CÔNG ƯỚC
CỦA LIÊN HIỆP QUỐC VỀ CHUYÊN CHỞ HÀNG HÓA BẰNG ĐƯỜNG BIỂN,
1978
LỜI MỞ ĐẦU
Các quốc gia tham gia Công ước
này,
Thừa nhận sự mong muốn ấn định bằng
sự thỏa thuận một số quy tắc liên quan tới chuyên chở hàng hóa bằng đường biển,
Đã quyết định ký kết một Công ước
nhằm mục đích đó và thỏa thuận về Công ước này như sau:
Phần I.
QUY ĐỊNH CHUNG
Điều 1. Các
định nghĩa
Trong Công ước này:
1. “Người chuyên chở” là bất
kỳ người nào, tự mình hoặc trên danh nghĩa của mình, một hợp đồng vận tải bằng
đường biển đã được ký kết với người gửi hàng.
2. “Người chuyên chở thực tế”
là bất kỳ người nào được người chuyên chở ủy thác thực hiện việc chuyên chở hàng
hóa hoặc một phần việc chuyên chở đó, và bao gồm bất kỳ người nào khác được
giao phó thực hiện việc chuyên chở đó.
3. “Người gửi hàng” là bất
kỳ người nào tự ký hay được người khác đứng tên hoặc thay mặt ký một hợp đồng
vận tải hàng hóa bằng đường biển với người chuyên chở, hoặc là bất kỳ người nào
mà chính người đó giao hoặc được người khác đứng tên hay thay mặt giao hàng cho
người chuyên chở liên quan tới hợp đồng vận tải đường biển.
4. “Người nhận hàng” là người
có quyền nhận hàng.
5. “Hàng hóa” gồm cả súc vật
sống, nếu hàng hóa được đóng trong container, pallet hoặc công cụ vận tải tương
tự, hoặc khi hàng hóa được bao gói, “hàng hóa” bao gồm cả công cụ vận tải hoặc
bao gói đó nếu chúng được người gửi hàng cung cấp.
6. “Hợp đồng vận tải đường biển”
là bất kỳ hợp đồng nào mà theo đó người chuyên chở đảm nhận việc chuyên chở
hàng hóa bằng đường biển từ một cảng này đến một cảng khác để thu tiền cước.
Tuy nhiên, một hợp đồng bao gồm chuyên chở bằng đường biển và cả bằng phương
tiện khác, hợp đồng đó chỉ được coi là hợp đồng vận tải đường biển theo nghĩa
trong Công ước này, nếu nó liên quan đến vận tải đường biển.
7. “Vận đơn đường biển”
là một chứng từ làm bằng chứng cho một hợp đồng vận tải đường biển và cho việc người
chuyên chở đã nhận hàng để chở hoặc xếp hàng xuống tàu và bằng vận đơn này,
người chuyên chở cam kết sẽ giao hàng khi xuất trình nó. Một điều khoản trong
chứng từ này quy định rằng lô hàng phải được giao theo lệnh của người được ghi
đích danh hoặc giao theo lệnh, hoặc giao cho người cầm vận đơn chính là sự cam
kết đó.
8. “Văn bản” ngoài những cái
khác, bao gồm cả điện tín và telex.
Điều 2. Phạm
vi áp dụng
1. Những quy định trong Công ước
này được áp dụng cho mọi hợp đồng vận tải đường biển giữa hai nước, nếu:
a. Cảng bốc hàng quy định trong hợp
đồng vận tải bằng đường biển nằm ở một nước tham gia Công ước, hoặc
b. Cảng dỡ hàng quy định trong hợp
đồng vận tải đường biển nằm ở một nước tham gia Công ước, hoặc
c. Một trong các cảng dỡ hàng lựa
chọn, quy định trong hợp đồng vận tải đường biển là cảng dỡ hàng thực tế và cảng
đó nằm trong một nước tham gia Công ước, hoặc
d. Vận đơn hoặc chứng từ khác làm
bằng chứng cho hợp đồng vận tải đường biển được phát hành tại một nước tham gia
Công ước, hoặc
e. Vận đơn hoặc chứng từ khác làm
bằng chứng cho hợp đồng vận tải đường biển quy định rằng những điều khoản của
Công ước này hoặc luật pháp của bất kỳ quốc gia nào cho thi hành những quy định
của Công ước này là luật quy định hợp đồng.
2. Những quy định của Công ước này
được áp dụng không phụ thuộc vào quốc tịch của tàu, của người chuyên chở, người
chuyên chở thực tế, người gửi hàng, người nhận hàng hoặc bất kỳ người nào khác
có liên quan.
3. Những quy định của Công ước này
không áp dụng cho hợp đồng thuê tàu. Tuy nhiên, khi một vận đơn được cấp theo
một hợp đồng thuê tàu, những quy định của Công ước này sẽ được áp dụng cho vận
đơn đó, nếu vận đơn có quy định quan hệ giữa người chuyên chở với người cầm vận
đơn không phải là người thuê tàu.
4. Nếu một hợp đồng quy định sẽ chuyên
chở hàng hóa làm nhiều chuyến trong một thời kỳ thỏa thuận, những quy định của
Công ước này sẽ áp dụng cho từng chuyến. Tuy nhiên, khi một lô hàng được chuyên
chở theo một hợp đồng thuê tàu, những quy định trong mục 3 Điều này sẽ được áp
dụng.
Điều 3. Giải
thích Công ước
Khi giải thích và áp dụng các điều
khoản của Công ước này phải xét đến tính chất quốc tế của nó và sự cần thiết
phải tăng cường sự đồng nhất.
Phần II.
TRÁCH NHIỆM CỦA NGƯỜI
CHUYÊN CHỞ
Điều 4. Thời
hạn trách nhiệm
1. Trách nhiệm của người chuyên chở
đối với hàng hóa, theo Công ước này, bao gồm khoảng thời gian mà người chuyên
chở đã chịu trách nhiệm về hàng hóa ở cảng xếp hàng, trong quá trình chuyên chở
và ở cảng dỡ hàng.
2. Theo Mục 1 của Điều này, người
chuyên chở được coi là chịu trách nhiệm về hàng hóa:
a. Kể từ khi người chuyên chở đã
nhận hàng từ:
(i) Người gửi hàng hoặc một người
thay mặt người gửi hàng, hoặc
(ii) Một cơ quan hoặc người thứ ba
khác mà theo luật pháp hoặc quy định ở cảng xếp hàng, hàng hóa phải được trao
cho họ để gửi đi.
b. Cho đến khi người chuyên chở
đã giao hàng:
(i) Bằng cách chuyển giao hàng cho
người nhận, hoặc
(ii) Trong trường hợp người nhận
không nhận hàng từ người chuyên chở, bằng cách đặt hàng hóa dưới sự định đoạt của
người nhận hàng, phù hợp với hợp đồng hoặc luật lệ hay tập quán buôn bán mặt
hàng đó tại cảng dỡ, hoặc
(iii) Bằng cách chuyển giao cho một
cơ quan hoặc cho một người thứ ba khác mà theo luật lệ hoặc quy định áp dụng ở
cảng dỡ, hàng hóa phải được chuyển giao cho họ.
3. Trong Mục 1 và 2 của Điều này,
khi nói đến người chuyên chở hoặc người nhận hàng, ngoài người chuyên chở hoặc
người nhận hàng ra, còn có nghĩa là nói đến cả người làm công hay đại lý của họ.
