|
THỦ
TƯỚNG CHÍNH PHỦ
*******
|
CỘNG
HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
*******
|
|
Số:
276-TTg
|
Hà
Nội, ngày 07 tháng 07 năm 1977
|
CHỈ THỊ
VỀ
VIỆC TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ GIÁ CẢ
Trong nhiều năm qua, nhiều ngành,
nhiều địa phương đã tích cực vận động nhân dân ra sức sản xuất, đẩy mạnh thu
mua, chấp hành đúng đắn giá chỉ đạo của Nhà nước. Các tỉnh, thành phố đều đã
vận động nhân dân bán thóc theo kế hoạch và đúng giá chỉ đạo của Nhà nước.
Nhiều tỉnh đã vận động nhân dân bán nông sản, thực phẩm theo giá chỉ đạo đạt
kết quả tốt, như Hà Bắc, Nghệ Tĩnh, Tây Ninh, Đồng Nai trong việc mua lạc (đậu
phọng); Cao Lạng, Đồng Nai trong việc mua đậu nành; Minh Hải trong việc mua cá
đồng cung cấp cho thành phố Hồ Chí Minh; Quảng Ninh, Hải Phòng, Kiên Giang,
Thuận Hải trong việc mua cá biển; nhiều xí nghiệp của ngành công nghiệp (cơ khí
luyện kim, hóa chất, công nghiệp nhẹ, v.v…) đã chấp hành giá chỉ đạo của Nhà
nước… Việc chấp hành đúng đắn giá chỉ đạo thu mua, bán buôn, bán lẻ như trên có
tác dụng tốt về nhiều mặt: giáo dục được công nhân, nông dân và các tầng lớp
nhân dân khác làm nghĩa vụ đối với Nhà nước để xây dựng cuộc sống ấm no và hạnh
phúc, giải quyết được đúng đắn mối quan hệ giữa công nghiệp và nông nghiệp, ổn
định được các ngành sản xuất, góp phần ổn định kinh tế và đời sống, có tác dụng
tích cực đối với việc quản lý thị trường.
Nhưng trong thời gian gần đây, do
ta có thêm những khó khăn về lương thực, thực phẩm và một số hàng tiêu dùng khác,
cung cầu bị mất cân đối lớn, giá thị trường tự do lên quá cao, một số cơ sở,
một số ngành và địa phương thiếu cân nhắc kỹ và xem xét toàn diện, đã tự ý thay
đổi giá chỉ đạo, hoặc nâng thêm và đặt thêm những khoản thuế, khoản thu, nâng
giá mua, nâng giá bán những mặt hàng không thuộc thẩm quyền quyết định của mình
như giá mua nông sản, lâm sản, hải sản, súc sản, giá bán tư liệu sản xuất cung
cấp cho nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, giá cước vận tải, giá bán lẻ hàng
tiêu dùng, giá hàng tư doanh của hợp tác xã mua bán…
Tình hình trên đây cho thấy, những
giá mà một số ngành và một số địa phương tự định thưởng không đúng với chính
sách giá của Đảng và Nhà nước. Về mặt nhận thức, không nắm vững quy luật giá
của nền kinh tế có kế hoạch theo quy luật kinh tế xã hội chủ nghĩa, phục vụ sản
xuất và đời sống, chứ không phải một nền kinh tế chạy theo lợi nhuận, tự do
cạnh tranh, mua cao, bán cao v.v… Về mặt quản lý giá thì không theo nguyên tắc
quản lý giá cả tập trung thống nhất của Đảng và Nhà nước. Tình hình ấy đã gây
nhiều tác động tiêu cực như:
- Tuy chỉ sửa đổi giá một số loại
hàng ở một số địa phương, nhưng vẫn tác động dây chuyền đến các loại hàng khác
ở các địa phương khác, cuối cùng là tác động và gây áp lực đến tính thống nhất
của hệ thống giá chỉ đạo hiện hành, và có trường hợp Nhà nước phải giải quyết
bị động, chắp vá.
