BÁO CÁO
PHỤC VỤ CUỘC HỌP VỀ PHÁT
TRIỂN ĐIỆN MẶT TRỜI MÁI NHÀ LẮP ĐẶT TẠI NHÀ Ở, CƠ QUAN CÔNG SỞ TẠI VIỆT NAM
Kính gửi: Phó
Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà
Ngày 20 tháng 10 năm 2023 Văn phòng Chính phủ có
Công văn số 8162/VPCP-CN để truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ
Trần Hồng Hà liên quan đến việc đề xuất về cơ chế phát triển điện mặt trời mái
nhà lắp đặt tại nhà ở, cơ quan công sở tại Việt Nam.
Thực hiện nhiệm vụ được giao, Bộ Công Thương kính
báo cáo Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà bản tóm tắt về kết quả nghiên cứu
việc đề xuất về cơ chế phát triển điện mặt trời mái nhà lắp đặt tại nhà ở, cơ
quan công sở tại Việt Nam như sau:
1. Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Lãnh đạo Chính
phủ, ý kiến góp ý của các Bộ, ngành
1.1. Ý kiến chỉ đạo của Lãnh đạo Chính phủ tại các
Thông báo số 219/TB-VPCP ngày 12 tháng 6 năm 2023, các Văn bản số: 4552/VPCP-CN
ngày 20 tháng 6 năm 2023; 6079/VPCP-CN ngày 09 tháng 8 năm 2023; 7551/VPCP-CN
ngày 30 tháng 9 năm 2023.
- Bộ Công Thương đã triển khai ý kiến chỉ đạo của
Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ, tiếp thu ý kiến góp ý của các Bộ,
ngành và đã tổng hợp, đề xuất tại các Báo cáo số: 107/BC-BCT ngày 26 tháng 7
năm 2023; 160/BC-BCT ngày 15 tháng 9 năm 2023; 192/BC-BCT ngày 10 tháng 10 năm
2023.
- Đối với ý kiến chỉ đạo bổ sung “cơ chế kiểm
tra, giám sát để phòng ngừa các hành vi trục lợi, tiêu cực”, Bộ Công Thương
đã nêu tại Báo cáo số 107/BC-BCT ngày 26 tháng 7 năm 2023 và 160/BC-BCT ngày 15
tháng 9 năm 2023, trong đó cần thiết phải có sự quản lý, giám sát của các cơ
quan nhà nước cả ở Trung ương và địa phương. Đối với cơ quan nhà nước ở Trung
ương cần quản lý, giám sát về mặt tổng thể về quy hoạch phát triển, hướng dẫn
thực hiện, công tác bảo đảm vận hành an toàn, an ninh hệ thống điện. Đối với cơ
quan nhà nước ở địa phương cần quản lý, giám sát sự phát triển theo đúng quy định
của pháp luật về quy hoạch, đầu tư, xây dựng, điện lực, môi trường, phòng chống
cháy nổ.
- Đối với chỉ đạo “làm rõ và đơn giản hóa thủ tục
hành chính thuộc thẩm quyền của các Bộ”, Bộ Công Thương không đề xuất chính
sách làm phát sinh thủ tục hành chính cho các Bộ. Tuy nhiên, để quản lý, kiểm
tra, giám sát sự phát triển điện mặt trời mái nhà theo đúng yêu cầu của nhà nước,
quy định của pháp luật, Bộ Công Thương thấy cần thiết phải có thủ tục hành
chính và giao cho địa phương tổ chức thực hiện. Nội dung này Bộ Công Thương đã
đề xuất trong Báo cáo số 160/BC-BCT ngày 15 tháng 9 năm 2023 và Báo cáo số
192/BC-BCT ngày 10 tháng 10 năm 2023.
- Đối với ý kiến chỉ đạo làm rõ về nội hàm “tự sản,
tự tiêu”, Bộ Công Thương đã nêu ý kiến tại Báo cáo số 160/BC-BCT, cụ thể:
+ Hiện nay, pháp luật về điện lực chưa có quy định
nguồn điện tự sản, tự tiêu. Tuy nhiên tại khoản 2 Mục II Điều 1
Quyết định số 500/QĐ-TTg ngày 15/5/2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt về
Quy hoạch điện VIII có nêu “điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu (phục vụ tiêu
thụ tại chỗ, không bán điện vào hệ thống điện quốc gia)”. Về vấn đề này, Bộ
Công Thương cho rằng tự sản tự tiêu để tiêu thụ tại chỗ (cùng địa chỉ lắp đặt
điện mặt trời mái nhà hay tiêu thụ cho chính phụ tải sau công tơ đo đếm điện có
cùng địa chỉ lắp đặt điện mặt trời mái nhà).
