|
ỦY
BAN NHÂN DÂN
TỈNH ĐỒNG NAI
-------
|
CỘNG
HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------
|
|
Số:
262/QĐ-UBND
|
Đồng
Nai, ngày 20 tháng 01 năm 2017
|
QUYẾT ĐỊNH
BAN HÀNH ĐỀ ÁN BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ NGHỆ THUẬT ĐỜN CA
TÀI TỬ NAM BỘ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐỒNG NAI ĐẾN NĂM 2020, ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2030
ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH ĐỒNG NAI
Căn cứ Luật Tổ chức chính quyền
địa phương ngày 19/6/2015;
Căn cứ Luật Di sản văn hóa
ngày 29/6/2001;
Căn cứ Luật sửa đổi, bổ sung một
số điều của Luật Di sản văn hóa ngày 18/6/2009;
Căn cứ Công ước về Bảo vệ di
sản văn hóa phi vật thể của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa (UNESCO) của
Liên hiệp quốc ngày 17/10/2013;
Căn cứ Nghị định số
98/2010/NĐ-CP ngày 21/9/2010 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều
của Luật Di sản văn hóa và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Di sản văn
hóa;
Căn cứ Thông tư số
04/2010/TT-BVHTTDL ngày 30/6/2010 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quy định
về việc kiểm kê và lập hồ sơ khoa học di sản văn hóa phi vật thể để đưa vào
Danh mục di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia;
Xét đề nghị của Giám đốc Sở
Văn hóa, Thể thao và Du lịch tại Văn bản số 2782/SVHTTDL-VH ngày 26/12/2016,
QUYẾT ĐỊNH:
Điều 1. Ban hành Đề án bảo tồn
và phát huy giá trị Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ trên địa bàn tỉnh Đồng Nai
đến năm 2020, định hướng đến năm 2030.
Điều 2. Giao Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối
hợp các sở, ban, ngành, địa phương triển khai thực hiện Đề án trên địa bàn tỉnh
theo quy định.
Điều 3. Chánh Văn phòng UBND tỉnh, Giám đốc các Sở: Văn
hóa, Thể thao và Du lịch, Tài chính, Giáo dục và Đào tạo, Tư pháp, Đài Phát
thanh và Truyền hình Đồng Nai, Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật Đồng Nai, Chủ tịch
UBND các huyện, thị xã Long Khánh, thành phố Biên Hòa và các tổ chức, cá nhân
liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này. Quyết định này có hiệu lực
thi hành kể từ ngày ký./.
|
|
TM. ỦY BAN NHÂN DÂN
KT. CHỦ TỊCH
PHÓ CHỦ TỊCH
Nguyễn Hòa Hiệp
|
ĐỀ ÁN
BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ NGHỆ THUẬT ĐỜN CA
TÀI TỬ NAM BỘ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐỒNG NAI ĐẾN NĂM 2020, ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2030
(Ban hành kèm theo Quyết định số 262/QĐ-UBND ngày 20 tháng 01 năm 2017 của
UBND tỉnh Đồng Nai)
I. CƠ SỞ PHÁP
LÝ
- Nghị
quyết Trung ương 5 (khóa VIII) về xây dựng và phát triển
nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc và Kết luận của Hội nghị
Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 10 (khóa IX) về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung
ương 5 (khóa VIII) về
xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam
tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc;
- Nghị quyết số
33-NQ/TW ngày 09/6/2014 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về
xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền
vững đất nước;
- Luật Di sản
văn hóa ngày 29/6/2001 và Luật sửa đổi, bổ sung một
số điều của Luật Di sản văn hóa ngày 18/6/2009;
- Công ước về Bảo vệ di sản văn
hóa phi vật thể của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa (UNESCO) của Liên hiệp
quốc ngày 17/10/2013 (bản dịch tiếng Việt);
- Nghị định số 98/2010/NĐ-CP ngày
21/9/2010 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Di sản
văn hóa và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Di sản văn hóa;
- Nghị định số 62/2014/NĐ-CP ngày
25/6/2014 của Chính phủ quy định về xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân dân gian”,
“Nghệ nhân ưu tú” trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể;
- Quyết định số 581/QĐ-TTg ngày 06/5/2009 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2020;
- Thông tư số 04/2010/TT-BVHTTDL
ngày 30/6/2010 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quy định về việc kiểm kê và
lập hồ sơ khoa học di sản văn hóa phi vật thể để đưa vào Danh mục di sản văn
hóa phi vật thể Quốc gia;
- Văn bản số 1098/BVHTTDL-DSVH
ngày 08/4/2014 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc xây dựng Đề án bảo vệ
và phát huy giá trị Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ; Văn bản số
3635/BVHTTDL-DSVH ngày 13/10/2014 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc
triển khai Chương trình hành động Quốc gia bảo vệ Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam
Bộ.
II. SỰ CẦN THIẾT
CỦA ĐỀ ÁN
Đồng Nai là tỉnh nằm trong Vùng
kinh tế trọng điểm phía Nam, có nhiều khu công nghiệp thu hút lực lượng lao động
rất lớn từ các tỉnh, thành phố trong khắp cả nước với nhiều thành phần dân tộc
khác nhau (31 thành phần dân tộc), dân số khoảng 3 triệu người. Vốn văn hóa
truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh rất đa dạng,
phong phú. Là một trong 21 địa phương có lưu giữ Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ
- loại hình nghệ thuật truyền thống được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi
vật thể đại diện của nhân loại vào ngày 05/12/2013.