- Do không cưỡng chế thị trường tự
do, để thị trường tự do thúc đẩy nên càng chạy theo mua cao càng bán phải bán
cao để khỏi lỗ. Kết quả là cả giá mua và giá bán đều bị đẩy lên cao, làm cho
thị trường và giá cả càng không ổn định, càng tăng cao hơn, ảnh hưởng đến sản
xuất, đời sống, tài chính, tiền tệ, cân đối tiền hàng; bọn đầu cơ được dịp làm
giàu phi pháp, rất có hại cho việc cải tạo xã hội chủ nghĩa đối với công thương
nghiệp tư bản tư nhân ở phía Nam và hoàn thiện quan hệ sản xuất xã hội chủ
nghĩa ở phía Bắc.
Tình hình trên có nhiều nguyên
nhân, có mặt khách quan do tình hình mất cân đối trong nền kinh tế từ sản xuất
nhỏ đi lên sản xuất lớn xã hội chủ nghĩa, lại bị chiến tranh tàn phá nặng nề,
nhưng chủ yếu là nguyên nhân chủ quan trong việc quản lý kinh tế tài chính nói
chung và quản lý giá cả nói riêng.
Chúng ta đều biết tình hình kinh tế
chung có những thuận lợi rất lớn, rất cơ bản, nhưng còn rất nhiều khó khăn, cần
có những chủ trương, chính sách cụ thể, cần có những sửa đổi cho phù hợp với
tình hình và nhiệm vụ mới. Nhưng những vấn đề lớn đã quy định thuộc thẩm quyền
trung ương quản lý, thường là những vấn đề có liên quan đến nhiều ngành, nhiều
địa phương, nhiều mặt của nền kinh tế, cho nên đòi hỏi các ngành và các địa
phương phải phục tùng và chấp hành nghiêm chỉnh, tập trung và thống nhất theo
những quy định của trung ương mới có kết quả tốt. Nếu mỗi ngành, mỗi cấp tự sửa
đổi theo sự tính toán chủ quan của mình, chưa bàn bạc và chưa được trung ương
chấp thuận, thì tất nhiên sẽ gây rối trong việc quản lý kinh tế tài chính và
đời sống của nhân dân, trong đó có vấn đề quản lý giá cả. Đặc biệt trong lĩnh
vực giá cả là nơi diễn ra nhiều mối quan hệ chằng chịt của các vấn đề lớn của
nền kinh tế, lại càng đòi hỏi phải có sự thống nhất giữa trung ương, các ngành
và các địa phương.
Hiện nay, ổn định tình hình thị
trường và giá cả là yêu cầu cấp bách để ổn định sản xuất, tài chính, tiền tệ và
đời sống, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu mua và phân phối theo giá chỉ
đạo (mà Nhà nước phải có sự điều chỉnh kịp thời và hợp lý), cho việc cải tạo xã
hội chủ nghĩa đối với các thành phần kinh tế tư nhân ở phía Nam và hoàn thiện
quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa ở phía Bắc.
Ta hoàn toàn có khả năng ổn định
tình hình. Các ngành, các địa phương cần nhận rõ tác hại của việc quản lý lỏng
lẻo hiện nay, nhận thức vấn đề cho đúng với đường lối chính sách của Đảng, có
sự phối hợp, kết hợp chặt chẽ với nhau để phát huy mạnh mẽ tinh thần cách mạng
và quyền làm chủ tập thể của quần chúng, đẩy mạnh sản xuất, tổ chức phân phối
cho tốt, đi đôi với quản lý chặt chẽ thị trường và giá cả, kiên quyết đấu tranh
và trừng trị thích đáng bọn đầu cơ phá rối thị trường, kiên quyết bài trừ tham
ô, móc ngoặc, ăn cắp của công.
