chỉ thị số 07/CT-NH1 ngày 7-10-1992 của Thống đốc
ngân hàng Nhà nước về mối quan hệ tín dụng giữa các Ngân hàng. Riêng đối với
cho vay thanh toán không áp dụng quy định có thế chấp tài sản.
Các thành viên
có thể trả nợ vay (thanh toán bù trừ, ngắn hạn) của Ngân hàng Nhà nước trước thời
hạn; còn đối với nợ vay của các thành viên khác, muốn trả trước thời hạn phải
được thành viên cho vay chấp nhận để không làm ảnh hưởng đến kế hoạch huy động
và sử dụng vốn của thành viên cho vay.
Việc cho vay tại
thị trường của các thành viên là Chi nhánh ngân hàng nước ngoài hoặc Ngân hàng
liên doanh chỉ được thực hiện bằng đồng Việt Nam (VND).
Điều 13
Hạch toán kế toán:
13.1 Trường hợp
các tổ chức tín dụng là thành viên của thị trường thực hiện vay - trả song biên
tại thị trường thì bên cho vay hoặc trả nợ phải lập giấy ủy quyền chi gửi đến Sở
giao dịch Ngân hàng Nhà nước để ghi Nợ tài khoản tiền gửi thành viên đó và ghi
Có tài khoản gửi của thành viên liên quan.
13.2 Trường hợp
thành viên cho vay là Ngân hàng Nhà nước thì việc hạch toán kế toán tại Sở giao
dịch Ngân hàng Nhà nước được thực hiện:
Nợ: TK cho vay
các thành viên
Có: TK thích hợp
(tùy theo yêu cầu thanh toán của thành viên).
13.3 Các thành
viên của thị trường có quan hệ với 2 trường hợp 13.1 và 13.2 thực hiện hạch
toán như sau:
* Trường hợp
13.1:
- Đối với
thành viên cho vay:
+ Nợ: TK cho
vay các thành viên;
+ Có: TK tiền gửi
tại Ngân hàng Nhà nước
- Đối với thành
viên được vay:
+ Nợ: TK tiền gửi
Ngân hàng Nhà nước
+ Có: TK vay
các thành viên
* Trường hợp
13.2:
Nợ: TK thích hợp
Có: TK vay Ngân
hàng Nhà nước,
Điều 14
Bổ sung, sửa đổi Quy chế:
Nội dung của bản
Quy chế này được bổ sung, sửa đổi khi có ý kiến đề nghị của thành viên tham gia
thị trường và được Thống đốc Ngân hàng Nhà nước chấp nhận.
NỘI QUY
HOẠT ĐỘNG CỦA THỊ TRƯỜNG
LIÊN NGÂN HÀNG
(Ban hành kèm theo Quyết định số 114/QĐ-NH14 ngày 21 tháng 6 năm 1993 của
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước về việc ban hành Quy chế và Nội quy của Thị trường
liên Ngân hàng)
Điều 1
Thị trường liên ngân hàng (sau đây gọi tắt là thị trường) được
nhóm họp tại nơi giao dịch của thị trường (hay còn gọi là Trung tâm giao dịch
của thị trường).
Trung tâm giao
dịch của thị trường đặt tại Ngân hàng Nhà nước Trung ương (Vụ Tín dụng), 49 Lý Thái
Tổ - Hà Nội.
Về giờ giấc và
lịch họp của thị trường do chủ tịch thị trường quy định sau khi tham khảo ý kiến
của các thành viên tham gia. Trước mắt, thị trường họp mỗi tuần 2 lần, vào lúc
13 giờ 30 ngày thứ ba và thứ sau (trừ ngày lễ), theo hình thức họp trực tiếp
giữa các thành viên tham gia thị trường.
Đại diện của các
thành viên phải đến họp đúng giờ không ảnh hưởng đến các thành viên khác. Chủ
tịch thị trường có quyền phê bình nhắc nhở các đại diện đến chậm. Trường hợp
các thành viên vắng mặt sẽ áp dụng biện pháp chế tài ghi tại điều 7 bản Quy chế
tổ chức và hoạt động của Thị trường liên ngân hàng đối với thành viên vắng mặt.
Điều 2
Đại diện của các thành viên khi tham gia phiên họp đầu tiên
phải gửi cho Chủ tịch thị trường văn bản của Tổng giám đốc (hay Giám đốc) cử làm
đại diện tham gia thị trường và đăng ký chữ ký mẫu tại thị trường. Tổng số người
được cử làm đại diện của một thành viên không quá 3 người.
Điều 3
Trước khi đến họp, các thành viên phải hoàn thành các công việc
sau:
3.1 Đối với các
thành viên là các tổ chức tín dụng:
3.1.1 Thành viên
có chi nhánh trực thuộc:
- Tập hợp số tiền
nợ chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tỉnh, thành phố về vay thanh toán bù trừ va số
tiền thừa khả năng chi trả trong thanh toán vào cuối ngày trước ngày họp thị
trường do các chi nhánh cung cấp, sau đó xác định:
+ Số tiền có thể
cho vay thanh toán, cho vay ngắn hạn (chia theo thời hạn và lãi suất).