Đồng Nai hiện có 31 Câu lạc bộ
(CLB) Đờn ca tài tử được hình thành và đang hoạt động. Công tác bảo tồn, phát
huy giá trị văn hóa nghệ thuật truyền thống giàu bản sắc dân tộc luôn được các
cấp ủy Đảng, chính quyền, các ngành của tỉnh quan tâm hỗ trợ lưu giữ và phát
triển.
Thực hiện Chương trình hành động
Quốc gia bảo vệ Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ; để Nghệ thuật Đờn ca tài tử
Nam Bộ trên địa bàn tỉnh Đồng Nai ngày càng phát triển và lan tỏa sâu rộng khắp
địa bàn dân cư; thì việc xây dựng Đề án bảo tồn và phát huy giá trị Nghệ thuật
Đờn ca tài tử Nam Bộ trên địa bàn tỉnh Đồng Nai đến năm 2020, định hướng đến
năm 2030 là cần thiết và mang tính cấp bách trước yêu cầu phát triển chung của
ngành văn hóa, thể thao và du lịch.
Đề án đáp ứng được ý nghĩa phát
huy vai trò của văn hóa - nền tảng tinh thần, động lực phát triển kinh tế - xã
hội bền vững theo tinh thần Nghị quyết số 33-NQ/TW ngày 09/6/2014 của Hội nghị
lần thứ 9, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về xây dựng và phát triển
văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước. Đồng
thời, góp phần vào thực tiễn xây dựng đời sống văn hóa tinh thần phong phú,
lành mạnh và nâng cao mức hưởng thụ văn hóa của các tầng lớp nhân dân trong và
ngoài tỉnh Đồng Nai.
III. THỰC TRẠNG
CÁC CÂU LẠC BỘ NGHỆ THUẬT ĐỜN CA TÀI TỬ NAM BỘ Ở ĐỒNG NAI
Toàn tỉnh Đồng Nai có 31 CLB, nhóm
Đờn ca tài tử với 351 người (theo thống kê từ 31 CLB trong đề án) trong đó có
328 người tham gia thường xuyên. Số liệu khảo sát và danh mục như sau:
1.
Câu lạc bộ Đờn ca tài tử
Nhà Văn hóa, Trung tâm Văn hóa tỉnh
CLB Đờn ca tài tử trực thuộc Trung
tâm Văn hóa tỉnh được thành lập chính thức từ năm 1997 nhưng đã có một khoảng
thời gian hoạt động khá lâu trước đó. Đây cũng là CLB mạnh của tỉnh, tập trung
nhiều tay đàn giỏi như Năm Lợi, Hai Vĩnh, Phạm Văn Vang… CLB có 14 nghệ nhân (gồm
10 nam, 04 nữ. Trong đó có: 06 nghệ nhân đờn, 06 nghệ nhân ca, 02 nghệ nhân vừa
đờn vừa ca).
2. Thành phố Biên Hòa
Thành phố Biên Hòa là địa phương
có phong trào đờn ca tài tử mạnh, tập trung nhiều nghệ nhân giỏi. Mặt khác,
thành phố Biên Hòa còn tổ chức giao lưu thường xuyên với tỉnh Bình Dương nên
các nghệ nhân có thể học hỏi nâng cao trình độ, kỹ năng.
Thành phố Biên Hòa có 03 CLB Đờn
ca tài tử bao gồm: CLB Đờn ca tài tử Trung tâm Văn hóa - Thể thao thành phố,
CLB Đờn ca tài tử phường An Bình và CLB Đờn ca tài tử phường Bửu Long.
a) Câu lạc bộ Đờn ca tài tử Trung
tâm Văn hóa - Thể thao
Câu lạc bộ đờn ca tài tử Trung tâm
Văn hóa - Thể thao thành phố có 12 thành viên gồm 04 nghệ nhân đờn và 08 nghệ
nhân ca. Trong đó có 02 nghệ nhân có thể đàn được 20 bản tổ.
b) Câu lạc bộ Đờn ca tài tử phường
An Bình
CLB có 14 thành viên, trong đó có
04 nghệ nhân đờn và 10 nghệ nhân ca. CLB không có nghệ nhân nào có thể đàn, ca
được 20 bản tổ.
c) Câu lạc bộ Đờn ca tài tử phường
Bửu Long
CLB có 12 thành viên, có 03 nghệ
nhân đờn (trong đó có 01 nghệ nhân vừa đờn vừa ca ở mức độ tập luyện), CLB
không có nghệ nhân nào có thể đờn, ca được 20 bản tổ.
