|
BỘ
THUỶ SẢN
********
|
CỘNG
HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
********
|
|
Số:
05/2000/TT-BTS
|
Hà
Nội, ngày 03 tháng 11 năm 2000
|
THÔNG TƯ
CỦA BỘ THUỶ SẢN SỐ 05/2000/TT-BTS NGÀY 03 THÁNG 11 NĂM 2000 HƯỚNG
DẪN THỰC HIỆN NGHỊ QUYẾT 09/2000/NQ-CP NGÀY 15/6/2000 CỦA CHÍNH PHỦ VỀ MỘT SỐ
CHỦ TRƯƠNG VÀ CHÍNH SÁCH VỀ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ VÀ TIÊU THỤ SẢN PHẨM
NÔNG NGHIỆP
Ngày 15/6/2000 Chính phủ đã ban
hành Nghị quyết số 09/2000/NQ-CP về một số chủ trương và chính sách về chuyển dịch
cơ cấu kinh tế và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp.
Về lĩnh vực thuỷ sản, Bộ Thuỷ sản
hướng dẫn thực hiện như sau:
I. CHUYỂN DỊCH
CƠ CẤU KINH TẾ THUỶ SẢN THEO NGÀNH HÀNG VÀ THEO VÙNG SINH THÁI:
1. Trong 10 năm
tới kinh tế thuỷ sản cần phát triển theo định hướng sau:
Đầu tư phát triển mạnh mẽ Ngành
Thuỷ sản trong các lĩnh vực: khai thác, nuôi trồng, chế biến, dịch vụ đặc biệt
là nuôi trồng thuỷ sản theo hướng phát triển bền vững, chú trọng tăng nhanh kim
ngạch xuất khẩu để tiến đến một nghề cá hiện đại có sức cạnh tranh và hiệu quả
cao trong kinh tế thị trường, kết hợp giữa sự phát triển phù hợp với đặc thù
sinh thái và kinh tế xã hội của các vùng, các địa phương trên cơ sở lợi ích
toàn cục trong các chương trình thống nhất nhằm đạt mục tiêu tổng quát kinh tế
- xã hội ngành như sau:
- Tổng sản lượng thuỷ sản năm
2005 đạt 2.450.000 tấn, năm 2010 đạt 3.400.000 tấn.
Trong đó:
+ Khai thác hải sản năm 2005 đạt
1.300.000 tấn, năm 2010 đạt 1.400.000 tấn.
+ Nuôi trồng thuỷ sản năm 2005 đạt
1.150.000 tấn, năm 2010 đạt 2.000.000 tấn.
- Giá trị kim ngạch xuất khẩu
năm 2005 đạt 2,5 tỷ USD, năm 2010 đạt 3,5 tỷ USD.
- Thu hút lao động năm 2005 là 4
triệu người, năm 2010 là 4,4 triệu người.
a) Để phát triển mạnh mẽ nuôi trồng
thuỷ sản trước hết phải qui hoạch lại cơ cấu sử dụng đất đai. Những vùng đất có
điều kiện đưa nước mặn vào và đủ điều kiện nuôi thuỷ sản thì khuyến khích nhân
dân chuyển đổi sang nuôi tôm và các loại hải sản. Tuy nhiên tuỳ theo điều kiện
sinh thái, môi trường, thổ nhưỡng và khả năng thuỷ lợi của từng vùng và địa
phương mà có phương thức tổ chức nuôi trồng cho phù hợp như: nuôi thâm canh,
nuôi bán thâm canh, nuôi luân canh một vụ lúa một vụ tôm hoặc cá, nuôi thuỷ sản
kết hợp với trồng rừng, nuôi sinh thái hoặc làm vườn.
- Vùng nuôi tôm phải được qui hoạch
sao cho:
+ Có thể hình thành các cụm dân
cư để dễ dàng cho việc xây dựng các công trình giao thông, cung cấp nước sinh
hoạt, cung cấp điện và các cơ sở hạ tầng văn hoá, giáo dục, y tế khác. Những
vùng này nên được khoanh bao chống lũ lụt và xây dựng cơ sở hạ tầng hoàn chỉnh
bảo đảm ổn định đời sống nhân dân, yên tâm sản xuất.
+ Các vùng nuôi luân canh và
nuôi ghép phải được xác định hệ thống tưới tiêu hợp lý sao cho sản xuất bền vững
trên cơ sở ngư - nông - lâm kết hợp.
+ Những vùng chuyên canh tôm phải
được qui hoạch bố trí theo hướng thâm canh và phải có hệ thống thuỷ lợi, cống,
kênh, mương hợp lý đảm bảo cung cấp nguồn nước tốt, được xử lý trước khi đưa
vào ao nuôi và xử lý nước thải, chất thải sau khi nuôi.
+ Các vùng đất ướt, đất hay bị
úng lụt trong mùa mưa không cấy trồng được nên tổ chức nuôi thuỷ sản. Cũng giống
như nuôi tôm tuỳ theo những địa thế và khả năng cung cấp nước có thể nuôi thâm
canh, bán thâm canh hoặc nuôi kết hợp với trồng lúa, trồng cây ăn quả và rau
màu. Việc quy hoạch các trang trại nuôi lớn trên 100 ha sẽ được Nhà nước hỗ trợ
từ vốn ngân sách để xây dựng cơ sở hạ tầng, hệ thống đê bao, đường giao thông
và đường điện.