Điều 5. Cơ
sở trách nhiệm
1. Người chuyên chở chịu trách nhiệm
về những thiệt hại do hàng hóa bị mất mát hoặc hư hỏng cũng như do việc chậm
giao hàng; nếu sự cố gây ra mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng xảy ra trong
khi hàng hóa đang thuộc trách nhiệm của người chuyên chở theo quy định của Điều
4, trừ khi người chuyên chở chứng minh được rằng bản thân mình, những người làm
công hoặc người đại lý của mình đã áp dụng mọi biện pháp hợp lý, cần thiết để
tránh sự cố đó và hậu quả của nó.
2. Được coi là chậm giao hàng khi
hàng không được giao ở cảng dỡ hàng quy định trong hợp đồng vận tải đường biển
trong thời gian đã thỏa thuận rõ ràng, hoặc nếu không có sự thỏa thuận như vậy,
trong thời gian hớp lý có thể đòi hỏi ở một người chuyên chở cần mẫn, có xét
đến hoàn cảnh của sự việc.
3. Người có quyền khiếu nại về việc
mất hàng có thể coi là hàng hóa đã bị mất, nếu hàng đó không được giao theo quy
định của Điều 4, trong vòng 60 ngày liên tục tiếp sau ngày hết hạn giao hàng
nói trong Mục 2 của Điều này.
4. a. Người chuyên chở chịu trách
nhiệm về:
(i) Mất mát hoặc hư hỏng của hàng
hóa hay chậm giao hàng do cháy gây ra, nếu người khiếu nại chứng minh được rằng
cháy xảy ra là do lỗi hoặc sơ suất của người chuyên chở, người làm công hoặc
đại lý của người chuyên chở.
(ii) Mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao
hàng mà người khiếu nại chứng minh được là do lỗi hoặc do sơ suất của người chuyên
chở, người làm công hoặc đại lý của người chuyên chở gây ra trong khi thi hành
mọi biện pháp hợp lý, cần thiết để dập tắt lửa và để tránh, hạn chế hậu quả của
cháy.
b. Trong trường hợp cháy trên tàu
ảnh hưởng đến hàng hóa, nếu người khiếu nại hoặc người chuyên chở yêu cầu, phải
tiến hành giám định theo đúng thực tiễn hàng hải để xác định nguyên nhân và
tình hình của vụ cháy và một bản sao biên bản giám định phải được chuyển cho người
chuyên chở và người khiếu nại theo yêu cầu của họ.
5. Đối với súc vật sống, người chuyên
chở không chịu trách nhiệm về mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng xảy ra do
bất kỳ rủi ro đặc biệt nào vốn có trong loạt chuyên chở này. Nếu người chuyên
chở đã chứng minh được rằng mình đã làm đúng mọi chỉ dẫn đặc biệt của người gửi
hàng liên quan đến súc vật và chứng minh được rằng trong hoàn cảnh đó, sự mất
mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng có thể đã do những rủi ro nói trên gây ra,
việc mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng được suy đoán là do nguyên nhân đó
gây ra trừ phi có bằng chứng là toàn bộ hoặc một phần mất mát, hư hỏng hoặc
chậm giao hàng gây ra do lỗi hoặc sơ suất của người chuyên chở, người làm công
hoặc đại lý của người chuyên chở.
6. Trừ trường hợp tổn thất chung,
người chuyên chở không chịu trách nhiệm khi mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao
hàng xảy ra do thi hành những biện pháp nhằm cứu sinh mạng hay những biện pháp
hợp lý nhằm cứu tài sản trên biển.
7. Khi lỗi lầm hoặc sơ suất của người
chuyên chở, người làm công hoặc đại lý của người chuyên chở cùng với một nguyên
nhân khác gây ra mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng, người chuyên chở chỉ
chịu trách nhiệm trong phạm vi việc mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng xảy ra
do lỗi hoặc sơ suất đó, với điều kiện là người chuyên chở chứng minh được phần
mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng không do lỗi hoặc sơ suất đó gây nên.
Điều 6. Giới
hạn trách nhiệm
1. a. Trách nhiệm của người chuyên
chở về thiệt hại do hàng hóa bị mất mát hoặc hư hỏng theo những quy định của
Điều 5 được giới hạn bằng số tiền tương đương 835 đơn vị tính toán cho mỗi kiện
hoặc đơn vị chuyên chở khác hoặc tương đương 2,5 đơn vị tính toán cho mỗi kilogram
trọng lượng cả bao bì của hàng hóa bị mất mát hoặc bị hư hỏng, tùy theo cách
tính nào cao hơn.
b. Trách nhiệm của người chuyên chở
về việc chậm giao hàng theo những quy định của Điều 5 được giới hạn bởi số tiền
tương đương 2,5 lần tiền cước phải trả cho số hàng giao chậm nhưng không vượt
quá tổng số tiền cước phải trả theo quy định của hợp đồng vận tải hàng hóa bằng
đường biển.
c. Trong mọi trường hợp, tổng trách
nhiệm của người chuyên chở theo tiểu mục (a) và (b) của mục này không được vượt
quá giới hạn trách nhiệm được xác định theo tiểu mục (a) của mục này đối với
trường hợp tổn thất toàn bộ hàng hóa mà người chuyên chở có trách nhiệm.
2. Để tính toán số tiền nào lớn hơn
theo Mục 1 (a) của Điều này, những quy tắc sau đây được áp dụng:
a. Nếu container, pallet hay công
cụ vận tải tương tự được dùng để đóng hàng, những kiện hoặc những đơn vị chuyên
chở khác liệt kê trong vận đơn, nếu vận đơn được cấp, hoặc trong bất cứ chứng
từ nào làm bằng chứng cho hợp đồng vận tải đường biển và được đóng trong công
cụ vận tải đó, đều được coi là những kiện hoặc những đơn vị chở hàng. Ngoài
cách nói trên, những hàng hóa chứa trong công cụ vận tải đó chỉ được coi là một
đơn vị chuyên chở.
b. Trong những trường hợp mà bản
thân công cụ vận tải bị mất hoặc hư hỏng, công cụ vận tải đó được coi là một đơn
vị chuyên chở riêng biệt, nếu nó không do người chuyên chở sở hữu hoặc cung cấp.
3. Đơn vị tính toán là đơn vị tính
toán nói ở Điều 26.
4. Người chuyên chở và người gửi
hàng có thể thỏa thuận quy định những giới hạn trách nhiệm vượt quá các giới hạn
quy định của Mục 1.
Điều 7. Áp
dụng đối với các vụ khiếu nại không thuộc hợp đồng
1. Những miễn trách và giới hạn trách
nhiệm quy định trong Công ước này được áp dụng cho những vụ kiện người chuyên
chở về mất mát hoặc hư hỏng của hàng hóa được vận chuyển theo hợp đồng vận tải
đường biển, cũng như về việc chậm giao hàng, dù vụ kiện đó dựa vào hợp đồng,
ngoài hợp đồng hoặc dựa vào cơ sở khác.
2. Nếu một vụ kiện như vậy nhằm vào
một người làm công hoặc đại lý của người chuyên chở, người làm công hoặc đại lý
đó sẽ được quyền hưởng những miễn trách và giới hạn trách nhiệm mà người chuyên
chở có quyền viện dẫn theo Công ước này, nếu người làm công hoặc đại lý đó
chứng minh được rằng mình đã hành động trong phạm vi công việc được giao.
3. Trừ những quy định của Điều 8,
tổng số tiền bồi thường từ người chuyên chở và từ bất kỳ những người nào được
nói đến ở Mục 2 của Điều này sẽ không vượt quá mức giới hạn trách nhiệm được
quy định trong Công ước này.
Điều 8. Mất
quyền hưởng giới hạn trách nhiệm
1. Người chuyên chở không được quyền
hưởng giới hạn trách nhiệm quy định trong Điều 6, nếu có bằng chứng rằng mất
mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng là do hành động hoặc thiếu sót của người chuyên
chở được thực hiện một cách có ý thức nhằm gây ra mất mát, hử hỏng hoặc chậm
giao hàng hoặc thực hiện một cách thiếu thận trọng trong khi biết rằng mất mát,
hư hỏng hoặc chậm giao hàng đó có thể xảy ra.