3. Huyện Long Thành
Huyện Long Thành có 05 CLB Đờn ca
tài tử bao gồm: CLB Đờn ca tài tử - cải lương huyện, CLB Đờn ca tài tử thị trấn
Long Thành, CLB Đờn ca tài tử xã An Phước, nhóm Đờn ca tài tử Suối Mơ - xã Long
An và CLB Đờn ca tài tử xã Tam An.
a) Câu lạc bộ Đờn ca tài tử - cải
lương huyện Long Thành
CLB Đờn ca tài tử - cải lương huyện
Long Thành là một trong những CLB mạnh của tỉnh Đồng Nai, được thành lập chính
thức từ năm 2014 gồm 14 thành viên (09 nam, 05 nữ). CLB có 05 nghệ nhân đờn, 08
nghệ nhân ca và 01 nghệ nhân vừa đàn vừa ca. Trong đó có 02 nghệ nhân ca thành
thạo 20 bản tổ.
b) Câu lạc bộ Đờn ca tài tử thị trấn
Long Thành
CLB có 16 thành viên (11 nam, 05 nữ),
trong đó có 02 nghệ nhân đờn, 09 nghệ nhân ca, 05 nghệ nhân vừa đờn vừa ca. Có
02 nghệ nhân có thể chơi thành thạo 20 bản tổ.
c) Câu lạc bộ Đờn ca tài tử xã An
Phước
CLB có 17 thành viên (09 nam, 08 nữ),
có 05 nghệ nhân đờn và 12 nghệ nhân ca. CLB không có nghệ nhân nào đờn đủ 20 bản
tổ.
d) Nhóm Đờn ca
tài tử Suối Mơ - xã Long An
Nhóm Đờn ca tài tử Suối Mơ - xã
Long An có 11 thành viên (08 nam, 03 nữ) trong đó có 04 nghệ nhân đờn và 07 nghệ
nhân ca, không có nghệ nhân nào thuộc 20 bản tổ.
đ) Câu lạc bộ Đờn ca tài tử xã Tam
An
CLB Đờn ca tài tử xã Tam An có 21
thành viên (12 nam, 09 nữ) trong đó có 04 nghệ nhân đờn, 03 nghệ nhân vừa đờn vừa
ca và 14 nghệ nhân ca.
5. Huyện Vĩnh Cửu
Huyện Vĩnh Cửu có một CLB Đờn ca
tài tử xã Tân Bình. CLB có 11 thành viên (10 nam, 01 nữ) trong đó chỉ có 02 nghệ
nhân đờn, 03 nghệ nhân vừa đờn vừa ca và 06 nghệ nhân ca. CLB có nghệ nhân Lê
Văn Có đờn được 20 bản tổ và 02 nghệ nhân ca được 20 bản tổ.
6. Huyện Định Quán
Huyện Định Quán hiện có một CLB Đờn
ca tài tử thị trấn Định Quán với 13 thành viên (10 nam, 03 nữ), trong đó có 3
nghệ nhân đờn, 03 nghệ nhân vừa đờn vừa ca và 07 nghệ nhân ca, không có nghệ
nhân nào thuộc 20 bản tổ.
7. Huyện Xuân Lộc
Huyện Xuân lộc hiện có 04 CLB Đờn
ca tài tử là: CLB Đờn ca tài tử xã Bảo Hòa, CLB Đờn ca tài tử xã Xuân Trường,
CLB Đờn ca tài tử xã Xuân Hòa và CLB Đờn ca tài tử xã Xuân Hiệp với 36 nghệ
nhân
a) Câu lạc bộ Đờn ca tài tử xã Bảo
Hòa
CLB có 13 thành viên (09 nam, 04 nữ),
trong đó chỉ có 01 nghệ nhân vừa đàn vừa ca và 12 nghệ nhân ca, không có nghệ
nhân nào thuộc 20 bản tổ.
b) Câu lạc bộ Đờn ca tài tử xã
Xuân Trường
CLB có 07 thành viên (06 nam, 01 nữ),
trong đó có 02 nghệ nhân đờn, 02 nghệ nhân vừa đờn vừa ca, 03 nghệ nhân ca,
không có nghệ nhân nào thuộc 20 bản tổ.
c) Câu lạc bộ Đờn ca tài tử xã
Xuân Hòa
CLB có 07 thành viên (04 nam, 03 nữ),
trong đó có 02 nghệ nhân vừa đờn vừa ca, 05 nghệ nhân ca, không có nghệ nhân
nào thuộc 20 bản tổ.
d) Câu lạc bộ Đờn ca tài tử xã
Xuân Hiệp
CLB có 09 thành viên đều là nam,
trong đó có 02 nghệ nhân vừa đờn vừa ca, 07 nghệ nhân ca, không có nghệ nhân
nào thuộc 20 bản tổ.
8. Huyện Tân Phú
Huyện Tân Phú có 03 CLB Đờn ca tài
tử gồm: CLB Đờn ca tài tử xã Phú Thịnh, CLB Đờn ca tài tử xã Phú Lập và CLB Đờn
ca tài tử thị trấn Tân Phú. Cả 03 CLB có tổng cộng 27 nghệ nhân với 03 nghệ
nhân đờn, 02 nghệ nhân vừa đờn vừa ca và 22 nghệ nhân ca. Tuy nhiên, không có
nghệ nhân nào có thể diễn tấu được 20 bản tổ, có 05 nghệ nhân có thể chơi được
một vài bài tổ.
a) Câu lạc bộ Đờn ca tài tử thị trấn
Tân Phú
CLB có 11 thành viên (07 nam, 04 nữ),
trong đó có 02 nghệ nhân đờn, 09 nghệ nhân ca.
b) Câu lạc bộ Đờn ca tài tử xã Phú
Lập
CLB có 08 thành viên (03 nam, 05 nữ),
trong đó có 02 nghệ nhân vừa đờn vừa ca, 06 nghệ nhân ca.
c) Câu lạc bộ Đờn ca tài tử xã
Phú Thịnh
CLB có 08 thành viên (07 nam, 01 nữ),
trong đó có 01 nghệ nhân đờn, 09 nghệ nhân ca.