- Nhà nước TW và địa phương hỗ
trợ xây dựng qui hoạch tổng thể, qui hoạch chi tiết các khu vực nuôi trồng thuỷ
sản lớn trên 100 ha.
b) Phát triển vững chắc và nâng
cao hiệu quả đánh bắt hải sản xa bờ, chuyển đổi cơ cấu nghề nghiệp và bảo vệ
nguồn lợi hải sản vùng gần bờ. Trên cơ sở xác định lại nghề nghiệp và lực lượng
đánh bắt gần bờ các địa phương lập dự án chuyển đổi lực lượng lao động đánh cá
dư thừa sang nuôi trồng thuỷ sản. Nhà nước hỗ trợ bằng tín dụng ưu đãi cho việc
phát triển nuôi biển, nuôi trên các vùng cồn cát cho những ngư dân chuyển nghề
khai thác gần bờ sang nuôi thuỷ sản.
c) Tập trung hoàn thiện hệ thống
cơ sở hậu cần và dịch vụ cho nghề khơi tập trung ở các trung tâm nghề cá như:
Cát Bà (Hải Phòng), Thuận Phước (Đà Nẵng), Phước Tỉnh (Bà Rịa - Vũng Tàu), Sông
Đốc (Cà Mau), Tắc Cậu (Kiên Giang), Phan Thiết (Bình Thuận).
2. Định hướng
phát triển theo các vùng sinh thái:
a) Vùng đồng bằng sông Hồng và
Quảng Ninh:
- Phát triển nhanh nuôi trồng
thuỷ sản ở nước ngọt, nước lợ và nuôi biển.
+ Vùng nước ngọt: phát triển
nuôi cá ao hồ nhỏ theo hệ VAC. Phát triển nuôi cá ruộng trũng theo 2 cách: luân
canh 1 vụ lúa, 1 vụ cá. Chuyển ruộng úng trũng thành ao, vườn để nuôi cá trồng
cây và chăn nuôi gia súc gia cầm. Trọng tâm là các tỉnh Bắc Ninh, Hải Dương,
Hưng Yên, Nam Định, Hà Nam, Ninh Bình, thành phố Hà Nội... đối tượng nuôi là cá
quả, cá chép, cá trôi, cá chim trắng, cá trắm, cá rô phi đơn tính, tôm càng
xanh...
+ Nuôi nước lợ: nuôi bán thâm
canh tôm he, tôm rảo, nuôi quảng canh cải tiến cua bể và một số loài cá, rong
câu, nhuyễn thể ở Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình. Triển
khai các dự án nuôi tôm công nghiệp ở các địa phương như Yên Hưng (Quảng Ninh),
Đồ Sơn (Hải Phòng), Giao Thuỷ, Nghĩa Hưng (Nam Định), Thái Thuỵ (Thái Bình),
Kim Sơn (Ninh Bình).
+ Nuôi biển: nuôi kết hợp với bảo
vệ nguồn lợi và nuôi sinh thái biển. Đối tượng nuôi là cá song, cá giò, trai ngọc,
bào ngư, nuôi nhuyễn thể 2 mảnh vỏ ở các cửa sông, hình thức nuôi lồng bè trọng
tâm là ở Bái Tử Long và vùng đệm của Hạ Long (Quảng Ninh), Cát Bà (Hải Phòng).
- Tiếp tục đầu tư đồng bộ cho khai
thác hải sản xa bờ. Hạn chế việc đóng mới tàu lưới kéo xa bờ. Giảm khai thác hải
sản gần bờ, phát triển khai thác xa bờ tại các ngư trường ở Vịnh Bắc Bộ. Chuyển
đổi cơ cấu nghề lưới kéo ở số tàu có công suất dưới 200 cv sang nghề vây có
kiêm nghề như câu, chụp mực cho phù hợp để khai thác tại ngư trường này. Cải tiến
các mẫu lưới kéo cho phù hợp để tăng tốc độ kéo lưới.
- Giảm dần và tiến tới cấm hẳn
các tàu lưới kéo có công suất nhỏ khai thác vùng ven bờ. Tăng kích thước mắt lưới
kéo tôm, lưới vây để bảo vệ các loài thuỷ sản chưa trưởng thành.
- Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng
cho nghề cá ở vùng này theo định hướng: Đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng ở các địa
phương ven biển, nhất là trung tâm nghề cá Cát Bà (Hải Phòng). Sử dụng có hiệu
quả các cảng cá, cảng đảo tiền tiêu đã xây dựng tại Bạch Long Vĩ, Cát Bà để có
khả năng đáp ứng cho những nhu cầu khai thác khơi, củng cố các cảng cá của Tổng
công ty thuỷ sản Hạ Long, Hòn Gai, Cẩm Phả, Ninh Cơ, để tăng khả năng dịch vụ
khai thác hải sản vịnh Bắc Bộ. Đầu tư khu neo đậu phòng tránh trú bão ở Đồ Sơn
(Hải Phòng).
+ Đẩy nhanh tiến độ chuyển giao
công nghệ sản xuất giống tôm sú, tôm rảo cho các thành phần kinh tế.
+ Quy hoạch nâng cấp 9 xí nghiệp
đông lạnh hiện có, để tăng nhanh giá trị kim ngạch xuất khẩu vào năm 2005.
+ Nâng cấp các trung tâm giống
nước ngọt, lợ, mặn của Viện Nghiên cứu nuôi trồng Thuỷ sản I; Trung tâm giống
Phú Tảo (Hải Dương); Quí Kim, Cát Bà (Hải Phòng) thành những trung tâm giống quốc
gia. Xây dựng hệ thống trại giống cấp I trong hệ thống trại giống quốc gia của
các tỉnh, thành phố để chủ động cung cấp đủ giống có chất lượng phục vụ cho
nuôi nước ngọt, lợ, biển.
+ Xây dựng trạm quan trắc và cảnh
báo môi trường tại Hải Phòng.
+ Tăng cường năng lực nghiên cứu
khoa học cho Viện Nghiên cứu Hải sản, xây dựng Trạm nghiên cứu sinh vật biển ở
vịnh Bắc Bộ tại Quảng Ninh.
- Trung tâm dịch vụ hậu cần chế
biến và thương mại thuỷ sản vùng này là Hải Phòng, Quảng Ninh, Hà Nội.