2. Mặc dù có những quy định ở Mục
2 Điều 7, một người làm công hoặc đại lý của người chuyên chở không có quyền
hưởng giới hạn trách nhiệm quy định ở Điều 6, nếu có bằng chứng rằng mất mát,
hư hỏng hoặc chậm giao hàng là do hành động hoặc thiếu sót của người làm công
hoặc đại lý được tiến hành một cách có ý thức nhằm gây ra mất mát, hư hỏng hoặc
chậm giao hàng, hoặc được tiến hành một cách thiếu thận trọng trong khi biết
rằng mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng đó có thể xảy ra.
Điều 9. Hàng
trên boong
1. Người chuyên chở chỉ có quyền
chuyên chở hàng trên boong, nếu được sự thỏa thuận của người gửi hàng hoặc theo
đúng tập quán của mặt hàng có liên quan hoặc do đòi hỏi của những quy tắc pháp luật
hoặc thể lệ hiện hành.
2. Người chuyên chở và người gửi
hàng đã thỏa thuận rằng hàng sẽ hoặc có thể chở trên boong, người chuyên chở phải
ghi điều này vào vận đơn hoặc vào chứng từ khác làm bằng chứng cho hợp đồng vận
tải đường biển. Nếu trên vận đơn không có điều kiện ghi chú đó, người chuyên
chở đó có trách nhiệm chứng minh rằng đã có sự thỏa thuận về việc chở hàng trên
boong, tuy nhiên người chuyên chở không có quyền viện dẫn thỏa thuận đó đối với
người thứ ba, kể cả người nhận hàng, người đã có được vận đơn một cách thiện ý.
3. Khi hàng hóa được chở trên boong
trái với những quy định ở mục 1 Điều này, hoặc khi người chuyên chở không thể
theo mục 2 Điều này viện dẫn về thỏa thuận chở hàng trên boong, mặc dù có những
quy định của Mục 1 Điều 5, người chuyên chở vẫn chịu trách nhiệm mất mát hoặc
hư hỏng của hàng hóa cũng như đối với việc chậm giao hàng chỉ do việc chở hàng
trên boong gây nên và mức độ trách nhiệm của người chuyên chở phải được xác
định theo những quy định của Điều 6 hoặc Điều 8 của Công ước này, tùy trường
hợp cụ thể.
4. Việc chở hàng trên boong trái
với sự thỏa thuận rõ ràng là hàng phải chở trong hầm tàu được coi là một hành vi
hoặc thiếu sót của người chuyên chở theo ý nghĩa của Điều 8.
Điều 10.
Trách nhiệm của người chuyên chở và người chuyên chở thực tế
1. Khi việc chuyên chở hay một phần
chuyên chở được giao cho người chuyên chở thực tế đảm nhiệm, dù việc ủy thác đó
có phù hợp với quyền tự do trong hợp đồng vận tải đường biển hay không, người
chuyên chở vẫn phải chịu trách nhiệm đối với toàn bộ quá trình chuyên chở theo
đúng những quy định của Công ước này. Đối với phần chuyên chở do người chuyên
chở thực tế tiến hành, người chuyên chở phải chịu trách nhiệm về những hành vi
và thiếu sót của người chuyên chở thực tế và của người làm công và đại lý của
người chuyên chở thực tế chỉ khi những người này hoạt động trong phạm vi công
việc được giao.
2. Tất cả các quy định của Công ước
này quy định trách nhiệm của người chuyên chở cũng được áp dụng đối với trách
nhiệm của người chuyên chở thực tế trong quãng đường chuyên chở do người này
thực hiện. Những quy định của Mục 2 và 3 Điều 7 và của Mục 2 Điều 8 sẽ áp dụng,
nếu có việc kiện người làm công hoặc đại lý của người chuyên chở thực tế.
3. Bất kỳ thỏa thuận đặc biệt nào
mà theo đó người chuyên chở đảm nhận những nhiệm vụ không được đặt ra trong Công
ước, hoặc từ bỏ những quyền được hưởng theo Công ước này, chỉ có hiệu lực đối
với người chuyên chở thực tế, nếu được người chuyên chở thực tế đồng ý rõ ràng
bằng văn bản. Dù người chuyên chở thực tế có đồng ý như vậy hay không, người
chuyên chở vẫn bị ràng buộc bởi những nghĩa vụ hoặc bởi những sự từ bỏ phát
sinh từ sự thỏa thuận đặc biệt đó.
4. Trong trường hợp và trong chừng
mực mà cả người chuyên chở và người chuyên chở thực tế cùng chịu trách nhiệm,
trách nhiệm của họ là liên đới và riêng biệt.
5. Tổng số tiền bồi thường mà
người chuyên chở, người chuyên chở thực tế và những người làm công và đại lý
của họ phải chịu không được vượt quá những giới hạn trách nhiệm quy định trong
Công ước này.
6. Không một quy định nào trong Điều
này làm phương hại đến quyền truy đòi có thể có giữa người chuyên chở và người
chuyên chở thực tế.
Điều 11.
Chuyên chở suốt
1. Mặc dù có những quy định của Mục
1 Điều 10, khi một hợp đồng chuyên chở bằng đường biển quy định rõ ràng một phần
cụ thể của việc chuyên chở theo hợp đồng đó, được thực hiện bởi một người cụ
thể khác, không phải là người chuyên chở, hợp đồng cũng có thể quy định rằng người
chuyên chở không chịu trách nhiệm về sự mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng mà
nguyên nhân là một sự kiện xảy ra trong khi hàng hóa thuộc trách nhiệm của
người chuyên chở thực tế trong phần chuyên chở đó. Tuy nhiên, bất kỳ quy định
nào hạn chế hoặc loại trừ trách nhiệm đó đều vô hiệu, nếu không thể kiện được
người chuyên chở thực tế tại một Tòa án có thẩm quyền theo Mục 1 hoặc 2 Điều 21.
Người chuyên chở có trách nhiệm chứng minh rằng mọi sự mất mát, hư hỏng hoặc
chậm giao hàng là do sự kiện đó gây ra.
2. Người chuyên chở thực tế chịu
trách nhiệm theo đúng những quy định ở Mục 2 Điều 10 về mất mát, hư hỏng hoặc chậm
giao hàng do một sự kiện xảy ra trong khi hàng hóa đang thuộc trách nhiệm của
mình.
Phần III.
TRÁCH NHIỆM CỦA NGƯỜI
GỬI HÀNG
Điều 12.
Quy tắc chung
Người gửi hàng không chịu trách nhiệm
về thiệt hại của người chuyên chở hoặc của người chuyên chở thực tế, cũng như
những hư hỏng của tàu, trừ khi thiệt hại hoặc hư hỏng đó do lỗi hoặc do sơ suất
của người gửi hàng, những người làm công hoặc đại lý của người gửi hàng gây ra.
Những người làm công hoặc đại lý của người gửi hàng cũng không chịu trách nhiệm
về thiệt hại hoặc hư hỏng đó, trừ phi thiệt hại hoặc hư hỏng đó do lỗi hoặc sơ
suất của họ gây ra.
Điều 13.
Những quy tắc đặc biệt liên quan đến hàng nguy hiểm
1. Người gửi phải ghi ký mã hiệu,
hoặc dán nhãn hiệu một cách thích hợp để làm rõ đó là hàng nguy hiểm.