Hoặc:
+ Số tiền cần xin
vay thanh toán (chia theo thời hạn và lãi suất) để hoàn trả số tiền còn nợ Chi
nhánh Ngân hàng Nhà nước tỉnh, thành phố về vay thanh toán bù trừ và số tiền
cần xin vay ngắn hạn (chia theo thời hạn và lãi suất) để mở rộng tín dụng.
3.1.2 Thành viên
không có chi nhánh trực thuộc, xác định ngay:
- Số tiền có thể
cho vay thanh toán, cho vay ngắn hạn (chia theo thời hạn và lãi suất).
Hoặc:
- Số tiền cần xin
vay thanh toán (chia theo thời hạn và lãi suất) để hoàn trả số tiền còn nợ Chi
nhánh Ngân hàng Nhà nước tỉnh, thành phố về vay thanh toán bù trừ và số tiền
cần xin vay ngắn hạn (chia theo thời hạn và lãi suất) để mở rộng tín dụng.
Hoặc:
- Số tiền cần xin
vay thanh toán (chia theo thời hạn và lãi suất) để hoàn trả số tiền còn nợ Chi
nhánh Ngân hàng Nhà nước tỉnh, thành phố về vay thanh toán bù trừ và số tiền
cần xin vay ngắn hạn (chia theo thời hạn và lãi suất) để mở rộng tín dụng.
3.2 Đối với Ngân
hàng Nhà nước:
Tập hợp số tiền
các thành viên còn nợ Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tỉnh, thành phố về vay thanh
toán bù trừ và số tiền thừa khả năng chi trả trong thanh toán của từng thành
viên cuối ngày trước ngày họp thị trường do các Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước
cung cấp qua Trung tâm tin học Ngân hàng.
Điều 4
Tại phiên họp thị trường hàng ngày.
4.1 Chủ tịch thị
trường có nhiệm vụ:
- Tập hợp số liệu
do các thành viên cung cấp.
+ Số tiền có thể
cho vay thanh toán, cho vay ngắn hạn (chia theo thời hạn và lãi suất) của từng
thành viên;
+ Số tiền cần xin
vay thanh toán (chia theo thời hạn và lãi suất) để hoàn trả lại số tiền còn nợ
Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước về thanh toán bù trừ và số tiền cần xin vay ngắn
hạn để mở rộng tín dụng (chia theo thời hạn và lãi suất).
- Đối chiếu, kiểm
tra số liệu do các thành viên cung cấp với số liệu do các Chi nhánh Ngân hàng
Nhà nước cung cấp qua Trung tâm tin học Ngân hàng.
Điều chỉnh (tăng
giảm) lãi suất cho vay (hoặc xin vay) trong khung lãi suất do Thống đốc Ngân
hàng Nhà nước quy định về điều chỉnh và cân bằng giữa mức tiền cho vay (cung)
và mức tiền xin vay (cầu). Kết luận mức vốn cho vay hoặc được vay theo thời hạn
và lãi suất trong các trường hợp sau đây:
+ Số tiền cho vay
bằng (=) số tiền xin vay
+ Số tiền xin vay
nhiều hơn (>) số tiền cho vay (bao gồm cả số tiền Ngân hàng Nhà nước cho vay)
hoặc ngược lại số tiền xin vay ít hơn (<) số tiền cho vay thì Chủ tịch thị trường
sẽ thông báo cho từng thành viên số cho vay hoặc được vay theo tỷ lệ cung hoặc
cầu.
- Ký khế ước
Ngân hàng Nhà nước cho vay ngắn hạn (nếu có);
- Chuyển hồ sơ
cho vay của các thành viên sang Sở giao dịch Ngân hàng Nhà nước để hạch toán ngay
sau khi kết thúc phiên họp;
- Chuyển nợ quá
hạn đối với số tiền mà các thành viên vay Ngân hàng Nhà nước đến kỳ hạn trả nợ
mà không trả được.
4.2 Đại diện của
các thành viên có nhiệm vụ:
- Cung cấp cho
Chủ tịch thị trường số tiền có thể cho vay thanh toán, cho vay ngắn hạn (chia theo
thời hạn và lãi suất) hoặc số tiền cần xin vay thanh toán (chia theo thời hạn
và lãi suất) để hoàn trả số tiền còn nợ Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tỉnh,
thành phố đã cho vay và số tiền cần xin vay ngắn hạn (chia theo thời hạn và lãi
suất) để mở rộng tín dụng.
- Xác định mức
tiền cho vay hoặc xin vay theo sự thay đổi của lãi suất trên thị trường;
- Trích tài khoản
tiền gửi của mình ở Ngân hàng Nhà nước để trả nợ (gốc và lãi) đến hạn;
- Chuyển nợ quá
hạn đối với số tiền mà các thành viên khác vay không trả nợ đúng kỳ hạn.
Điều 5
Bổ sung, sửa đổi Nội quy
Nội dung của bản
Nội quy này được bổ sung, sửa đổi khi có ý kiến đề nghị của thành viên tham gia
thị trường và được Thống đốc Ngân hàng Nhà nước chấp nhận.
Mẫu số 1-LNH