+ Trường hợp, nguồn điện tự sản tự tiêu có đấu nối
hay liên kết (đấu nối sau công tơ đo đếm điện) với lưới điện quốc gia nhưng
không bán điện vào hệ thống điện thì tổng công suất tăng thêm trên cả nước đến
năm 2030 khoảng 2.600 MW (để bảo đảm cơ cấu nguồn điện nêu tại điểm
c khoản 1 Mục III Quyết định số 500/QĐ-TTg ngày 15/5/2023 của Thủ tướng
Chính phủ phê duyệt Quy hoạch điện VIII).
+ Trường hợp, nguồn điện tự sản tự tiêu không đấu nối
hay không liên kết với lưới điện quốc gia thì công suất phát triển đến năm 2030
có thể không giới hạn theo yêu cầu nêu tại điểm c khoản 1 Mục
III Quyết định số 500/QĐ-TTg ngày 15/5/2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt
Quy hoạch điện VIII “Nguồn điện mặt trời tự sản tự tiêu được ưu tiên phát triển
không giới hạn công suất”. Trong trường hợp này có thể xem xét cho phép các tổ
chức mua bán điện với điều kiện cả Nguồn phát - Phụ tải không có sự liên kết với
lưới điện quốc gia.
+ Nguồn điện tự sản tự tiêu cũng chưa có quy định
thuộc/không thuộc đối tượng phát triển điện lực nêu trong Luật Điện lực. Bộ
Công Thương đề xuất đưa nội hàm “tự sản tự tiêu” vào chương trình xây dựng Luật
Điện lực (sửa đổi) trong thời gian tới để tạo hành lang pháp lý áp dụng trong
thực tiễn, dễ quản lý, kiểm tra, giám sát các chủ thể tham gia hoặc Chính phủ
báo cáo Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét theo quy định tại khoản
3 Điều 19 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
- Đối với ý kiến chỉ đạo “làm rõ hơn cơ sở khoa
học, thực tiễn của việc đề xuất các nội hàm cơ bản định hướng xây dựng và ban
hành cơ chế chính sách phát triển điện mặt trời mái nhà”, Bộ Công Thương đã
nêu ý kiến như sau:
+ Về cơ sở khoa học: Nguồn điện mặt trời mái nhà là
nguồn điện được sản xuất từ hệ thống trang bị điện, trong đó có các tấm quang
điện để biến đổi quang năng (năng lượng bức xạ mặt trời) thành điện năng. Như vậy,
hoạt động của nguồn điện mặt trời hoàn toàn phụ thuộc vào thời tiết (nắng, mây,
mưa, ngày - đêm). Khi có bức xạ mặt trời, thông qua các trang bị điện, nguồn điện
được sinh ra và cấp cho phụ tải. Khi không có bức xạ mặt trời, tấm quang điện
không nhận được năng lượng, dẫn đến không có nguồn điện cấp cho phụ tải. Trong
trường hợp này, phụ tải cần hệ thống lưới điện quốc gia cung cấp lượng điện thiếu
hụt để duy trì hoạt động. Khi điều kiện thời tiết thay đổi, công suất điện mặt
trời có sự thay đổi theo và công suất cấp từ lưới điện cũng thay đổi để bảo đảm
duy trì hoạt động cho phụ tải. Theo đó, nguồn điện mặt trời cần thiết có sự
liên kết với lưới điện quốc gia, đây là giải pháp tối ưu nhất cho sự phát triển
điện mặt trời mái nhà. Do đó, về mặt vật lý, sự phát triển điện mặt trời mái
nhà cần thiết phải liên kết với lưới điện quốc gia.
+ Vấn đề thực tiễn:
(i) Nguồn điện mặt trời mái nhà được xem là nguồn
năng lượng sạch có tính chất phân tán, quy mô nhỏ, được tiêu thụ tại chỗ, có thời
gian phát chủ yếu vào ban ngày, trong giờ cao điểm của hệ thống điện, giúp phủ
đỉnh phụ tải, tận dụng được diện tích mặt bằng mái nhà tại các khu dân cư, cơ
quan công sở,... vốn đã có sẵn cơ sở hạ tầng lưới điện đầy đủ, thuận tiện trong
việc đấu nối, giảm tổn thất của quá trình truyền tải, phân phối điện.
(ii) Phát triển điện mặt trời mái nhà để tự sử dụng
góp phần bảo đảm cung ứng điện, giúp giảm phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính.
(iii) Thực tế, từ sau năm 2020 đến nay (chưa cụ thể
cho từng loại hình nhà ở, cơ quan công sở hay doanh nghiệp) trên cả nước có khoảng
200 MWp hệ thống điện mặt trời mái nhà được lắp đặt. Số liệu này Bộ Công Thương
tổng hợp từ các tỉnh (42/63 tỉnh thành) báo cáo về tình hình lắp đặt điện mặt
trời mái nhà sau 2020.