2. Khi người gửi hàng chuyển giao
hàng nguy hiểm cho người chuyên chở hoặc cho một người chuyên chở thực tế, tùy
trường hợp cụ thể, người gửi hàng phải thông báo cho người này về tính chất nguy
hiểm của hàng hóa và nếu cần, về những biện pháp phòng ngừa phải thi hành. Nếu
người gửi hàng không làm như vậy và người chuyên chở hoặc người chuyên chở thực
tế không có cách nào khác biết được tính chất nguy hiểm của hàng hóa, thì:
a. Người gửi hàng chịu trách nhiệm
đối với người chuyên chở và bất kỳ người chuyên chở thực tế nào về thiệt hại do
việc gửi hàng đó gây nên, và
b. Hàng hóa có thể vào bất kỳ lúc
nào được dỡ xuống, phá hủy hoặc làm vô hại, tùy hoàn cảnh đòi hỏi mà không phải
trả tiền bồi thường.
3. Bất kỳ người nào, trong quá trình
chuyên chở đã nhận trách nhiệm về hàng hóa mà đã biết tính chất nguy hiểm của
nó, sẽ không được viện dẫn những quy định ở Mục 2 Điều này.
4. Trong các trường hợp mà những
quy định ở tiểu Mục 2 (b) của Điều này không áp dụng hoặc không viện dẫn được, hàng
nguy hiểm trở nên một mối nguy hiểm thực sự đối với sinh mạng hoặc tài sản,
hàng hóa đó có thể được dỡ xuống, phá hủy hoặc làm vô hại, tùy hoàn cảnh đòi
hỏi, mà không phải trả tiền bồi thường, trừ trường hợp có nghĩa vụ đóng góp vào
tổn thất chung hoặc khi người chuyên chở phải chịu trách nhiệm theo những quy
định của Điều 5.
Phần IV.
CHỨNG TỪ VẬN TẢI
Điều 14.
Phát hành vận đơn
1. Khi người chuyên chở hoặc người
chuyên chở thực tế nhận hàng để chở, người chuyên chở phải phát hành một vận
đơn cho người gửi hàng, theo yêu cầu của người này.
2. Vận đơn có thể do một người được
người chuyên chở ủy quyền ký phát. Một vận đơn do thuyền trưởng của tàu chở
hàng ký được coi là đã ký thay mặt người chuyên chở.
3. Chữ ký trên vận đơn có thể được
ký bằng tay, in chữ ký tay, đục lỗ, đóng dấu, ký hiệu tượng trưng hoặc bằng các
phương tiện cơ khí hoặc điện tử khác, nếu những cách ký này không trái với luật
của nước mà tại đó vận đơn được phát hành.
Điều 15.
Nội dung của vận đơn
1. Vận đơn phải bao gồm, ngoài các
chi tiết khác, những chi tiết sau đây:
a. Tính chất chung của hàng hóa,
những ký hiệu chủ yếu cần thiết cho việc nhận biết hàng hóa, một ghi chú rõ ràng
về tính chất nguy hiểm của hàng hóa, nếu cần, số kiện hoặc số chiếc và trọng
lượng hàng hoặc số lượng hàng được thể hiện bằng cách khác, tất cả các chi tiết
đó do người gửi hàng cung cấp;
b. Tình trạng bên ngoài của hàng
hóa;
c. Tên và địa điểm kinh doanh chính
của người chuyên chở;
d. Tên người gửi hàng;
e. Tên người nhận hàng, nếu người
gửi hàng chỉ định;
f. Cảng xếp hàng theo hợp đồng vận
tải bằng đường biển và ngày hàng được trao cho người chuyên chở tại cảng xếp
hàng;
g. Cảng dỡ hàng theo hợp đồng vận
tải bằng đường biển;
h. Số bản gốc của vận đơn, nếu có
hơn một bản;
i. Nơi cấp vận đơn;
j. Chữ ký của người chuyên chở hoặc
của người thay mặt người chuyên chở;
k. Tiền cước trong phạm vi mà người
nhận hàng phải trả, hoặc chỉ dẫn khác nói lên tiền cước do người nhận trả;
l. Điều ghi chú nói đến trong Mục
3 Điều 23;
m. Điều ghi chú, nếu có áp dụng là
hàng hóa sẽ hoặc có thể được chở trên boong;
n. Ngày hoặc thời hạn giao hàng tại
cảng dỡ hàng, nếu điều này được các bên thỏa thuận rõ ràng và
o. Sự tăng thêm giới hạn trách nhiệm
mà các bên thỏa thuận theo Mục 4 Điều 6.
2. Sau khi hàng hóa đã được xếp lên
tàu, người chuyên chở phải cấp cho người gửi một vận đơn “đã xếp hàng” nếu người
gửi hàng yêu cầu. Vận đơn này, ngoài những chi tiết theo yêu cầu của Mục 1 Điều
này, phải ghi rằng hàng hóa đã ở trên một hoặc những chiếc tàu chỉ định và phải
ghi ngày hoặc những ngày xếp hàng. Nếu người chuyên chở đã cấp trước đó cho
người gửi hàng một vận đơn hoặc một chứng từ sở hữu khác về bất kỳ hàng hóa nào
trong số hàng hóa đó, theo yêu cầu của người chuyên chở, người gửi hàng phải
giao lại chứng từ đó cho người chuyên chở để đổi lấy vận đơn “đã xếp hàng”. Để
đáp ứng yêu cầu của người gửi hàng muốn có một vận đơn “hàng đã xếp”, người
chuyên chở có thể bổ sung vào bất ký chứng từ nào đã cấp phát trước đó, miễn là
sau khi được bổ sung, chứng từ đó có đầy đủ thông tin mà một vận đơn “đã xếp
hàng” phải có.
3. Việc vận đơn thiếu một hoặc
nhiều chi tiết nói trong Điều này không ảnh hưởng đến tính hợp pháp của chứng
từ với tư cách là một vận đơn, miễn là chứng từ đó đáp ứng được những yêu cầu
nêu trong mục 7 Điều 1.
Điều 16.
Vận đơn: những bảo lưu và hiệu lực chứng cứ
1. Nếu vận đơn có những chi tiết
về tính chất chung, những ký hiệu chủ yếu, số kiện hoặc số chiếc, trọng lượng hoặc
số lượng hàng hóa, mà người chuyên chở hoặc người khác cấp vận đơn thay mặt
người chuyên chở biết hoặc có cơ sở hợp lý nghi ngờ là không mô tả đúng hàng
hóa thực tế đã nhận hoặc đã xếp xuống tàu, trong trường hợp đã cấp một vận đơn
“đã xếp hàng”, hoặc nếu không có phương tiện hợp lý để kiểm tra những chi tiết
đó, người chuyên chở hoặc người khác đó phải ghi vào vận đơn một điều khoản bảo
lưu những điểm không chính xác đó, những cơ sở của sự nghi ngờ nói trên hoặc
việc thiếu phương tiện hợp lý để kiểm tra.
2. Nếu người chuyên chở, hoặc người
khác cấp vận đơn thay cho người chuyên chở, không ghi vào vận đơn tình trạng
bên ngoài của hàng hóa, sẽ coi như người đó đã ghi vào vận đơn rằng hàng hóa có
tình trạng bên ngoài tốt.
3. Trừ những chi tiết đã được ghi
bảo lưu trong phạm vi mà Mục 1 Điều này cho phép thì:
a. Vận đơn là bằng chứng hiển nhiên
của việc người chuyên chở đã nhận hàng hoặc trong trường hợp vận đơn “đã xếp
hàng” được cấp của việc đã xếp hàng xuống như mô tả trong vận đơn.
b. Chứng minh ngược lại của người
chuyên chở không được chấp nhận, nếu vận đơn đã được chuyên chở cho một người
thứ ba, kể cả người nhận hàng đã hành động một cách có thiện ý, tin cậy vào sự
mô tả hàng hóa ghi trong vận đơn đó.
