|
HỘI
ĐỒNG CHÍNH PHỦ
*******
|
CỘNG
HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
*******
|
|
Số:
145-CP
|
Hà
Nội, ngày 06 tháng 06 năm 1977
|
NGHỊ QUYẾT
VỀ VIỆC TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ NGUỒN HÀNG, QUẢN LÝ THU CHI TÀI
CHÍNH VÀ TIỀN MẶT, RA SỨC PHẤN ĐẤU ỔN ĐỊNH THỊ TRƯỜNG VÀ ĐỜI SỐNG NHÂN DÂN
Báo cáo Chính trị của Ban chấp hành
Trung ương Đảng trước Đại hội lần thứ IV đã phân tích rõ những đặc điểm cơ bản
và khả năng kinh tế của nước ta khi bước sang giai đoạn cách mạng mới mở đầu bằng
kế hoạch 5 năm lần thứ hai. Diễn biến tình hình thực hiện kế hoạch Nhà nước năm
1976 và những tháng đầu năm 1977 cho thấy rõ hơn những khả năng và nhân tố thuận
lợi lớn cũng như những khó khăn tồn tại vừa mới nảy sinh.
Sản xuất công nghiệp được đẩy mạnh,
có khí thế trong cả nước và đã đạt sản lượng lương thực năm 1976 cao nhất từ
trước đến nay. Tuy nhiên do chưa khai thác tốt những tiềm lực sẵn có của nông
nghiệp cả hai miền, do công tác tổ chức quản lý và chỉ đạo thu mua làm chưa thật
tốt, lại thêm một số tỉnh bị mất mùa nặng, nên cân đối lương thực của Nhà nước,
nhất là từ đầu năm 1977 đến nay rất khẩn trương. Công tác lương thực hiện nay
là một công tác hết sức cấp bách.
Sản xuất nông nghiệp và công tác
lương thực như vậy đã ảnh hưởng không tốt đến sản xuất công nghiệp và xuất khẩu.
Trong công nghiệp, phong trào thi
đua đẩy mạnh sản xuất, phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, tăng năng suất
lao động được động viên khá mạnh mẽ. Nhưng trước mắt các ngành sản xuất đang có
khó khăn về nguyên liệu, vật liệu và phụ tùng, nhất là nguyên liệu, phụ tùng nhập
khẩu và một số nguyên liệu nông lâm sản, đồng thời công tác quản lý và chỉ đạo
sản xuất cũng còn có nhiều thiếu sót nên nhiều ngành không đạt được kế hoạch.
Giao thông vận tải tuy có cố gắng,
những vẫn là khâu yếu, do công tác quản lý còn kém và có những yêu cầu mới nên
chưa bảo đảm yêu cầu tiếp nhận hàng nhập khẩu, vận tải Bắc Nam và vận tải cho
miền núi.
Các khâu lưu thông phân phối,
thương nghiệp, tài chính, tiền tệ, giá cả còn nhiều mặt yếu và lúng túng trong
khi vươn lên làm nhiệm vụ quản lý trong cả nước.
..................................................
..................................................
..................................................
..................................................
...............................................
([1])
Xuất phát từ tình hình cấp bách
trên đây, Thủ tướng Chính phủ đã ra chỉ thị số 147-TTg ngày 28-3-1977 về việc tập
trung nguồn hàng trong tay Nhà nước, tiến hành phân phối theo kế hoạch, tăng cường
quản lý thu chi tài chính và tiền mặt ở các tỉnh phía Nam, nhằm đẩy mạnh sự
nghiệp cải tạo xã hội chủ nghĩa, phát triển sản xuất, thu mua nắm nguồn hàng, tổ
chức phân phối hợp lý và ngăn chặn những hiện tượng đầu cơ phá rối thị trường để
ổn định đời sống nhân dân, đồng thời ngăn chặn những vi phạm chế độ quản lý thu
chi tiền mặt ở các cơ quan, các đơn vị bộ đội, các tổ chức kinh tế, như bán
hàng chịu, bán hàng không nộp tiền mặt vào ngân hàng, giữ tiền mặt ở quỹ khá
cao, sử dụng tiền mặt sai mục đích gây lãng phí, tham ô, lợi dụng công quỹ Nhà
nước và gây thêm khó khăn cho việc cải tạo xã hội chủ nghĩa đối với giai cấp tư
sản và các thành phần kinh tế tư nhân ở các tỉnh phía Nam.
