|
QUỐC
HỘI KHÓA XIII
ỦY BAN TÀI CHÍNH –
NGÂN SÁCH
-------
|
CỘNG
HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------
|
|
Số:
522/BC-UBTCNS13
|
Hà
Nội, ngày 03 tháng 05 năm 2012
|
BÁO CÁO THẨM TRA
VỀ
MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ, THỜI GIAN THỰC HIỆN VÀ NGUỒN LỰC CỤ THỂ CỦA CÁC DỰ ÁN THÀNH
PHẦN THUỘC TỪNG CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA GIAI ĐOẠN 2011-2015.
Kính
gửi: Ủy ban thường vụ Quốc hội,
Thực hiện Nghị quyết số 13/NQ-QH13
ngày 09 tháng 11 năm 2011 của Quốc hội về Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG)
và văn bản số 116/UBTVQH13 ngày 27 tháng 3 năm 2012 của Ủy ban thường vụ Quốc
hội về Chương trình MTQG giai đoạn 2011 – 2015, trong đó giao Chính phủ rà soát
mục tiêu, nhiệm vụ, thời gian thực hiện và nguồn lực cụ thể của các dự án thành
phần thuộc từng Chương trình MTQG trình Ủy ban thường vụ Quốc hội cho ý kiến
trước khi thực hiện.
Ngày 26/4/2012, Ủy ban Tài chính –
Ngân sách (TCNS) đã tổ chức phiên họp toàn thể Ủy ban để thẩm tra về nội dung
trên. Tham dự phiên họp có đại diện Văn phòng Trung ương Đảng, Văn phòng Chính
phủ, Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, Bộ Kế hoạch và Đầu
tư, Bộ Tài chính và một số cơ quan hữu quan. Trên cơ sở Báo cáo số
2789/BKHĐT-TCTT ngày 24/4/2012 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, ý kiến các đại biểu
dự họp và ý kiến của Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, Ủy ban Tài
chính – Ngân sách (TCNS) xin báo cáo Ủy ban thường vụ Quốc hội một số vấn đề cụ
thể như sau:
I. Về vấn đề chung
Qua báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu
tư, Ủy ban TCNS nhận thấy, Chính phủ đã giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư ra soát và
các Bộ quản lý Chương trình MTQG đã xác định nguồn lực, mục tiêu, nhiệm vụ của
từng dự án thành phần trong giai đoạn 2011-2012.
Tuy nhiên, còn nhiều mục tiêu của
các Chương trình chưa rõ ràng, chưa lượng hóa được các mục tiêu đề ra; một số
Chương trình có nội dung đa mục tiêu; nhiều dự án thành phần ở một số Chương
trình còn chưa có sự liên kết với mục tiêu chung, thiếu gắn kết với nhau; nguồn
lực bố trí còn dàn trải; nhiều khoản chi sự nghiệp còn chồng chéo chi thường
xuyên của các Bộ, ngành và địa phương.
Có ý kiến của Ủy ban Pháp luật cho
rằng, Báo cáo của Chính phủ chưa thể hiện rõ định hướng về lồng ghép nội dung,
tinh gọn đầu mối quản lý, điều hành như yêu cầu của Quốc hội.
II. Một số vấn đề cụ thể
1. Về mục tiêu, nhiệm vụ và danh
mục các dự án thành phần của các Chương trình MTQG
Về cơ bản, Ủy ban TCNS nhất trí với
mục tiêu, nhiệm vụ và danh mục các dự án thành phần của từng Chương trình MTQG
tại Báo cáo 2789/BKHĐT-TCTT của Bộ Kế hoạch – Đầu tư, tuy nhiên, đề nghị cần
xem xét, loại bỏ một số dự án thành phần, một số nội dung cụ thể của dự án
thành phần chưa thật sự cần thiết và điều chỉnh mục tiêu của một số dự án thành
phần cho phù hợp, cụ thể như sau:
(1) Các dự án thành phần đề
nghị cân nhắc loại bỏ:
Đa số ý kiến trong Ủy ban TCNSN đề
nghị cân nhắc đối với dự án thành phần về “Nâng cao năng lực truyền thông, giám
sát, đánh giá và thực hiện chương trình” của 13 Chương trình MTQG, vì phần lớn nội dung này phục vụ
cho việc nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ, tuyên truyền thông tin, đánh giá
chương trình là nhiệm vụ thường xuyên của các Bộ, ngành và địa phương; mặt khác
các nội dụng này cũng đã được triển khai rất nhiều năm trong giai đoạn 2006 –
2010, nên việc tiếp tục thực hiện là không hợp lý. Tuy nhiên, một số ý kiến cho
rằng, công tác tuyên truyền, giáo dục và đánh giá thực hiện chương trình là cần
thiết để đảm bảo thực hiện có hiệu quả của các Chương trình MTQG. Do vậy, đề
nghị cần tiếp tục triển khai thực hiện các dự án thành phần này.