4. Một vận đơn như quy định ở Mục
1 tiểu mục (k) Điều 15, không ghi hoặc không chỉ rõ ràng bằng cách khác rằng
tiền cước do người nhận hàng trả hoặc không ghi tiền phạt xếp hàng chậm ở cảng
bốc hàng do người nhận hàng trả, vận đơn đó là bằng chứng hiển nhiên là người
nhận hàng không phải trả tiền cước hoặc tiền phạt xếp hàng chậm đó. Tuy nhiên,
chứng minh ngược lại của người chuyên chở không được chấp nhận, khi vận đơn đã
được chuyển cho một người thứ ba, kể cả người nhận hàng đã hành động một cách
có thiện ý dựa vào việc không có những điều ghi như vậy trong vận đơn.
Điều 17.
Bảo đảm của người gửi hàng
1. Người gửi hàng được coi là đã
đảm bảo với người chuyên chở về tính chính xác của những chi tiết liên quan đến
tính chất chung của hàng hóa, ký hiệu, số, trọng lượng và số lượng của những hàng
hóa đó như người gửi hàng đã cung cấp để ghi vào vận đơn. Người gửi hàng phải
bồi thường cho người chuyên chở thiệt hại do những điểm không chính xác trong
các chi tiết đó gây ra. Người gửi hàng vẫn chịu trách nhiệm cả trong trường hợp
vận đơn đã được chuyển nhượng. Quyền của người chuyên chở về việc đòi bồi
thường đó không hề hạn chế trách nhiệm của người chuyên chở theo hợp đồng chuyên
chở bằng đường biển đối với bất kỳ ai không phải là người gửi hàng.
2. Bất kỳ thư bảo đảm, hoặc thỏa
thuận nào theo đó người gửi hàng nhận bồi thường cho một người chuyên chở thiệt
hại do việc người chuyên chở hoặc một người thay mặt người chuyên chở phát hành
vận đơn không có bảo lưu về những chi tiết được người gửi hàng cung cấp để ghi vào
vận đơn hoặc tình trạng bên ngoài của hàng hóa đều vô giá trị và không có hiệu
lực đối với bất kỳ người thứ ba nào, kể cả đối với người nhận hàng đã được chuyển
giao vận đơn.
3. Thư bảo đảm hoặc thỏa thuận như
vậy có hiệu lực đối với người gửi hàng, trừ khi người chuyên chở hoặc người thay
mặt người chuyên chở có ý định bằng cách xóa bỏ điều bảo lưu nói ở Mục 2 Điều
này lừa gạt một người thứ ba kể cả người nhận hàng đã hành động dựa vào sự mô
tả hàng hóa ghi trong vận đơn. Trong trường hợp này, nếu điều bảo lưu bị xóa bỏ
có liên quan đến những chi tiết được người gửi hàng cung cấp để ghi vào vận đơn,
người chuyên chở không có quyền đòi người gửi hàng bồi thường theo Mục 1 Điều
này.
4. Trong trường hợp cố ý man trá
như nói ở Mục 3 Điều này, người chuyên chở phải chịu trách nhiệm mà không được hưởng
giới hạn trách nhiệm quy định trong Công ước này, về thiệt hại của người thứ
ba, kể cả người nhận hàng, bởi vì người này đã hành động dựa vào sự mô tả hàng
hóa ghi trong vận đơn.
Điều 18.
Các chứng từ không phải vận đơn
Khi một người chuyên chở phát hành
một chứng từ không phải là vận đơn để làm bằng chứng cho việc nhận hàng để chở,
chứng từ đó là bằng chứng hiển nhiên của việc ký kết hợp đồng vận tải đường
biển và của việc người chuyên chở nhận hàng hóa như mô tả trong chứng từ đó.
Phần V.
KHIẾU NẠI VÀ KIỆN TỤNG
Điều 19.
Thông báo về mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng
1. Trừ khi có thông báo về mất mát,
hoặc hư hỏng nói rõ tính chất chung của mất mát hoặc hư hỏng do người nhận hàng
gửi cho người chuyên chở bằng văn bản không muộn hơn ngày làm việc sau ngày
hàng được giao cho người nhận hàng, việc giao hàng đó là bằng chứng hiển nhiên
của việc người chuyên chở đã giao hàng hóa đúng như được mô tả trong chứng từ
vận tải, hoặc đã giao hàng trong trạng thái tốt, nếu không có chứng từ vận tải
đó.
2. Trong trường hợp mất mát hoặc
hư hỏng khó thấy, những quy định trong Mục 1, Điều này được áp dụng tương ứng nếu
không có thông báo bằng văn bản trong vòng 15 ngày liên tục tính từ ngày hàng
được chuyển giao cho người nhận.
3. Nếu tình trạng hàng hóa vào lúc
chuyển giao cho người nhận đã được kiểm tra hoặc giám định đối tịch giữa các
bên, sẽ không cần phải có thông báo bằng văn bản về mất mát hoặc hư hỏng đã được
xác định trong quá trình kiểm tra hoặc giám định đó.
4. Trong trường hợp có mất mát hoặc
hư hỏng thực sự hoặc suy đoán, người chuyên chở và người nhận hàng phải dành
cho nhau mọi điều kiện thuận tiện hợp lý để kiểm tra và kiểm điếm hàng hóa.
5. Thiệt hại do chậm giao hàng gây
nên sẽ không được bồi thường, nếu không thông báo bằng văn bản cho người chuyên
chở trong vòng 60 ngày liên tục sau ngày hàng hóa được chuyển giao cho người
nhận hàng.
6. Nếu hàng hóa do một người chuyên
chở thực tế giao, mọi thông báo gửi cho người chuyên chở thực tế theo quy định
của Điều này cũng có hiệu lực như gửi cho người chuyên chở và mọi thông báo gửi
cho người chuyên chở cũng có hiệu lực như gửi cho người chuyên chở thực tế.
7. Nếu trong vòng 90 ngày liên tục,
tính từ ngày xảy ra mất mát, hư hỏng hoặc ngày giao hàng nói trong Mục 2 Điều
4, tùy theo ngày nào xảy ra sau, mà người chuyên chở hoặc người chuyên chở thực
tế không gửi cho người gửi hàng bằng văn bản, thông báo về mất mát hoặc hư hỏng,
xác định tính chất chung của mất mát và hư hỏng đó, đó là bằng chứng hiển nhiên
về việc người chuyên chở hoặc người chuyên chở thực tế không hề bị mất mát hoặc
hư hỏng nào do lỗi hoặc sơ suất của người gửi hàng, nhân viên hoặc đại lý của
người này gây ra.
8. Nhằm mục đích của Điều này, thông
báo gửi cho một người thay mặt người chuyên chở hoặc người chuyên chở thực tế
kể cả Thuyền trưởng và sĩ quan phụ trách tàu, hoặc gửi cho một người thay mặt gửi
hàng cũng coi như là đã trao cho người chuyên chở, người chuyên chở thực tế
hoặc người gửi hàng.
Điều 20.
Thời hiệu tố tụng
1. Việc kiện tụng liên quan đến chuyên
chở hàng hóa theo Công ước này đều hết hiệu lực, nếu trong thời hạn 2 năm không
tiến hành các thủ tục đưa ra Tòa hoặc Trọng tài.
2. Thời hiệu tố tụng bắt đầu tính
từ ngày người chuyên chở đã giao toàn bộ hay một phần hàng hóa hoặc trong trường
hợp không giao hàng, sẽ tính từ ngày cuối cùng mà hàng hóa đáng lẽ phải được
giao.
