|
ỦY BAN NHÂN DÂN
TỈNH QUẢNG NAM
-------
|
CỘNG HÒA XÃ HỘI
CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------
|
|
Số: 2472/QĐ-UBND
|
Quảng Nam, ngày
05 tháng 8 năm 2011
|
QUYẾT ĐỊNH
BAN HÀNH CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG TỈNH QUẢNG
NAM GIAI ĐOẠN 2011 - 2020
ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH QUẢNG NAM
Căn cứ Luật Tổ chức HĐND và
UBND ngày 26/11/2003;
Căn cứ Bộ luật Lao động ngày
26/3/1994; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Lao động ngày
12/4/2002; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Lao động ngày
29/6/2006;
Căn cứ Luật Dạy nghề số
76/2006/QH11 ngày 29/11/2006;
Căn cứ Quyết định số
1216/QĐ-TTg ngày 22/7/2011 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch phát triển
nhân lực Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020;
Theo đề nghị của Sở Lao động
- Thương binh và Xã hội tại Tờ trình số 60/TTr- LĐTBXH ngày 09/5/2011,
QUYẾT ĐỊNH:
Điều 1.
Ban hành kèm theo Quyết định này Chiến lược phát triển
thị trường lao động tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2011 - 2015.
Điều 2.
Sở Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp
với các Sở, Ban, ngành liên quan và UBND các huyện, thành phố có kế hoạch triển
khai thực hiện Chiến lược đạt mục tiêu đề ra. Thường xuyên kiểm tra, theo dõi,
đôn đốc việc thực hiện, định kỳ tổng hợp, báo cáo kết quả với UBND tỉnh.
Điều 3.
Chánh Văn phòng UBND tỉnh, Giám đốc các Sở, ngành:
Lao động - Thương binh và Xã hội, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Văn hoá, Thể thao
và Du lịch. Y tế, Công an tỉnh; Chủ tịch UBND các huyện, thành phố và Thủ trưởng
các cơ quan, đơn vị liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này.
Quyết định này có hiệu lực kể từ
ngày ký./.
|
|
TM. ỦY BAN NHÂN
DÂN
KT. CHỦ TỊCH
PHÓ CHỦ TỊCH
Trần Minh Cả
|
CHIẾN LƯỢC
PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG TỈNH QUẢNG NAM GIAI ĐOẠN 2011
- 2020
(Kèm theo Quyết định số 2472/QĐ-UBND ngày 05/8/2011 của UBND tỉnh)
ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong nền kinh tế thị trường,
thị trường lao động là một trong những thị trường cơ bản và quan trọng nhất. Đối
với nước ta, phát triển thị trường lao động là chủ trương lớn và lâu dài của Đảng
và Nhà nước. Báo cáo chính trị tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng
đã nhấn mạnh phải "đẩy mạnh phát triển thị trường lao động" nhằm
góp phần hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Quá trình đổi mới, xây dựng nền
kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa trên phạm vi cả nước đã tạo điều
kiện cho thị trường lao động tỉnh Quảng Nam hình thành và ngày càng phát triển,
góp phần quan trọng phân bố và sử dụng hiệu quả các nguồn lực (nhất là nguồn
nhân lực) cho phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, gắn kết cung - cầu lao động,
tạo nhiều việc làm, xóa đói giảm nghèo...
Trong 10 năm qua, kinh tế Quảng
Nam không ngừng phát triển, tăng trưởng cao và ổn định, không chỉ đảm bảo duy
trì việc làm cho lao động đang có việc làm, mà còn tạo thêm nhiều việc làm mới
cho người lao động góp phần to lớn ổn định và nâng cao đời sống vật chất, tinh
thần cho nhân dân. Tuy nhiên, thị trường lao động Quảng Nam phát triển chưa mạnh
và đồng đều, cung - cầu lao động còn mất cân đối nghiêm trọng nên sức ép về việc
làm vẫn khá lớn, số lao động thất nghiệp và thiếu việc làm còn nhiều, tỷ lệ hộ
nghèo vẫn còn khá cao (năm 2010 là 24,18% theo chuẩn mới).
Để thúc đẩy thị trường lao động
Quảng Nam phát triển mạnh và hoạt động hiệu quả, giải quyết việc làm cho người
lao động, giảm nghèo bền vững, UBND tỉnh Quảng Nam ban hành Chiến lược phát triển
thị trường lao động tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2011 - 2020.
Phần thứ
nhất
ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG PHÁT
TRIỂN THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG TỈNH QUẢNG NAM GIAI ĐOẠN 2001 - 2010
I. Tình hình
kinh tế - xã hội và đặc điểm của phát triển thị trường lao động ở Quảng Nam hiện
nay
1. Tình
hình kinh tế - xã hội tỉnh Quảng Nam
a) Điều kiện tự nhiên
Quảng Nam nằm ở trung độ của cả
nước, trong vùng phát triển kinh tế trọng điểm miền Trung, có diện tích tự
nhiên 10.406,83 km2, dân số gần 1,5 triệu người, có Cảng Kỳ Hà và
sân bay Chu Lai, là cửa ngõ ra biển của khu vực Nam Lào qua hành lang Đông -
Tây, trong không gian đường hàng hải và hàng không quốc tế. Quảng Nam có lợi thế
so sánh trong phát triển kinh tế du lịch với 2 di sản văn hóa thế giới (khu đền
tháp Mỹ Sơn và đô thị cổ Hội An), khu dự trữ sinh quyển thế giới - đảo Cù Lao
Chàm, và hàng trăm di tích lịch sử, văn hóa cấp Quốc gia, gắn kết với con đường
Di sản miền trung và các quần thể di tích, du lịch của khu vực như: Phong Nha -
Kẻ Bàng Quảng Bình, Cố đô Huế, khu du lịch Bà Nà, Non Nước - Đà Nẵng… với cảnh
quan môi trường thích hợp cho việc đa dạng hóa các loại hình du lịch. Điều kiện
địa hình đồi núi chiếm khoảng 75% diện tích tự nhiên với nhiều sông, suối là một
tiềm năng lớn để phát triển thủy lợi, thủy điện. Nguồn tài nguyên tự nhiên đa dạng
đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế tổng hợp theo vùng lãnh thổ.
b) Điều kiện kinh tế - xã hội
Được tái lập từ năm 1997, cho đến
nay tỉnh Quảng Nam đã nỗ lực vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, phát huy tiềm
năng và nguồn lực sẵn có để đạt được những bước tăng trưởng ổn định, liên tục đạt
cao hơn mức bình quân chung của cả nước. Giai đoạn 2006 - 2010, tốc độ tăng tổng
sản phẩm trên địa bàn (GDP) đạt bình quân 12,6% năm. GDP năm 2010 tăng gấp 1,8
lần so với năm 2005. Cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch theo hướng tăng tỷ trọng
của ngành công nghiệp - xây dựng từ 34% năm 2005 lên 39,8% năm 2010, tỷ trọng
ngành dịch vụ - du lịch tăng từ 35% năm 2005 lên 39,05% năm 2010, giảm tỷ trọng
của ngành nông - lâm - ngư nghiệp từ 31% năm 2005 xuống còn 21,2% năm 2010. GDP
bình quân đầu người (theo giá thực tế) đạt khoảng 17,66 triệu đồng/người/năm. Tốc
độ tăng trưởng dân số bình quân giai đoạn 2000 - 2010 là 0,32%/năm, thấp hơn mức
tăng bình quân của cả nước. Cơ cấu lao động chuyển dịch tích cực, hiện nay tỷ lệ
lao động làm việc trong khu vực công nghiệp và dịch vụ chiếm 40%. Cơ chế, chính
sách mới đã có tác dụng phát huy ưu thế, tiềm năng của tỉnh và thu hút nguồn lực
từ bên ngoài cho đầu tư phát triển. Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được tập
trung nâng cấp và đầu tư xây dựng mới, tác động mạnh mẽ đến tăng trưởng kinh tế
và phát triển xã hội, nhất là việc làm, giảm nghèo, cải thiện đời sống nhân
dân, đặc biệt là mạng lưới cơ sở hạ tầng giao thông đang được tập trung đầu tư
phát triển (đường Hồ Chí Minh, Quốc lộ 1A, 14B, 14D, 14E, đường cao tốc Đà Nẵng
- Dung Quốc, cầu Cửa Đại, đường Thanh niên ven biển...), mạng lưới trục ngang kết
nối liên vùng từng bước được hình thành và phát huy hiệu quả. Đô thị hóa tăng
nhanh cùng với một số trung tâm vùng đang hình thành và phát triển mạnh nhứ Tam
Kỳ, Hội An, Điện Bàn, Núi Thành... sẽ mở ra triển vọng cho sự phát triển trong
tương lai. Những kết quả đạt được về kinh tế - xã hội đã tạo điều kiện cho thị
trường lao động tỉnh Quảng Nam phát triển.
Tuy nhiên, tỉnh Quảng Nam cũng
đang đối mặt với không ít khó khăn, thách thức. Quảng Nam nằm trong vùng thường
xuyên xảy ra thiên tai, đặc biệt hậu quả để lại sau các các đợt bão lũ lớn rất
nặng nề, phải khôi phục trong nhiều năm. Kinh tế Quảng Nam phát triển nhưng quy
mô còn nhỏ, chất lượng tăng trưởng chưa cao, khối lượng, giá trị sản xuất tăng
cao nhưng giá trị gia tăng còn thấp. GDP bình quân đầu người còn thấp so với mức
bình quân chung cả nước. Kết cấu hạ tầng đô thị, các Khu công nghiệp, Khu kinh
tế mở chưa đồng bộ. Kinh tế - xã hội miền núi tuy đã được tập trung đầu tư từ
nhiều nguồn của Trung ương và địa phương nhưng vẫn còn nhiều khó khăn. Công tác
quản lý nhà nước trên một số lĩnh vực (trong đó có quản lý, điều tiết thị trường
lao động) còn nhiều bất cập. Giáo dục, đào tạo nhiều mặt chưa đáp ứng được yêu
cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Đội ngũ công nhân kỹ thuật, thợ
lành nghề còn thiếu, lao động chưa có việc làm cũng như thiếu việc làm còn nhiều.
Lao động nông - lâm - ngư nghiệp vẫn còn chiếm tỷ trọng lớn (gần 60%) trong cơ
cấu lao động. Đời sống nhân dân tuy đã được cải thiện hơn nhưng vẫn còn nhiều
khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao hơn mức bình quân cả nước (toàn tỉnh hiện có 126
xã nghèo theo chuẩn mới, trong đó 53 xã đặc biệt khó khăn). Những thách thức về
phát triển kinh tế - xã hội sẽ là những rào cản đối với việc phát triển thị trường
lao động ở tỉnh trong những năm đến.
2. Đặc điểm
của phát triển thị trường lao động Quảng Nam
Thị trường lao động là nơi diễn
ra sự trao đổi về việc làm, tiền công, tiền lương và các điều kiện làm việc
khác giữa một bên là người sử dụng lao động (phía cầu lao động) và một bên là
người lao động (phía cung lao động) theo nguyên tắc thỏa thuận. Thị trường lao
động hoạt động khách quan theo các quy luật của nền kinh tế thị trường. Hàng
hoá trao đổi trên thị trường lao động là sức lao động - loại hàng hoá đặc biệt
có tiềm năng về thể lực, trí lực và tâm lực kết tinh trong chính người lao động.
Các yếu tố của thị trường lao động bao gồm: Cung, cầu lao động, giá cả sức lao
động, các thể chế về quan hệ lao động, giao dịch trên thị trường lao động.
Phát triển thị trường lao động
là quá trình tạo lập và phát triển đồng bộ các yếu tố của thị trường lao động
(cung, cầu, giá cả sức lao động; thể chế và hệ thống giao dịch gắn kết cung - cầu
lao động); đảm bảo thị trường lao động hoạt động hiệu quả, phân bố và sử dụng tốt
nhất nguồn nhân lực, nhiều người có việc làm, giảm thất nghiệp.
Tính đặc thù về điều kiện địa
lý, tiềm năng và trình độ phát triển kinh tế - xã hội ảnh hưởng lớn đến phát
triển thị trường lao động của tỉnh Quảng Nam cả về mặt thuận lợi và khó khăn.
Với vị trí tự nhiên thuận lợi,
Quảng Nam có cơ hội để giao thương về kinh tế với các tỉnh, thành phố lân cận
trong nước và nước ngoài, có điều kiện tiếp thu những thành tựu về khoa học kỹ
thuật để đẩy nhanh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, thúc đẩy chuyển dịch
cơ cấu lao động theo hướng tích cực. Nguồn lao động dồi dào, lực lượng lao động
cần cù, chịu khó là tiềm năng lớn về nguồn nhân lực của tỉnh. Với những lợi thế
so sánh, trong bối cảnh và tác động của các yếu tố ngoại lực, cơ chế chính sách
thoáng mở sẽ là thời cơ cho phát triển kinh tế để Quảng Nam trở thành một nhân
tố tích cực trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế vùng duyên hải miền Trung một
cách cân đối và bền vững, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giải quyết các vấn đề
xã hội như lao động, việc làm, giảm áp lực di dân đến các vùng đô thị trong,
ngoài tỉnh.
Ngoài sự khác nhau về điều kiện
tự nhiên, do địa hình của tỉnh chia thành các vùng khác nhau rõ rệt (vùng núi
cao, vùng trung du, vùng đồng bằng, ven biển) thì sự phân bố dân cư, nguồn lực
lao động không đồng đều, điều kiện sống khác nhau giữa các vùng, đòi hỏi sự tác
động khác nhau trong huy động và phân bổ các nguồn lực nhằm phát triển kinh tế,
tạo việc làm bền vững cho người dân từng vùng, nhất là vùng trung du, miền núi.
Thị trường lao động Quảng Nam về
cơ bản vẫn mang tính chất của một thị trường lao động phát triển không đồng đều
và còn nhỏ bé do cơ cấu nền kinh tế chủ yếu vẫn là nông nghiệp, đang từng bước
chuyển dịch sang nền kinh tế công nghiệp và dịch vụ. Thị trường lao động phát
triển mạnh ở các địa bàn Tam Kỳ, Hội An, Điện Bàn, Núi Thành... nhưng lại chưa
phát triển ở khu vực nông thôn, miền núi. Trên tổng thể thị trường lao động Quảng
Nam vẫn là một thị trường dư thừa lao động (nhất là lao động phổ thông), trong
khi đó lại thiếu nghiêm trọng lao động kỹ thuật trình độ cao. Vấn đề di chuyển
lao động từ nông thôn ra thành thị tìm việc làm có xu hướng gia tăng trong những
năm gần đây.