Rõ ràng là tình hình trước mắt đặt
cho các ngành, các cấp từ trung ương đến tận cơ sở hai vấn đề cấp bách:
Một là để cho thị trường tự do phát
triển, giá cả tiếp tục ngày càng vọt lên cao, đời sống thêm khó khăn, quan hệ
sản xuất xã hội chủ nghĩa bị kìm hãm lại, tác động tiêu cực đến các mặt chính
trị, kinh tế và an ninh trật tự xã hội;
Hai là phải chặn đứng ngay sự phát
triển của thị trường tự do, kiên quyết bài trừ và trừng trị thích đáng bọn đầu
cơ buôn lậu, tăng cường quản lý thị trường và giá cả, cải tạo, củng cố và hoàn
thiện quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa, ổn định đời sống và an ninh trật tự xã
hội…
Nhiệm vụ cách mạng xã hội chủ nghĩa
trong cả nước đòi hỏi tất cả các ngành, các cấp và các tầng lớp nhân dân nhất
định phải lựa chọn cách giải quyết thứ hai.
Trước mắt, trong khi chờ có sự điều
chỉnh căn bản về giá cả chung của trung ương, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các
Bộ, Tổng cục, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố làm những việc cấp bách sau
đây:
1. Lãnh đạo các ngành, các cấp, các
đơn vị sản xuất và kinh doanh (quốc doanh và tập thể) nhận rõ tác hại của thị
trường tự do hiện nay, nắm vững sự cần thiết phải chấp hành nghiêm chỉnh giá
của Nhà nước quy định, chấm dứt tình hình các cơ sở quốc doanh và tập thể chạy
theo giá cả thị trường tự do.
Vận động, giáo dục nhân dân thấy rõ
tác hại của thị trường tự do đối với việc xây dựng đất nước và xây dựng cuộc
sống ấm no, hạnh phúc của toàn dân để tích cực bảo vệ giá cả của Nhà nước quy
định, kiên quyết tham gia cuộc đấu tranh bài trừ triệt để và trừng trị thích
đáng bọn đầu cơ, buôn lậu, phá rối thị trường, đưa thành phong trào mạnh mẽ của
nhân dân. Đây cũng là một cuộc phát động xây dựng quyền làm chủ tập thể của các
ngành, các cấp, các đơn vị sản xuất và kinh doanh, quyền làm chủ tập thể của
nhân dân.
2. Phải nắm vững việc đẩy mạnh sản
xuất là căn bản, việc tổ chức phân phối công bằng hợp lý đến tay người tiêu
dùng là vấn đề rất quan trọng, quyết định việc ổn định đời sống, ổn định thị
trường và giá cả; phải bằng vận động chính trị và hợp đồng hai chiều thì việc
thu mua nông sản mới có kết quả tốt.
3. Các ngành và các đơn vị sản xuất
phải chấp hành đúng chế độ và thời gian lao động, các tiêu chuẩn và định mức
kinh tế kỹ thuật đã định, tính toán chính xác giá thành sản phẩm, không ngừng
cải tiến kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất, tăng năng suất, hạ giá thành, nâng cao
chất lượng sản phẩm.
Các ngành và các đơn vị sản xuất
không được tùy tiện định giá thành và giá bán sản phẩm không căn cứ vào các chế
độ và tiêu chuẩn đã quy định, không có sự chấp thuận của Bộ, của Tổng cục chủ
quản trực tiếp và những ngành có liên quan như Bộ Tài chính, Bộ Lao động, Ủy
ban Vật giá Nhà nước và Tổng công đoàn.
4. Các ngành thuộc khu vực lưu
thông phân phối (nội thương, ngoại thương, tài chính, ngân hàng, vật tư, giá
cả, v.v…) phải phối hợp chặt chẽ dưới sự lãnh đạo của cấp ủy và chính quyền để
tổ chức việc ký kết hợp đồng hai chiều với các cơ sở sản xuất, để thống nhất,
cung cấp tư liệu sản xuất, hàng tiêu dùng và thu mua sản phẩm theo giá cả thống
nhất của Nhà nước quy định. Cần chấm dứt tình hình đặt nhiều cấp trung gian
không hợp lý, tăng giá hàng hóa và “phết phẩy” tùy ý, chấm dứt việc sử dụng bọn
tư thương làm trung gian đi thu mua nông sản ở nông thôn.