+ Xây dựng chợ cá ở Hà Nội, chợ
cá sống ở Bắc Giang, Phủ Lý để cung cấp cá sống cho Hà Nội.
+ Xây dựng chợ cá trên biển ở
Thanh Lân (Quảng Ninh).
b. Vùng Bắc Trung Bộ:
- Phát triển mạnh nuôi trồng thuỷ
sản mặn, lợ theo mô hình bán thâm canh đạt năng suất 1 - 1,5 tấn/ha, và nuôi tôm
công nghiệp ở Hoàng Hoá (Thanh Hoá), Quỳnh Lưu (Nghệ An), Kỳ Anh (Hà Tĩnh), Quảng
Trạch (Quảng Bình), Vĩnh Linh (Quảng Trị). Cải tạo, nâng cấp và xây dựng các trại
giống hải sản cấp I trong hệ thống trại giống quốc gia của các tỉnh để đảm bảo
đủ giống có chất lượng cho nuôi. Qui hoạch chuyển đổi đất ven biển sang phát
triển nuôi trồng thuỷ sản. Đầu tư hệ thống thuỷ lợi đặc biệt cho vùng nuôi phù
hợp với vùng đất cát của các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị.
Phát triển nuôi thuỷ sản ở các
huyện miền núi. Chú ý cung cấp đủ giống cho các huyện miền núi.
- Tiếp tục đầu tư đồng bộ cho
chương trình khai thác hải sản xa bờ. Hạn chế việc đóng mới tàu khai thác hải sản
xa bờ. Chuyển đổi một số tàu dưới 200 cv đang làm nghề lưới kéo hoạt động kém
hiệu quả sang các nghề vây, câu. Chú ý đầu tư cho dịch vụ hậu cần nghề cá. Đưa
vào sử dụng các cảng đã xây dựng như Cửa Hội (Nghệ An) Xuân Phổ (Hà Tĩnh), sông
Gianh (Quảng Bình). Khẩn trương xây dựng để đưa vào sử dụng các cảng cá, bến cá
Lạch Hới, Lạch Bạng (Thanh Hóa), Nhật Lệ (Quảng Bình), Cồn Cỏ (Quảng Trị). Đầu
tư khu vực phòng tránh trú bão Lạch Trường (Thanh Hoá), Cửa Tùng (Quảng Trị), Cửa
Sót (Hà Tĩnh). Nâng cấp các cảng và các bến cá hiện có. Củng cố, nâng cấp các
xí nghiệp chế biến hải sản hiện có theo hệ thống quản lý chất lượng ngành, đổi
mới công nghệ chế biến để có sản phẩm chất lượng cao phục vụ cho yêu cầu xuất
khẩu và tiêu dùng nội địa.
c. Vùng duyên hải Nam Trung Bộ:
- Về nuôi trồng thuỷ sản.
Với ưu thế của điều kiện tự
nhiên, và số lượng các trại tôm giống chiếm khoảng 70% số trại giống tôm toàn
quốc và có ưu thế nuôi tôm sú, nuôi thuỷ sản lồng bè trên biển, phát triển mạnh
nghề nuôi nước lợ, nuôi biển theo hướng:
+ Quy hoạch nuôi trồng thuỷ sản
vùng Phá Tam Giang, Cầu Hai và hình thành các dự án nuôi trồng thuỷ sản ở Phú
Duyên, Quảng Công, Vinh Hưng, Phú Xuân, Lộc Vinh, Phú Vang (Thừa Thiên Huế);
Hoà Vang (Đà Nẵng); Núi Thành, Tam Kỳ, Duy Vinh, Duy Xuyên thị xã Hội An (Quảng
Nam).
+ Xây dựng khu nuôi tôm công
nghiệp Liên Chiểu, Ngũ Hành Sơn, Hoà Vang (Đà Nẵng); Núi Thành, Duy Xuyên, thị
xã Hội An, Tam Kỳ (Quảng Nam); Tư Nghĩa (Quảng Ngãi); Châu Me, Tịnh Hoà, Cà
Ninh, Bình Sơn, Phù Cát, Phù Mỹ, Qui Nhơn (Bình Định); Tuy Hoà, Sông Cầu (Phú
Yên); Nha Trang, Ninh Thuận, Cam Ranh (Khánh Hoà); Ninh Hải, Ninh Phước, Phan
Rang (Ninh Thuận); Hàm Tân, Tuy Phong, Phan Thiết (Bình Thuận).
+ Đầu tư xây dựng Trung tâm giống
hải sản Quốc gia ở Khánh Hoà. Xây dựng Trung tâm kiểm dịch thuỷ sản miền Trung
(Nha Trang). Cải tạo, nâng cấp các trại giống hải sản cấp I trong hệ thống trại
giống Quốc gia của các tỉnh.
+ Phát triển nuôi thuỷ sản lồng
bè trên biển ở Huế, Đà Nẵng, Phú Yên, Khánh Hoà, Bình Thuận. Phát triển hệ thống
nuôi tôm trên các cồn cát.
+ Xây dựng Nhà máy sản xuất thức
ăn nuôi tôm ở Huế và một số cơ sở khác ở Khánh Hoà, Bình Thuận.
- Về khai thác:
+ Tiếp tục đầu tư đồng bộ cho
Chương trình khai thác hải sản xa bờ, lựa chọn chủ đầu tư có kinh nghiệm, có kỹ
thuật và có vốn để phát triển đội tàu câu để khai thác ở khu vực Trường Sa và
DK1. Đầu tư các công trình cảng và bến cá, dịch vụ hậu cần, đào tạo lao động,
khu neo đậu tránh trú bão cho tàu thuyền.