9. Huyện Trảng Bom
Huyện Trảng Bom có một Câu lạc bộ
Đờn ca tài tử thị trấn Trảng Bom với 13 thành viên (09 nam, 04 nữ), trong
đó có 03 nghệ nhân đờn, 01 nghệ nhân vừa đờn vừa ca, 09 nghệ nhân ca, có 01 nghệ
nhân ca được 20 bản tổ.
10. Huyện Nhơn Trạch
Huyện Nhơn Trạch có 06 CLB gồm:
CLB Đờn ca tài tử xã Long Tân, CLB Đờn ca tài tử xã Long Thọ, CLB Đờn ca tài tử
xã Phước An, CLB Đờn ca tài tử xã Phước Khánh, CLB Đờn ca tài tử xã Phước
Thiền và CLB Đờn ca tài tử xã Hiệp Phước. Toàn huyện có 50 nghệ nhân (32
nam, 18 nữ) trong đó có 02 nghệ nhân đờn, 06 nghệ nhân vừa đờn vừa ca và 42 nghệ
nhân ca.
a) Câu lạc bộ Đờn ca tài tử xã
Hiệp Phước
CLB có 07 thành viên (06 nam, 01 nữ),
trong đó có 01 nghệ nhân vừa đờn vừa ca, 06 nghệ nhân ca, không có nghệ nhân
nào thuộc 20 bản tổ.
b) Câu lạc bộ Đờn ca tài tử xã
Long Tân
CLB có 05 thành viên (03 nam, 02 nữ),
trong đó có 01 nghệ nhân vừa đờn vừa ca, 04 nghệ nhân ca, không có nghệ nhân nào
thuộc 20 bản tổ.
c) Câu lạc bộ Đờn ca tài tử xã
Long Thọ
CLB có 12 thành viên (06 nam, 06 nữ),
trong đó có 01 nghệ nhân đờn, 01 nghệ nhân vừa đờn vừa ca, 10 nghệ nhân ca,
không có nghệ nhân nào thuộc 20 bản tổ.
d) Câu lạc bộ Đờn ca tài tử xã
Phước An
CLB có 12 thành viên (09 nam, 03 nữ),
trong đó có 03 nghệ nhân đờn, 01 nghệ nhân vừa đờn vừa ca, 08 nghệ nhân ca,
không có nghệ nhân nào thuộc 20 bản tổ.
đ) Câu lạc bộ Đờn ca tài tử xã
Phước Khánh
CLB có 16 thành viên (07 nam, 09 nữ),
trong đó có 01 nghệ nhân đờn, 02 nghệ nhân vừa đờn vừa ca, 13 nghệ nhân ca, có
01 nghệ nhân ca được 20 bản tổ.
e) Câu lạc bộ Đờn ca tài tử xã
Phước Thiền
CLB có 10 thành viên nam, không có
nữ, trong đó có 01 nghệ nhân vừa đờn vừa ca, 09 nghệ nhân ca, không có nghệ
nhân nào thuộc 20 bản tổ.
11. Thị xã Long Khánh
Thị xã Long Khánh có một Câu lạc bộ
đờn ca tài tử thị xã Long Khánh với 12 thành viên (09 nam, 03 nữ), trong đó
có 03 nghệ nhân đờn, 01 nghệ nhân vừa đờn vừa ca, 08 nghệ nhân ca, không có nghệ
nhân nào thuộc 20 bản tổ.
12. Huyện Thống Nhất
Huyện Thống Nhất có một Câu lạc bộ
đờn ca tài tử xã Hưng Lộc với 17 thành viên (10 nam, 07 nữ), trong đó có 14
nghệ nhân ca, 03 nghệ nhân vừa đờn vừa ca, nghệ nhân Phạm Văn Lập vừa đờn vừa
ca được 20 bản tổ.
13. Huyện Cẩm Mỹ
Huyện Cẩm Mỹ có 04 CLB gồm: CLB Đờn
ca tài tử xã Nhân Nghĩa, CLB Đờn ca tài tử xã Xuân Mỹ, CLB Đờn ca tài tử xã
Xuân Quế và CLB Đờn ca tài tử xã Xuân Bảo. Toàn huyện có 25 người tham gia
phong trào đờn ca tài tử (13 nam, 12 nữ), trong đó có 02 nghệ nhân đờn, 19 nghệ
nhân ca, 04 nghệ nhân vừa đờn vừa ca (01 người chỉ đờn được ca cổ).
a) Câu lạc bộ Đờn ca tài tử xã
Nhân Nghĩa
CLB này có 04 thành viên (01 nam,
03 nữ) đều là nghệ nhân ca, không có nghệ nhân nào thuộc 20 bản tổ.
b) Câu lạc bộ Đờn ca tài tử xã
Xuân Mỹ
CLB có 05 thành viên đều là nam,
trong đó có 02 nghệ nhân đờn, 02 nghệ nhân vừa đờn vừa ca, 01 nghệ nhân ca,
không có nghệ nhân nào thuộc 20 bản tổ.
c) Câu lạc bộ Đờn ca tài tử xã
Xuân Quế
CLB có 13 thành viên (05 nam, 08 nữ),
trong đó có 02 nghệ nhân vừa đờn vừa ca, 11 nghệ nhân ca, không có nghệ nhân
nào thuộc 20 bản tổ.
d) Câu lạc bộ Đờn ca tài tử xã
Xuân Bảo
CLB có 03 thành viên (02 nam, 01 nữ),
trong đó 03 nghệ nhân ca đều không có nghệ nhân nào thuộc 20 bản tổ.