Do kinh tế Quảng Nam phát triển
còn chậm nên thị trường lao động Quảng Nam phát triển thấp hơn so với thị trường
lao động khu vực miền Trung và cả nước, khả năng cạnh tranh còn thấp, Quảng Nam
chưa trở thành địa bàn có sức hút mạnh lao động (nhất là lao động kỹ thuật
trình độ cao) từ thị trường khác đến, trái lại, xu hướng dịch chuyển lao động
(trước hết là lao động phổ thông) ra khỏi tỉnh khá lớn.
II. Đánh giá
thực trạng phát triển thị trường lao động Quảng Nam giai đoạn 2001 - 2010
1. Tổng
quan khuôn khổ thể chế thị trường lao động đối với phát triển thị trường lao động
Quảng Nam
a) Khuôn khổ thể chế chung
Thể chế kinh tế thị trường
nói chung và thị trường lao động nói riêng từng bước được hoàn thiện tạo hành
lang pháp lý, điều chỉnh sự hình thành và vận hành của thị trường lao động trên
phạm vi cả nước, cũng như ở Quảng Nam.
Nhà nước đã ban hành Luật doanh
nghiệp, Luật đầu tư, Bộ luật Lao động (1994), Luật Dạy nghề, Luật người Việt
Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, Luật Bảo hiểm xã hội cùng với hàng
trăm Nghị định, Thông tư liên quan đến lao động - việc làm. Trên cơ sở công nhận
quyền tự do lựa chọn, tìm việc làm của người lao động và quyền lựa chọn người
làm việc cho mình của người sử dụng lao động, Bộ luật Lao động đã công nhận quyền
tự do trao đổi sức lao động trên thị trường lao động; tạo điều kiện thuận lợi
cho sự dịch chuyển lao động; khuyến khích phát triển nguồn nhân lực, nhất là
thông qua dạy nghề theo 3 cấp trình độ, đặc biệt cho nông dân, dân tộc thiểu số,
xuất khẩu lao động; đồng thời, tạo điều kiện cho các chủ thể trong các thành phần
kinh tế chủ động tham gia bình đẳng và tích cực vào hoạt động của thị trường
lao động nhằm gắn kết cung - cầu lao động.
Luật khuyến khích đầu tư trong
nước (1999) đã khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư phát triển sản xuất -
kinh doanh. Số lượng các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh tăng khá nhanh, số
doanh nghiệp thành lập mới mỗi năm tăng gấp 4,5 lần so với thời kỳ 5 năm trước.
Đến cuối năm 2010, có hơn 4.500 doanh nghiệp đã được cấp giấy phép đăng ký kinh
doanh với tổng vốn đăng ký trên 20.000 tỷ đồng. Luật Đầu tư nước ngoài (1996)
đã thúc đẩy tăng đầu tư nước ngoài, góp phần thu hút lao động vào các ngành,
các lĩnh vực kinh tế khác nhau. Sự phát triển của doanh nghiệp công nghiệp và dịch
vụ đã góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế và cơ cấu lao động, tạo mở việc làm mới,
giảm tỷ lệ thất nghiệp và thiếu việc làm ở địa phương.
b) Khuôn khổ thể chế riêng của
Quảng Nam
Việc tiếp tục hoàn thiện thể chế,
tạo khung pháp lý và chính sách thị trường lao động của Nhà nước, cùng với một
nền kinh tế luôn duy trì tốc độ tăng trưởng khá cao là điều kiện cơ bản để thị
trường lao động ở Quảng Nam từng bước phát triển trong những năm qua. Đồng thời,
nhiều chính sách phát triển kinh tế - xã hội định hướng việc làm được thực hiện
hiệu quả đã tác động tích cực đến sự hình thành và phát triển thị trường lao động
ở tỉnh.
- Chính sách về việc làm: Chính
sách việc làm là một trong những chính sách quan trọng nhất của thị trường lao
động luôn được tỉnh quan tâm thực hiện. Liên tục trong nhiều năm, hoạt động
cho vay vốn từ Quỹ Quốc gia về việc làm được xem là một trong những giải pháp tạo
việc làm có hiệu quả, góp phần quan trọng vào việc hoàn thành các chỉ tiêu của
Chương trình mục tiêu về việc làm tỉnh Quảng Nam hàng năm và trong từng giai đoạn.
Để tăng thêm nguồn vốn của chương trình, từ năm 2004 tỉnh Quảng Nam đã thành lập
và hàng năm trích ngân sách tỉnh bổ sung nguồn vốn Quỹ hỗ trợ việc làm tỉnh. Đến
nay, tổng nguồn vốn giải quyết việc làm tỉnh quản lý là trên 87 tỷ đồng đang được
đầu tư cho vay để tạo việc làm cho trên 2.000 lao động mới mỗi năm, góp phần
thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu lao động theo hướng giảm tỷ trọng nông nghiệp, nông
thôn.
Để góp phần phát triển nguồn
nhân lực, giải quyết việc làm, tạo thêm thu nhập và nâng cao trình độ tay nghề
cho người lao động, Tỉnh ủy Quảng Nam đã ban hành Chỉ thị chỉ đạo thực hiện
công tác xuất khẩu lao động và UBND tỉnh đã ban hành “Đề án xuất khẩu lao động
tỉnh Quảng Nam từ 2005 đến năm 2010”. Mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng công tác
xuất khẩu lao động cũng đã thu được một số kết quả ban đầu đáng khích lệ, cùng
với chương trình xuất khẩu lao động tại các huyện nghèo đã nâng tổng số lao động
trong tỉnh đi xuất khẩu lao động giai đoạn 2006 - 2010 lên 1.663 người.
Đồng thời với việc tổ chức thực
hiện Nghị định số 19/2005/NĐ-CP ngày 28/02/2005 của Chính phủ (được sửa đổi, bổ
sung tại Nghị định số 71/2008/NĐ-CP ngày 05/06/2008), từ năm 2009, với nhiệm vụ
mới là tổ chức Sàn Giao dịch việc làm và thẩm định giải quyết chính sách bảo hiểm
thất nghiệp trên địa bàn tỉnh, Trung tâm Giới thiệu việc làm ngày càng được củng
cố, đổi mới nhằm đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ.
Từ năm 2010, hoạt động thu thập
thông tin về thực trạng lao động - việc làm trên địa bàn tỉnh được tiến hành
hàng năm theo Phương án điều tra của tỉnh. Nguồn thông tin, số liệu có được qua
điều tra sẽ là căn cứ quan trọng phục vụ việc hoạch định các chính sách về lao
động - việc làm.
- Chính sách dạy nghề: Đào tạo
và bồi dưỡng, nâng cao kỹ năng, tay nghề là một trong những chính sách trọng
tâm cho phát triển thị trường lao động đã được Tỉnh ủy, UBND tỉnh quan tâm chỉ
đạo thực hiện. UBND tỉnh đã ban hành Quy hoạch hệ thống trường lớp, cơ sở dạy
nghề tỉnh Quảng Nam giai đoạn 1999 - 2010; Đề án tiếp tục đổi mới và phát triển
dạy nghề giai đoạn 2008 - 2015; Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến
năm 2020; Cơ chế hỗ trợ cho lao động bị mất đất sản xuất…
Trong nhiều năm qua, hệ thống
cơ sở dạy nghề trên địa bàn tỉnh ngày càng phát triển, mở rộng về quy mô và
nâng cao về chất lượng nhằm tạo điều kiện thực hiện hiệu quả công tác đào tạo
nghề gắn với giải quyết việc làm. Hiện nay, toàn tỉnh có 43 cơ sở dạy nghề,
trong đó có 01 Trường Cao đẳng nghề, 05 Trường Trung cấp nghề, 05 Trường Cao đẳng
có tham gia đào tạo nghề. Ngoài việc đa dạng hóa các hình thức đào tạo nghề
(đào tạo nghề tại cơ sở đào tạo, tại doanh nghiệp, lưu động…), hoạt động đào tạo
nghề đã có sự thay đổi tích cực: chuyển mạnh từ đào tạo theo năng lực sẵn có của
cơ sở đào tạo sang đào tạo theo nhu cầu học nghề của người lao động và yêu cầu
của thị trường lao động; gắn đào tạo nghề với chiến lược, quy hoạch, kế hoạch
phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, từng vùng, từng ngành, từng địa phương;
chú trọng việc liên kết giữa các cơ sở dạy nghề với doanh nghiệp theo hướng dạy
lý thuyết nghề tại cơ sở đào tạo, thực hành nghề trên thiết bị và dây chuyền,
công nghệ của doanh nghiệp và doanh nghiệp có cam kết sử dụng lao động sau khi
tốt nghiệp các khóa học nghề. Từ năm 2001 đến nay, các cơ sở đào tạo nghề đã
đào tạo nghề cho trên 200.000 lao động để cung ứng cho thị trường lao động
trong, ngoài tỉnh và nước ngoài.
- Chính sách phát triển ngành
nghề phi nông nghiệp ở nông thôn: Phát triển ngành nghề phi nông nghiệp (nhất
là ở nông thôn) có vai trò đặc biệt quan trọng đối với phát triển thị trường
lao động ở Quảng Nam. UBND tỉnh đã ban hành cơ chế khuyến khích phát triển
kinh tế vườn, kinh tế trang trại, cơ chế ưu đãi, khuyến khích đầu tư và quản lý
cụm Công nghiệp trên địa bàn tỉnh, qua đó đã hỗ trợ đầu tư phát triển kinh tế hộ
gia đình, kinh tế trang trại, hợp tác xã, các làng nghề truyền thống, khuyến
khích phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ, hình thành các khu công nghiệp nhỏ ở
nông thôn. Có 19 làng nghề được UBND tỉnh công nhận đạt tiêu chuẩn làng nghề
Công nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp, 3 dự án làng nghề được chọn thí điểm xây dựng
mô hình làng nghề gắn với phát triển du lịch (mộc Kim Bồng, ươm tơ dệt lụa Mã
Châu, đúc đồng Phước Kiều). Các ngành nghề phi nông nghiệp đã tạo nhiều việc
làm tại chỗ và thu hút khá nhiều lao động ở khu vực nông thôn của tỉnh.
* Đánh giá tổng quát về
thể chế:
Thể chế chung của cả nước và
riêng của Quảng Nam về thị trường lao động đến nay tương đối đồng bộ, luôn được
hoàn thiện phù hợp với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, tạo
hành lang pháp lý cho thị trường lao động Quảng Nam từng bước phát triển và hoạt
động hiệu quả hơn. Khuôn khổ thể chế thị trường lao động về cơ bản đã hướng
vào giải phóng sức sản xuất, sức lao động, tự do hóa lao động và phát huy nguồn
lực con người, lực lượng lao động xã hội trên địa bàn tỉnh; tạo nhiều việc làm
và giảm thất nghiệp cho lao động trong tỉnh; khuyến khích làm giàu hợp pháp, đồng
thời tích cực xóa đói giảm nghèo. Việc xây dựng và thực hiện có hiệu quả các
chương trình, dự án trên địa bàn tỉnh đã tạo cơ sở vững chắc và sức bật cho thị
trường lao động Quảng Nam phát triển và hoạt động sôi động hơn trong những năm
gần đây.
Tuy nhiên, thể chế thị trường
lao động khi áp dụng vào điều kiện cụ thể của Quảng Nam cũng còn những rào cản,
bất cập. Nhận thức về phát triển nguồn nhân lực, dạy nghề chưa đúng nên
trong nhiều năm việc đầu tư phát triển nguồn nhân lực chưa đúng mức; chính
sách, pháp luật về đào tạo, dạy nghề trên địa bàn tỉnh chưa thật gắn với sản xuất,
với thị trường lao động và nhu cầu việc làm của người lao động. Đặc biệt, chính
sách, luật pháp chưa tạo ra khung pháp lý đảm bảo thang giá trị của học nghề
tương xứng với tầm quan trọng của nó trong xã hội. Các chính sách chưa đủ mạnh
để giải phóng triệt để mọi nguồn lực của tỉnh cũng như của Trung ương cho đầu
tư phát triển kinh tế, tạo nhiều việc làm; nhất là thiếu chính sách khuyến
khích phát triển thị trường lao động (như chính sách tiền lương, tiền công thực
sự theo nguyên tắc thị trường và hiệu quả; chính sách đầu tư phát triển mạnh hệ
thống giao dịch của thị trường lao động để kết nối cung-cầu lao động trên thị
trường lao động cả nước và Quảng Nam). Chưa quy định pháp lý để gắn quy hoạch,
kế hoạch phát triển kinh tế, nhất là phát triển các ngành kỹ thuật, các vùng
kinh tế trọng điểm, các khu công nghiệp, phát triển doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh
với quy hoạch, kế hoạch đào tạo, dạy nghề, sử dụng lao động tại chỗ...
2. Đánh
giá thực trạng cung lao động:
Quảng Nam là tỉnh có nguồn
lao động rất dồi dào và có xu hướng tăng, có ưu thế về lao động trẻ và chất lượng
lao động dần được nâng cao.
a) Cung về số lượng
- Tại thời điểm ngày 01/4/2009,
tổng dân số tỉnh Quảng Nam là 1.423,5 nghìn người (trong đó nữ chiếm 51,14%);
khu vực thành thị có 264 nghìn người (chiếm 18,55%); khu vực nông thôn có
1.159,6 nghìn người (chiếm 81,46%). Dân số phân bố không đồng đều tại các địa
phương trên địa bàn tỉnh; các huyện có dân số đông là Điện Bàn: 197.987 người,
Thăng Bình: 176.320 người; Đại Lộc: 146.010 người, Núi Thành: 137.632 người;
dân số của 2 thành phố thuộc tỉnh ở mức trung bình (Tam Kỳ: 109.908 người, Hội
An: 89.810 người); dân số các huyện miền núi khá thấp. Năm 2009, dân số từ 15
tuổi trở lên tham gia hoạt động kinh tế (lực lượng lao động) của tỉnh Quảng Nam
là 830.741 người (trong đó, nữ chiếm 50,04% và thành thị chiếm 17,58%). Tỷ lệ
phụ thuộc của tỉnh Quảng Nam không lớn, nhưng giảm khá chậm (từ 86,31% năm 2005
giảm còn 73,76% năm 2010).