3. Ngày khởi đầu của kỳ hạn thời
hiệu không tính vào thời hiệu tố tụng.
4. Người bị kiện có thể vào bất kỳ
lúc nào của thời hiệu tố tụng kéo dài kỳ hạn đó bằng một bản tuyên bố gửi cho
người đi kiện. Kỳ hạn này có thể lại được kéo dài thêm bằng một hoặc nhiều bản
tuyên bố khác.
5. Người chịu trách nhiệm bồi thường
có thể kiện truy đòi bồi thường cả sau khi hết kỳ hạn thời hiệu tố tụng quy
định trong các mục trên, nếu đi kiện trong thời hạn được phép theo luật của nước
mà tại đó vụ kiện được tiến hành. Tuy nhiên, thời hạn được phép này không thể
ít hơn 90 ngày tính từ ngày người đi kiện truy đòi bồi thường đã thanh toán tiền
bồi thường hoặc đã nhận thông báo về việc mình bị kiện.
Điều 21.
Thẩm quyền xét xử
1. Trong những vụ kiện liên quan
đến chuyên chở hàng hóa theo Công ước này, bên nguyên có thể theo sự lựa chọn của
mình, phát đơn kiện tại một Tòa án mà luật pháp của nước đó có Tòa án này công
nhận là có thẩm quyền và trong phạm vi quyền hạn xét xử của Tòa án đó có một
trong các địa điểm sau:
a. Nơi kinh doanh của bên bị hoặc
nơi cư trú thường xuyên của bên bị, nếu bên bị không có trụ sở kinh doanh chính,
hoặc
b. Nơi ký kết hợp đồng với điều kiện
là tại đó bên bị có trụ sở kinh doanh, chi nhánh hoặc đại lý qua đó hợp đồng
được ký kết, hoặc
c. Cảng xếp hàng hoặc cảng dỡ hàng,
hoặc
d. Bất kỳ một địa điểm bổ sung nào
được hợp đồng vận tải đường biển quy định cho mục đích trên.
2. a. Mặc dù có những quy định nêu
trên của Điều này, vẫn có thể đi kiện tại những Tòa án ở bất kỳ một cảng hoặc
một nơi nào thuộc một nước tham gia Công ước mà tại đó tàu chở hàng hoặc một
tàu nào khác của cùng một chủ tàu đã bị bắt giữ theo các quy tắc được áp dụng
của luật nước đó và của luật quốc tế. Tuy nhiên, trong trường hợp ấy, theo yêu
cầu của bên bị, bên nguyên phải chuyển vụ kiện tùy theo sự lựa chọn của mình
đến một trong những nơi có thẩm quyền xét xử quy định trong mục 1 Điều này để
giải quyết, nhưng trước đó bên bị phải nộp một khoản tiền bảo đảm đủ để trả mọi
khoản tiền mà sau đó Tòa án có thể xử cho bên nguyên được hưởng.
b. Tòa án tại cảng hoặc tại nơi tiến
hành bắt giữ sẽ quyết định khoản tiền bảo đảm này có đủ hay đến mức nào mới đủ.
3. Không một vụ kiện nào liên quan
đến chuyên chở hàng hóa theo Công ước này có thể được tiến hành tại một nơi
không được quy định trong mục 1 hoặc 2 của Điều này. Những quy định trong mục
này không gây cản trở gì đối với thẩm quyền của các Tòa án của các nước tham
gia Công ước về những biện pháp tạm thời hoặc những biện pháp bảo vệ.
4. a. Khi một vụ kiện đã được đưa
ra trước một Tòa án có thẩm quyền theo mục 1 hoặc 2 của Điều này hoặc khi Tòa
án đó đã ra phán quyết, hai bên không thể kiện lại nhau vẫn vì những lý do như
cũ, trừ phi phán quyết của Tòa án nơi vụ kiện đầu tiên được tiến hành không thể
thi hành được tại nước mà thủ tục kiện mới được đưa ra.
b. Để thực hiện Điều này, việc định
ra những biện pháp nhằm thực hiện một phán quyết không được coi là khởi đầu một
vụ kiện mới.
c. Để thực hiện Điều này, việc chuyển
một vụ kiện đến một Tòa án khác trong cùng một nước, hoặc đến một Tòa án của
một nước khác, theo như tiểu mục 2 (a) Điều này, không được coi là việc bắt đầu
một vụ kiện mới.
5. Mặc dù có những quy định ở các
mục trên đây, sau khi có tranh chấp phát sinh từ hợp đồng chuyên chở bằng đường
biển, sự thỏa thuận giữa các bên về chỉ định địa điểm mà bên khiếu nại đưa đơn
kiện sẽ có hiệu lực.
Điều 22.
Trọng tài
1. Tùy thuộc vào những quy định của
Điều này, các bên có thể thỏa thuận bằng văn bản quy định rằng mọi tranh chấp
có thể phát sinh liên quan đến chuyên chở hàng hóa theo Công ước này sẽ được
đưa ra trọng tài xét xử.
2. Khi một hợp đồng thuê tàu có một
điều khoản quy định bằng những tranh chấp phát sinh từ hợp đồng thuê tàu đó được
đưa ra trọng tài xét xử và trong vận đơn phát hành theo hợp đồng thuê tàu đó
không có ghi chú đặc biệt xác định rằng quy định nói trên sẽ ràng buộc hoặc người
cầm giữ vận đơn, người chuyên chở không thể viện dẫn quy định đó đối với người
cầm giữ vận đơn đã nhận được vận đơn một cách có thiện ý.
3. Việc xét xử của trọng tài, tùy
theo sự lựa chọn của bên nguyên có thể tiến hành tại một trong những địa điểm
sau:
a. Một địa điểm trong một nước, mà
trên lãnh thổ của nước đó có:
(i) Nơi kinh doanh chính của bên
bị hoặc nơi cư trú thường xuyên của bên bị, nếu bên bị không có nơi kinh doanh chính
hoặc
(ii) Nơi ký hợp đồng, với điều kiện
là tại đó bên bị có trụ sở kinh doanh, chi nhánh hoặc đại lý qua đó hợp đồng
được ký kết, hoặc
(iii) Cảng xếp hàng hoặc cảng dỡ
hàng, hoặc
b. Bất kỳ một địa điểm nào được điều
khoản trọng tài hoặc thỏa thuận chỉ định cho mục đích trên.
4. Trọng tài viên hoặc Tòa án sẽ
áp dụng những quy tắc của Công ước này.
5. Những quy định của mục 3 và 4
Điều này được coi là bộ phận của mọi điều khoản trọng tài hoặc thỏa thuận trọng
tài và bất kỳ điều kiện nào trong điều khoản trọng tài này hoặc thỏa thuận trọng
tài trái với những quy định đó đều vô hiệu.
6. Không một quy định nào của Điều
này ảnh hưởng đến hiệu lực của một thỏa thuận giữa hai bên về trọng tài, sau
khi có khiếu nại phát sinh từ hợp đồng chuyên chở bằng đường biển.
Phần VI.
QUY ĐỊNH BỔ SUNG
Điều 23. Những
quy định về hợp đồng
1. Mọi quy định trong hợp đồng vận
tải đường biển, trong một vận đơn hoặc trong một chứng từ khác chứng minh cho
hợp đồng vận tải đường biển đều vô hiệu trong chừng mực điều khoản đó trực tiếp
hoặc gián tiếp trái với những quy định của Công ước này. Sự vô hiệu của một
điều khoản như vậy không ảnh hưởng đến hiệu lực của các điều khoản khác của hợp
đồng hoặc của chứng từ có điều khoản ấy. Một điều khoản nhượng quyền lợi bảo
hiểm hàng hóa cho người chuyên chở hoặc bất kỳ điều khoản nào tương tự đều vô
hiệu.