+ Nâng cấp các cảng và bến cá hiện
có: Cảng cá Thuận An, cảng cá Quận 3 - Đà Nẵng, cảng cá Qui Nhơn. Đưa vào sử dụng
cảng cá Thuận Phước. Tiếp tục khởi công xây dựng cảng cá và bến cá Kỳ Hà, Cửa Đại,
Tam Kỳ (Quảng Nam); bến cá Sa Kỳ (Quảng Ngãi), Cù Lao Xanh (Bình Định), Hòn Rớ
(Khánh Hoà), Vũng Rô (Phú Yên), Ninh Chữ (Ninh Thuận); Phan Rí, Cửa Hàm Tân
(Bình Thuận), Cù Lao Chàm (Quảng Nam). Xây dựng khu neo đậu trú bão cho tàu
thuyền hoạt động nghề cá: Hoà Duân (Thừa Thiên Huế), Thọ Quang (Đà Nẵng); Lý
Sơn, Sa Huỳnh (Quảng Ngãi).
- Về chế biến.
Đầu tư nâng cấp Nhà máy chế biến
thuỷ sản Quảng Ngãi. Xây mới Nhà máy đông lạnh Phú Lộc. Nâng cấp cơ sở chế biến
Thủy sản Thuận An, Sông Hương (Huế), Khánh Hoà, Bình Thuận để tăng lượng sản phẩm
chế biến xuất khẩu. Đầu tư mở rộng Nhà máy đông lạnh 32 của công ty Thuận Phước
và Nhà máy đông lạnh 131 của công ty liên doanh chế biến hàng xuất khẩu Đà Nẵng,
Nhà máy chế biến thuỷ sản Minh Quang, Xí nghiệp chế biến Thọ Quang thuộc công
ty Phước Tiến (Đà Nẵng), Công ty Thuỷ sản Quảng Ngãi, Công ty TNHH Quảng Nam,
Công ty XNK Bình Thuận.
Trung tâm nghề cá ở khu vực này
là Đà Nẵng và Bình Thuận.
d. Vùng Đông Nam Bộ:
Đây là vùng kinh tế có khả năng
tăng trưởng nhanh, là trung tâm lớn về chế biến xuất khẩu, dịch vụ thương mại
thuỷ sản, trọng điểm là thành phố Hồ Chí Minh và Bà Rịa - Vũng Tàu. Vì vậy hướng
phát triển của vùng này cần tập trung vào dịch vụ hậu cần như xây dựng cảng cá,
chợ cá, trong đó, xây dựng chợ cá quốc tế ở thành phố Hồ Chí Minh thành trung
tâm dịch vụ thương mại lớn nhất khu vực phía Nam.
- Về nuôi trồng thuỷ sản: chủ yếu
là phát triển nuôi cá trên biển bằng lồng bè, nuôi nhuyễn thể, nuôi tôm sú ở Bà
Rịa - Vũng Tàu, nuôi cá nước ngọt trong lồng trên các hồ chứa và nuôi tôm càng
xanh ở thành phố Hồ Chí Minh, Bình Phước, Đồng Nai. Sắp xếp, lựa chọn các trại
giống thuỷ sản hiện có để nâng cấp cải tạo thành trại giống thuỷ sản nước ngọt,
giống hải sản cấp I trong hệ thống trại giống Quốc gia của các tỉnh để có đủ giống
cung cấp cho phong trào nuôi. Tiếp tục đầu tư nâng cấp Viện nghiên cứu nuôi trồng
thuỷ sản II, đầu tư xây dựng Trung tâm giống hải sản Quốc gia, Trạm quan trắc
và cảnh báo môi trường ở Vũng Tàu.
- Về khai thác hải sản: phát huy
thế mạnh của đội tàu khai thác hải sản xa bờ hiện có để khai thác ở vùng biển
Trường Sa và DK1. Phát triển công nghiệp đóng tàu tại Bà Rịa - Vũng Tàu, quản
lý sử dụng có hiệu quả cảng cá Cát Lở, Bến Đầm Côn Đảo và các cảng cá khác làm
dịch vụ hậu cần cho khai thác hải sản xa bờ. Đầu tư cho khu phòng tránh trú bão
Côn Đảo.
Xây dựng các đội tầu công ích của
Tổng công ty Hải sản Biển Đông, của quân chủng hải quân để phục vụ hậu cần cho
khu vực Trường Sa và DK1.
- Về chế biến: Đây là trung tâm
chế biến lớn trong thời gian tới cần nâng cấp một số xí nghiệp chế biến, chú trọng
tập trung sản xuất loại sản phẩm có chất lượng cao cung ứng cho siêu thị và xuất
khẩu, gia tăng sản lượng xuất khẩu tươi sống ra tất cả các thị trường ở Bà Rịa
- Vũng Tàu và Thành phố Hồ Chí Minh.
Xây dựng chợ cá, siêu thị hải sản
và cơ sở kiểm nghiệm vệ sinh thuỷ sản ở thành phố Hồ Chí Minh.
e. Vùng đồng bằng sông Cửu Long:
Đây là vùng quan trọng nhất đối
với sự phát triển của ngành thuỷ sản, có sản lượng và kim ngạch xuất khẩu thuỷ
sản lớn nhất cả nước, có khả năng phát triển thuỷ sản toàn diện về khai thác,
nuôi trồng, chế biến, thương mại và dịch vụ.
Qui hoạch chuyển đổi khoảng
500.000 ha diện tích đất trũng, đất nhiễm mặn của các tỉnh ở khu vực này sang
nuôi tôm sú, song ở đây cần nhanh chóng đầu tư đồng bộ phù hợp với bước chuyển
đổi nhất là xây dựng các cơ sở sản xuất giống phòng trừ dịch bệnh về sản xuất
thức ăn...
- Về nuôi trồng thuỷ sản: xây dựng
hệ thống thuỷ lợi kênh máng để phát triển nuôi tôm công nghiệp, nuôi tôm với
các hình thức phù hợp với điều kiện sinh thái ở các tỉnh Long An, Bến Tre, Trà
Vinh, Tiền Giang, Bạc Liêu, Cà Mau, Sóc Trăng, Kiên Giang. Phát triển nuôi nhuyễn
thể ở Tiền Giang, Kiên Giang, Bến Tre, phát triển nuôi thuỷ sản ruộng trũng ở
Cà Mau, Bạc Liêu, Long An. Phát triển nuôi tôm càng xanh ở Vĩnh Long, Mỹ Tho, Bến
Tre, Tiền Giang; nuôi cá bè ở An Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ.