Do các ngành, các cấp, các cơ quan,
đơn vị, tổ chức kinh tế chưa quán triệt ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác
nắm nguồn hàng, quản lý tiền tệ và quản lý tài chính trong giai đoạn hiện nay,
đồng thời do thiếu sự chỉ đạo cụ thể của các ngành ở trung ương và các tỉnh,
thành phố nên việc tổ chức thực hiện chỉ thị số 147-TTg ở các ngành, các tỉnh
và thành phố chưa thu được kết quả đáng kể.
Trong tình hình hiện nay, để ngăn
chặn những diễn biến xấu về thị trường cũng như về tài chính và tiền tệ, tạo ra
thế phát triển ổn định của nền kinh tế và tạo ra những điều kiện tốt cho việc
hoàn thành kế hoạch Nhà nước, Hội đồng Chính phủ yêu cầu các ngành, các cấp một
mặt phải phấn đấu khắc phục các khó khăn và giải quyết các yêu cầu cụ thể cho
cơ sở để đẩy mạnh sản xuất (nhất là sản xuất nông nghiệp và công nghiệp, sản xuất
hàng tiêu dùng), tổ chức và quản lý tốt việc lưu thông; mặt khác phải kiên quyết
khắc phục tình trạng lỏng lẻo trong ba mặt quản lý: quản lý thị trường, quản lý
tài chính, quản lý tiền tệ, thực hiện nghiêm túc các nguyên tắc và chế độ, thể
lệ về thống nhất quản lý trên ba mặt ấy, đồng thời phải đẩy mạnh công tác cải tạo
xã hội chủ nghĩa, tăng cường hơn nữa lực lượng kinh tế xã hội chủ nghĩa ở các tỉnh
phía Nam và hoàn thiện quan hệ sản xuất ở miền Bắc.
Để thực hiện yêu cầu trên đây, các
Bộ, Tổng cục và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố cần chỉ đạo chặt chẽ xuống
tận cơ sở sản xuất kinh doanh, đơn vị công tác (kể cả đơn vị quân đội) thực hiện
tốt các công tác quan trọng sau đây:
1. Tăng cường chỉ
đạo công tác lưu thông phân phối, quản lý thị trường và giá cả.
Phát triển sản xuất là điều kiện
quyết định đảm bảo vững chắc cho lưu thông bình thường, ổn định nền tài chính
và tiền tệ, ổn định đời sống nhân dân. Các ngành ở trung ương phải thực hiện đầy
đủ chức năng quản lý toàn ngành, tăng cường giúp đỡ cho các tỉnh, thành phố và
cơ sở trực thuộc đẩy mạnh sản xuất. Các đơn vị phải phát huy vai trò làm chủ tập
thể của cán bộ, công nhân, viên chức trong nhiệm vụ thực hiện các chỉ tiêu kế
hoạch Nhà nước đã được giao.
Đi đôi với việc đẩy mạnh sản xuất,
nhất là sản xuất nông nghiệp và hàng hóa tiêu dùng, đáp ứng nhu cầu trong cả nước,
các ngành và các cấp trong phạm vi trách nhiệm của mình, cần tăng cường chỉ đạo
công tác lưu thông phân phối, đảm bảo phân phối hàng hóa đến tay người tiêu
dùng, không để hàng hóa của Nhà nước và hàng hóa thuộc diện Nhà nước quản lý lọt
vào tay tư thương. Ra sức phấn đấu quản lý chặt chẽ để đảm bảo việc cung ứng bằng
được những mặt hàng thiết yếu cho cán bộ, công nhân, viên chức và nhân dân, trước
hết là lương thực, thực phẩm, vải, giấy, thuốc chữa bệnh, chất đốt, v.v…
Phải mở rộng hơn nữa mạng lưới
thương nghiệp quốc doanh, hợp tác xã mua bán, hợp tác xã tiêu thụ và căng tin ở
cơ quan, xí nghiệp, cải tiến phương thức phân phối hàng hóa ở các tỉnh phía Nam
để giữ vững vai trò chủ đạo trên thị trường, làm tốt nhiệm vụ tập trung nắm nguồn
hàng, và thống nhất thu mua và phân phối các mặt hàng Nhà nước quản lý.