(2) Một số nội dung thuộc một
số dự án thành phần đề nghị loại bỏ:
+ Chương trình MTQG Dân số và Kế
hoạch hóa gia đình
Dự án 2: nội dung về “tư vấn, chăm
sóc sức khỏe người cao tuổi, đồng bào dân tộc thiểu số và các nhóm đối tượng
đặc thù”, Ủy ban TCNS cho rằng, đây là nhiệm vụ thường xuyên của ngành y tế các
cấp, nhất là y tế cấp xã, không nên đưa vào thực hiện trong Chương trình MTQG;
mặt khác, hiện nay đã có các chính sách về chăm sóc, bảo vệ và khám chữa bệnh
cho người cao tuổi đã và đang được triển khai thực hiện.
+ Chương trình MTQG Vệ sinh an
toàn thực phẩm
Dự án 5: nội dung về “Hoàn thiện hệ
thống pháp lý, quy chuẩn kỹ thuật…”. Trên cơ sở Luật vệ sinh an toàn thực phẩm
và các văn bản dưới luật đã ban hành, Ủy ban TCNS cho rằng đây là công việc
thường xuyên của các Bộ chuyên ngành và đề nghị không đưa dự án này vào thực
hiện trong Chương trình MTQG và giao nhiệm vụ này cho Bộ chuyên ngành thực hiện.
Dự án 6: nội dung về “Tăng cường
nguồn lực cho toàn lực lượng quản lý thị trường và nâng cao nghiệp vụ chuyên
ngành về kiểm tra, kiểm soát chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm cho các kiểm
soát viên thị trường ở trung ương và địa phương”, Ủy ban TCNS cho rằng, việc
tăng cường nguồn lực và nâng cao nghiệp vụ chuyên ngành về kiểm tra, kiểm soát
là nhiệm vụ thường xuyên của Bộ chuyên ngành; trường hợp kinh phí hàng năm
không đủ để thực hiện, cần xây dựng dự toán ngân sách hàng năm bố trí đủ kinh
phí để thực hiện các nhiệm vụ này.
(3) Đề nghị cần xem xét, điều
chỉnh lại một số mục tiêu của dự án thành phần chưa thực sự phù hợp; điều chỉnh
lồng ghép một số nội dung của một số dự án thành phần:
+ Chương trình MTQG về nước sạch
và vệ sinh môi trường nông thôn:
Nội dung về “nhà tiêu hợp vệ sinh
trường học…; nhà tiêu hợp vệ sinh hộ gia đình; nhà tiêu hợp vệ sinh trạm y tế”
thuộc dự án 1 và dự án 2 đề nghị đưa chung vào một dự án thành phần, không nên
để rải rác trong hai dự án thành phần khác nhau.
+ Chương trình MTQG về Văn hóa
Đối với các nội dụng về “Xây dựng
chương trình về di sản văn hóa phi vật thể cho các cấp học” thuộc dự án 2 và
nội dung về “Xây dựng, biên soạn giáo trình, các vấn đề về các loại hình nghệ
thuật truyền thống cho hệ thống trường học trên cả nước” thuộc dự án 5, đề nghị
Bộ quản lý chương trình phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo xem xét lồng ghép
hai dự án này, xây dựng chương trình, phù hợp với từng bậc học, cấp học, không
để phát sinh quá nhiều chương trình cho các cấp học, tạo gánh nặng cho học sinh
phổ thông.
+ Đối với Chương trình MTQG về
Phòng chống ma túy
Dự án 4 về “Xây dựng xã phường, thị
trấn không có tệ nạn ma túy”, Ủy ban TCNS cho rằng, đây là mục tiêu rất lớn, là
mong muốn của toàn xã hội, tuy nhiên, đề nghị Bộ quản lý chương trình cần cân
nhắc, xem xét lại mục tiêu, thực hiện có trọng tâm, trọng điểm, lựa chọn một số
địa bàn nóng về tệ nạn ma túy để giải quyết dứt điểm và có lộ trình thực hiện
đấu tranh với tệ nạn này, bảo đảm hoàn thành được mục tiêu và giải quyết được
các điểm nóng về ma túy.