Cải tạo, nâng cấp hoặc xây dựng
các trại giống cấp I về hải sản và giống thuỷ sản nước ngọt (trong hệ thống trại
giống Quốc gia), khuyến khích các thành phần kinh tế phát triển giống theo qui
hoạch để đảm bảo đủ giống nuôi trồng thuỷ sản.
- Về khai thác: Hạn chế việc gia
tăng các tàu khai thác hải sản xa bờ, chỉ đóng mới để thay thế tàu hỏng, cũ; đầu
tư tiếp và có các giải pháp hữu hiệu để các tàu đóng bằng nguồn vốn khắc phục hậu
quả cơn bão số 5 (1997) hoạt động có hiệu quả.
Củng cố các cơ sở đóng sửa tàu
thuyền, xây mới và nâng cấp các bến cá, cảng cá: Trong đó có cảng cá Hòn Khoai,
Sông Đốc (Cà Mau), Trần Đề, Gành Hào (Bạc Liêu), Ba Tri (Bến Tre), Láng Chim, Định
An (Trà Vinh); Vàm Láng, Mỹ Tho (Tiền Giang), Nhà Mát (Bạc Liêu); Dương Đông, Xẻo
Nhào, Ba Ròn, An Thới, Phú Quốc, Thổ Chu, Tắc Cậu (Kiên Giang) để phục vụ cho
khai thác xa bờ. Đầu tư khu vực phòng tránh trú bão: Hòn Chuối (Cà Mau), Hòn
Ngang (Kiên Giang).
- Tổ chức để hình thành chợ cá
trên biển Kiên Hải - Kiên Giang.
- Về chế biến: Đổi mới thiết bị,
mở rộng, nâng cấp các Nhà máy chế biến trong vùng đảm bảo cho chế biến nhiều loại
sản phẩm phục vụ cho xuất khẩu và nội địa.
g) Vùng Tây Nguyên:
Phát triển nuôi cá ao theo mô
hình VACR, nuôi cá nước chảy, nuôi cá lồng trên các hồ chứa, sông và nuôi cá
xen canh trên ruộng cấy lúa nước nhằm đáp ứng tiêu dùng tại chỗ đảm bảo nhu cầu
thực phẩm. Đối tượng nuôi chủ yếu là cá truyền thống và cá có giá trị kinh tế
cao như: cá chép lai, cá rô phi,... Chú trọng qui hoạch nuôi hồ chứa, chuyển dần
sang nuôi công nghiệp các đối tượng xuất khẩu.
Cải tạo, nâng cấp các trại cá giống
của các tỉnh trong vùng, hình thành trại giống cấp I trong hệ thống trại giống
quốc gia nhằm cung cấp đủ giống có chất lượng cho dân nuôi, nhất là dân ở vùng
sâu, vùng xa. Chú ý đầu tư dịch vụ hậu cần cho nuôi trồng thuỷ sản và công nghệ
bảo quản và vận chuyển phân phối sản phẩm cho toàn khu vực.
h) Vùng trung du và vùng miền
núi phía Bắc:
Phát triển nuôi cá theo mô hình
VAC, nuôi cá nước chảy, nuôi cá lồng trên các hồ chứa trên sông với các đối tượng
cá nuôi truyền thống: mè, trôi, trắm, chép, rô phi. Từng bước bổ sung các đối
tượng có giá trị kinh tế cao để nuôi trong ao, hồ tạo ra sản phẩm hàng hoá xuất
khẩu.
Cải tạo nâng cấp các trại cá giống
ở các tỉnh có nghề cá phát triển thành các trại giống thuỷ sản cấp I trong hệ
thống trại giống quốc gia, hình thành các trại sản xuất, trại ương nuôi cá giống
nhằm cung cấp đủ giống tại chỗ cho vùng nuôi. Chú ý đầu tư cho dịch vụ hậu cần,
cho nuôi trồng và công nghệ bảo quản vận chuyển phục vụ cho phân phối sản phẩm.
II. MỘT SỐ CHỦ
TRƯƠNG, CHÍNH SÁCH ĐỂ TĂNG KHẢ NĂNG TIÊU THỤ SẢN PHẨM THUỶ SẢN, THÚC ĐẨY SẢN XUẤT
PHÁT TRIỂN:
1. Ứng dụng rộng
rãi thành tựu khoa học - công nghệ mới vào sản xuất thuỷ sản:
a. Về nuôi trồng thuỷ sản:
- Giao cho Viện Kinh tế và Quy
hoạch Thuỷ sản kết hợp với các Sở Thuỷ sản, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông
thôn (có quản lý thuỷ sản) điều tra nghiên cứu, lập quy hoạch phát triển nuôi
trồng thuỷ sản trên các loại hình mặt nước thuộc các vùng nước mặn, lợ và nước
ngọt. Các Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thuỷ sản I, II, Trung tâm Nghiên cứu thuỷ
sản III, Trung tâm Khuyến ngư Trung ương, và Trung tâm Khuyến ngư, Khuyến nông
các tỉnh phối hợp với các cơ quan nghiên cứu và đào tạo ngoài ngành liên quan tổ
chức để chuyển giao các công nghệ sinh học cho các tổ chức, hộ gia đình, cá
nhân sản xuất thuỷ sản nhằm khai thác sử dụng có hiệu quả các loại đất mặt nước
(đặc biệt là các eo vịnh, đầm phá ven biển, ruộng trũng và hồ chứa), thông qua
các mô hình nuôi (nuôi ghép, nuôi đơn, nuôi xen canh) với các hình thức nuôi
thích hợp (nuôi cá ao hồ nhỏ, nuôi cá nước chảy, nuôi cá ruộng, nuôi cá ở lồng
bè đăng chắn và nuôi công nghiệp).