- Năm 2010, dân số Quảng Nam là
1.429,3 nghìn người và dân số từ 15 tuổi trở lên là 1.062,9 nghìn người, chiếm
74,37% tổng dân số. Năm 2010, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên của Quảng
Nam có 846.895 người, chiếm 59,4% so với dân số cả tỉnh (trong đó, nữ chiếm tỷ
lệ 50,22%) và 79,68% so với dân số từ 15 tuổi trở lên; trong đó, nông thôn chiếm
82,13% và thành thị là 17,87%. Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động so với dân số
từ 15 tuổi trở lên của nữ là 76,51% và của nam là 83,14%. Trong giai đoạn 2005
- 2010, bình quân lực lượng lao động tăng 2,14%, từ 761.850 người vào năm 2005
tăng lên 846.895 người vào năm 2010; tỷ lệ tăng lực lượng lao động tương ứng
qua các năm như sau: 1,57% (2006); 1,99% (2007); 2,97% (2008); 2,2% (2009);
1,94% (2010); bình quân mỗi năm lực lượng lao động của tỉnh tăng thêm 17.000
người. Lực lượng lao động tại thành thị có tỷ lệ tăng nhanh hơn lực lượng lao động
tại nông thôn (giai đoạn 2001 - 2010, tăng bình quân 3,73% đối với khu vực
thành thị và 1,58% đối với khu vực nông thôn) và lực lượng lao động nam tăng
nhanh hơn lực lượng lao động nữ (giai đoạn 2005 - 2010, tăng bình quân 2,69% đối
với nam và 1,61% đối với nữ).
b) Cung về chất lượng lao động
- Trình độ học vấn của lực
lượng lao động trong tỉnh đã được nâng dần lên.
Năm 2009, số lao động chưa biết
chữ và chưa tốt nghiệp tiểu học chiếm 25,11% (giảm 1,8% so với năm 2005); năm
2010 còn 24,98%. Số lao động tốt nghiệp phổ thông trung học đang có xu hướng
tăng, đến nay chiếm 1/4 lực lượng lao động; tỷ lệ lao động tốt nghiệp trung học
phổ thông tăng từ 18,62% (năm 2005) lên 23,75% (năm 2009) và ước tính năm 2010
đạt 23,82%. Số lượng học sinh dự thi trung học phổ thông năm học 2008 - 2009 là
22.937 em với tỷ lệ đỗ tốt nghiệp là 78,46% (trong đó nữ 84,84%).
- Trình độ chuyên môn kỹ thuật
của lực lượng lao động từng bước được cải thiện. Nếu năm 2005 lực lượng lao
động phổ thông chiếm tỷ lệ 74,04% thì đến năm 2010 tỷ lệ này giảm còn ở mức gần
60%. Lao động có trình độ trung cấp chuyên nghiệp và cao đẳng/đại học tăng 1,6%
(từ 8,05% năm 2005 lên 9,65% vào năm 2010).
c) Cung về cơ cấu lao động
Nhóm lao động trong độ tuổi
trẻ chiếm tỷ lệ cao là một ưu thế và tiềm năng lớn của tỉnh. Năm 2010, số
người trong độ tuổi 15 - 34 chiếm 40,69%; trong độ tuổi 35 - 44 chiếm 26,11%. Lực
lượng lao động tập trung ở khu vực nông thôn còn lớn, tuy đang có xu hướng giảm
dần nhưng khá chậm (từ 83,55% vào năm 2005 giảm còn 82,13% vào năm 2010, trong
5 năm giảm được 1,42%).
d) Tồn tại
Nhìn chung, nguồn cung lao động
tỉnh Quảng Nam vẫn mang đặc thù của một nền kinh tế nông nghiệp với chất lượng
thấp. Cung lao động cho thị trường lao động chủ yếu là từ nông thôn và nông
nghiệp, phần lớn chưa qua đào tạo, do đó khả năng cạnh tranh không cao, nhất là
ở thị trường yêu cầu lao động có trình độ cao như các khu công nghiệp, khu chế
xuất, khu kinh tế mở và thị trường lao động nước ngoài có thu nhập cao, cụ thể:
- Tỷ lệ lao động qua đào tạo
còn thấp (40% ); lao động nông thôn phần lớn chưa qua đào tạo (78,73%); trình độ
chuyên môn kỹ thuật của lao động nữ thấp hơn so với lao động nam, năm 2010, tỷ
lệ lao động nữ qua đào tạo chuyên môn kỹ thuật từ sơ cấp trở lên thấp hơn 4,06%
so với lao động nam (28,78% so với 32,84%).
- Tình trạng thể lực của lao động
nhìn chung vẫn ở mức trung bình kém, cả về chiều cao, cân nặng cũng như sức bền,
sự dẻo dai; một bộ phận chưa đáp ứng được cường độ làm việc và những yêu cầu
trong sử dụng máy móc thiết bị theo tiêu chuẩn quy định.
- Văn hóa nghề nghiệp, nhất là
kỷ luật lao động, tác phong làm việc công nghiệp của người lao động cơ bản còn
yếu do ảnh hưởng của một nền kinh tế thuần nông trong nhiều năm.
- Do nguồn cung lao động chủ yếu
từ khu vực nông thôn đã tạo nên sức ép về việc làm rất lớn và là vấn đề xã hội
bức xúc nhất hiện nay của tỉnh, nhất là đối với thanh niên đến tuổi lao động.
3. Đánh
giá thực trạng cầu lao động:
Tổng cầu lao động toàn tỉnh
luôn tăng và đang chuyển dịch theo hướng tích cực, tạo nhiều việc làm mới cho
người lao động, thất nghiệp có xu hướng giảm.
a) Cầu lao động trong tỉnh
- Tổng lao động có việc làm
có xu hướng tăng do kinh tế không ngừng phát triển. Năm 2005 là 745.468 người,
đến năm 2010 là 818.952 người, tăng 73.484 người, bình quân mỗi năm tăng 14.697
người; tốc độ tăng trưởng việc làm bình quân giai đoạn 2005 - 2010 là 1,9%.
Trong đó, tốc độ tăng trưởng việc làm của ngành xây dựng là 12,48%, ngành
thương mại, dịch vụ: 5,19%; ngược lại trong ngành nông, lâm, thủy sản lại giảm
1,42%. Trong giai đoạn từ 2006 - 2010, toàn tỉnh có 180.020 chỗ làm việc mới
(bình quân mỗi năm có 36.000 lao động được giải quyết việc làm).
- Chuyển dịch cơ cấu cầu lao
động theo ngành kinh tế có xu hướng tích cực. Tỷ lệ lao động có việc làm
trong ngành công nghiệp, xây dựng và dịch vụ tăng nhanh (từ 11,79% và 18,29%
năm 2005 tăng lên 19,32% và 21,44% năm 2010); tỷ lệ lao động trong ngành nông,
lâm nghiệp, thuỷ sản giảm 10,68% (từ 69,92% năm 2005 giảm còn 59,24% năm 2010).
- Lao động làm công ăn lương
có xu hướng tăng. Năm 2005, lao động làm công ăn lương của tỉnh là 160.515
người, chiếm 21,07% tổng lực lượng lao động và 21,53% tổng lực lượng lao động
có việc làm, đến năm 2010 tăng lên 255.692 người, chiếm 30,19% tổng lực lượng
lao động, tăng 9,12% và 31,22% tổng lực lượng lao động có việc làm.
Hiện nay, khu vực sản xuất -
kinh doanh (doanh nghiệp) của tỉnh đang thu hút khoảng 105.000 lao động vào làm
việc, chiếm 12,82% lực lượng lao động đang có việc làm, trong đó 80.000 lao động
làm việc trong các doanh nghiệp và 25.000 lao động làm việc trong các hợp tác
xã hoạt động theo mô hình doanh nghiệp. Doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động tập
trung ở các huyện đồng bằng, tại các khu công nghiệp, Khu Kinh tế mở Chu Lai ở
các ngành nghề: giày da, may mặc, chế biến thủy hải sản, chế biến lâm sản, lắp
ráp ô tô và sản xuất vật liệu xây dựng, xây dựng công trình. Tính đến nay, khu
vực hành chính, sự nghiệp công lập có 29.196 người (3.845 cán bộ, công chức và
25.351 viên chức), chiếm 11,42% tổng lao động làm công ăn lương.
b) Dịch chuyển lao động và xuất
khẩu lao động
Trong những năm qua, lao động
trong tỉnh có xu hướng được thu hút vào làm việc tại các tỉnh thuộc khu vực
phía Nam và Tây Nguyên (hiện nay, ước tính cả tỉnh có trên 40.000 lao động ly
hương).
Lao động Quảng Nam sang làm việc
ở các nước chưa nhiều, tập trung tại thị trường Malaysia, Hàn Quốc, Nhật Bản. Hầu
hết lao động Quảng Nam đi làm việc ở nước ngoài là lao động phổ thông hoặc có
trình độ chuyên môn kỹ thuật thấp. Tỉnh Quảng Nam đang thiếu lao động có trình
độ chuyên môn kỹ thuật cao, nhiều nghề và công việc phải thuê lao động nước
ngoài, tính đến năm 2010, có 229 lao động nước ngoài đã được cấp giấp phép vào
làm việc trên địa bàn tỉnh.
c) Tình trạng thất nghiệp
Qua Tổng điều tra dân số và nhà
ở năm 2009 cho thấy, toàn tỉnh có 27.585 người thất nghiệp, chiếm 3,32% tổng lực
lượng lao động từ 15 tuổi trở lên, cao hơn năm 2005 (2,15%), do nền kinh tế
trong tình trạng suy thoái; trong đó khu vực thành thị có 7.498 người (chiếm
27,15%) với tỷ lệ thất nghiệp là 5,13% (năm 2005 là 5,12%), lao động nữ thất
nghiệp là 13.434 người (chiếm 48,7% tổng số thất nghiệp) với tỷ lệ thất nghiệp
là 3,2%.
d) Tồn tại
- Tổng cầu lao động ở Quảng
Nam vẫn chưa tạo đủ việc làm cho người lao động trong tỉnh. Giai đoạn 2005
- 2010, tăng trưởng việc làm bình quân chỉ đạt 1,9%, thấp hơn tốc độ tăng lực
lượng lao động (2,14%). Trong đó, cầu lao động trong nông nghiệp giảm bình quân
1,42%, nhưng lực lượng lao động trong nông thôn vẫn tăng 1,79%.
- Cơ cấu lao động chuyển dịch
chậm so với chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Năm 2010, số lượng lao động làm việc
trong lĩnh vực nông nghiệp là 485.158 người (chiếm tỷ lệ 59,24%), trong khi giá
trị nông nghiệp trong GDP năm 2010 chỉ chiếm 21,2% (giá trị công nghiệp - xây dựng
chiếm 39,8%, dịch vụ chiếm 39,05%). Điều này đồng nghĩa với lao động bị dồn nén
trong nông nghiệp với năng suất và hiệu quả việc làm ở khu vực này rất thấp,
kéo theo là tình trạng người lao động có thu nhập cũng rất thấp. Mâu thuẫn giữa
chuyển dịch cơ cấu kinh tế nhanh hơn theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa với
chuyển dịch cơ cấu lao động chậm, dẫn đến lao động dư thừa rất lớn và thiếu việc
làm nghiêm trọng trong nông nghiệp, nông thôn của tỉnh.
- Tỷ lệ thất nghiệp của lao
động trẻ còn cao. Năm 2010, trong hơn 27,5 nghìn lao động thất nghiệp thì độ
tuổi lao động trẻ (15 - 34) mặc dù đã giảm dần nhưng vẫn chiếm tỷ lệ cao (từ
82,76% vào năm 2005 giảm còn 66,59% vào năm 2010). Nguyên nhân chủ yếu là do
nhóm tuổi 15 - 24 (chiếm tỷ lệ 44,33% trong tổng số người thất nghiệp) là người
mới ra trường và bắt đầu xin việc, chưa chọn cho mình một công việc ổn định.
4. Đánh giá
khái quát quan hệ lao động và thực trạng tiền lương, tiền công (giá cả lao động):
a) Sự biến động tiền lương, thu
nhập của người lao động trên thị trường lao động ở tỉnh
Trong những năm qua, cùng với
sự phát triển của kinh tế địa phương, đời sống của người lao động trong tỉnh
ngày càng được cải thiện, tiền lương và thu nhập bình quân của người lao động
ngày càng tăng. Tiền lương tối thiểu thực tế các doanh nghiệp trên địa bàn
tỉnh áp dụng cao hơn so với mức lương tối thiểu vùng Chính phủ quy định. Tiền
lương trong doanh nghiệp có vốn nhà nước cao gấp 1,5 đến 2 lần so với mức lương
tối thiểu; 20% doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài có tiền lương cao hơn 6%
so với mức lương tối thiểu; khoảng 15% doanh nghiệp dân doanh có tiền lương cao
hơn từ 20% đến 23% so với mức lương tối thiểu. Trong khu vực nhà nước, năm 2005
có mức lương bình quân là 945.000 đồng/người/tháng, đến năm 2010 đã tăng lên
2.500.000 đồng/người/tháng (tăng 2,64 lần); thu nhập bình quân của người lao động
cũng tăng tương ứng từ 1.100.000 đồng/người/tháng lên 3.750.000 đồng/người/tháng.