Như vậy, trên địa bàn tỉnh Đồng
Nai có 31 CLB với 351 nghệ nhân, trong đó có 328 nghệ nhân thường xuyên tham
gia (gồm: 53 nghệ nhân đờn, 232 nghệ nhân ca, 43 nghệ nhân vừa đờn vừa ca).
Trong số 351 nghệ nhân có 10 nghệ nhân đờn được 20 bản tổ; 8 nghệ nhân ca được
20 bản tổ; độ tuổi trung bình là 53 tuổi; số nghệ nhân giỏi là khá ít. Độ tuổi
trung bình nghệ nhân tham gia phong trào cũng khá cao. Điều này cũng đặt ra nhiều
vấn đề cho việc phát triển phong trào đờn ca tài tử của địa phương là cần có những
chính sách phát triển năng lực cũng như trẻ hóa đội ngũ nghệ nhân.
Trong thời gian qua; ngành văn
hóa, thể thao và du lịch đã phối hợp các sở, ban, ngành, địa phương tổ chức nhiều
hoạt động dành cho Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ như: Cử các CLB tham gia các
chương trình giao lưu Đờn ca tài tử Nam Bộ với các tỉnh bạn, tổ chức biểu diễn
các chương trình đờn ca tài tử nhân các sự kiện chính trị quan trọng của tỉnh,
biểu diễn đờn ca tài tử phục vụ Nhân dân vào những ngày lễ trọng đại của đất nước.
Đặc biệt, Trung tâm Văn hóa tỉnh tổ chức Liên hoan Đờn ca tài tử cấp tỉnh mang
tính định kỳ 02 năm/lần, tổ chức các cuộc giao lưu giọng ca tài tử cải lương
theo quý. Các CLB Đờn ca tài tử tại các huyện, thị xã Long Khánh và thành phố
Biên Hòa được thành lập, duy trì và phát triển, công tác đào tạo đội ngũ kế cận
thông qua các nghệ nhân có nghề và tâm huyết của các CLB Đờn ca tài tử được chú
trọng, nhất là đối với thế hệ trẻ.
Tuy nhiên, hoạt động Nghệ thuật Đờn
ca tài tử Nam Bộ trên địa bàn tỉnh thời gian qua cũng còn nhiều bất cập: Kinh
phí đầu tư cho công tác bảo tồn Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ chưa có. Hoạt động
của các CLB còn mang tính tự phát, tự nguyện; phần lớn phải tự tìm địa điểm để
sinh hoạt; trang thiết bị còn hạn chế. Công tác đào tạo truyền dạy nghề chưa
mang tính chiến lược và chưa chính quy. Ngoài ra, do ảnh hưởng của các trào lưu
văn hóa hiện đại, một bộ phận không nhỏ quần chúng và giới trẻ chưa hiểu và
chưa cảm nhận được sự tinh túy của Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ nên chưa yêu
thích loại hình nghệ thuật mang tính đặc thù này.
Hiện nay, chỉ có một số CLB mạnh,
phần lớn các CLB hoạt động gần như “Hữu danh vô thực”, có những CLB cả năm
không một lần tổ chức sinh hoạt, chỉ khi nào có các đợt liên hoan hoặc địa
phương cần tiết mục văn nghệ cho các dịp lễ, tết, hội nghị thì mới tìm kiếm người
để hoạt động.
Lực lượng nghệ nhân đờn ca tài tử
của tỉnh có sự phát triển không đồng đều. Trụ cột của phong trào đờn ca tài tử
vẫn là các nghệ nhân đờn. Thực tế nghệ nhân đờn của Đồng Nai chỉ có 96 người
nhưng đàn tốt, có thể chơi hết 20 bản tổ chỉ có 10 người.
Hiện nay, kinh phí duy trì hoạt động
đang là vấn đề khó khăn của rất nhiều CLB.
Về đào tạo đội ngũ nghệ nhân kế thừa,
hầu hết các CLB đều gặp khó khăn.
Về thực trạng hoạt động của các
câu lạc bộ: Những khó khăn về mặt tài chính cũng như khó khăn về con người, đặc
biệt là nghệ nhân đờn thiếu thốn khiến điều kiện tổ chức các buổi sinh hoạt; chỉ
đến các kỳ liên hoan mới có dịp tập trung tập luyện, xây dựng chương trình để
thi. Điều này làm phong trào đờn ca tài tử tại địa phương phát triển nặng tính
phong trào, hầu như địa phương nào cũng có CLB nhưng hoạt động cầm chừng, không
đi vào chiều sâu và hạn chế rất nhiều sự phát triển về sau.
Hiện nay, phong trào đờn ca tài tử
của Đồng Nai đã có sự phát triển đáng kể nhưng thực sự vẫn còn tồn tại nhiều vấn
đề cản trở sự phát triển của phong trào như sự phát triển không đồng đều giữa
các địa phương, lực lượng nghệ nhân giỏi không nhiều, thiếu sự quan tâm hỗ trợ
của các cấp chính quyền cho nên các CLB cũng ít được quan tâm đầu tư một cách
bài bản. Đó là những vấn đề đặt ra cho việc hoạch định các chính sách phát triển
Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ của tỉnh nhà.