- Các Viện Nghiên cứu Nuôi trồng
thuỷ sản I, II, Trung tâm Nghiên cứu thuỷ sản III, Trung tâm Khuyến ngư Trung
ương và các tỉnh phối hợp với các cơ quan nghiên cứu và đào tạo ngoài ngành
liên quan sử dụng kinh phí nghiên cứu khoa học và kinh phí khuyến ngư hàng năm
để đầu tư nghiên cứu hoàn thiện công nghệ nuôi thuỷ sản thương phẩm (nước lợ,
nuôi biển, nuôi nước ngọt) với các mô hình năng suất khác nhau, đối tượng là
các loài có giá trị kinh tế như (tôm sú, tôm rảo, cá bớp, cua biển, cá ba sa,
cá tra, rô phi đơn tính, tôm càng xanh, lươn, ba ba, tôm hùm, trai ngọc, bào
ngư, cá song, cá vược, cá hồng...). Ứng dụng công nghệ của nước ngoài vào nuôi
bán thâm canh, thâm canh, nuôi công nghiệp các đối tượng có giá trị cao và xuất
khẩu, tiến tới trang bị tự động hoá trong công nghệ nuôi để nâng cao năng suất,
hạ giá thành, đảm bảo vệ sinh an toàn môi trường nuôi và vệ sinh an toàn thực
phẩm.
- Nghiên cứu, quy hoạch xây dựng
hoàn chỉnh hệ thống trại giống quốc gia, hệ thống các trại giống quốc gia cấp
I, tạo ra mạng lưới trại giống rộng khắp trong toàn quốc. Áp dụng công nghệ
sinh học (di truyền, lai tạo, chọn giống) để tạo ra giống mới năng suất cao,
kháng bệnh, chất lượng sản phẩm tốt. Khuyến khích tạo điều kiện để mọi thành phần
kinh tế tham gia sản xuất giống thuỷ sản nhân tạo chất lượng cao, sạch bệnh, phục
vụ thoả mãn cho nuôi trồng thuỷ sản trong nước, tái tạo nguồn lợi và xuất khẩu.
Đối với một số loài có giá trị kinh tế cao chưa sản xuất được giống thì nhập khẩu
công nghệ hoặc thuê chuyên gia nước ngoài sản xuất giống để đáp ứng yêu cầu sản
xuất.
- Các Viện Nghiên cứu Nuôi trồng
thuỷ sản I, II, Trung tâm Nghiên cứu thuỷ sản III phối hợp với các trường đại học
trong và ngoài ngành, Viện Vệ sinh dịch tễ, Viện Thú y Trung ương nghiên cứu và
sản xuất các loại thuốc, vacxin và phương pháp phòng trị bệnh tôm, cá và các
loài thuỷ đặc sản để đảm bảo an toàn dịch bệnh cho nuôi trồng thuỷ sản.
- Viện nghiên cứu nuôi trồng thuỷ
sản I, II, Trung tâm nghiên cứu thuỷ sản III kết hợp với các cơ sở sản xuất thức
ăn thuỷ sản, cơ sở sản xuất thức ăn chăn nuôi phối hợp với các cơ quan nghiên cứu
và đào tạo ngoài ngành liên quan để nghiên cứu hoàn thiện công nghệ sản xuất thức
ăn cho các loài nuôi ngọt, lợ, biển, nhất là thức ăn phù hợp với giai đoạn phát
triển của ấu trùng nhuyễn thể, giáp xác và giai đoạn phát triển của cá bột thuộc
các loài cá biển có giá trị kinh tế cao, để nâng cao tỷ lệ sống của giống sinh
sản nhân tạo.
b. Về khai thác thuỷ sản:
- Nghiên cứu điều tra xác định
nguồn lợi hải sản vùng xa bờ, các vùng hải sản trọng điểm, phân bố tập trung; tập
tính sinh học, quy luật di cư và biến động của các đối tượng khai thác; xây dựng
một số khu vực bảo tồn sinh vật biển; các vùng cấm và hạn chế khai thác hải sản
(nhất là các loài quý hiếm, đối tượng hải sản quan trọng phục vụ phát triển nghề
nuôi biển); thực nghiệm các công nghệ khai thác phù hợp để có cơ sở khoa học
cho việc phát triển đội tàu khai thác hải sản xa bờ.
- Nghiên cứu, cải tiến một số
nghề khai thác hải sản ven bờ quan trọng hiện có (như: lưới kéo tôm, cá, lưới
đáy, lưới vây, lưới vó, lưới mành) để giảm khai thác tôm, cá chưa trưởng thành
và một số đối tượng cấm khai thác để bảo vệ nguồn lợi. Tiến hành trang bị máy định
vị, máy dò cá, máy thông tin liên lạc cho tàu thuyền một số nghề cá. Trang bị tời
thuỷ lực thu dây, kéo lưới cho một số nghề (lưới kéo cá, tôm, lưới vây rút chì,
lưới rê) để giảm cường độ lao động và tăng thời gian sản xuất.
- Đối với công nghệ khai thác hải
sản xa bờ: Tăng cường nghiên cứu cải tiến kết cấu ngư cụ, phương pháp đánh bắt,
trang bị máy tời truyền động thuỷ lực, sử dụng máy điện tử hàng hải, dò cá,
thông tin liên lạc hiện đại, nghiên cứu công nghệ bảo quản sản phẩm thuỷ sản
dài ngày trên biển. Kiêm nghề để mở rộng phạm vi đánh bắt, nâng cao năng suất
đánh bắt, tăng thời gian sản xuất trên biển, tập trung vào một số nghề (lưới
kéo cá đáy, lưới vây rút chì, lưới rê, câu ngừ, lưới chụp mực).