2. Mặc dù có những quy định tại Điểm
1 Điều này, một người chuyên chở có thể tăng trách nhiệm và nghĩa vụ của mình
so với trách nhiệm và nghĩa vụ quy định trong Công ước này.
3. Khi một vận đơn hoặc bất kỳ chứng
từ nào khác làm bằng chứng cho hợp đồng vận tải đường biển được phát hành, vận
đơn hoặc chứng từ ấy phải có một điều nói rõ là việc chuyên chở phụ thuộc vào
các quy định của Công ước này, và Công ước này sẽ làm vô hiệu mọi quy định trái
với Công ước và gây thiệt hại cho người gửi hàng hoặc người nhận hàng.
4. Khi người khiếu nại về hàng hóa
bị thiệt hại, do một điều khoản vô hiệu theo quy định của Điều này hoặc do không
ghi điều tuyên bố nói trong mục 3 Điều này, người chuyên chở phải trả cho người
khiếu nại về hàng hóa theo đúng quy định của Công ước này tiền bồi thường tới
mức độ cần thiết để đền bù cho mọi mất mát, hư hỏng của hàng hóa cũng như cho
việc chậm giao hàng. Ngoài ra, người chuyên chở còn phải bồi hoàn những chi phí
mà người khiếu nại về hàng hóa đã chi ra nhằm thực hiện quyền của mình, với điều
kiện là những chi phí phát sinh trong vụ kiện có viện dẫn quy định nêu trên
phải được ấn định đúng theo luật của nước mà tại đó vụ kiện được đưa ra.
Điều 24.
Tổn thất chung
1. Không một quy định nào của Công
ước này ngăn cản việc áp dụng những quy định của hợp đồng vận tải đường biển
hoặc luật quốc gia liên quan đến tính toán, phân bổ tổn thất chung.
2. Ngoại trừ Điều 20, những quy định
của Công ước này liên quan đến trách nhiệm của người chuyên chở về những mất
mát hoặc hư hỏng của hàng hóa cũng quyết định cả vấn đề là người nhận hàng có
thể từ chối đóng góp tổn thất chung hay không và quyết định về trách nhiệm của
người chuyên chở phải bồi hoàn cho người nhận hàng về khoản đóng góp đó hoặc về
chi phí cứu nạn mà người nhận hàng đã trả.
Điều 25.
Các Công ước khác
1. Công ước này không làm thay đổi
những quyền lợi và nghĩa vụ của người chuyên chở, người chuyên chở thực tế và
những người làm công, đại lý của họ đã được quy định trong các Công ước quốc tế
hoặc trong luật quốc gia liên quan đến giới hạn trách nhiệm của các chủ tàu biển.
2. Những quy định của Điều 21 và
22 của Công ước này không ngăn cản việc áp dụng những quy định bắt buộc của các
Công ước nhiều bên khác đang có hiệu lực vào ngày Công ước này được ký kết có liên
quan đến những vấn đề được đề cập đến trong các điều nói trên, với điều kiện là
tranh chấp phát sinh hoàn toàn chỉ liên quan đến các bên có trụ sở chính tại
những nước tham gia Công ước khác đó. Tuy vậy, mục này không ảnh hưởng đến việc
áp dụng mục 4 Điều 22 của Công ước này.
3. Theo các quy định của Công ước
này, không một trách nhiệm nào phát sinh đối với hư hại do tai nạn hạt nhân gây
ra nếu người điều hành cơ sở hạt nhân phải chịu trách nhiệm về thiệt hại đó:
a. Theo Công ước Paris ngày 29/7/1960 về trách nhiệm người thứ ba trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân đã được
sửa đổi theo Nghị định thư bổ sung ngày 28/1/1964 hoặc theo Công ước Vienna ngày 21/5/1963 về trách nhiệm dân sự đối với hư hại hạt nhân, hoặc
b. Theo luật quốc gia quy định trách
nhiệm về những hư hại đó với điều kiện là đối với những người có thể bị thiệt
hại, luật đó cũng có lợi về mọi phương diện như Công ước Paris hoặc Công ước Vienna.
4. Theo những quy định của Công ước
này, không một trách nhiệm nào phát sinh đối với mọi mất mát, hoặc hư hại, hoặc
chậm giao hành lý mà người chuyên chở chịu trách nhiệm theo một Công ước quốc
tế hoặc luật quốc gia liên quan đến chuyên chở hành khách và hành lý bằng đường
biển.
5. Không một quy định nào trong Công
ước này ngăn cản một nước thành viên áp dụng bất kỳ Công ước quốc tế nào khác
đã có hiệu lực vào ngày ký kết Công ước này và được áp dụng bắt buộc đối với
các hợp đồng chuyên chở hàng hóa mà lúc đầu bằng phương thức vận tải khác ngoài
phương thức chuyên chở bằng đường biển. Quy định này cũng áp dụng đối với mọi
sửa chữa và sửa đổi sau này của Công ước quốc tế đó.
Điều 26.
Đơn vị tính toán
1. Đơn vị tính toán nói ở Điều 6
của Công ước này là Quyền Rút vốn Đặc biệt (SDR) do Quỹ Tiền tệ Quốc tế xác định.
Những số tiền nói ở Điều 6 được chuyển đổi ra đồng tiền quốc gia của một nước
theo giá trị của đồng tiền đó vào ngày phán quyết hoặc vào một ngày được các
bên thỏa thuận. Giá trị biểu thị bằng Quyền Rút vốn Đặc biệt của đồng tiền quốc
gia của một nước ký kết là thành viên của Quỹ Tiền tệ Quốc tế được tính theo
phương pháp mà Quỹ Tiền tệ Quốc tế áp dụng vào ngày liên quan đối với những
nghiệp vụ và giao dịch của Quỹ. Giá trị biểu thị bằng Quyền Rút vốn Đặc biệt
của đồng tiền quốc gia của một nước ký kết không phải là thành viên của Quỹ
Tiền tệ Quốc tế được tính theo phương pháp do nước đó quy định.
Tuy nhiên, các nước không phải là
thành viên của Quỹ Tiền tệ Quốc tế mà luật pháp của những nước đó không cho phép
áp dụng những quy định của mục 1 Điều này, có thể vào lúc ký hoặc phê chuẩn,
chấp nhận, thông qua hoặc gia nhập hoặc bất cứ lúc nào sau đó, tuyên bố rằng
những giới hạn trách nhiệm nêu trong Công ước này được áp dụng trên lãnh thổ
nước mình bằng 12.500 đơn vị tiền tệ đối với mỗi kiện hay đơn vị chuyên chở khác,
hoặc 37,5 đơn vị tiền tệ đối với mỗi kilogram trọng lượng cả bì của hàng hóa.
3. Đơn vị tiền tệ nói ở mục 2 Điều
này tương tứng với 65,5 miligram vàng có độ nguyên chất 900 phần nghìn. Việc
tính đổi những số tiền nói ở mục 2 ra tiền quốc gia phải được tiến hành theo
đúng luật pháp của nước liên quan.
4. Cách tính nêu trong câu cuối cùng
của mục 1 và việc tính đổi nêu ở mục 3 Điều này phải được tiến hành bằng cách
nào gần nhất với giá trị thực tế của những số tiền nói ở Điều 6, được biểu thị
bằng đơn vị tính toán. Vào lúc ký hoặc vào lúc trao đổi văn bản phê chuẩn, chấp
nhận, thông qua hoặc gia nhập hoặc khi có sự thay đổi trong phương pháp tính
toán hoặc trong kết quả tính đổi, các nước tham gia Công ước này phải tùy từng
trường hợp, thông báo ngay cho người lưu giữ Công ước về phương pháp tính toán
của mình theo đúng quy định của mục 1 Điều này hoặc về những kết quả của việc
tính đổi theo đúng quy định của mục 3 Điều này.