Mọi việc thu mua của các cơ quan và
đơn vị sản xuất của Nhà nước phải trực tiếp bàn bạc với Ủy ban nhân dân tỉnh,
thành phố và cơ quan chuyên trách của tỉnh, thành phố để tỉnh, thành phố giúp
đỡ và quản lý việc mua và bán nông sản, không để kẽ hở cho bọn tư thương và đầu
cơ lợi dụng nâng giá, phá rối thị trường nông thôn.
5. Phải tổ chức quản lý chặt chẽ
thị trường và giá cả. Phải phát động cho được quần chúng đấu tranh đòi mua theo
giá Nhà nước quy định, không mua giá cao đối với những hàng hóa đã có giá quy
định của Nhà nước thành phong trào của nhân dân để ổn định thị trường, ổn định
giá cả, bài trừ nạn đầu cơ, buôn lậu, phá rối thị trường. Việc này Ban bí thư
và Thường vụ Hội đồng Chính phủ đã nhắc nhở nhiều lần, nhưng các ngành và các
địa phương chưa kiên quyết thi hành.
6. Giá mua các loại nông sản, lâm
sản, thủy sản, súc sản (bao gồm cả những hàng mua để xuất khẩu), giá bán các
loại tư liệu sản xuất, các loại vật liệu xây dựng, cước vận tải, giá bán lẻ các
hàng tiêu dùng thiết yếu cho đời sống nhân dân đều do trung ương thống nhất quy
định.
Nếu thấy có những hàng nào chưa có
giá, hoặc có giá chưa hợp lý thì cơ sở phản ánh lên Bộ, Tổng cục hoặc Ủy ban
nhân dân tỉnh, thành phố xem xét và có ý kiến gửi về Ủy ban Vật giá Nhà nước và
Văn phòng Thủ tướng Chính phủ giải quyết. Thủ tướng Chính phủ sẽ theo dõi, đôn
đốc, cố gắng nhanh chóng trả lời kịp thời.
Đối với các loại mặt hàng đã được
Nhà nước phân công cho các Bộ, Tổng cục và Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố quy
định giá cả thì các Bộ, Tổng cục và Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố cần có sự
tham gia của các ngành có liên quan cung cấp trước khi quyết định và đặt kế
hoạch thi hành, đồng thời gửi một bản về Ủy ban Vật giá Nhà nước biết.
7. Để tránh làm tăng giá thành và
giá thu mua, đồng thời để thực hiện thống nhất quản lý tài chính, nhất thiết
các ngành và các địa phương không được tùy tiện đặt ra những khoản thu hoặc
thuế ngoài các khoản thu và thuế của Nhà nước quy định. Những khoản thu hoặc
thuế tùy tiện đặt ra trước đây phải bãi bỏ.
8. Chỉ thị này được phổ biến đến
cấp huyện. Bộ Quốc phòng đặt kế hoạch phổ biến trong quân đội.
Ủy ban Vật giá Nhà nước có trách
nhiệm giúp Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban Vật giá các tỉnh, thành phố giúp Ủy ban
nhân dân tỉnh, thành phố tổ chức thực hiện, tổng hợp tình hình và thường xuyên
báo cáo cho Thủ tướng Chính phủ kết quả việc thi hành chỉ thị này.
Yêu cầu Ủy ban nhân dân tỉnh, thành
phố trình bày với cấp ủy nội dung chỉ thị này xin ý kiến để lãnh đạo thực hiện
cho tốt.
|
|
KT.
THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ
PHÓ THỦ TƯỚNG
Phạm Hùng
|