Trong khu vực FDI, mức lương bình quân tăng từ 700.000 đồng/người/tháng (năm
2005) lên 2.040.000 đồng/người/tháng vào năm 2010 (tăng 2,91 lần); thu nhập
bình quân của người lao động đã tăng từ 900.000 đồng/người/tháng (năm 2005) lên
3.060.000 đồng/người/tháng (năm 2010). Trong khu vực dân doanh, mức lương bình
quân năm 2005 là 630.000 đồng/người/tháng, đến năm 2010 đã tăng lên 2.000.000 đồng/người/tháng
(tăng 3,17 lần); thu nhập bình quân của người lao động tăng từ 810.000 đồng/người/tháng
lên 2.200.000 đồng/người/tháng.
b) Quan hệ lao động và tranh chấp
lao động về tiền lương, tiền công
Trong tổng số doanh nghiệp trên
địa bàn tỉnh có 80% thực hiện ký kết hợp đồng lao động với người lao động. Khoảng
60% tổng số lao động đang làm việc trong doanh nghiệp (trên 60.000 lao động) được
ký kết hợp đồng lao động theo quy định. Chỉ có khoảng 20% trong tổng số các
doanh nghiệp thực hiện ký kết và đăng ký thỏa ước lao động tập thể và 30% doanh
nghiệp đăng ký Nội quy lao động với cơ quan quản lý lao động. Cả tỉnh mới có
133 tổ chức Công đoàn cơ sở (chiếm 10% doanh nghiệp phải thành lập tổ chức công
đoàn). Chính vì vậy, hầu như chỉ có doanh nghiệp nhà nước (nay đã chuyển đổi hoạt
động theo Luật doanh nghiệp) xây dựng cơ chế thỏa thuận về tiền lương trong
doanh nghiệp; đa số các doanh nghiệp còn lại chưa xây dựng và đăng ký thang, bảng
lương theo đúng quy định.
Trong giai đoạn 2006 - 2010, tại
các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đã xảy ra 24 vụ đình công. Trong đó, doanh
nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài xảy ra 14 vụ, doanh nghiệp ngoài quốc doanh xảy
ra 10 vụ. Tranh chấp lao động xảy ra chủ yếu là do doanh nghiệp không xây dựng
hoặc thiếu công khai minh bạch trong thực hiện Thoả ước lao động tập thể, nội
quy lao động, thang bảng lương, quy chế trả lương; trả lương không đúng thời
gian đã ký trong hợp đồng lao động, lương còn thấp chưa đáp ứng được nhu cầu mức
sống tối thiểu của công nhân; trang bị bảo hộ lao động cho người lao động không
đầy đủ theo hợp đồng lao động đã ký với người lao động; một số doanh nghiệp bị
động trong kế hoạch sản xuất gây sức ép tâm lý cho người lao động (lúc thì
không có việc làm nhưng có khi lại tăng ca không hợp lý ảnh hưởng đến sức khoẻ
của người lao động).
c) Tồn tại
- Tiền lương trả cho người lao
động tuy liên tục tăng, nhưng mặt bằng tiền lương trên địa bàn tỉnh còn thấp so
với khu vực miền Trung và cả nước (bình quân khoảng 10% - 15%) nên thiếu tính cạnh
tranh về tiền lương trên thị trường lao động, khó thu hút lao động kỹ thuật
trình độ cao. Những năm gần đây, do tác động của lạm phát, chỉ số CPI tăng cao
nên tiền lương thực tế giảm, đời sống của người lao động gặp nhiều khó khăn, nhất
là người lao động có thu nhập thấp.
- Trên thị trường lao động chưa
hình thành đúng thực chất cơ chế đối thoại, thương lượng và thỏa thuận về quan
hệ lao động, nhất là về tiền lương, theo đúng nguyên tắc thị trường.
- Phần lớn các cuộc đình công
diễn ra không đúng trình tự pháp luật nên thủ tục hoà giải và giải quyết của Hội
đồng trọng tài lao động tỉnh, Tổ công tác liên ngành về giải quyết đình công vẫn
còn khó khăn.
5. Đánh giá
vai trò của chính quyền đối với phát triển thị trường lao động ở Quảng Nam:
a) Về thể chế hoá chủ trương của
Đảng và Nhà nước
Ngay từ khi tái lập tỉnh (năm
1997), việc tăng cường hướng dẫn thực hiện Pháp luật lao động trên địa bàn tỉnh
đã được coi trọng. Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã ban hành nhiều Chỉ thị, văn bản chỉ đạo,
hướng dẫn thực hiện. Mục tiêu đặt ra là đến năm 2012 phấn đấu 95% người sử dụng
lao động và 75% người lao động trên địa bàn tỉnh được tuyên truyền pháp luật
lao động và các quy định pháp luật khác liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp.
Cùng với tổ chức Công đoàn
trong doanh nghiệp, các ngành chức năng có liên quan của tỉnh bằng nhiều hình
thức đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn, kiểm tra, thanh tra việc thực
hiện pháp luật lao động, nhất là liên quan đến các nội dung quan trọng của quan
hệ lao động trong thị trường lao động, qua đó bảo vệ quyền làm việc, lợi ích và
các quyền khác của người lao động, quyền và các lợi ích hợp pháp của người sử dụng
lao động, góp phần xây dựng quan hệ lao động hài hòa và ổn định.
Bên cạnh pháp luật lao động, việc
chỉ đạo triển khai thực hiện hiệu quả các Luật hoặc văn bản pháp quy khác như
Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, Bộ luật dân sự, Luật Đất đai... đã góp phần giải
phóng lực lượng sản xuất, phát huy tiềm năng lao động xã hội, trực tiếp hoặc
gián tiếp có ảnh hưởng lớn đến sự hình thành và vận hành thị trường lao động ở
tỉnh Quảng Nam trong những năm gần đây.
b) Vai trò điều tiết thị trường
lao động
Tỉnh Quảng Nam đã tập trung thực
hiện nhiều giải pháp quan trọng nhằm cân đối cung - cầu lao động, giải quyết
tình trạng thất nghiệp, thiếu việc làm, thiếu lao động trình độ cao. Song song
với các cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển sản xuất - kinh doanh nhằm tạo
mở việc làm, UBND tỉnh đã thể chế hoá và cụ thể hóa các cơ chế, chính sách về
thực hiện quan hệ lao động trên thị trường lao động; tạo môi trường và điều kiện
cho thị trường lao động phát triển thông qua việc thực hiện các giải pháp phát
triển đồng bộ các yếu tố của thị trường (cung, cầu, giá cả sức lao động...);
hình thành hệ thống giao dịch kết nối cung - cầu lao động; chỉ đạo triển khai
hiệu quả công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm. Hệ thống cơ sở dạy nghề
trên địa bàn tỉnh và Trung tâm Giới thiệu việc làm tỉnh ngày càng được quan tâm
đầu tư phát triển đã tăng cường chất lượng dạy nghề, quy mô tuyển sinh đào tạo
nghề (quy mô tuyển sinh năm 2010 tăng hơn 3% so với năm 2005) và nâng cao năng
lực công tác tư vấn, giới thiệu việc làm.
c) Vai trò tổ chức và là
"bà đỡ" thị trường lao động
Thực hiện Nghị quyết số
08/NQ-TU ngày 30/4/2003 của Tỉnh uỷ Quảng Nam về phát triển tỉnh Quảng Nam
thành tỉnh Công nghiệp, Nghị quyết số 09/NQ-TU ngày 04/5/2009 của Tỉnh uỷ Quảng
Nam về xây dựng và cải thiện môi trường đầu tư trên địa bàn tỉnh, UBND tỉnh đã
ban hành cơ chế ưu đãi khuyến khích đầu tư và quản lý cụm Công nghiệp trên địa
bàn tỉnh và phê duyệt Đề án phát triển Quảng Nam thành tỉnh Công nghiệp theo hướng
tăng mạnh sản xuất công nghiệp và dịch vụ. Cơ chế khuyến công, chủ trương phát
triển cụm Công nghiệp, làng nghề, làng nghề truyền thống (nhất là định hướng
chuyển dịch cơ cấu kinh tế của tỉnh theo hướng tăng mạnh công nghiệp, dịch vụ)
là những tiền đề thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động
và phát triển mạnh cầu lao động trên thị trường lao động Quảng Nam.
Việc đầu tư phát triển các Khu
Công nghiệp, cụm Công nghiệp cùng với môi trường đầu tư ngày càng được cải thiện
đã thu hút thêm các nhà đầu tư trong và ngoài nước, làm phong phú sản phẩm,
tăng kim ngạch xuất khẩu, giải quyết việc làm cho nhiều lao động. Hiện nay,
trên địa bàn tỉnh có 8 Khu Công nghiệp, tổng diện tích quy hoạch các Khu Công
nghiệp là 4.032 ha; tổng cộng có 108 dự án đầu tư (gồm 30 dự án đầu tư nước
ngoài và 78 dự án đầu tư trong nước) với tổng số vốn đăng ký là 2.192 tỷ đồng
và 1.313 triệu USD, số lao động sử dụng khoảng 25.759 người. Khu Kinh tế mở Chu
Lai có 64 dự án đăng ký đầu tư đã được cấp phép với tổng số vốn đăng ký gần 1,5
tỷ USD; trong đó, có 38 dự án đang triển khai hoạt động với tổng vốn gần 500
triệu USD, giải quyết việc làm cho khoảng 10.000 lao động. Mạng lưới 114 cụm
công nghiệp, tổng diện tích 2.364 ha đang được UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch;
triển khai đầu tư xây dựng hạ tầng cho 37 cụm Công nghiệp với diện tích 383 ha,
tổng vốn đầu tư thực hiện khoảng 359 tỷ đồng; có trên 130 dự án đầu tư vào cụm
Công nghiệp với vốn đăng ký hơn 3.000 tỷ đồng và tạo ra 18.000 chỗ làm việc cho
người lao động.
Nghị quyết số 105/NQ-HĐND ngày
29/4/2008 của HĐND tỉnh về Quy hoạch phát triển du lịch Quảng Nam đến năm 2015
và tầm nhìn đến năm 2020 đã định hướng phát triển du lịch với mục tiêu khai
thác lợi thế của tỉnh và từng vùng đảm bảo phát triển nhanh, bền vững, góp phần
tích cực đẩy nhanh ngành du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh, giải
quyết việc làm, tăng thu nhập cho nhân dân.
Thực hiện đường lối đổi mới của
Đảng về phát triển nền kinh tế nhiều thành phần theo định hướng xã hội chủ
nghĩa, nhất là sau khi có Luật Hợp tác xã (năm 2003), Nghị định số
88/2005/NĐ-CP ngày 11/7/2005 của Chính phủ về một số chính sách hỗ trợ phát triển
Hợp tác xã, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 113/2008/NQ-HĐND ngày 30/7/2008
về Đổi mới, phát triển kinh tế hợp tác, hợp tác xã đến năm 2015; UBND tỉnh cũng
ban hành một số chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển Hợp tác xã. Kinh tế
tập thể mà nòng cốt là các Hợp tác xã (cả tỉnh hiện có 270 hợp tác xã) với hàng
chục vạn lao động làm việc trong các ngành, lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp, tiểu
thủ công nghiệp, thương mại, vận tải, tín dụng... đã góp phần thúc đẩy chuyển dịch
cơ cấu kinh tế, phát triển ngành nghề, tạo nhiều việc làm, đẩy nhanh công cuộc
xoá đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới ở địa phương.
Sự nỗ lực trong chỉ đạo, điều
hành của các cấp uỷ Đảng, chính quyền tỉnh Quảng Nam đã góp phần tạo nên những
thành quả đáng khích lệ trong phát triển kinh tế - xã hội, thúc đẩy thị trường
lao động ở tỉnh phát triển.
d) Tồn tại
- Tuy vai trò của chính quyền đối
với phát triển thị trường lao động ở địa phương ngày càng quan trọng nhưng chưa
tạo được bước đột phá về cơ chế, chính sách và đầu tư lớn cho phát triển mạnh
thị trường lao động. Thị trường lao động ở tỉnh vẫn còn trong tình trạng chậm
phát triển và mất cân đối, đặc biệt thiếu lao động kỹ thuật có trình độ cao.
Ngành nghề thiếu lao động kỹ thuật chủ yếu hiện nay thể hiện qua Sàn giao dịch
việc làm tỉnh là cơ khí chế tạo, động lực, điện dân dụng và công nghiệp, may mặc.
Năm 2010, tại Sàn giao dịch việc làm tỉnh: chỉ có 30,6% nhu cầu tuyển lao động
có nghề điện dân dụng công nghiệp và gần 9% nhu cầu về lao động có nghề cơ khí
chế tạo động lực của doanh nghiệp được đáp ứng; nghề May công nghiệp có nhu cầu
tuyển dụng lao động cao nhất nhưng qua Sàn giao dịch việc làm chỉ đáp ứng chưa
đến 4% nhu cầu này.
- Phát triển thị trường lao động
Quảng Nam có quan hệ hữu cơ với phát triển nền kinh tế thị trường trên địa bàn.
Tuy nhiên, kết quả của những chính sách và giải pháp của tỉnh về phát triển
kinh tế thị trường trên địa bàn còn hạn chế. Nền kinh tế của tỉnh phát triển
chưa tương xứng với tiềm năng, chất lượng tăng trưởng chưa cao, sản xuất công
nghiệp có tốc độ tăng trưởng cao nhưng chưa bền vững. Sản xuất nông nghiệp và
phát triển nông thôn của tỉnh gặp nhiều khó khăn do thiên tai, dịch bệnh và tác
động của suy giảm kinh tế toàn cầu.
- Môi trường đầu tư đã được cải
thiện nhưng thu hút đầu tư chưa mạnh, khả năng cạnh tranh của nền kinh tế còn hạn
chế; chỉ số cạnh tranh cấp tỉnh tuy ở mức tốt nhưng giảm dần qua các năm. Tỉnh
chưa chú trọng đúng mức đến phát triển nguồn nhân lực và gắn nó với phát triển
công nghiệp, đặc biệt công nghiệp hàm lượng kỹ thuật công nghệ cao; chưa giải
quyết tốt việc gắn kết giữa chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp
hóa, hiện đại hóa với chuyển dịch cơ cấu lao động.