Phần VII.
CÁC ĐIỀU KHOẢN CUỐI CÙNG
Điều 27.
Người lưu giữ
Tổng thư ký Liên hiệp quốc được chỉ
định là người lưu giữ Công ước này.
Điều 28. Ký
kết, phê chuẩn, chấp nhận, thông qua, gia nhập Công ước
1. Công ước này được để ngỏ cho tất
cả các nước ký tại trụ sở Liên hiệp quốc tại New York cho đến ngày 30/4/1979.
2. Công ước phải được các nước ký
kết phê chuẩn, chấp nhận hoặc thông qua.
3. Sau ngày 30/4/1979, Công ước này
sẽ được để ngỏ cho các nước không phải là nước ký Công ước gia nhập.
4. Các văn bản phê chuẩn, chấp nhận,
thông qua và gia nhập được lưu giữ tại Tổng thư ký Liên hiệp quốc.
Điều 29. Bảo
lưu
Không thực hiện một bảo lưu nào đối
với Công ước này.
Điều 30.
Ngày có hiệu lực
1. Công ước này sẽ có hiệu lực vào
ngày đầu của tháng sau khi hết thời hạn một năm kể từ ngày văn bản phê chuẩn,
chấp nhận, thông qua hoặc gia nhập thứ 20 được lưu giữ.
2. Đối với bất kỳ nước nào trở thành
nước thành viên của Công ước này, sau ngày trao văn bản phê chuẩn, chấp nhận,
thông qua hoặc gia nhập thứ 20, Công ước này sẽ có hiệu lực vào ngày đầu tiên
của tháng sau, khi hết thời hạn 1 năm kể từ ngày lưu giữ văn bản thích hợp nhân
danh nước đó.
3. Mỗi nước ký kết sẽ áp dụng các
điều quy định của Công ước này đối với các hợp đồng vận tải đường biển được ký
kết từ ngày Công ước này có hiệu lực đối với nước đó.
Điều 31.
Bãi bỏ các Công ước khác
1. Khi trở thành thành viên của Công
ước này, bất kỳ nước nào là thành viên của “Công ước quốc tế để thống nhất một
số quy tắc về vận đơn” ký tại Brussels ngày 25/8/1924 (Công ước 1924) phải thông
báo cho Chính phủ Bỉ, người lưu giữ Công ước 1924 biết là mình đã bãi bỏ Công
ước đó với lời tuyên bố rằng việc bãi bỏ đó có hiệu lực từ ngày mà Công ước này
có hiệu lực đối với mình.
2. Khi Công ước này có hiệu lực như
nói ở mục 1 Điều 30, người lưu giữ Công ước này phải thông báo cho Chính phủ
Bỉ, người lưu giữ Công ước 1924 về ngày có hiệu lực đó cũng như về tên các nước
ký kết mà đối với họ Công ước này có hiệu lực.
3. Các quy định của các mục 1 và
2 Điều này cũng được áp dụng một cách tương ứng đối với các nước tham gia Nghị định
thư ký ngày 23/2/1968 nhằm sửa đổi Công ước quốc tế để thống nhất một số quy
tắc về vận đơn ký tại Brussels ngày 25/8/1924.
4. Mặc dù có những quy định của Điều
2 Công ước này nhưng nhằm phục vụ mục 1 Điều này, một nước thành viên có thể
khi xét thấy cần thiết hoãn việc bãi bỏ Công ước 1924 và Công ước 1924 được sửa
đổi bằng Nghị định thư 1968 trong một thời hạn tối đa là 5 năm kể từ ngày có
hiệu lực của Công ước này. Trong trường hợp này, nước đó phải thông báo ý định
nói trên cho Chính phủ Bỉ. Trong thời kỳ quá độ này, nước đó phải áp dụng Công
ước này đơn vị các nước ký kết.
Điều 32.
Sửa chữa và sửa đổi
1. Theo yêu cầu của ít nhất là một
phần ba số nước thành viên Công ước này, người lưu giữ phải triệu tập một hội
nghị những nước thành viên để sửa chữa hoặc sửa đổi Công ước này.
2. Mọi văn bản phê chuẩn, chấp nhận,
thông qua hoặc gia nhập gửi lưu giữ sau khi một sửa đổi của Công ước này có
hiệu lực, được coi là áp dụng đối với Công ước đã được sửa đổi như vậy.
Điều 33.
Sửa đổi các số tiền giới hạn và đơn vị tính toán hoặc đơn vị tiền tệ
1. Mặc dù có những quy định của Điều
22, người lưu giữ sẽ triệu tập theo đúng mục 2 Điều này, một hội nghị chỉ nhằm
mục đích sửa đổi các số tiền nói ở Điều 6 và ở mục 2 Điều 26 hoặc để thay một
trong hai hoặc cả hai đơn vị được xác định ở mục 1 và 3 Điều 26 bằng những đơn
vị khác. Chỉ tiến hành sửa đổi các số tiền khi giá trị thực tế của chúng thay
đổi đáng kể.
2. Khi có yêu cầu của ít nhất là
một phần tư số nước tham gia Công ước này, người lưu giữ phải triệu tập một hội
nghị sửa đổi.
3. Mọi quyết định của Hội nghị phải
được thông qua với đa số 2/3 các nước tham gia hội nghị. Điều sửa đổi phải được
lưu giữ thông báo cho tất cả các nước thành viên để chấp nhận và cho tất cả các
nước ký Công ước để biết.
4. Mọi sửa đổi được thông qua sẽ
có hiệu lực vào ngày đầu của tháng tiếp, sau khi hết thời hạn một năm kể từ khi
sửa đổi đó được 2/3 các nước thành viên chấp nhận. Việc chấp nhận phải được thực
hiện bằng cách trao một văn bản chính thức về việc đó cho người lưu giữ.
5. Sau khi sửa đổi có hiệu lực, nước
ký kết đã chấp nhận sửa đổi có quyền áp dụng Công ước đã được sửa đổi như vậy
trong quan hệ của mình với những nước ký kết mà trong vòng 6 tháng sau khi sửa
đổi đó được thông qua, những nước này không thông báo cho người lưu giữ biết
rằng họ không bị ràng buộc bởi sửa đổi đó.
6. Mọi văn bản phê chuẩn, chấp nhận,
thông qua hoặc gia nhập được lưu giữ sau khi một sửa đổi của Công ước này có
hiệu lực được coi là áp dụng đối với Công ước đã được sửa đổi.
Điều 34.
Bãi bỏ Công ước
1. Bất kỳ nước ký kết nào đều có
thể bãi bỏ Công ước này vào bất kỳ lúc nào bằng cách thông báo bằng văn bản cho
người lưu giữ.
2. Việc bãi bỏ có hiệu lực vào ngày
đầu của tháng tiếp theo, sau khi hết thời hạn một năm kể từ ngày người lưu giữ
nhận được thông báo. Nếu một thời hạn dài hơn được ghi trong thông báo, việc
bãi ước sẽ bắt đầu có hiệu lực từ lúc kết thúc thời hạn này kể từ ngày người
lưu giữ nhận được thông báo.
Làm tại Hamburg, ngày 31 tháng
3 năm 1978 thành một bản gốc duy nhất, bằng các tiếng Ả Rập, Trung Quốc, Anh,
Pháp, Nga và Tây Ban Nha và đều có giá trị như nhau.
Để chứng tỏ những điều trên, những
người đại diện toàn quyền ký tên dưới đây, được các Chính phủ nước mình ủy
quyền hợp lệ, đã ký Công ước này.