+ Đối với chương trình nông thôn
mới: đề nghị làm rõ về các thành phần; tính lồng ghép với các Chương trình
MTQG khác có nội dung bao trùm các mục tiêu của Chương trình.
Có ý kiến của Ủy ban Kinh tế đề
nghị cần cập nhật đầy đủ và toàn diện các kiến nghị, đề xuất của các bộ, ngành,
địa phương về các nội dung như mục tiêu, tiêu chí, nguồn lực qua giám sát của
Ủy ban thường vụ Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về đầu tư
công cho nông nghiệp, nông thôn và nông dân.
- Đối với Chương trình Ứng phó
với biến đổi khí hậu: Ý kiến của Ủy ban Khoa học công nghệ và môi trường
cho rằng, một số nhiệm vụ có mục tiêu quá lớn, tính khả thi không cao, cụ thể
như sau:
Mục tiêu tổng quát: “xây dựng nền
kinh tế carbon thấp…”; “tích cực cùng cộng đồng quốc tế bảo vệ hệ thống khí hậu
trái đất…” đây là các mục tiêu không thể thực hiện thông qua khuôn khổ một
chương trình MTQG.
Dự án 1: nội dung “cập nhật kịch
bản biến đổi khí hậu, nước biển dâng chi tiết cho các vùng ở Việt Nam đến năm
2100” sẽ vượt quá thời gian của Chương trình MTQG đến 88 năm, trình độ công
nghệ quan trắc và không có số liệu nền về mực nước biển hàng triệu năm nay,
chưa thống nhất chuẩn về hệ thống tọa độ quy chế quốc gia nên khó có thể cập
nhật kịch bản biến đổi khí hậu, nước biển dâng của từng vùng đến năm 2020.
Dự án 2: nội dung về “…đưa các nội
dung về biến đổi khí hậu vào chiến lược, chương trình, kế hoạch và quy hoạch
giai đoạn 2016-2020”, đây là việc thường xuyên cần phải làm của các bộ, ngành
khi xây dựng chiến lược, chương trình, kế hoạch và quy hoạch giai đoạn 2006 –
2020 chứ không phải là nhiệm vụ của dự án này.
2. Về thời gian thực hiện
Ủy ban TCNS thấy rằng, các Chương
trình MTQG mới đưa ra thời gian thực hiện trong cả giai đoạn 2012 – 2015 mà
chưa nêu rõ mốc thời gian hoàn thành mục tiêu cụ thể của từng Chương trình là
chưa đạt yêu cầu. Đề nghị cần làm rõ thời gian kết thúc của từng Chương trình;
đối với Chương trình MTQG đã thực hiện qua nhiều năm, từ giai đoạn 2006 – 2010
thì cần xem xét và kết thúc vào năm 2015; chỉ kéo dài thời gian thực hiện đối
với một số chương trình có tác động lớn đến đời sống kinh tế, xã hội của người
dân. Trên cơ sở đó, Ủy ban TCNS đề nghị chi tiếp tục thực hiện đối với một số
chương trình sau năm 2015, đó là: (1) Chương trình giảm nghèo bền vững; (2)
Chương trình nông thôn mới; (3) Chương trình ứng phó với biến đổi khí hậu; (4)
Chương trình MTQG Vệ sinh an toàn thực phẩm; (5) Chương trình MTQG Phòng, chống
ma túy; (6) Chương trình MTQG Phòng, chống HIV/AIDS; (7) Chương trình MTQG sử
dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.
3. Về nguồn lực cụ thể của từng
dự án thành phần của từng Chương trình MTQG giai đoạn 2011 – 2015
Ủy ban TCNS cho rằng, Chính phủ đã
thực hiện việc phân bổ và huy động vốn trung hạn trong cả giai đoạn 2012 – 2015
cho từng dự án thành phần của từng Chương trình MTQG, phù hợp với cơ cấu vốn
tổng thể của 16 Chương trình giai đoạn 2011 – 2015 tại Nghị quyết số
13/2011/QH13 của Quốc hội. Tuy nhiên, nguồn lực tài chính của một số chương
trình còn bố trí tương đối dàn trải, có nơi chồng chéo với nhiệm vụ chi thường
xuyên của ngân sách các bộ, ngành, địa phương. Do đó, đa số ý kiến trong Ủy ban
TCNS đề nghị dành số kinh phí khoảng 14.111 tỷ đồng của các dự án thành phần về
“Nâng cao năng lực truyền thông, giám sát, đánh giá và thực hiện chương trình”
của 13 Chương trình MTQG, điều chuyển, bổ sung cho Chương trình MTQG về nông thôn
mới. Có ý kiến trong Ủy ban TCNS đề nghị điều chuyển số kinh phí của dự án này
cho dự án then chốt của từng Chương trình MTQG.