6. Đánh giá
hiệu quả hoạt động của hệ thống giao dịch kết nối cung - cầu lao động trên thị
trường lao động
a) Tổ chức giới thiệu việc làm
Hiện nay trên địa bàn tỉnh
ngoài Trung tâm Giới thiệu việc làm tỉnh thuộc Sở Lao động - Thương binh và Xã
hội còn có một số Trung tâm dạy nghề và giới thiệu việc làm của các Hội, đoàn
thể. Các đơn vị này ngoài việc dạy nghề còn tư vấn, giới thiệu việc làm trong
phạm vi các lớp do đơn vị đào tạo. Từ năm 2006 đến 2010, Trung tâm Giới thiệu
việc làm tỉnh đã tư vấn cho 45.853 người, đã giới thiệu cho 9.073 lao động đến
làm việc tại các đơn vị, doanh nghiệp (chiếm 54,5% so với người đăng ký); 92,2%
số lao động được giới thiệu đã được tiếp nhận vào làm việc. Qua nhiều hình thức
đã có 493 doanh nghiệp, tổ chức được Trung tâm khai thác thông tin thị trường
lao động, chủ yếu là thông tin về nhu cầu tuyển dụng, tiền công, tiền lương...
b) Giao dịch việc làm thông qua
hoạt động Hội chợ và Sàn giao dịch việc làm
Sau các hoạt động Hội chợ việc
làm tỉnh (năm 2004), Phiên chợ việc làm tỉnh (năm 2007), từ năm 2008, hệ thống
Sàn giao dịch việc làm và Website “người tìm việc - việc tìm người” đã
được hình thành ở tỉnh. Sàn giao dịch việc làm tỉnh Quảng Nam đã tổ chức 27 Phiên
giao dịch việc làm tại Trung tâm Giới thiệu việc làm tỉnh và lưu động tại các
huyện, thành phố, thông qua đó góp phần nâng cao nhận thức của người lao động
trên địa bàn tỉnh về tìm việc làm, tìm kiếm thông tin cung - cầu lao động qua
Sàn giao dịch việc làm. Đã có 491 lượt doanh nghiệp tham gia tuyển dụng lao động
với nhu cầu tuyển 71.329 lao động; có 16.205 lượt người tham gia Sàn với 4.826
lao động đăng ký tìm việc trực tiếp tại Sàn giao dịch, có trên 155.486 lượt người
truy cập vào Website: http://www.vieclamquangnam.vn để tìm kiếm thông
tin về lao động - việc làm.
c) Giao dịch việc làm thông qua
hoạt động tuyển dụng trực tiếp
Cho đến nay, giao dịch trên thị
trường lao động ở tỉnh chủ yếu vẫn là hình thức trực tiếp giữa người lao động
và người sử dụng lao động. Phần lớn các đơn vị, doanh nghiệp tuyển dụng lao động
theo phương thức này do hầu hết các Khu Công nghiệp, Cụm công nghiệp của tỉnh đều
nằm trong các khu dân cư đông đúc, có lực lượng lao động tại chỗ dồi dào nên
người lao động trực tiếp đến tìm việc.
Hình thức tuyển chọn và thi tuyển
được áp dụng nhiều trong các cơ quan hành chính sự nghiệp. Giai đoạn 2006 -
2011, cả tỉnh có 2.992 công chức - viên chức được tuyển dụng vào làm việc trong
các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp. Trong đó, cán bộ có trình độ Đại học
và sau Đại học chiếm tỷ lệ 61%, trình độ Cao đẳng chiếm tỷ lệ 20%, trình độ
Trung cấp chiếm tỷ lệ 19%.
d) Tồn tại
- Hệ thống giao dịch việc làm,
thông tin thị trường lao động, giới thiệu việc làm và cung ứng lao động… chưa
phát triển mạnh và việc tổ chức hệ thống này chưa phù hợp với cơ chế thị trường
nên năng lực kết nối cung - cầu lao động trên thị trường rất hạn chế.
- Chất lượng cung cấp dịch vụ của
các tổ chức giới thiệu việc làm ở tỉnh chưa đủ thu hút các doanh nghiệp đến với
các phương thức giao dịch gián tiếp. Hoạt động của Trung tâm Giới thiệu việc
làm tỉnh còn hạn chế về khả năng tư vấn, giới thiệu việc làm và thu thập thông
tin về cung - cầu trên thị trường.
- Chưa có sự phối hợp, kết nối
hoạt động giữa Trung tâm, cơ quan quản lý Nhà nước và doanh nghiệp trong tổ chức
Sàn giao dịch việc làm. Số lượng lao động tham gia Sàn giao dịch việc làm cũng
như số lao động được các doanh nghiệp tuyển dụng qua Sàn giao dịch việc làm còn
hạn chế.
III. Đánh
giá chung về phát triển thị trường lao động ở Quảng Nam hiện nay:
1. Đánh
giá chung
a) Giai đoạn 2006 - 2010, kinh
tế - xã hội Quảng Nam đạt được những thành tựu quan trọng. Kinh tế tăng
trưởng cao hơn mức bình quân chung của cả nước và ổn định; có nhiều cơ chế,
chính sách mới nhằm huy động tiềm năng và thu hút nguồn lực từ bên ngoài cho đầu
tư phát triển, tạo nhiều việc làm; thể chế kinh tế thị trường tiếp tục được
hoàn thiện tác động tích cực thúc đẩy thị trường lao động phát triển. Mặc dù vậy,
nền kinh tế của tỉnh phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, chất lượng tăng
trưởng chưa bền vững; cơ chế, chính sách chưa đủ mạnh để giải phóng triệt để sức
sản xuất và sức lao động, thúc đẩy nhanh chuyển dịch cơ cấu lao động phù hợp với
chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập...
là những rào cản hạn chế thị trường lao động phát triển.
b) Nhìn tổng thể thị trường lao
động Quảng Nam những năm gần đây phát triển theo hướng tích cực, gắn kết tốt
hơn cung - cầu lao động. Song thị trường lao động phát triển còn chậm và ở
trình độ thấp so với khu vực miền Trung và cả nước; gắn kết giữa thị trường lao
động Quảng Nam với thị trường lao động khu vực miền Trung và cả nước còn hạn chế.
Thị trường lao động phát triển không đồng đều giữa các vùng; thị trường lao động
ở thành phố Tam Kỳ, Hội An, các huyện Điện Bàn, Núi Thành, Khu kinh tế mở Chu
Lai... phát triển mạnh, cung và cầu luôn diễn ra sôi động, cầu lao động không
chỉ trong địa phương mà còn thu hút lao động từ các địa phương khác đến. Các
huyện miền núi, khu vực nông thôn, khu vực phi kết cấu do môi trường thu hút đầu
tư vốn khó khăn, số lượng doanh nghiệp phát triển chậm nên thị trường lao động
còn chậm phát triển, chủ yếu lao động làm việc trong ngành nông nghiệp theo
kinh tế tự cung, tự cấp.
c) Lực lượng lao động Quảng Nam
khá dồi dào, có khả năng cung cấp lao động cho sự phát triển thị trường trong tỉnh,
khu vực miền Trung và cả nước. Ưu thế và tiềm năng nổi bật về cung lao động của
tỉnh hiện nay là lực lượng lao động trẻ (15 - 34 tuổi) chiếm tỷ trọng lớn
(40,6%). Tuy nhiên, chất lượng cung lao động còn thấp, lực lượng lao động chưa
qua đào tạo còn chiếm tỷ lệ lớn (gần 60%). Cung lao động cho thị trường chủ yếu
là từ lao động nông thôn phần lớn chưa qua đào tạo nghề.
d) Về cầu lao động, xu hướng
chung là cầu lao động ngày càng tăng về số lượng cũng như chất lượng (nhất là
lao động kỹ thuật trình độ cao), trong đó cầu lao động theo quan hệ làm công ăn
lương tăng dần, đến nay chiếm khoảng trên 30% lực lượng lao động. Cầu lao động
đa dạng hơn, cơ cấu chất lượng đòi hỏi khắt khe hơn để đáp ứng kỹ thuật, công
nghệ mới, mặt hàng, chất lượng hàng hoá cạnh tranh được trên thị trường trong tỉnh,
khu vực miền Trung và cả nước. Cầu lao động trong nông nghiệp giảm dần, ngược lại
tăng mạnh trong công nghiệp, xây dựng và thương mại, dịch vụ. Song về cơ bản,
thị trường lao động Quảng Nam vẫn là thị trường lao động mất cân đối, thiếu lao
động có trình độ chuyên môn kỹ thuật. Giai đoạn 2005 - 2010, tăng trưởng việc
làm còn thấp (1,9%/năm) và thấp hơn tốc độ tăng lực lượng lao động (2,14%/năm),
việc làm vẫn là vấn đề xã hội bức xúc đặt ra trong các năm tới.
Dịch chuyển lao động có xu hướng
tăng, nhưng tự do hoá lao động còn hạn chế, làm cho tính linh hoạt của thị trường
lao động chưa cao. Đặc biệt là sự chuyển dịch cơ cấu lao động diễn ra chậm và
có khoảng cách rất xa so với chuyển dịch cơ cấu kinh tế, dẫn đến sức ép rất lớn
về việc làm trong nông nghiệp, nông thôn.
đ) Tiền lương, tiền công trên
thị trường đã được hình thành và có xu hướng tăng. Tỷ lệ lao động làm công ăn
lương cũng tăng và hình thành quan hệ lao động mới. Tuy nhiên, chưa định hình
thành hệ thống tiền công lao động ứng với các ngành, nghề có tính cạnh tranh.
Cơ chế đối thoại, thương lượng và thỏa thuận về quan hệ lao động (nhất là về tiền
lương) còn hạn chế và mang tính hình thức; tranh chấp lao động và đình công tự
phát có xu hướng tăng.
e) Vai trò của các cấp chính
quyền tỉnh Quảng Nam được tăng cường đã có tác động lớn, tích cực đến sự hình
thành và phát triển của thị trường lao động trên địa bàn tỉnh, nhưng chưa tạo
được bước đột phá về cơ chế, chính sách và đầu tư lớn cho phát triển thị trường
lao động.
2. Nguyên
nhân:
a) Nguyên nhân thành công
- Cùng với quá trình chuyển
sang nền kinh tế thị trường, nhận thức và tư duy về kinh tế thị trường nói chung,
về thị trường lao động nói riêng từng bước được đổi mới và ngày càng rõ hơn đã
tạo sự thống nhất cao trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành nhằm phát triển thị
trường lao động đồng bộ với các loại thị trường khác ở Quảng Nam.
- Ở tầm vĩ mô, chủ trương, đường
lối của Đảng về phát triển thị trường lao động đã được thể chế hoá bằng hệ thống
pháp luật tạo hành lang pháp lý thông thoáng cho thị trường lao động trên phạm
vi cả nước cũng như ở Quảng Nam hình thành, phát triển và hoạt động ngày càng
sôi động, có hiệu quả hơn.
- Về chỉ đạo, đã xác định rõ
vai trò của các cấp ủy Đảng, chính quyền trong thể chế hoá và cụ thể hóa cơ chế,
chính sách về thị trường lao động; trong tổ chức thị trường lao động trên từng
địa bàn; trong tăng cường kiểm tra, giám sát và đẩy mạnh cải cách hành chính
(tăng cường phân cấp, giảm các thủ tục hành chính, bãi bỏ việc cấp giấy phép
không cần thiết...).
- Nhận thức của mọi người dân,
các chủ thể kinh tế trong tỉnh đã có sự thay đổi cơ bản, nhất là quan niệm mới
về làm giàu, về việc làm, xoá bỏ bao cấp... Từ đó có sự năng động, sáng tạo, tự
chủ trong phát triển sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm, tìm việc làm, tham gia
tích cực vào thị trường lao động.
b) Nguyên nhân của tồn tại
- Thể chế kinh tế thị trường
nói chung, thị trường lao động nói riêng ở Quảng Nam đã hình thành nhưng còn mới
và chưa có nhiều trải nghiệm, lại thiếu tổng kết thực tiễn phát triển thị trường
lao động trên địa bàn tỉnh để bổ sung, hoàn thiện; cơ chế, chính sách chung khá
đồng bộ, nhưng khi áp dụng vào điều kiện đặc thù của Quảng Nam có những quy định
chưa cụ thể và phù hợp.
- Là địa phương có nền kinh tế
truyền thống nông nghiệp là chủ yếu, nay chuyển sang nền kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa, để phát triển mạnh thị trường lao động sẽ phải vượt qua
nhiều khó khăn, thách thức do khách quan và phải có thời gian; nhất là trong
tình trạng chất lượng lao động còn thấp, cung - cầu lao động luôn mất cân đối
nghiêm trọng (cung lớn hơn cầu); nền kinh tế công nghiệp chưa phát triển đủ lớn,
số doanh nghiệp trên dân số còn thấp nên khả năng thuê lao động hạn chế; do khó
khăn về điều kiện địa lý, tự nhiên nên thiên tai thường xuyên xảy ra...
- Năng lực quản lý nhà nước về
thị trường lao động của chính quyền địa phương và các Sở, Ban ngành còn nhiều bất
cập, vai trò điều tiết quan hệ cung - cầu lao động của Nhà nước còn hạn chế;
công tác thanh tra, kiểm soát, giám sát thị trường lao động chưa chặt chẽ...
Phần thứ
hai
CHỦ TRƯƠNG, PHƯƠNG HƯỚNG
VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG QUẢNG NAM GIAI ĐOẠN 2011 - 2020
I. Bối cảnh
kinh tế - xã hội, xu hướng của thị trường lao động và dự báo cung - cầu lao động
Quảng nam giai đoạn 2011 - 2020
1. Bối cảnh
kinh tế - xã hội Quảng Nam đến năm 2020 liên quan đến phát triển thị trường lao
động:
Những thành tựu đạt được trong
thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2006 - 2010 tạo cho Quảng
Nam một thế và lực mới, lớn mạnh hơn so với trước đây. Bước vào giai đoạn 2011
- 2020, phát triển thị trường lao động Quảng Nam diễn ra trong bối cảnh mới gắn
liền với nhiệm vụ Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm (2011 - 2020)
và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm (2011 - 2015); mối gắn kết và vai
trò tích cực của thị trường lao động Quảng Nam với thị trường lao động khu vực
miền Trung và cả nước ngày càng chặt chẽ và mạnh mẽ hơn.
Trong giai đoạn này, phân bổ
nguồn lực sẽ hướng ưu tiên đầu tư cho tăng trưởng kinh tế bền vững, khuyến
khích đầu tư của xã hội vào vùng kinh tế trọng điểm. Nhà nước tập trung đầu tư
phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, dịch vụ công quan trọng, một số
ngành sản xuất thiết yếu, then chốt, đóng vai trò chủ đạo và hỗ trợ đầu tư vào
các vùng kém phát triển. Đặc biệt, tăng đầu tư cho nông nghiệp, nông thôn, nông
dân nhằm xây dựng nền nông nghiệp phát triển toàn diện theo hướng hiện đại, bền
vững; xây dựng nông thôn mới có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại; quan
tâm đến các vùng, đối tượng còn nhiều khó khăn. Tăng đầu tư cho phát triển xã hội,
đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo và dạy nghề, việc làm, giảm nghèo...