Phải ra sức quản lý thị trường
không những ở các tỉnh phía Nam mà cả ở các tỉnh phía Bắc để ngăn chặn việc đầu
cơ buôn lậu hàng hóa, buôn tiền, vàng… Ở các tỉnh phía Nam kết hợp với cải tạo
xã hội chủ nghĩa đối với công thương nghiệp tư bản tư doanh cần đẩy mạnh việc
trưng mua các loại hàng hóa hiện còn nằm trong tay các hộ tư sản như Thường vụ
Hội đồng Chính phủ đã quyết định, đồng thời cần nắm các nguồn vật tư, hàng hóa
của các cơ sở sản xuất và nhân dân để tổ chức điều hòa phân phối hợp lý, chấm dứt
tình trạng các ngành, các xí nghiệp tung tiền ra thị trường tự do ở các tỉnh
phía Nam, nhất là ở thành phố Hồ Chí Minh để mua hàng hóa với bất cứ giá nào, tạo
cơ hội cho bọn đầu cơ tăng giá hàng, gây tình hình giá càng ngày càng vọt lên
cao. Phải tích cực chuyển một số lớn tiểu thương sang sản xuất bằng nhiều ngành
nghề và đi vùng kinh tế mới tạo cuộc sống ổn định, đồng thời phải kiên quyết trừng
trị bọn đầu cơ buôn lậu phá rối thị trường.
Phải nghiêm cấm cán bộ, đảng viên,
công nhân, viên chức và nhân dân không được đem tiền phía Bắc vào phía Nam để đổi
chác ở thị trường chợ đen, tạo điều kiện cho bọn gian thương nắm cả hàng và tiền
trong tay chống phá chính sách cải tạo, gây rối thị trường.
Phải quản lý việc đi lại của cán bộ,
công nhân, viên chức và nhân dân giữa hai miền, cũng như giữa những vùng có những
mặt hàng đặc sản với những vùng có nhu cầu tiêu thụ để kịp thời ngăn chặn những
hoạt động mua bán đổi chác, hoặc lợi dụng cán bộ, bội đội thành những người mua
đi bán lại. Phải đấu tranh chống tư trưởng tự tư tự lợi, xoay xở trong một số
cán bộ, đảng viên, công nhân viên chức Nhà nước. Trong các cơ quan Nhà nước phải
phê phán nghiêm khắc và nếu cần thì phải thi hành kỷ luật những người xoay xở,
mua đi bán lại kiếm lời, gây những ảnh hưởng xấu trong quần chúng.
2. Kiên quyết thực
hiện thống nhất quản lý thu chi tài chính.
Đi đôi với đẩy mạnh sản xuất và lưu
thông, phải rất coi trọng thống nhất thu chi tài chính, trước hết là thu chi
tài chính của các đơn vị kinh tế cơ sở.
Bộ Tài chính cần phối hợp với các
ngành, các cấp soát lại các khoản thu, chi, kiên quyết thu đúng, thủ đủ, kịp thời
và không bỏ sót các khoản thu, nguồn thu.
Cần kiểm tra việc chấp hành chế độ
cấp phát tài chính, cho vay vốn lưu động, chế độ thu chi tài chính của các đơn
vị kinh tế; kiểm tra việc sử dụng vốn lưu động, chấm dứt việc chiếm dụng vốn,
mua chịu, bán chịu, không tôn trọng chế độ thanh toán, chế độ hợp đồng kinh tế
để tình trạng công nợ dây dưa kéo dài, cần kịp thời thu hồi những khoản tạm ứng,
tạm chi sai chế độ, trái nguyên tắc và cần có thái độ nghiêm khắc đối với việc
vi phạm chế độ thống nhất quản lý tài chính, đối với hành vi móc ngoặc, tham ô,
lợi dụng của công.
Ngành tài chính phải tăng cường và
củng cố bộ máy để tận thu các loại thuế đã ban hành, trước hết là tận thu loại
thuế lợi tức siêu ngạch đánh vào thu nhập của tư sản trong việc kiên quyết đấu
tranh chống bọn tư sản trốn thuế, lậu thuế, nếu cần thiết phải đưa ra tòa án
xét xử. Đi đôi với việc tăng thu, chống thất thu các loại thuế, cần bảo đảm thu
đúng chính sách, đúng chế độ; các cấp chính quyền địa phương không được tự ý đặt
ra các loại thuế hoặc thu thêm thủ tục phí gây phiền hà thắc mắc trong nhân
dân, gây ra tham ô, lợi dụng. Phải nghiêm chỉnh chấp hành kỷ luật tài chính, tiết
kiệm chi tiêu, cấm chi việc chi tiêu vô nguyên tắc, ngoài chế độ.