IV. MỤC TIÊU,
YÊU CẦU, NHIỆM VỤ ĐỀ ÁN
1. Mục tiêu của Đề án
a) Mục tiêu chung
Đánh giá toàn diện về thực trạng
Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ trên địa bàn tỉnh Đồng Nai, từ đó đưa ra các giải
pháp bảo tồn, truyền dạy những bản tổ, đưa di sản văn hóa phi vật thể Nghệ thuật
Đờn ca tài tử Nam Bộ vào cuộc sống và đóng góp vào việc nâng cao đời sống văn
hóa tinh thần cho cộng đồng dân cư; góp phần vào xây dựng, phát triển kinh tế -
xã hội của tỉnh. Thực hiện hiệu quả Chương trình hành động Quốc gia bảo vệ Nghệ
thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ (giai đoạn 2014 - 2020).
b) Mục tiêu cụ thể
- Đẩy mạnh các hoạt động tuyên
truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức của toàn xã hội, đặc biệt là thế hệ trẻ
đối với việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa nói chung, di sản văn
hóa phi vật thể Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ nói riêng.
- Tạo điều kiện thuận lợi cho việc
thực hành, sáng tạo và truyền dạy di sản văn hóa phi vật thể Nghệ thuật Đờn ca
tài tử Nam Bộ trong các gia đình, các nhà trường, CLB và cộng đồng dân cư nhằm
nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của cộng đồng và Nhân dân địa phương.
- Tăng cường nghiên cứu, ứng dụng
khoa học và công nghệ nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả các hoạt động kiểm kê,
sưu tầm, tư liệu hóa, truyền dạy, trình diễn... để bảo tồn và phát huy giá trị
di sản văn hóa phi vật thể Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ; đưa Nghệ thuật Đờn
ca tài tử Nam Bộ vào nội dung đào tạo, bồi dưỡng tại các cơ sở đào tạo chuyên
ngành.
- Hỗ trợ cộng đồng phục hồi, lưu
truyền các bài bản tổ, các tập quán xã hội, tín ngưỡng và các lễ hội liên quan
đến Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ; mở rộng các hình thức và môi trường sinh
hoạt mới, phù hợp với mục tiêu bảo tồn và phát huy giá trị Nghệ thuật Đờn ca
tài tử Nam Bộ trong cuộc sống đương đại.
- Phối hợp với các cơ quan truyền
thông, các hội nghề nghiệp tổ chức thường xuyên và định kỳ các chương trình giới
thiệu, quảng bá về di sản văn hóa phi vật thể Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ
dưới nhiều hình thức nhằm giáo dục thẩm mỹ, cảm thụ Nghệ thuật Đờn ca tài tử
Nam Bộ tới công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ.
- Đãi ngộ, khen thưởng và xét
phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú” cho các nghệ nhân
nắm giữ kỹ năng, bí quyết thực hành và có nhiều đóng góp xuất sắc trong việc bảo
tồn và phát huy giá trị Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ.
- Tạo điều kiện thuận lợi để nghệ
nhân của các CLB đờn ca tài tử trên địa bàn tỉnh có cơ hội giao lưu, trình diễn
ở nước ngoài; thường xuyên tổ chức liên hoan Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ ở
các địa phương và cấp tỉnh; tham gia Liên hoan Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ
toàn quốc (định kỳ 03 năm/lần) và đăng ký đăng cai tổ chức Liên hoan toàn quốc.
2. Yêu cầu của Đề án
a) Yêu cầu khoa học
- Xây dựng trên những cơ sở khoa học
và thực tiễn, từ những kết quả khảo sát, điều tra, nghiên cứu thực trạng Nghệ
thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ trên địa bàn tỉnh.
- Đáp ứng được các yêu cầu về bảo
tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa các dân tộc Việt Nam, đáp ứng các tiêu
chí của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
- Đáp ứng được yêu cầu của Chương
trình hành động Quốc gia bảo vệ Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ (giai đoạn 2014
- 2020).
b) Yêu cầu thực tiễn
- Phục vụ công tác bảo tồn gắn với
phát huy giá trị Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ. Bảo tồn để phát huy, phát huy
hiệu quả để bảo tồn tốt hơn giá trị của di sản.
- Nâng cao nhận thức của mọi người
về giá trị di sản văn hóa phi vật thể Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ.
- Đáp ứng yêu cầu phát huy giá trị
di sản văn hóa, phục vụ phát triển du lịch tỉnh Đồng Nai.
- Xây dựng đời sống văn hóa tinh
thần phong phú cho người dân trên địa bàn tỉnh; thông qua việc tổ chức Festival
Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ được tổ chức luân phiên 03 năm/lần đối với 21 tỉnh,
thành trong đó có tỉnh Đồng Nai.
3. Nhiệm vụ của Đề án
- Thực
hiện việc kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể theo Thông tư số
04/2010/TT-BVHTTDL ngày 30/6/2010 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
- Hỗ trợ hoạt động thường
xuyên và chế độ trách nhiệm hàng tháng cho các CLB Đờn ca tài tử trên địa bàn tỉnh
Đồng Nai.