Một số chỉ tiêu phát triển kinh
tế - xã hội của tỉnh giai đoạn 2011 - 2015:
- Tốc độ tăng trưởng tổng sản
phẩm (GDP) bình quân trên 13,5%.
- Năm 2015, GDP (theo giá thực
tế) bình quân đầu người đạt trên 35 triệu đồng (gấp 2 lần năm 2010).
- Cơ cấu các ngành kinh tế
trong GDP: Công nghiệp - xây dựng và dịch vụ trong GDP chiếm trên 88%; nông lâm
ngư nghiệp chiếm dưới 12%.
- Vốn đầu tư toàn xã hội tăng
bình quân hàng năm 14%.
Thể chế kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa được hoàn thiện, đảm bảo gắn kết chặt chẽ giữa tăng trưởng
và giải quyết các vấn đề xã hội theo nguyên tắc công bằng và tiến bộ xã hội, nhất
là phát triển nguồn nhân lực, đào tạo và dạy nghề, giải quyết việc làm, giảm
nghèo bền vững...
Tuy nhiên, trong giai đoạn tới
Quảng Nam cũng gặp những khó khăn, thách thức. Quy mô GDP của tỉnh, GDP bình
quân đầu người còn thấp. Sự phát triển không đồng đều giữa các vùng vẫn tồn tại
một thời gian dài. Vùng nông thôn, vùng miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng
bào dân tộc thiểu số kinh tế còn kém phát triển, trong khi đối tượng chính sách
xã hội và người nghèo có xu hướng tăng lại tập trung ở các vùng này. Biến đổi
khí hậu toàn cầu (nhất là xu hướng ấm lên của khí hậu toàn cầu) sẽ dẫn đến gia
tăng tần suất và mật độ của các hiện tượng thiên nhiên như hạn hán, lũ lụt,
bão, sóng thần... kéo theo các thảm họa đối với con người, sản xuất nông nghiệp...
mà Quảng Nam sẽ là một trong các tỉnh khu vực miền Trung bị ảnh hưởng nặng nề.
Bối cảnh chung với những thuận
lợi và khó khăn, thách thức nêu trên sẽ tác động không nhỏ (cả tích cực lẫn
tiêu cực) đến phát triển thị trường lao động Quảng Nam, song tác động tích cực
vẫn là chủ yếu.
2. Những
xu hướng phát triển chính của thị trường lao động Quảng Nam đến năm 2020:
Giai đoạn 2011 - 2020, Quảng
Nam có nhiều yếu tố tạo đà mới cho sự phát triển kinh tế - xã hội sẽ tác động mạnh
đến phát triển thị trường lao động. Xu hướng chính của thị trường lao động Quảng
Nam đến năm 2020 là:
Thứ nhất, thị trường
lao động ở Quảng Nam vẫn là một thị trường phát triển ở trình độ thấp so với
khu vực miền Trung và cả nước, nhưng do nền kinh tế thị trường Quảng Nam đang
bước vào giai đoạn phát triển mới, nên tạo điều kiện thuận lợi cho thị trường
lao động phát triển nhanh hơn. Tuy nhiên, việc làm cho lao động xã hội nói
chung vẫn là vấn đề rất bức xúc, cung vẫn lớn hơn cầu lao động. Đặc biệt, trong
điều kiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa và đô thị hoá diễn ra nhanh chóng nếu
cơ cấu lao động nông thôn không chuyển dịch theo kịp cơ cấu kinh tế, lao động
làm công ăn lương không tăng nhanh sẽ có nguy cơ tăng thất nghiệp (không chỉ ở
thành thị mà còn cả ở khu vực nông thôn).
Thứ hai, thị trường
lao động phát triển không đồng đều vẫn còn tồn tại và phân lớp rất đa dạng. Thị
trường lao động khu vực chính thức có xu hướng phát triển mạnh, nhất là ở các
đô thị lớn Tam Kỳ, Hội An, Điện Bàn, Khu kinh tế mở Chu Lai.... Thị trường lao
động nông thôn, vùng kinh tế các huyện miền núi chậm phát triển, khu vực phi
chính thức phát triển chậm hơn. Phân lớp thị trường lao động còn diễn ra khác
nhau giữa các loại hình doanh nghiệp, giữa các ngành (nhất là giữa ngành có lợi
thế và ngành không có lợi thế).
Thứ ba, Quảng Nam
thuộc vùng kinh tế trọng điểm miền Trung, trong xu thế cùng cả nước hội nhập
ngày càng sâu rộng vào nền kinh tế khu vực và thế giới sẽ có nhiều cơ hội thu
hút các nguồn đầu tư ngoài tỉnh và nước ngoài, tạo nhiều việc làm. Nhưng cạnh
tranh trên thị trường lao động khu vực miền Trung và cả nước sẽ gay gắt hơn, lợi
thế cạnh tranh về lao động sẽ san bằng; yếu thế của Quảng Nam trong cạnh tranh
lao động cũng bộc lộ rõ hơn do trình độ tay nghề, chuyên môn, ngoại ngữ, kỷ luật,
tác phong công nghiệp và thể lực kém hơn dẫn đến giải quyết việc làm trên địa
bàn tỉnh sẽ khó khăn hơn.
Thứ tư, xu hướng giá
cả lao động do thị trường quyết định ngày càng chiếm ưu thế và tăng, nhất là
trong khu vực kết cấu, vùng kinh tế mở; vai trò điều tiết của tiền lương, tiền
công đối với quan hệ cung - cầu lao động trên thị trường lao động sẽ mạnh hơn dẫn
đến một bộ phận người lao động có thu nhập rất cao và không ít người lao động
có thu nhập thấp do trình độ chuyên môn - kỹ thuật kém.
Thứ năm, các hình
thức giao dịch trên thị trường lao động tiếp tục phát triển đa dạng, hoạt động
đan xen nhau và sôi động, nhưng hình thức giao dịch chính thống sẽ phát triển mạnh,
trở thành phổ biến và có hiệu quả hơn.
Thứ sáu, vai trò
của Nhà nước đối với phát triển thị trường lao động ngày càng rõ hơn, chủ yếu
là thể chế hoá, giảm can thiệp trực tiếp vào thị trường lao động.
3. Dự báo
tổng cung, tổng cầu lao động ở Quảng Nam giai đoạn 2011 - 2020 (chi tiết xem phụ lục kèm theo):
a) Dự báo cung lao động
- Dự báo dân số Quảng Nam năm
2015 sẽ đạt khoảng 1.453.920 người (phương án trung bình). Trong đó, nữ là
738.624 người, chiếm 50,8% và nam là 715.296 người, chiếm 49,2%. Năm 2020, dân
số của tỉnh sẽ đạt 1.495.367 người (phương án trung bình). Trong đó, nữ là
755.452 người, chiếm 50,52% và nam là 739.915 người, chiếm 49,48%.
- Dân số từ 15 tuổi trở lên đến
năm 2015 là 1.123.236 người, trong đó thành thị là 244.882 người, chiếm 21,8%
và nông thôn là 878.354 người, chiếm 78,2%. Dân số bước vào tuổi lao động (15
tuổi) là 23.816 người và bước ra khỏi tuổi lao động theo quy định của pháp luật
lao động là 13.918 người. Năm 2020, dân số từ 15 tuổi trở lên là 1.163.928 người,
trong đó thành thị là 287.099 người, chiếm 24,67% và nông thôn là 876.829 người,
chiếm 75,33%. Dân số bước và tuổi lao động (15 tuổi) là 21.533 người và bước ra
khỏi tuổi lao động là 16.385 người.
- Tổng lực lượng lao động từ 15
tuổi trở lên đến năm 2015 sẽ là 930.022 người, trong đó: khu vực nông thôn là
742.736 người, chiếm 79,86% và khu vực thành thị là 187.286 người, chiếm
20,14%; tỷ lệ tham gia lực lượng lao động chung của tỉnh là 82,8%, khu vực nông
thôn là 84,56% và thành thị là 76,48 %. Năm 2020, tổng lực lượng lao động từ 15
tuổi trở lên sẽ là 984.580 người, trong đó: khu vực nông thôn là 760.298 người,
chiếm 77,22% và khu vực thành thị là 224.282 người, chiếm 22,78%; tỷ lệ tham
gia lực lượng lao động chung của tỉnh là 84,59%, khu vực nông thôn là 86,71% và
thành thị là 78,12%.
b) Dự báo cầu lao động
- Dự báo tổng cầu lao động
trong nền kinh tế Quảng Nam:
+ Năm 2015: Phương án 1:
867.478 lao động; Phương án 2: 871.460 lao động và Phương án 3: 878.103 lao động.
+ Năm 2020: Phương án 1:
963.234 lao động; Phương án 2: 960.946 lao động và Phương án 3: 963.450 lao động.
- Cơ cấu tổng cầu lao động của
nền kinh tế theo 3 ngành lớn (phương án 2):
|
|
2015
|
2020
|
|
+ Ngành nông, lâm nghiệp, thủy
sản
|
45,92%
|
33,28%
|
|
+ Ngành công nghiệp - xây dựng
|
26,83%
|
34,15%
|
|
+ Ngành thương mại - dịch vụ
|
27,35%
|
32,57%
|
- Dự báo tổng cầu lao động làm
công ăn lương (tham gia thị trường lao động) trong tổng cầu lao động (phương án
2):
|
|
2015
|
2020
|
|
+ Số lượng (người)
|
326.798
|
432.426
|
|
+ Tỷ lệ so với tổng lực lượng
lao động từ 15 tuổi trở lên (%)
|
37,50
|
45,00
|
c) Dự báo trình độ chuyên môn kỹ
thuật (qua đào tạo) của lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên (phương án 2)
|
|
2015
|
2020
|
|
- Không có chuyên môn kỹ thuật
|
45,00
|
30,05
|
|
- Có chuyên môn kỹ thuật qua
đào tạo (%)
|
55,00
|
69,95
|
|
- Qua đào tạo nghề (%)
|
45,00
|
55,00
|
II. Quan
điểm và mục tiêu phát triển thị trường lao động Quảng Nam đến năm 2020:
1. Quan
điểm định hướng phát triển thị trường lao động Quảng Nam:
a) Phát triển mạnh thị trường
lao động Quảng Nam đồng bộ với các loại thị trường khác, gắn kết chặt chẽ với
thị trường lao động khu vực miền Trung và cả nước là yếu tố quan trọng góp phần
xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa trên địa bàn tỉnh,
là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, ưu tiên trong kế hoạch phát triển kinh tế
- xã hội của tỉnh giai đoạn đến.
b) Phát triển thị trường lao động
Quảng Nam phải tập trung vào nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; phát triển và
thúc đẩy chuyển dịch mạnh cơ cấu kinh tế theo hướng phát triển công nghiệp và dịch
vụ, tạo nhiều việc làm có chất lượng; đẩy nhanh quá trình chuyển dịch cơ cấu
lao động, giảm mạnh lao động nông nghiệp, tự do hóa hơn nữa dịch chuyển lao động;
đảm bảo tiền lương do thị trường quyết định; phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt
động của hệ thống giao dịch việc làm, gắn kết cung - cầu lao động; nâng cao
năng lực quản lý và điều tiết thị trường lao động của cơ quan nhà nước các cấp
để thị trường lao động hoạt động lành mạnh và hiệu quả.
c) Có cơ chế, chính sách và biện
pháp khuyết khích phát triển thị trường lao động ở khu vực thành thị, ven biển,
Khu kinh tế mở Chu Lai... ngang tầm khu vực miền Trung và cả nước; đồng thời hỗ
trợ phát triển thị trường lao động khu vực nông thôn, nhất là các huyện miền
núi kinh tế còn chậm phát triển.
d) Tăng mạnh nguồn lực hỗ trợ của
Trung ương và địa phương cho phát triển thị trường lao động; ưu tiên đầu tư cho
đào tạo nghề, cho các khu vực, các ngành và vùng có khả năng tạo nhiều việc làm
mới, cho phát triển cơ sở hạ tầng giao dịch việc làm tạo cơ hội cho nhiều người
có việc làm.
đ) Phát triển thị trường lao động
Quảng Nam là trách nhiệm của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các ngành, các cấp
và sự tham gia tích cực, chủ động của các chủ thể kinh tế (nhất là doanh nghiệp
và các tổ chức xã hội khác); tranh thủ sự hỗ trợ của Trung ương, sự hợp tác
trong khu vực miền Trung và quốc tế.
2. Mục
tiêu:
a) Mục tiêu tổng quát
Đạt được sự phát triển đồng bộ
các yếu tố của thị trường lao động theo quy luật khách quan, lành mạnh, ổn định.
Tăng tỷ trọng lao động làm công ăn lương; nâng cao chất lượng nguồn cung lao động,
tăng cường khả năng cạnh tranh của lao động trên thị trường lao động; đảm bảo gắn
kết cung - cầu lao động, giải quyết việc làm bền vững và tăng thu nhập cho người
lao động; nâng cao năng lực quản lý nhà nước về thị trường lao động; góp phần
phát triển bền vững kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh.
b) Mục tiêu cụ thể
- Giai đoạn 2011 - 2020:
+ Tạo việc làm cho hơn 400.000
- 450.000 lao động, bình quân 40.000 - 45.000 lao động/năm.
+ Tỷ lệ lao động làm công ăn
lương đến năm 2020 chiếm khoảng 45% lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên có việc
làm.
+ Đến năm 2020 tỷ lệ lực lượng
lao động từ 15 tuổi trở lên qua đào tạo đạt 70% và qua đào tạo nghề đạt 55%.
+ Giảm tỷ lệ thất nghiệp lao động
trong tuổi lao động ở thành thị và duy trì dưới 4% vào năm 2020.
+ Cơ cấu lao động trong nông,
lâm, ngư nghiệp đến năm 2015 dự kiến 32 - 33%, công nghiệp xây dựng 33 - 34%, dịch
vụ khoảng 32 - 33%.