- Nhập một số công nghệ của nước
ngoài để khai thác cá ngừ, cá nổi khác, sử dụng chà rạo di động dụ cá tập trung,
phát triển lưới kéo cá hoạt động ở độ sâu trên 100 m để nâng cao năng suất khai
thác, chất lượng và đa dạng hoá sản phẩm.
Các nội dung khoa học về khai
thác hải sản nêu trên giao cho Viện nghiên cứu hải sản Hải Phòng và phối hợp với
trường Đại học Thuỷ sản Nha Trang thực hiện bằng nguồn kinh phí sự nghiệp khoa
học hàng năm và nguồn kinh phí Nhà nước cấp để phục vụ cho chương trình khai
thác hải sản xa bờ.
c. Về chế biến thuỷ sản:
- Giao cho Viện nghiên cứu hải sản
Hải Phòng kết hợp với cơ quan khác và các cơ sở chế biến thuỷ sản bằng vốn sự
nghiệp nghiên cứu áp dụng công nghệ bảo quản sau thu hoạch như: các công ten nơ
lạnh trong các quá trình thu gom, bảo quản vận chuyển nguyên liệu đến khi chế
biến; trang bị hầm tàu cách nhiệt và hầm tàu lạnh trên các tàu đánh cá xa bờ, sản
xuất đá vẩy bằng nước biển trên tàu. Tổ chức hệ thống chợ cá công nghiệp có nhà
che và hệ thống bảo quản nguyên liệu, xây dựng các cảng cá, phát triển loại tàu
dịch vụ thu gom, sơ chế sản phẩm trên tàu để hạn chế hao hụt và tăng giá trị sản
phẩm sau thu hoạch.
- Các doanh nghiệp chế biến xuất
khẩu thuỷ sản bằng kinh phí của mình đổi mới công nghệ, thiết bị. Nâng cấp 80
cơ sở chế biến thuỷ hải sản xuất khẩu hiện có và xây mới 20 nhà máy chế biến
thuỷ hải sản, áp dụng những tiêu chuẩn quốc tế. Đào tạo và nâng cao tay nghề
cho công nhân, nhập khẩu công nghệ đông rời (IQF) có công suất thích hợp với từng
vùng nguyên liệu, áp dụng công nghệ chế biến Surimi từ các loài cá tạp có giá
trị kinh tế thấp sản xuất ra các mặt hàng thuỷ sản đạt chất lượng cao. Đưa hệ
thống quản lý chất lượng theo GMP, SSOP và HACCP áp dụng đối với các cơ sở chế
biến hải sản, áp dụng công nghệ lưu giữ và vận chuyển thuỷ sản sống (như ngủ
đông).
- Nhập khẩu công nghệ chế biến,
đa dạng hoá mặt hàng để nâng cao giá trị của sản phẩm đông lạnh, sản xuất mặt
hàng giá trị gia tăng (thiết bị cấp đông IQF, thiết bị sản xuất đá vảy) có hệ
thống vi tính xử lý để nâng cao mức độ tự động hoá tăng năng suất, hạ giá thành
sản phẩm.
d. Cơ khí và dịch vụ hậu cần nghề
cá:
- Tổ chức hậu cần dịch vụ trên
biển để góp phần nâng cao hiệu quả các nghề khai thác hải sản xa bờ. Nghiên cứu
đóng được tàu vỏ thép có công suất 600 cv trở lên, tiếp tục nghiên cứu thiết kế
đóng thử để đánh giá chất lượng, độ bền các vỏ tàu bằng vật liệu composit hoặc
vỏ gỗ phun phủ composit để thay thế gỗ đóng tàu cá cỡ nhỏ và vừa.
- Chế tạo thiết bị chuyển động
thuỷ lực để cơ khí hoá thao tác một số nghề khai thác hải sản, nhập một số thiết
bị tiên tiến để các năm sau sản xuất được lưới sợi với chất lượng cao, không phải
nhập thành phẩm của nước ngoài, sản xuất các thiết bị lạnh cho ngành chế biến
thuỷ sản, các trang thiết bị dùng cho bảo quản và vận chuyển thuỷ sản.
- Chế tạo và sản xuất các trang
thiết bị bảo hộ lao động, cứu sinh, đáp ứng yêu cầu vật tư phục vụ khai thác,
nuôi trồng và bảo quản sản phẩm thuỷ sản.
2. Tạo thêm
các nguồn lực phát triển kinh tế thuỷ sản:
- Tổ chức thực hiện tốt những
chính sách về đất đai theo qui định của Luật đất đai, giao quyền sử dụng đất mặt
nước bãi bồi, bãi cát ven biển, hải đảo, đầm phá, các eo vịnh, hồ chứa, sông lớn
vẫn còn bỏ hoang ít sử dụng cho các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân để sử dụng
vào việc sử dụng vào việc phát triển nuôi trồng thuỷ sản. Trên cơ sở kinh tế hộ,
tiếp tục phát triển loại hình kinh tế trang trại ở các hồ chứa, bãi bồi đầm phá
ven biển để gắn sản xuất - chế biến - tiêu thụ sản phẩm phù hợp với từng vùng,
từng địa phương trong phạm vi toàn quốc.
- Tăng cường hợp tác, liên doanh
liên kết, thành lập các hội nghề nghiệp giữa các hộ sản xuất, các chủ trang trại,
các thành phần kinh tế để mở rộng quy mô, tăng khả năng đầu tư vốn, thu hút lao
động sản xuất ra hàng hoá thuỷ sản có giá trị kinh tế, gắn kết sản xuất - xây dựng
cơ sở sơ chế chế biến thuỷ sản với việc giao lưu mở rộng thị trường tiêu thụ sản
phẩm trong và ngoài nước.