Ngành tài chính và ngân hàng cần
đáp ứng các yêu cầu vốn của các tổ chức kinh tế, kể cả yêu cầu tiền mặt cần thiết,
đồng thời phải làm tốt trách nhiệm của mình trong việc giám đốc, kiểm soát qua
đồng tiền để giúp các đơn vị kinh tế thực hiện tốt chế độ hạch toán kinh tế.
3. Tăng cường chỉ
đạo công tác quản lý tiền tệ và thu chi tiền mặt
Phải tăng cường công tác quản lý tiền
mặt: một mặt ngân hàng phải đáp ứng đầy đủ và kịp thời yêu cầu chi tiêu theo kế
hoạch của các cơ quan, đơn vị, phải phối hợp chặt chẽ với các ngành và địa
phương, kịp thời giải quyết các vướng mắc cụ thể của cơ sở để thúc đẩy sản xuất
và lưu thông; mặt khác, phải kiểm tra chặt chẽ việc chấp hành chính sách quản
lý tiền mặt. Nhà nước nghiêm cấm các cơ sở sản xuất quốc doanh trực tiếp bán lẻ
sản phẩm hàng hóa ra thị trường để lấy tiền mặt, rồi giữ tiền mặt lại để chi
tiêu riêng, không nộp vào ngân hàng; nghiêm cấm việc chuyển tiền, rút tiền từ
ngân hàng về để mua nhà, đất, ô tô… mua những hàng hóa, vật tư kỹ thuật mà giai
cấp tư sản và những tên trộm cắp bán ra, gây khó khăn cho việc cải tạo xã hội
chủ nghĩa và quản lý thị trường ở các tỉnh phía Nam. Các cơ quan tài chính và
ngân hàng các cấp phải đi sát giúp đỡ các cơ quan, xí nghiệp, tổ chức kinh tế
chấp hành đúng chính sách, chế độ, thể lệ quản lý tài chính, tiền tệ của Nhà nước
và có trách nhiệm báo cáo cho cấp ủy và chính quyền biết những hiện tượng sai
trái để kịp thời uốn nắn sửa chữa hoặc có biện pháp xử lý thích đáng.
Cơ quan ngân hàng các cấp phải bàn
và xác định với các cơ quan, đơn vị kinh tế về mức tồn quỹ tiền mặt cần thiết.
Kiểm tra chặt chẽ việc chi tiêu tiền mặt và tồn quỹ tiền mặt. Tất cả các cơ
quan, đơn vị có quỹ riêng đều phải kê khai quỹ với cơ quan tài chính và phải nộp
vào ngân sách Nhà nước các quỹ trái phép, đồng thời phải nộp vào ngân hàng các
loại ngoại tệ, vàng bạc, kim loại quý, đá quý theo như chế độ của Nhà nước đã quy
định.
Cần đáp ứng kịp thời những yêu cầu
về vốn và tiền mặt cho sản xuất và lưu thông, ưu tiên cho công tác thu mua và
trả lương. Cần đẩy mạnh thực hiện chủ trương cải tiến tín dụng; mở rộng tín dụng
vốn đầu tư xây dựng cơ bản để giúp các ngành tăng thêm năng lực sản xuất mới, cải
tiến kỹ thuật, tăng nhanh khối lượng sản phẩm hàng hóa phục vụ tiêu dùng trong
nước và xuất khẩu; đi đôi với cải tiến và cho vay vốn lưu động và thực hiện đẩy
mạnh vòng quay vốn và sử dụng vốn tiền lệ hợp lý nhất trong quá trình sản xuất,
lưu thông, tiêu dùng có kế hoạch.
Trong tình hình hàng hóa chưa dồi
dào, nhân dân còn giữ tiền mặt sau khi bán nông sản, nhất là ở các tỉnh phía
Nam, cần tăng cường công tác vận động nhân dân, cán bộ, bộ đội tiết kiệm tiêu
dùng, chi tiêu có kế hoạch và gửi tiền tiết kiệm nhằm góp phần tăng nguồn vốn
tín dụng. Các cấp ủy Đảng và chính quyền cần lãnh đạo chặt chẽ công tác vận động
gửi tiền tiết kiệm gắn công tác vận động nhân dân gửi tiền tiết kiệm với công
tác kinh tế văn hóa ở địa phương, với việc phát động phong trào thi đua lao động
sản xuất và tiết kiệm trong các xí nghiệp, cơ quan Nhà nước, đơn vị bộ đội và
trong các hợp tác xã.