- Giai đoạn 2011 - 2015:
+ Tạo việc làm cho hơn 200.000
lao động, bình quân 40.000 lao động/năm
+ Tỷ lệ lao động làm công ăn
lương đến năm 2015 chiếm 37,5% lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên có việc
làm.
+ Đến năm 2015, tỷ lệ lực lượng
lao động từ 15 tuổi trở lên qua đào tạo đạt 55% và qua đào tạo nghề đạt 45%.
+ Giảm tỷ lệ thất nghiệp lao động
trong tuổi lao động ở thành thị xuống dưới 4% vào năm 2015, bằng mức trung bình
của cả nước.
+ Cơ cấu lao động trong nông,
lâm, ngư nghiệp đến năm 2015 dự kiến 42 - 43%, công nghiệp xây dựng 28 - 29%, dịch
vụ khoảng 29 - 30%.
3. Nhiệm
vụ trọng tâm
- Đẩy mạnh thu hút và nâng cao
hiệu quả đầu tư toàn xã hội cho tăng trưởng kinh tế cao và ổn định (nhất là đầu
tư từ nguồn vốn trong dân, đầu tư nước ngoài). Tạo môi trường khuyến khích phát
triển mạnh doanh nghiệp (nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa, dân doanh...) nhằm
tăng tổng cầu lao động, tạo nhiều việc làm và việc làm bền vững cho người lao động
trên địa bàn tỉnh.
- Phát triển mạnh nguồn nhân lực,
nâng cao chất lượng và khả năng cạnh tranh của nguồn nhân lực trên thị trường
lao động. Tập trung nguồn lực đột phá vào đào tạo nghề trình độ cao nhằm cung cấp
lao động kỹ thuật cho thị trường lao động trên địa bàn, đồng thời đẩy mạnh dạy
nghề cho lao động nông thôn nhằm thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu lao động nông nghiệp,
nông thôn. Khuyến khích khu vực tư nhân, doanh nghiệp tham gia dạy nghề thông
qua các ưu đãi về thuế, hỗ trợ hạ tầng và các điều kiện thiết yếu.
- Xây dựng quan hệ lao động hài
hòa, ổn định và tiến bộ trong các doanh nghiệp. Tiếp tục thực hiện hiệu quả cải
cách chính sách tiền lương theo định hướng thị trường, gắn tiền lương với năng
suất lao động và hiệu quả kinh tế, hiệu quả sản xuất kinh doanh; thực hiện một
cách thực chất cơ chế đối thoại, thương lượng và thỏa thuận về quan hệ lao động
(nhất là về tiền lương) trong các doanh nghiệp; giải quyết tốt các trường hợp
tranh chấp lao động và đình công, bảo đảm lợi ích chính đáng của người lao động
và người sử dụng lao động; tăng cường phòng chống và giảm thiểu tai nạn lao động.
- Phát triển mạnh hệ thống hạ tầng
cơ sở giao dịch của thị trường lao động ở tỉnh; phát huy hiệu quả hoạt động của
Sàn giao dịch việc làm; đổi mới, hiện đại hóa và nâng cao hiệu quả hoạt động của
các Trung tâm Giới thiệu việc làm.
- Thực hiện tốt vai trò quản lý
nhà nước về thị trường lao động của chính quyền các cấp. Đặc biệt là hoàn thiện
thể chế, tạo khuôn khổ pháp lý cho thị trường lao động trên địa bàn tỉnh phát
triển mạnh và hoạt động hiệu quả; phát triển hoàn chỉnh hệ thống thông tin, dự
báo và giám sát thị trường lao động; thực hiện điều tiết cung - cầu lao động
khi cần...
III. Các
giải pháp và Chương trình, Đề án phát triển thị trường lao động Quảng Nam đến
năm 2020:
1. Các
nhóm giải pháp:
a) Nhóm giải pháp về tiếp tục
hoàn thiện thể chế thị trường lao động, tạo khung pháp lý cho thị trường lao động
phát triển mạnh và hoạt động có hiệu quả.
- Đẩy mạnh thông tin, tuyên
truyền các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về thị trường lao động
như: hệ thống pháp luật lao động hướng tới xóa bỏ dần sự khác biệt giữa doanh
nghiệp FDI và doanh nghiệp trong nước; chính sách cho vay vốn giải quyết việc
làm và xuất khẩu lao động; chính sách đào tạo nghề, nhất là cho nông dân và
thanh niên dân tộc thiểu số... để tạo điều kiện cho mọi người có thể tiếp cận
và tích cực tham gia thị trường lao động.
- Xây dựng cơ chế khuyến khích
phát triển công nghiệp phù trợ nhằm tăng khả năng cung cấp nguyên liệu cho các
ngành dệt may, da giày, các chi tiết phục vụ ngành công nghiệp ô tô, xe máy, cơ
khí chế tạo. Đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực lắp ráp, chế tạo.
- Hỗ trợ phát triển các doanh
nghiệp nhỏ và vừa bằng cơ chế vay vốn trung, dài hạn để đổi mới công nghệ, phát
triển sản phẩm mới, dịch vụ mới; hỗ trợ nâng cấp và giới thiệu lại Cổng thông
tin doanh nghiệp và đầu tư của tỉnh để phục vụ doanh nghiệp và đầu tư; xây dựng
và phát hành Sổ tay hướng dẫn thủ tục thành lập doanh nghiệp và đầu tư; tổ chức
Diễn đàn phát triển kinh tế địa phương; sau thời gian thử nghiệm tại 3 huyện
Núi Thành, Duy Xuyên và Thăng Bình trong năm 2011, nghiên cứu hỗ trợ lắp đặt phần
mềm đăng ký kinh doanh cho tất cả các địa phương trong tỉnh.
- Thực hiện cho người lao động
vay vốn với lãi suất ưu đãi để học nghề, học trung học chuyên nghiệp, cao đẳng
và đại học.
- Xây dựng và thực hiện tốt
chương trình cải cách hành chính giai đoạn 2011 - 2015 và đến năm 2020. Tiếp tục
đơn giản hóa các thủ tục hành chính, minh bạch các quy định liên quan đến điều
kiện kinh doanh, hoàn thiện cơ chế một cửa liên thông trong đăng ký, thành lập
doanh nghiệp. Áp dụng rộng rãi công nghệ thông tin trong quản lý đăng ký kinh
doanh.
- Tăng cường phân cấp, nâng cao
trách nhiệm của chính quyền địa phương trong quản lý nhà nước về lao động;
trong xây dựng quan hệ lao động lành mạnh ở doanh nghiệp.
- Tăng cường công tác thanh
tra, kiểm tra tình hình thực hiện pháp luật lao động và chính sách dạy nghề, việc
làm trên địa bàn tỉnh để sớm phát hiện, ngăn ngừa và xử lý các trường hợp vi phạm.
- Kiến nghị với các Bộ, ngành ở
Trung ương: Quy định thống nhất chính sách, chế độ đối với người lao động
làm việc trong các loại hình doanh nghiệp; tìm kiếm, mở rộng thị trường xuất khấu
lao động; đầu tư phát triển đồng bộ mạng thông tin thị trường lao động quốc
gia...
b) Nhóm giải pháp huy động các
nguồn lực cho đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh tạo cầu lao động, nhất là
những ngành, lĩnh vực mà Quảng Nam có ưu thế và có khả năng thu hút nhiều lao động.
- Đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế
là tiền đề để phát triển thị trường lao động, tạo nhiều việc làm mới và cân bằng
cung - cầu lao động. Trong giai đoạn 2011 -2015, Quảng Nam phấn đấu tăng trưởng
kinh tế bình quân 13,5% và duy trì mức cao, liên tục ổn định. Đến năm 2015, số
doanh nghiệp đăng ký hoạt động trong nền kinh tế gấp hơn 1,7 lần và đến năm
2020 gấp 2,2 lần so với giai đoạn 2006 - 2010.
- Thu hút các nguồn vốn đầu tư
tư nhân, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ
cấu sản xuất theo hướng hiệu quả, phát huy lợi thế từng ngành, từng sản phẩm, tạo
cơ hội cho người lao động có việc làm. Khuyến khích phát triển doanh nghiệp dân
doanh, doanh nghiệp vừa và nhỏ với chính sách ưu đãi để tạo ra nhiều chỗ làm mới,
thu hút nhiều lao động:
+ Phấn đấu phát triển công nghiệp
mũi nhọn giữ vai trò động lực trong phát triển kinh tế của tỉnh. Phát triển
công nghiệp có hàm lượng công nghệ cao, giá trị gia tăng lớn, sử dụng lao động
nhiều, có nhiều sản phẩm tham gia xuất khẩu. Duy trì và phát triển ngành dệt
may, giày da xuất khẩu. Phát triển mạnh công nghiệp chế biến nông sản, tiểu thủ
công nghiệp, các làng nghề nhằm thực hiện công nghiệp hóa nông nghiệp, nông
thôn, thu hút, chuyển dịch lao động nông nghiệp sang lĩnh vực công nghiệp.
+ Ưu tiên phát triển các ngành
dịch vụ mang tính chất đột phá có tính cạnh tranh như: Viễn thông, dịch vụ kinh
doanh, dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, dịch vụ vận tải biển, vận tải
hàng không và dịch vụ du lịch.
+ Tiếp tục phát triển du lịch để
đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh.
+ Chuyển dịch cơ cấu xuất khẩu
các mặt hàng có giá trị gia tăng cao, tăng các sản phẩm chế biến và chế tạo, sản
phẩm có hàm lượng công nghệ và chất xám cao; giảm dần tỷ trọng các hàng xuất khẩu
thô. Tăng mạnh hai mặt hàng xuất khẩu chủ lực của tỉnh là giày da và may mặc.
Thúc đẩy các mặt hàng xuất khẩu có lợi thế so sánh và cạnh tranh như sản phẩm gỗ,
hàng hải sản, vàng, nguyên liệu giấy, cồn ethanol, kính nổi.
- Tăng cường công tác khuyến
nông, khuyến lâm, khuyến ngư, chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản
xuất nông nghiệp. Hoàn chỉnh hệ thống thủy lợi để đảm bảo năng lực tưới tiêu; đảm
bảo yêu cầu cấp nước cho công nghiệp, dân sinh và nuôi trồng thủy sản. Thực hiện
các dự án bảo vệ môi trường theo hướng đa mục tiêu, vừa sản xuất, vừa bảo vệ
môi trường sinh thái.
- Phát triển kinh tế phi nông
nghiệp ở nông thôn, các ngành tiểu thủ công nghiệp, khôi phục phát triển các
ngành nghề truyền thống nhằm thu hút lao động nông thôn, đặc biệt là ở những
vùng bị thu hồi đất nông nghiệp.
- Phát triển kinh tế hợp tác đa
dạng, nòng cốt là các hợp tác xã. Tuyên truyền Pháp luật, chính sách khuyến
khích phát triển kinh tế hợp tác, hướng dẫn xây dựng điều lệ, qui chế hoạt động,
thành lập mới, đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực. Phát triển các hạ tầng phục vụ
sản xuất cho các cộng đồng thành viên.
- Nghiên cứu cụ thể hoá các cơ
chế, chính sách khuyến khích đầu tư, vận dụng phù hợp với đặc điểm cơ sở sản xuất
- kinh doanh của tỉnh:
+ Khuyến khích đầu tư vào công
nghiệp, nhất là chú trọng phát triển sản xuất hàng tiêu dùng, hàng xuất khẩu sử
dụng nhiều lao động. Công nghiệp chế biến nông sản, thuỷ sản cần được đầu tư
nhiều hơn nữa phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp và nông thôn.
Huy động các nguồn lực để tập trung đầu tư hạ tầng kỹ thuật cho các khu công
nghiệp, cụm công nghiệp, làng nghề...
+ Quy hoạch hình thành nhiều cụm
công nghiệp vừa và nhỏ, nhiều khu dân cư gắn với làng nghề tại các huyện, thành
phố, thu hút đầu tư các cơ sở sản xuất - kinh doanh mới; phát triển ngành nghề
sản xuất, chế biến và sơ chế nông, lâm, thuỷ sản tạo điều kiện thuận lợi sử dụng
lao động tại chỗ, giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người dân.
- Mở rộng quan hệ kinh tế đối
ngoại, tham gia tích cực vào thị trường lao động khu vực và quốc tế; đẩy mạnh
hoạt động xuất khẩu lao động.
- Tăng cường cho vay nguồn vốn Quỹ
Quốc gia về việc làm và Quỹ hỗ trợ việc làm tỉnh Quảng Nam để hỗ trợ các hoạt động
tạo việc làm ở khu vực phi chính thức và những người lao động tự tạo việc làm.
c) Nhóm giải pháp phát triển mạnh
đào tạo nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực trình độ cao và nâng cao chất lượng
cung lao động cho thị trường lao động.
- Phát triển giáo dục đào tạo,
phấn đấu đến năm 2015 đạt mức 55% lao động qua đào tạo, trong đó, tỷ lệ lao động
qua đào tạo nghề là 45% và đến năm 2020 tương ứng là 70% và 55%, ngang bằng với
mức bình quân chung của cả nước.
- Có chính sách đầu tư tập
trung cho các cơ sở dạy nghề trọng điểm theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, đảm
bảo đến năm 2015 Quảng Nam có trên 60 cơ sở dạy nghề. Tập trung đầu tư để sau
năm 2015 các cơ sở dạy nghề trọng điểm đạt chuẩn quốc gia, đảm bảo năng lực dạy
nghề theo 3 cấp độ: cao đẳng nghề, trung cấp nghề và sơ cấp nghề. Xúc tiến xây
dựng trường Cao đẳng nghề; đầu tư nâng cấp một số trường Trung cấp nghề trên địa
bàn tỉnh thành trường Cao đẳng nghề; nâng cấp một số Trung tâm dạy nghề thành
trường Trung cấp nghề. Chú trọng phát triển Trường Trung cấp nghề Thanh niên
Dân tộc Miền núi. Đầu tư cơ sở vật chất cho Trung tâm dạy nghề Duy Xuyên là
trung tâm dạy nghề tổng hợp kiểu mẫu tại huyện điểm triển khai Đề án đào tạo nghề
cho lao động nông thôn; thành lập Trung tâm dạy nghề cấp huyện tại Bắc Trà My,
Nông Sơn và Đông Giang; đầu tư cho các Trung tâm dạy nghề tại các huyện nghèo
theo Nghị quyết 30a của Chính phủ...