1.2. Việc tiếp thu ý kiến góp ý của các Bộ ngành
- Bộ Công Thương đã tiếp thu, giải trình ý kiến của
các Bộ và đã báo cáo Lãnh đạo Chính phủ tại các Công văn số 107/BC-BCT ngày 26
tháng 7 năm 2023, số 160/BC-BCT ngày 15 tháng 9 năm 2023, số 192/BC-BCT ngày 10
tháng 10 năm 2023.
- Đối với nội dung tại Báo cáo số 160/BC-BCT ngày
15 tháng 9 năm 2023 của Bộ Công Thương: Bộ Tư pháp chưa có ý kiến; Tập đoàn Điện
lực Việt Nam (EVN) có ý kiến góp ý tại Công văn số 6236/EVN-KD ngày 20 tháng 10
năm 2023, trong đó EVN thống nhất đối với nghiên cứu, đề xuất, kiến nghị của Bộ
Công Thương.
- Đối với nội dung chính sách được đề xuất tại Báo
cáo số 192/BC-BCT ngày 10 tháng 10 năm 2023, Bộ chưa nhận được ý kiến của các
cơ quan, đơn vị. Bộ Công Thương tổng hợp một số nội dung chính tại Báo cáo số
192/BC-BCT như sau:
+ Đối tượng đề xuất áp dụng: Điện mặt trời mái nhà
(ĐMTMN) lắp đặt tại nhà ở, cơ quan công sở (được liên kết với hệ thống lưới điện)
để tự sử dụng và không bán điện cho tổ chức, cá nhân khác (không bao gồm ĐMTMN
không liên kết với lưới điện quốc gia và điện mặt trời tự sản, tự tiêu).
+ Quy mô đề xuất: Đến năm 2030, tổng quy mô khoảng
2.600 MW hoặc phấn đấu có 50% các tòa nhà công sở và 50% nhà dân sử dụng điện mặt
trời mái nhà, tùy theo điều kiện nào đến trước.
+ Điện mặt trời mái nhà liên kết với hệ thống điện
đã được đấu nối theo quy định về hệ thống điện phân phối không phải thực hiện
thỏa thuận đấu nối; Các tổ chức, cá nhân đầu tư và sử dụng điện mặt trời mái
nhà được hưởng chính sách ưu đãi thuế, phí, lệ phí theo quy định của pháp luật
về thuế phí, lệ phí; Các cơ quan nhà nước có liên quan ưu tiên bố trí ngân sách
để thực hiện phát triển điện mặt trời mái nhà tại cơ quan công sở.
+ Trình tự thực hiện: Nhà đầu tư đăng ký phát triển
tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền để quản lý, kiểm soát, kiểm tra, giám sát
phát triển ĐMTMN theo đúng Quy hoạch, Kế hoạch được phê duyệt.
+ Trách nhiệm các cơ quan quản lý nhà nước: Bộ Công
Thương; Bộ Xây dựng; Bộ Công an; Bộ khác có liên quan; Ủy ban nhân dân các tỉnh,
thành phố trực thuộc trung ương; Trách nhiệm của EVN; Trách nhiệm các chủ thể
thực hiện, tham gia phát triển dự án ĐMTMN.
+ Hình thức ban hành chính sách: Nghị định của
Chính phủ.
(Chi tiết tại Dự thảo Nghị định kèm theo)
2. Kiến nghị
Trên cơ sở nội dung đã báo cáo Lãnh đạo Chính phủ tại
các Công văn số 107/BC-BCT ngày 26 tháng 7 năm 2023, số 160/BC-BCT ngày 15 tháng
9 năm 2023, số 192/BC-BCT ngày 10 tháng 10 năm 2023, Bộ Công Thương kiến nghị:
- Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét, chấp thuận
chủ trương xây dựng nghị định của Chính phủ theo quy định tại khoản
2, khoản 3 Điều 84 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
- Đối tượng áp dụng là ĐMTMN lắp đặt tại nhà ở, cơ
quan công sở để tự sử dụng, không bán điện cho tổ chức, cá nhân khác, tổng quy
mô phát triển đến năm 2030 khoảng 2.600 MW hoặc phấn đấu có 50% các tòa nhà
công sở và 50% nhà dân sử dụng ĐMTMN, tùy theo điều kiện nào đến trước. Các đối
tượng khác như điện mặt trời tự sản, tự tiêu, điện mặt trời trên mái nhà xưởng,
khu công nghiệp thực hiện theo cơ chế, chính sách khác, ví dụ như mua bán điện
trực tiếp.
Sau khi được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương
xây dựng nghị định của Chính phủ, Bộ Công Thương sẽ tổ chức triển khai thực hiện
theo đúng trình tự, thủ tục quy định tại Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Bộ Công Thương kính báo cáo Phó Thủ tướng Chính phủ./.
|
Nơi nhận:
- Như trên;
- Thủ tướng Chính phủ (để b/c);
- Các Bộ, cơ quan ngang Bộ;
- EVN;
- Lưu: VT, ĐL (nltt-tr).
|
BỘ TRƯỞNG
Nguyễn Hồng Diên
|