- Tổ chức đào tạo phát triển nguồn
nhân lực thuỷ sản cho các địa phương, các vùng sản xuất, đối tượng là những người
tham gia sản xuất thuỷ sản trên phạm vi toàn quốc. Phát triển các loại hình đào
tạo, mở các lớp dạy nghề, tập huấn chuyển giao công nghệ theo chương trình khuyến
ngư, hướng dẫn kỹ thuật từ xa trên phương tiện thông tin đại chúng, tổ chức
tham quan để nâng cao tay nghề và trình độ chuyên môn, quản lý, tiếp thị cho những
người tham gia khai thác, nuôi trồng, chế biến và tiêu thụ sản phẩm thuỷ sản.
3. Mở rộng thị
trường tiêu thụ sản phẩm thuỷ sản:
- Phải tăng cường công tác thông
tin thị trường, nâng cao khả năng tiếp thị; gắn thị trường với sản phẩm, thị
trường nước ngoài với thị trường trong nước; gắn hợp tác với thương mại, quan hệ
đối ngoại với trao đổi buôn bán xuất khẩu hàng hoá thuỷ sản; gắn chất lượng
hàng hoá, mẫu mã và đa dạng hoá sản phẩm, vệ sinh an toàn thực phẩm thuỷ sản với
yêu cầu thị hiếu của khách hàng nhập khẩu (nhất là thị trường Mỹ, EU, Đông Âu,
Nhật Bản, Trung Quốc, Hồng Kông, Đài Loan...) để ổn định và mở rộng thị trường
xuất khẩu tiêu thụ sản phẩm.
- Công tác nghiên cứu cũng phải
giới thiệu thông tin thị trường.
- Tạo điều kiện để các cơ quan đại
diện của nước ngoài tiếp xúc với các nhà doanh nghiệp Việt Nam và các doanh
nghiệp thuỷ sản trong nước; đại diện ngoại giao và tham tán thương mại Việt Nam
ở nước ngoài nắm bắt được những thông tin, giới thiệu và nâng cao vị thế các mặt
hàng thuỷ sản Việt Nam với bạn bè Quốc tế.
- Nâng cao hiệu lực quản lý Nhà
nước trong sự phân công trách nhiệm giữa Bộ Thương Mại, Bộ Thuỷ sản và Uỷ ban
nhân dân các tỉnh trong việc tiêu thụ sản phẩm thuỷ sản. Khuyến khích tạo mọi
điều kiện để các nhà doanh nghiệp thuỷ sản tham gia các hội chợ trong nước và
Quốc tế, tiếp thị giới thiệu các mặt hàng truyền thống, các ngành hàng, mặt
hàng chất lượng cao mà bạn hàng ưa thích. Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực
chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ kinh doanh xuất nhập khẩu thuỷ sản.
III. TỔ CHỨC
THỰC HIỆN:
1. Bộ thuỷ sản giao cho Vụ kế hoạch
và đầu tư - Viện kinh tế và Quy hoạch thuỷ sản phối hợp với Sở Thuỷ sản, Sở
Nông nghiệp và phát triển nông thôn (có quản lý thuỷ sản) làm việc với Sở Địa
chính, Sở Kế hoạch và Đầu tư các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương rà soát
lại tiềm năng các loại mặt nước hiện nay đang còn bị hoang hoá, ruộng trũng cấy
lúa năng suất thấp, bãi cát các vùng bãi ngang, đất làm muối kém hiệu quả để điều
chỉnh lại qui hoạch, xây dựng các dự án phát triển sản xuất thuỷ sản theo hướng
chuyển dịch cơ cấu kinh tế phù hợp với từng địa phương, từng vùng sinh thái nhằm
khai thác hết tiềm năng sẵn có phát triển nuôi trồng thuỷ sản, có phương án đầu
tư hợp lý.
2. Các tỉnh, thành phố trực thuộc
Trung ương cần phải có quy hoạch (theo Chỉ thị 32/1998/CT-TTg ngày 23/9/1998 của
Chính phủ, Thông tư 05/1999/TT-BKH ngày 11/11/1999 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng
dẫn quản lý các dự án qui hoạch và văn bản 1050/TS-KHĐT và 1534/TS-KHĐT của Bộ
Thuỷ sản hướng dẫn quản lý các dự án quy hoạch) và phương án đầu tư phát triển
nghề khai thác hải sản ven bờ, xa bờ, cải hoán các tàu đánh cá ven bờ, đóng mới
các tàu đánh cá xa bờ, tổ chức sản xuất trên biển, tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ hậu
cần; cải tạo, nâng cấp và xây dựng mới các cơ sở chế biến.
3. Vụ Khoa học Công nghệ,
Vụ Nghề cá kết hợp với các Viện, Trung tâm nghiên cứu, các Trường Đại học trong
và ngoài ngành cùng với Trung tâm khuyến ngư Trung ương; Trung tâm Khuyến ngư,
Khuyến nông các tỉnh đào tạo bồi dưỡng chuyên môn và nghiệp vụ quản lý; tiến
hành nghiên cứu, tổng kết kinh nghiệm sản xuất về những lĩnh vực sản xuất giống,
nuôi và khai thác hải sản, sản xuất thức ăn và thuốc thú y thuỷ sản, phòng và
chữa cho nuôi thuỷ sản. Chuyển giao công nghệ cho mọi thành phần kinh tế tham
gia phát triển thuỷ sản.
Trên đây là nội dung hướng dẫn của
Bộ thuỷ sản thực hiện Nghị quyết 09/2000/NQ-CP ngày 15/6/2000 của Chính phủ.
Trong quá trình thực hiện có gì vướng mắc đề nghị các địa phương, các đơn vị trực
thuộc Bộ, các nhà doanh nghiệp quan tâm đến thuỷ sản phản ánh kịp thời về Bộ
Thuỷ sản để Bộ Thuỷ sản nghiên cứu sửa đổi và bổ sung.
|
|
Nguyễn
Việt Thắng
(Đã
ký)
|