Ý kiến của Ủy ban Pháp luật, Ủy ban
Kinh tế cho rằng: (1) báo cáo của Chính phủ không xác định rõ các tiêu chí,
định mức và phương án phân bổ tổng thể sẽ dẫn đến khó khăn cho việc phân bổ
nguồn vốn trong từng năm cũng như cho từng chương trình trong một giai đoạn cụ
thể; (2) Việc phân bổ nguồn lực để thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia
không làm rõ số vốn huy động, giải ngân trong năm 2011, do đó chưa làm rõ cơ
cấu nguồn lực còn lại trong giai đoạn 2012 – 2015 có phù hợp với yêu cầu tại
Điều 2 của Nghị quyết số 13/2011/QH13 hay không.
III. VỀ CÁC GIẢI PHÁP TỔ CHỨC
THỰC HIỆN
Một số ý kiến trong Ủy ban pháp
luật, Ủy ban Khoa học và Công nghệ đề nghị: Cần bổ sung đầy đủ các giải pháp tổ
chức thực hiện, bảo đảm thực hiện có hiệu quả các Chương trình trong giai đoạn
từ nay đến 2015, cụ thể:
- Đề nghị Bộ Kế hoạch đầu tư phải
là đầu mối tập hợp, tổng hợp các vướng mắc, bất cập, từ chính sách, pháp luật
đến triển khai thực hiện để đề xuất các giải pháp cụ thể cho việc tháo gỡ ở
những năm tiếp theo. Từ đó đề xuất các giải pháp cụ thể cho cả giai đoạn còn
lại của Chương trình.
- Bổ sung chi tiết về trách nhiệm
báo cáo, tổng kết những vướng mắc từ các quy định pháp luật, trách nhiệm của
các cơ quan có thẩm quyền trong việc sửa đổi, bổ sung các quy định nói trên.
- Đối với giải pháp về “nghiên
cứu, có đánh giá cụ thể về cơ chế lồng ghép, huy động các nguồn lực thực hiện
các Chương trình mục tiêu quốc gia trong giai đoạn 2006 – 2010, từ đó có hướng
dẫn cụ thể đối với các cơ quan thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về việc
lồng ghép các nguồn vốn của Chương trình mục tiêu quốc gia” trong báo cáo
của Chính phủ là chưa đáp ứng được yêu cầu của Nghị quyết số 52/2010/QH12 cũng
như yêu cầu thực tiễn. Vì vậy, đề nghị bổ sung chi tiết nội dung này trong Báo
cáo.
- Ý kiến của Ủy ban Kinh tế đề nghị
xem xét thực hiện một số kiến nghị của KTNN, trong đó đề nghị Bộ Tài chính phối
hợp với Bộ Nông nghiệp và PTNT sửa đổi, bổ sung chế độ quản lý, sử dụng kinh
phí NSNN cho Chương trình MTQG nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn; phối
hợp với Bộ Y tế sửa đổi quy định về quản lý, sử dụng kinh phí cho Chương trình
quốc gia dân số và KHH gia đình.
IV. KIẾN NGHỊ
- Đề nghị Ủy ban thường vụ Quốc hội
giao Ủy ban Tài chính – Ngân sách, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các Bộ có liên quan
xây dựng Nghị quyết về mục tiêu, nhiệm vụ, thời gian thực hiện và nguồn lực cụ
thể của các dự án thành phần thuộc từng chương trình mục tiêu quốc gia giai
đoạn 2011 – 2015 trình Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét ban hành Nghị quyết.
- Sau khi có Nghị quyết của Ủy ban
thường vụ Quốc hội, đề nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ có liên quan tiếp tục rà
soát lại về mục tiêu, nhiệm vụ và nguồn lực của từng dự án thành phần và tạm
thời phân bổ năm 2012 cho các Chương trình MTQG; sau khi rà soát Chính phủ thực
hiện việc phân bổ trung hạn cho năm 2013 – 2015 để các địa phương chủ động cân
đối nguồn lực bố trí vốn đối ứng thực hiện các Chương trình MTQG.
Kính trình Ủy ban thường vụ Quốc
hội xem xét, quyết định.
|
Nơi nhận:
- Như trên
- TT. Ủy ban TCNS;
- Lãnh đạo Vụ TCNS;
- Lưu: HC, TCNS.
|
TM.
ỦY BAN TÀI CHÍNH – NGÂN SÁCH
CHỦ NHIỆM
Phùng Quốc Hiển
|