Ngành ngân hàng phải cải tiến
phương thức hoạt động của quỹ tiết kiệm nhằm tạo mọi điều kiện thuận lợi cho
nhân dân và cán bộ gửi tiền cũng như rút tiền tiết kiệm.
4. Hết sức coi trọng
chỉ đạo thực hiện sự thăng bằng giữa ba mặt hàng hóa, tài chính, tiền tệ.
Trong tình hình hiện nay, việc giữ
gìn sự thăng bằng giữa ba mặt hàng hóa, tài chính, tiền tệ là một yêu cầu rất
quan trọng để thúc đẩy tốc độ xây dựng cơ sở vật chất và kỹ thuật của chủ nghĩa
xã hội, bảo đảm các nhu cầu thiết yếu trong đời sống của cán bộ, công nhân,
viên chức, của quân đội và tầng lớp nhân dân, phải tăng cường nguồn vốn tiền tệ
trong hệ thống tài chính thống nhất làm cho nền kinh tế cả nước ngày càng phát
triển một cách ổn định. Hội đồng Chính phủ yêu cầu các ngành và các cấp phải
thường xuyên chỉ đạo công tác lưu thông phân phối, thu chi tiền mặt và thu chi
tài chính một cách khẩn trương chặt chẽ và có hiệu lực. Các cơ quan ngân hàng,
tài chính, giá cả phải kết hợp chặt chẽ với các ngành và các cơ sở sản xuất,
lưu thông phân phối, nhằm thực hiện một cách tích cực sự thăng bằng giữa ba mặt
nói trên ở từng địa phương và trong phạm vi cả nước.
Để thực hiện yêu cầu thăng bằng ba
mặt, Ngân hàng Nhà nước phải cùng với cơ quan thống kê, kế hoạch xây dựng bảng
cân đối thu chi tiền tệ dân cư của từng tỉnh, thành phố, trên cơ sở đó xây dựng
kế hoạch cân đối tiền - hàng cho từng tỉnh, thành phố và các tỉnh, thành phố phải
lập bảng cân đối như vậy cho từng huyện. Đây cũng là một yêu cầu quan trọng để
xây dựng cấp huyện thành đơn vị kinh tế cơ bản kết hợp công nghiệp với nông
nghiệp, kết hợp sản xuất với lưu thông, phân phối, tiêu dùng từ cơ sở.
Trong những vùng có xây dựng cơ bản
và thu mua hàng hóa nông sản, nhất là lương thực nhiều thì các Bộ, các ngành
lưu thông phân phối phải cố gắng đảm bảo cung cấp hàng hóa, vật tư, để thu tiền
mặt về. Riêng đối với vật tư cho quân đội và các lực lượng làm nhiệm vụ xây dựng
kinh tế thì phải cố gắng bảo đảm cung ứng hiện vật để giảm bớt chi tiền mặt đến
mức thấp nhất. Các cơ quan phụ trách xây dựng các vùng kinh tế mới và các đơn vị
bộ đội đang làm nhiệm vụ xây dựng kinh tế phải tăng cường quản lý thu chi tài
chính, quản lý tiền mặt, vận động cán bộ, chiến sĩ gửi tiền tiết kiệm và phải
nghiêm cấm việc thu đổi tiền miền Bắc hoặc tiền miền Nam cho bọn buôn tiền và bọn
gian thương.
Quản lý hàng hóa và tiền tệ trên thị
trường tự do là một cuộc đấu tranh giai cấp gay go, phức tạp giữa hai con đường
xã hội chủ nghĩa và tư bản chủ nghĩa, giữa những người làm chủ tập thể với bọn
đầu cơ, tích trữ, buôn lậu và những phần tử tự tư, tự lợi nhằm thủ tiêu từng bước
những mặt tiêu cực trong nền kinh tế, xóa bỏ chế độ người bóc lột người, hoàn
thành sự nghiệp cải tạo xã hội chủ nghĩa và xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội
ở nước ta.
Dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng,
các cấp chính quyền phải tăng cường hơn nữa mọi mặt quản lý để phát huy mạnh mẽ
quyền lực của Nhà nước chuyên chính vô sản, kịp thời biểu dương những tư tưởng
và hành động tốt trong cán bộ, đảng viên và nhân dân, xử lý kịp thời những hành
động sai trái, vi phạm chính sách quản lý thị trường, quản lý tiền mặt và quản
lý tài chính của Đảng và Chính phủ.
|
|
TM.
HỘI ĐỒNG CHÍNH PHỦ
KT. THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ
PHÓ THỦ TƯỚNG
Phạm Hùng
|