- Tuyên truyền hình thức cổ
động trực quan: Panô, áp phích, băng rôn, khẩu hiệu.
- Triển lãm về Nghệ thuật Đờn ca
tài tử Nam Bộ trên địa bàn tỉnh Đồng Nai.
- Tổ chức Liên hoan Đờn ca tài tử
và cải lương cấp tỉnh định kỳ 02 năm/lần.
- Tổ chức giao lưu các CLB
Đờn ca tài tử trong tỉnh với các tỉnh trong khu vực Nam Bộ.
- Trình diễn đờn ca tài tử
thường kỳ tại các thiết chế văn hóa cơ sở, phục vụ Nhân dân trong tỉnh.
- Mở lớp đào tạo, bồi dưỡng
Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ trên địa bàn tỉnh.
- Hội thi sáng tác lời mới
cho 20 bản tổ của Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ.
- Tổ chức nói chuyện chuyên
đề về Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ trong các trường học trên địa bàn tỉnh.
- Khen thưởng cho tập thể,
cá nhân có thành tích xuất sắc trong việc bảo tồn và phát huy giá trị Nghệ thuật
Đờn ca tài tử Nam Bộ của tỉnh.
- In ấn tài liệu, băng đĩa phục vụ
cơ sở.
- Ghi hình các cuộc thi,
liên hoan và phát sóng trên Đài Phát thanh và Truyền hình Đồng Nai và hệ thống
truyền thanh của các huyện, thị xã Long Khánh, thành phố Biên Hòa; lưu trữ dữ
liệu về đờn ca tài tử…
V. KINH PHÍ THỰC
HIỆN
Tổng kinh phí thực hiện Đề án là
3.142.000.000 đồng (ba tỷ một trăm bốn mươi hai triệu đồng), dự toán chi tiết
như sau:
|
STT
|
Hạng mục chi
|
Đơn vị tính
|
Số lượng
|
Đơn giá
|
Thành tiền
|
|
1
|
Thực hiện việc kiểm kê di sản
văn hóa phi vật thể theo Thông tư số 04/2010/TT-BVHTTDL ngày 30/6/2010 của Bộ
Văn hóa, Thể thao và Du lịch
|
Cuộc kiểm kê
|
01
|
80.000.000
|
80.000.000
|
|
2
|
Hỗ trợ hoạt động thường xuyên và chế độ trách
nhiệm hàng tháng cho các CLB (31 CLB x 200.000 đ/tháng x 60 tháng)
|
Câu lạc bộ
|
31
|
12.000.000
|
372.000.000
|
|
3
|
Tuyên truyền hình thức cổ động trực quan:
Panô, áp phích, băng rôn, khẩu hiệu (02 đợt/năm x 5 năm = 10 đợt tuyên truyền)
|
Đợt tuyên truyền
|
10
|
20.000.000
|
200.000.000
|
|
4
|
Triển lãm về Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ
trên địa bàn tỉnh
|
Đợt
|
02
|
60.000.000
|
120.000.000
|
|
5
|
Tổ chức Liên hoan Đờn ca tài tử và cải lương cấp
tỉnh (02 năm/lần x 2 lần x 150.000.000 đ/lần)
|
Liên hoan
|
02
|
150.000.000
|
300.000.000
|
|
6
|
Tổ chức giao lưu các CLB Đờn ca tài tử trong tỉnh
với các tỉnh trong khu vực Nam Bộ (01 năm/lần x 5 năm = 5 lần x 50.000.000
đ/lần)
|
Đợt giao lưu
|
05
|
50.000.000
|
250.000.000
|
|
7
|
Trình diễn Đờn ca tài tử thường kỳ phục vụ
Nhân dân trong tỉnh (4 chương trình/năm x 5 năm = 20 chương trình x
30.000.000 đ/chương trình)
|
Chương trình
|
20
|
30.000.000
|
600.000.000
|
|
8
|
Mở lớp đào tạo, bồi dưỡng nghệ thuật đờn ca tài
tử (01 lớp/năm x 5 năm x 60.000.000 đ/năm)
|
Lớp
|
05
|
60.000.000
|
300.000.000
|
|
9
|
Hội thi sáng tác lời mới cho 20 bản tổ của Nghệ
thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ
|
Hội thi
|
02
|
60.000.000
|
120.000.000
|
|
10
|
Tổ chức nói chuyện chuyên đề về nghệ thuật đờn
ca tài tử trong các trường học trên địa bàn tỉnh (10 buổi/năm x 5 năm = 50 buổi
x 2.000.000 đ/buổi)
|
Buổi
|
50
|
2.000.000
|
100.000.000
|
|
11
|
Khen thưởng cho tập thể, cá nhân có thành tích
trong việc bảo tồn và phát huy giá trị Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ của tỉnh.
|
Bằng khen tập
thể, cá nhân
|
|
|
50.000.000
|
|
12
|
Chi phí in ấn tài liệu, băng đĩa phục vụ cơ sở
|
|
|
|
500.000.000
|
|
13
|
Ghi hình các cuộc thi, liên hoan và phát sóng
trên Đài Phát thanh và Truyền hình Đồng Nai và hệ thống truyền thanh của các
huyện, thị xã Long Khánh, thành phố Biên Hòa; lưu trữ dữ liệu về đờn ca tài tử…
|
Năm
|
05
|
30.000.000
|
150.000.000
|
|
Tổng cộng
|
3.142.000.000
|
VI. TỔ CHỨC THỰC HIỆN
1. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch
- Phối hợp Phân viện Văn hóa Nghệ thuật Quốc gia
Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh (cơ quan tư vấn khoa học và xây dựng đề án)
tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh triển khai thực hiện Đề án.