+ Có chính sách khuyến khích
doanh nghiệp tham gia đào tạo nghề và đầu tư vào dạy nghề; chính sách khuyến
khích giáo viên dạy nghề khu vực miền núi...
+ Tăng cường định hướng nghề
nghiệp cho học sinh Trung học cơ sở và Trung học phổ thông, thực hiện phân luồng
đào tạo một cách hợp lý, mở rộng đào tạo nghề trình độ trung cấp cho đối tượng
tốt nghiệp Trung học cơ sở; đẩy mạnh thực hiện đào tạo nghề liên thông giữa các
trình độ đào tạo nghề và các trình độ khác nhau trong hệ thống giáo dục quốc
dân.
+ Đẩy mạnh thực hiện chủ trương
xã hội hóa dạy nghề, khuyến khích phát triển các cơ sở dạy nghề ngoài công lập.
Trong đó, đặc biệt chú trọng phát triển loại hình dạy nghề ngay tại doanh nghiệp
và dạy nghề lưu động nhằm đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm tại chỗ, nhất
là cho lao động nông thôn lớn tuổi (trên 35 tuổi), dân tộc thiểu số, nông thôn
vùng thu hồi đất...
+ Đẩy mạnh đào tạo nghề cho
công nhân, nghề truyền thống qua các chương trình khuyến công, khuyến nông, các
chương trình hợp tác với các tổ chức quốc tế về đào tạo nghề, giải quyết việc
làm. Đào tạo nghiệp vụ kinh doanh cho đội ngũ cán bộ quản lý các doanh nghiệp
nhỏ và vừa.
- Tăng cường thể chất, giáo dục
nâng cao văn hóa nghề, đặc biệt là đạo đức và trách nhiệm nghề nghiệp, kỷ luật
công nghệ và lao động, tác phong lao động công nghiệp... đối với người lao động,
nhất là lao động trẻ.
- Giảm sức ép về cung lao động
bằng việc tuyên truyền, vận động thực hiện chính sách dân số - kế hoạch hóa gia
đình, hạn chế gia tăng dân số, giảm sức ép về cung lao động. Duy trì mức giảm
sinh 0,25%o mỗi năm, bằng mức bình quân chung cả nước. Quy mô dân số vào năm
2015 khoảng 1.454.000 người, vào năm 2020 khoảng 1.495.367 người, tốc độ tăng
dân số 0,4%.
d) Nhóm giải pháp phát triển hệ
thống giao dịch gắn kết cung - cầu của thị trường lao động.
- Đầu tư phát triển hệ thống
Trung tâm Giới thiệu việc làm trên địa bàn tỉnh theo quy hoạch góp phần thúc đẩy
giao dịch trên thị trường lao động.
- Tổ chức Sàn giao dịch việc
làm tỉnh Quảng Nam định kỳ hàng tháng tại Trung tâm Giới thiệu việc làm tỉnh;
tăng cường tổ chức các Phiên giao dịch việc làm, điểm giao dịch việc làm lưu động
tại các địa bàn cấp xã, huyện, thành phố... nhằm tăng cường công tác tư vấn học
nghề và tư vấn việc làm cho người lao động.
- Tổ chức điều
tra thu thập thông tin chính xác về thực trạng sử dụng lao động trong các doanh
nghiệp và tình hình lao động - việc làm của người lao động trong tỉnh; xây dựng
cơ sở dữ liệu, thông tin và dự báo thị trường lao động làm cơ sở hoạch định
chính sách việc làm và phát triển nguồn nhân lực phù hợp với yêu cầu của cung,
cầu lao động trên thị trường lao động.
đ) Nhóm giải pháp về chính sách
thị trường lao động.
- Thực hiện đồng bộ và hiệu quả
Chương trình mục tiêu về việc làm và dạy nghề, Chương trình mục tiêu về giảm
nghèo của tỉnh giai đoạn 2011 - 2015 và đến năm 2020. Gắn công tác giảm nghèo với
đào tạo nghề và giải quyết việc làm, nâng cao trình độ, kiến thức cho người
nghèo nhằm nâng cao năng lực thị trường, chủ động tham gia thị trường lao động,
có cơ hội việc làm và tăng thu nhập, tự vươn lên thoát nghèo.
- Thực hiện hiệu quả chính sách
hỗ trợ, chính sách tín dụng ưu đãi đối với người lao động, cơ sở dạy nghề và
doanh nghiệp tham gia xuất khẩu lao động ở các huyện nghèo quy định tại Quyết định
số 71/2009/QĐ-TTg ngày 29/4/2009 của Chính phủ; chính sách đào tạo nghề cho lao
động nông thôn theo Quyết định số 1956/QĐ- TTg ngày 27/11/2009 của Thủ tướng
Chính phủ; chính sách bảo hiểm thất nghiệp...
- Ưu tiên cho vay nguồn vốn Quỹ
hỗ trợ việc làm tỉnh đối với cá nhân đi xuất khẩu lao động ở thị trường có thu
nhập cao, lao động hết thời hạn làm việc ở nước ngoài trở về địa phương chưa
tìm được việc làm và lao động dôi dư do sắp xếp, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà
nước, lao động mất đất sản xuất, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất sử dụng nhiều người
tàn tật.
- Nghiên cứu hình thành Quỹ An
sinh xã hội từ nguồn kinh phí hỗ trợ của các doanh nghiệp, nhà đầu tư để hỗ trợ
chuyển đổi nghề cho nhân dân trong vùng dự án đã ngoài độ tuổi lao động.
2. Các
chương trình, Đề án về việc làm - dạy nghề:
2.1. Chương trình phát triển
nguồn nhân lực chất lượng cao để phát triển thị trường lao động.
2.1.1. Đề án tiếp tục đổi mới
và phát triển dạy nghề tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2008 - 2015.
a) Mục tiêu đến năm 2015
- Về phát triển hệ thống mạng
lưới cơ sở dạy nghề:
+ Thành lập 3 trường Cao đẳng
nghề, 3 trường Trung cấp nghề và 50 Trung tâm dạy nghề, đảm bảo đủ năng lực dạy
nghề để nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề lên 45 % vào năm 2015.
+ Tỷ lệ giáo viên dạy nghề có
trình độ sau đại học trong các trường Cao đẳng nghề và Trung cấp nghề đạt 25%;
tỷ lệ giáo viên/học sinh đạt 1/17.
+ Tỷ lệ Trường Cao đẳng nghề,
Trung cấp nghề đạt tiêu chuẩn về cơ sở vật chất là 80%.
- Về cơ cấu đào tạo nghề theo
ba cấp trình độ: Cao đẳng nghề: 6%; Trung cấp nghề: 20%; sơ cấp nghề: 40%; dạy
nghề thường xuyên: 34%.
- Về quy mô tuyển sinh và đào tạo
nghề: 200.000 học viên, sinh viên (Cao đẳng nghề: 10.000 người; Trung cấp nghề:
30.000 người; sơ cấp nghề: 90.000 người và dạy nghề thường xuyên: 70.000 người).
b) Kinh phí:
Nguồn lực tài chính đầu tư cho
dạy nghề phát triển theo hướng đẩy mạnh thực hiện chính sách xã hội hóa theo
Nghị định số 69/2008/NĐ-CP ngày 30/5/2008 của Chính phủ. Tăng đầu tư từ ngân
sách nhà nước cho các cơ sở dạy nghề trọng điểm và hỗ trợ dạy nghề cho các đối
tượng đặc thù. Đẩy mạnh việc phân cấp, thực hiện việc giao quyền tự chủ về thực
hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập
theo Nghị định số 43/2006/NĐ-CP ngày 25/4/2006 của Chính phủ cho các cơ sở dạy
nghề công lập. Kinh phí đào tạo thường xuyên được cấp theo cơ chế nhà nước đặt
hàng cho các cơ sở dạy nghề, còn phần lớn chi phí thường xuyên được huy động từ
sự đóng góp của người học nghề, của các doanh nghiệp và hợp tác quốc tế.
c) Cơ quan thực hiện:
UBND tỉnh thành lập Ban Chỉ đạo
thực hiện Đề án do Sở Lao động - Thương binh và Xã hội làm cơ quan thường trực
và thành viên là các Sở, Ban, ngành, đoàn thể liên quan để chỉ đạo triển khai
thực hiện Đề án đạt mục tiêu đề ra.
Trên cơ sở Đề án của tỉnh, huyện,
thành phố xây dựng và chỉ đạo thực hiện Đề án phát triển dạy nghề trên địa bàn,
phù hợp với điều kiện và quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của địa
phương.
2.1.2. Đề án Đào tạo nghề cho
lao động nông thôn tỉnh Quảng Nam đến năm 2020.
a) Mục tiêu:
- Giai đoạn 2011 - 2015:
+ Đào tạo khoảng 75.000 lao động
nông thôn (35.000 người học nghề nông nghiệp, 40.000 người học nghề phi nông
nghiệp); trong đó khoảng 16.500 người thuộc diện người có công cách mạng, người
dân tộc thiểu số, người thuộc hộ nghèo, người tàn tật, lao động nông thôn bị
thu hồi đất canh tác có khó khăn về kinh tế;
+ Tỷ lệ có việc làm sau khi học
nghề trong giai đoạn này đạt trên 70%.
- Giai đoạn 2016 - 2020:
+ Dạy nghề cho khoảng 90.000
lao động nông thôn (30.000 người học nghề nông nghiệp; 60.000 người học nghề
phi nông nghiệp), trong đó có khoảng 16.000 người thuộc diện người có công cách
mạng, người dân tộc thiểu số, người thuộc hộ nghèo, người tàn tật, lao động
nông thôn bị thu hồi đất canh tác có khó khăn về kinh tế;
+ Tỷ lệ có việc làm sau khi học
nghề trong giai đoạn này đạt trên 80%.
b) Kinh phí:
Tổng kinh phí thực hiện Đề án dự
kiến là 1.165 tỷ đồng. Giai đoạn 2011 -2015: 705,5 tỷ đồng; giai đoạn 2016 -
2020: 459,5 tỷ đồng. Trong đó: Ngân sách Trung ương hỗ trợ: 796 tỷ đồng; ngân
sách địa phương: 259 tỷ đồng; nguồn huy động xã hội hóa: 110 tỷ đồng.
c) Cơ quan thực hiện:
UBND tỉnh thành lập Ban chỉ đạo
thực hiện Đề án do Sở Lao động - Thương binh và Xã hội làm cơ quan thường trực
có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các ngành liên quan tham mưu chỉ đạo, tổ
chức triển khai thực hiện tốt nội dung Đề án
2.2. Đề án tổ chức Sàn Giao
dịch việc làm tỉnh Quảng Nam đến năm 2015.
a) Mục tiêu:
- Đa dạng hoá các hoạt động tạo
việc làm đáp ứng cung cầu lao động, thúc đẩy thị trường lao động phát triển
đúng hướng; thu thập, phổ biến thông tin về lao động, chỗ làm việc và nhu cầu
tuyển lao động về số lượng và trình độ chuyên môn kỹ thuật, định hướng đào tạo
theo nhu cầu thị trường cho các cơ sở đào tạo, đặc biệt là các cơ sở dạy nghề.
- Phấn đấu đến năm 2015, tỷ lệ
người lao động tìm được việc làm qua các giao dịch chính thức lên 30 - 40%
trong tổng số người có việc làm. Sàn Giao dịch việc làm tỉnh Quảng Nam nằm
trong hệ thống sàn giao dịch việc làm của toàn quốc với mô hình tổ chức, quy
trình hoạt động chính quy và đội ngũ cán bộ có chuyên môn cao.
- Đến năm 2015: Đảm bảo thông
tin thị trường lao động được kết nối từ cấp xã lên cấp huyện, cấp tỉnh và Trung
ương. Tăng tỷ lệ người lao động tìm được việc làm thông qua các giao dịch việc
làm chính thức lên 20 - 25% trong tổng số người có việc làm.
b) Kinh phí:
- Ngân sách Trung ương:
Bộ Lao động - Thương binh và Xã
hội tiếp tục bố trí kinh phí từ Chương trình mục tiêu quốc gia về việc làm - dạy
nghề để hoàn thành Dự án nâng cao năng lực hoạt động của Trung tâm Giới thiệu
việc làm đã được phê duyệt và hỗ trợ kinh phí tổ chức Sàn giao dịch việc làm
hàng năm.
- Ngân sách tỉnh:
Bố trí kinh trí để cải tạo,
nâng cấp cơ sở vật chất phục vụ Sàn giao dịch việc làm tỉnh (Trụ sở chính: số
10 Nguyễn Du - thành phố Tam Kỳ; điểm vệ tinh: Hương An, Quế Sơn); Bổ sung kinh
phí cho các hoạt động thường xuyên của Sàn giao dịch việc làm; huy động, vận động
các doanh nghiệp, tổ chức tài trợ.
c) Cơ quan thực hiện: Sở Lao động
- Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp các ngành, cơ quan liên quan.
2.3. Đề án xuất khẩu lao động tỉnh
Quảng Nam giai đoạn 2011 - 2015.
a) Mục tiêu:
Trong giai đoạn 2011 - 2015, phấn
đấu xuất khẩu 4.000 lao động sang làm việc ở nước ngoài (bình quân mỗi năm xuất
khẩu 800 lao động). Trong đó, mỗi năm đưa ít nhất 200 lao động đã qua đào tạo
nghề thuộc các huyện nghèo của tỉnh đi làm việc ở nước ngoài.
b) Kinh phí:
- Kinh phí bố trí từ Ngân
sách địa phương:
+ Ngân sách tỉnh bổ sung nguồn
vốn Quỹ hỗ trợ việc làm tỉnh mỗi năm 2 tỷ đồng để ưu tiên cho vay đối với cá
nhân đi xuất khẩu lao động.
+ Ngân sách địa phương bố trí
chi phí phục vụ công tác quản lý, điều hành của Ban Chỉ đạo cấp tỉnh và huyện.
- Kinh phí bố trí từ ngân
sách Trung ương:
+ Nhu cầu nguồn vốn của Quỹ xuất
khẩu lao động cho vay đối với cá nhân đi làm việc ở nước ngoài trong 5 năm
(2011 - 2015): 67,5 tