THÔNG TƯ
HƯỚNG DẪN THI HÀNH MỘT SỐ ĐIỀU KHOẢN CỦA LUẬT
CÔNG ĐOÀN VÀ NGHỊ ĐỊNH CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ VỀ VIỆC THI HÀNH LUẬT CÔNG ĐOÀN
TRONG CÁC XÍ NGHIỆP, CƠ QUAN TRƯỜNG HỌC NHÀ NƯỚC VÀ CƠ QUAN ĐOÀN THỂ NHÂN DÂN
BỘ TRƯỞNG BỘ LAO ĐỘNG
Kính gửi: Các Bộ, các ngành trung ương
Các Uỷ ban hành chính khu,
thành phố, tỉnh.
Căn cứ Luật Công đoàn và Nghị định
của Thủ tướng Chính phủ về việc thi hành Luật Công đoàn và sau khi thống nhất ý
kiến với Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính và Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam, Bộ Lao động
ban hành Thông tư này nhằm mục đích hướng dẫn thi hành những điều khoản về:
cung cấp phương tiện hoạt động cho công đoàn; trả lương và các quyền lợi khác
cho cán bộ làm công tác công đoàn; trích nộp kinh phí công đoàn trong các xí
nghiệp, cơ quan, trường học Nhà nước và cơ quan đoàn thể nhân dân
1. Cung cấp
phương tiện hoạt động cho công đoàn
Căn cứ Điều 12 của
Luật Công đoàn và Điều 17 của Nghị định Thủ tướng Chính phủ
thì các cấp chính quyền, các xí nghiệp, cơ quan Nhà nước kể cả các cơ quan đoàn
thể nhân dân, tuỳ theo yêu cầu công tác và hoàn cảnh từng nơi để cung cấp những
phương tiện cần thiết cho các cơ quan công đoàn các cấp, như: nhà cửa để làm trụ
sở làm việc, hội họp, giải trí, những dụng cụ, bàn ghế để làm việc, hội họp, những
phương tiện giao thông liên lạc như ô tô, xe đạp, điện thoại và làm việc như máy
chữ, máy in, v.v... để cho công đoàn hoạt động được dễ dàng.
Nguyên tắc để thực hiện
Để thi hành đúng những điều khoản
quy định nói trên, việc cung cấp thực hiện theo hai nguyên tắc dưới đây:
1. Căn cứ theo yêu cầu và khối lượng
công tác của mỗi cơ quan công đoàn từng cấp để cung cấp phương tiện hoạt động
cho công đoàn thích hợp với tính chất quần chúng của tổ chức công đoàn phù hợp
với hoàn cảnh khả năng của mỗi địa phương.
2. Cơ quan chính quyền ở cấp nào
thì cung cấp phương tiện hoạt động cho cơ quan công đoàn cấp đó, thích hợp với
tình hình địa phương và có sự tương quan với các cơ quan ở mỗi cấp. Cụ thể là:
- Đối với cơ quan Tổng liên đoàn
lao động Việt Nam kế cả các đơn vị trực thuộc, đơn vị sự nghiệp (trừ những tổ
chức kinh doanh) và Liên hiệp công đoàn các cơ quan trung ương thì do Bộ Tài
chính cung cấp thống nhất qua Tổng liên đoàn lao động.
- Đối với Liên hiệp công đoàn các
cấp (khu, thành phố, tỉnh). Ở cấp nào thì do Uỷ ban hành chính cấp đó cung cấp.
- Đối với các công đoàn ngành dọc
(toàn quốc, khu, thành phố, tỉnh), Công đoàn trực thuộc Tổng liên đoàn lao động
ở nơi nào thì do cơ quan chính quyền cùng cấp trong Bộ hay trong ngành đó cung
cấp.
- Đối với công đoàn các xí nghiệp,
cơ quan, trường học Nhà nước và cơ quan đoàn thể nhân dân (dưới đây sẽ gọi
chung là xí nghiệp, cơ quan) do Giám đốc xí nghiệp, Thủ trưởng cơ quan, trường
học cung cấp.
Phương pháp thực hiện:
Để thực hiện cụ thể việc cung cấp
cứ mỗi đầu năm Ban Chấp hành công đoàn mỗi cấp căn cứ theo tinh thần nói trên
và dựa trên cơ sở những phương tiện đã sẵn có để lập bản dự trù nói rõ những
yêu cầu hoạt động của mình và những phương tiện hoạt động cần thiết cần được
cung cấp thêm, những phương tiện nào đã có đủ rồi thì thôi. Trong dự trù tính cả
những chi chí về sửa chữa, sử dụng như: tiền dự trù sửa chữa nhà cửa, phương tiện,
dụng cụ; tiền xăng dầu mỡ cho máy móc, ô tô nhưng không kể văn phòng phí, điện,
bưu phí
Bản dự trù phải thông qua Ban Chấp hành công đoàn cấp trên trực tiếp và
gửi cho cơ quan chính quyền (hoặc đoàn thể) cung cấp dần theo kế hoạch. Trường
hợp đột xuất cần được cung cấp thêm thì Ban Chấp hành Công đoàn lập dự toán bổ
sung.
Việc cung cấp có thể thực hiện bằng
tiền hoặc bằng hiện vật tuỳ theo hoàn cảnh và khả năng của mỗi nơi.
Việc bảo quản và sử dụng:
Những phương tiện hoạt động của cơ
quan, Tổng liên đoàn lao động, các liên hiệp công đoàn, công đoàn ngành dọc,
công đoàn trực thuộc Tổng liên đoàn lao động do chính quyền cùng cấp cấp đều
ghi vào sổ thống kê tài sản của công đoàn. Ban Chấp hành công đoàn bảo quản và
sử dụng, khi không dùng đến sẽ giao trả lại cho cơ quan chính quyền. Những chi
phí về sửa chữa, sử dụng do cơ quan chính quyền cấp phát từng tháng hoặc từng
quý theo đề nghị của công đoàn, trong tài khoản đã dự trù hàng năm cho công đoàn.
Nhưng ở xí nghiệp, cơ quan thì những
phương tiện hoạt động của công đoàn do chính quyền (hoặc đoàn thể) cung cấp vẫn
ghi vào sổ thống kê tài sản của xí nghiệp, cơ quan (hoặc đoàn thể), Ban chấp
hành công đoàn bảo quản, sử dụng. Những chi phí về sửa chữa, sử dụng do xí nghiệp,
cơ quan (hoặc đoàn thể) đảm nhận và chi trong tài khoản đã dự trù về việc này
cho công đoàn.
2. Việc trả
lương và các quyền lợi khác của cán bộ chuyên trách làm công tác công đoàn
Việc trả lương và các quyền lợi
khác cho cán bộ chuyên trách làm công tác công đoàn hoặc khi cán bộ hay đoàn
viên công đoàn được cử đi học, đi họp, theo Điều 15, 16 của Luật
Công đoàn và điều 18a của Nghị định thủ tướng chính phủ
là nhằm bảo đảm sinh hoạt bình thường cho những cán bộ, đoàn viên đó trong khi
làm công tác công đoàn để phát huy tính tích cực của cán bộ, đoàn viên đó trong
công tác đoàn thể ở xí nghiệp, cơ quan.
Cụ thể là:
Đối với cán bộ chuyên trách làm
công tác công đoàn ở xí nghiệp, cơ quan được trả lương và các phụ cấp phụ vào
tiền lương như phụ cấp khu vực, phụ cấp ở những vùng đặc biệt (nếu có) như khi
đang sản xuất hoặc làm công tác chuyên môn và do quỹ công đoàn đài thọ. Ngoài
ra cán bộ đó vẫn được hưởng các quyền lợi về học tập, khen thưởng, phúc lợi, bảo
hiểm xã hội như: quyền lợi về ốm đau, sinh đẻ, già yếu, tai nạn, trợ cấp con,
các khoản tiền thưởng v.v... do xí nghiệp hoặc cơ quan đài thọ.
Đối với cán bộ làm công tác công
đoàn trong giờ sản xuất (không thoát ly công tác chuyên môn ở xí nghiệp, cơ
quan (theo điều 18a Nghị định Thủ tướng Chính phủ) được trả
lương, phụ cấp và các quyền lợi khác như khi đang sản xuất hoặc làm công tác
chuyên môn và do xí nghiệp hoặc cơ quan đài thọ.
Những cán bộ đoàn viên công đoàn
(không thoát ly công tác chuyên môn) được cử đi học, đi họp do Liên hiệp công
đoàn hay công đoàn ngành từ cấp tỉnh trở lên triệu tập thì công đoàn cơ sở
thương lượng với cấp phụ trách xí nghiệp, cơ quan để sắp xếp công việc, tránh
làm ảnh hưởng đến kế hoạch công tác của xí nghiệp, cơ quan. Tiền lương và những
khoản phụ cấp phụ vào tiền lương như phụ cấp khu vực, phụ cấp đặc biệt (nếu có)
kể cả tiền công tác phí của những người đó do cấp công đoàn triệu tập đài thọ.
Cơ quan hành chính của xí nghiệp, cơ quan sẽ thanh toán với Ban Chấp hành công
đoàn cơ sở. Ngoài ra các quyền lợi khác như quyền lợi về học tập, khen thưởng,
phúc lợi, bảo hiểm xã hội, phụ cấp con v.v.. đều do xí nghiệp, cơ quan đài thọ
như khi cán bộ, đoàn viên đó đang sản xuất hoặc công tác chuyên môn.
3. Việc trích
nộp kinh phí công đoàn:
Nay nói rõ thêm việc thi hành Điều 21c của Luật Công đoàn và các Điều
19,20,21,22,23 của Nghị định Thủ tướng Chính phủ như sau:
Ở các xí nghiệp, cơ quan Nhà nước
kể cả cơ quan toàn thể nhân dân có tổ chức công đoàn (tổ hoặc công đoàn cơ sở)
thì Giám đốc xí nghiệp, thủ trưởng cơ quan hàng tháng nộp vào tài khoản của
công đoàn tại Ngân hàng Quốc gia Việt Nam một số tiền gọi là kinh phí công đoàn
bằng hai phần trăm (2%) tổng số tiền lương cấp phát trong tháng cho toàn thể
công nhân, viên chức, không phân biệt công nhân viên chức ở trong hay ngoài
biên chế, ở trong hay ở ngoài tổ chức công đoàn, làm việc dài hạn hoặc ngắn hạn.
Khi tính tổng số tiền lương để
trích nộp kinh phí công đoàn thì không phân biệt chế độ, hình thức trả lượng và
dựa vào bản "quy định thành phần của tổng mức tiền lương" của Uỷ ban
kế hoạch nhà nước để định các khoản chi thuộc về quỹ tiền lương, nhưng không kể
khoản tiền thù lao cho dân công, tiền nhuận bút cho tác giả và những khoản đã
ghi tại điều 20 trong Nghị định Thủ tướng Chính phủ.
Đối với những đội công nhân bốc
vác đã có tổ chức công đoàn (theo điều 21 Nghị định Thủ tướng
Chính phủ) thường xuyên bảo đảm yêu cầu vận chuyển cho xí nghiệp, cơ quan,
không kể làm nhiều hoặc làm ít ngày trong một tháng thì xí nghiệp, cơ quan thuê
mượn phải căn cứ vào giá khoán, giá cước để nộp thêm 2% tiền kinh phí công đoàn
vào tài khoản của công đoàn tại Ngân hàng Quốc gia Việt Nam. Xí nghiệp, cơ quan
có thể thương lượng với Ban Chấp hành Công đoàn cơ sở để nộp một lần vào đầu
tháng theo Điều 22 của Nghị định Thủ tướng Chính phủ.
Tiền trích nộp kinh phí công đoàn ở
xí nghiệp dự trù vào quỹ kinh doanh của xí nghiệp và tính vào giá thành. Tiền
trích nộp kinh phí công đoàn ở cơ quan dự trù vào quỹ kinh phí hành chính hoặc
sự nghiệp.
Mỗi tháng sau khi phát xong các khoản
tiền lương cho toàn thể công nhân viên chức (trừ những khoản không phải tính để
trích nộp) thì xí nghiệp, cơ quan sẽ trích nộp kinh phí công đoàn của tháng đó
trong khoảng thời gian từ ngày 1 đến ngày 10 tháng sau.
Sau khi đã nộp kinh phí công đoàn
rồi thì các khoản tiền trước đây xí nghiệp, cơ quan đã chi cho công tác công
đoàn như tiền sách báo, thể dục thể thao, văn phòng phí v..v... nay sẽ do công
đoàn đảm nhận. Những vấn đề nào mà ranh giới chi tiêu giữa công đoàn cơ sở và
xí nghiệp, cơ quan còn chưa rõ sẽ do Bộ Tài chính và Tổng liên đoàn lao động Việt
nam hướng dẫn sau.
Để việc nộp kinh phí công đoàn được
chính xác, hàng tháng bộ phận hành chính của xí nghiệp, cơ quan phải thống nhất
ý kiến với Ban Chấp hành công đoàn cơ sở về số tiền kinh phí công đoàn trong
tháng. Bản kê tiền kinh phí công đoàn nộp vào Ngân hàng do Giám đốc xí nghiệp,
thủ trưởng cơ quan (hoặc người thay mặt có uỷ quyền) và đại diện Ban chấp hành
công đoàn cơ sở ký tên, đóng dấu Ban Chấp hành công đoàn cơ sở ký tên, đóng dấu
và lưu chiểu cả hai nơi.
Thể thức về việc nộp kinh phí công
đoàn vào Ngân hàng Quốc gia Việt Nam sẽ do Tổng liên đoàn lao động và Ngân hàng
Quốc gia Việt Nam hướng dẫn.
Một số ngành chủ quản xí nghiệp,
cơ quan có thể thống nhất nộp kinh phí công đoàn thay cho các đơn vị trực thuộc
của ngành mình. Thể thức thi hành sẽ do Tổng liên đoàn lao động Việt Nam và
ngành sở quan quyết định.
Trường hợp quá hạn định mà đơn vị
có trách nhiệm chưa nộp đủ kinh phí công đoàn (điều 23 Nghị định
Thủ tướng Chính phủ) thì Ban Chấp hành công đoàn cơ sở báo cho Giám đốc xí
nghiệp, thủ trưởng cơ quan có trách nhiệm để giải quyết. Nếu không giải quyết
được thì công đoàn sẽ báo cho Uỷ ban Hành chính và cơ quan lao động địa phương
giải quyết. Trường hợp cần thiết phải làm thể thức chuyển khoản theo điều 23 của Nghị định Thủ tướng Chính phủ sẽ có quy định
riêng. Điều chủ yếu là các xí nghiệp, cơ quan thấy rõ trách nhiệm của mình đối
với quần chúng, các cấp chỉ đạo thường xuyên nhắc nhở cấp dưới thi hành cho tốt.
Để cho công đoàn kịp thời sử dụng
quỹ kinh phí 2% kể từ đầu năm 1959, các xí nghiệp, cơ quan tính kinh phí công
đoàn bắt đầu từ tháng 12/1958 và nộp vào đầu tháng 1 năm 1959.
Yêu cầu các Bộ, ngành có liên quan
chỉ thị cho các xí nghiệp, cơ quan trong ngành mình chuẩn bị để thi hành cho tốt.
Hà Nội, ngày 27 tháng 12 năm 1958