- Phối hợp Sở Nội vụ và các sở, ban, ngành tham
mưu Ủy ban nhân dân tỉnh xây dựng chế độ đối với đào tạo nguồn nhân lực kế thừa
của Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ trên địa bàn tỉnh.
- Chủ trì, phối hợp các sở, ban, ngành, Ủy ban
nhân dân các huyện, thị xã Long Khánh, thành phố Biên Hòa triển khai, thực hiện
hiệu quả Đề án; định kỳ báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh và Bộ Văn hóa, Thể thao và
Du lịch kết quả thực hiện Đề án theo quy định.
2. Phân viện Văn hóa Nghệ thuật Quốc gia Việt
Nam tại TP. Hồ Chí Minh
Là đơn vị chịu trách nhiệm tư vấn, xây dựng Đề
án và triển khai các công tác điều tra, sưu tầm, nghiên cứu khoa học.
3. Sở Giáo dục và Đào tạo
Phối hợp Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch triển
khai Đề án “Sân khấu học đường” đưa Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ vào trong
hoạt động ngoài giờ lên lớp của cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông (kết
hợp giữa biểu diễn, thuyết trình và dạy bài bản cho các em học sinh).
4. Sở Tài chính
- Tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh phân bổ nguồn vốn
sự nghiệp từ ngân sách tỉnh cấp cho các đơn vị, địa phương thực hiện nhiệm vụ của
Đề án.
- Ưu tiên bố trí ngân sách của địa phương thực
hiện các nhiệm vụ của Đề án phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của
tỉnh. Phối hợp tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh xây dựng cơ chế chính sách hỗ trợ
về tài chính theo quy định của pháp luật và ưu tiên chế độ bồi dưỡng biểu diễn
cho nghệ nhân đờn ca tài tử.
5. Đài Phát thanh và Truyền hình Đồng Nai
- Đài Phát thanh và Truyền hình Đồng Nai xây dựng
kế hoạch tăng cường phát sóng thực hiện giới thiệu các chương trình biểu diễn
Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ của các CLB Đờn ca tài tử trên địa bàn tỉnh Đồng
Nai.
- Xây dựng chuyên trang, chuyên mục cho Nghệ thuật
Đờn ca tài tử Nam Bộ.
6. Báo Đồng Nai, Báo Lao động Đồng Nai
Báo Đồng Nai, Báo Lao động Đồng Nai thường xuyên
quảng bá Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ ở Đồng Nai, giới thiệu hoạt động các
CLB và đội nhóm Đờn ca tài tử của địa phương.
7. Hội Văn học và Nghệ thuật Đồng Nai
Có kế hoạch kết nạp các hội viên là các nghệ
nhân đờn ca tài tử vào Hội theo quy định. Phát động tổ chức các cuộc thi sáng
tác lời mới cho 20 bản tổ và các bài truyền thống. Giới thiệu phổ biến việc sử
dụng các tác phẩm lời mới của các nghệ nhân trong các hoạt động Nghệ thuật Đờn
ca tài tử Nam Bộ trong và ngoài tỉnh.
8. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã Long
Khánh và thành phố Biên Hòa
- Chỉ đạo Phòng Văn hóa và Thông tin, Trung tâm
Văn hóa - Thể thao (Trung tâm Văn hóa) cấp huyện, các phòng, ban, chức năng của
huyện và Ủy ban nhân dân các xã, phường, thị trấn triển khai thực hiện hiệu quả
Đề án.
- Tổ chức tuyên truyền sâu rộng chủ trương,
chính sách của Đảng và pháp luật Nhà nước đối với hoạt động bảo vệ và phát huy
giá trị của Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ nói riêng và di sản văn hóa phi vật
thể nói chung trên địa bàn.
- Phối hợp Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch thực
hiện tổng điều tra văn hóa phi vật thể, thống kê các đội, nhóm, CLB Đờn ca tài
tử Nam Bộ trên địa bàn để đưa vào phạm vi danh mục đối tượng được ưu tiên đầu
tư.
- Chủ động lồng ghép kế hoạch bảo tồn và phát
huy giá trị Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ với kế hoạch phát triển kinh tế -
xã hội, Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới ở địa phương.
Thường xuyên tổ chức các hoạt động nhằm đẩy mạnh phong trào hoạt động Nghệ thuật
Đờn ca tài tử Nam Bộ tại các thiết chế văn hóa thể thao cơ sở như: Trung tâm
Văn hóa thể thao - Học tập cộng đồng xã, phường, thị trấn, Nhà Văn hóa ấp, khu
phố.
- Hàng năm báo cáo kết quả triển khai thực hiện
Đề án về Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch để tổng hợp báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh
và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch theo quy định
Trong quá trình triển khai thực hiện, nếu có những
vấn đề khó khăn, vướng mắc; các sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân các huyện, thị
xã Long Khánh, thành phố Biên Hòa phản ánh về Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch để
tổng hợp báo cáo, đề xuất với Ủy ban nhân dân tỉnh và xin ý kiến của Bộ Văn
hóa, Thể thao và Du lịch xem xét giải quyết./.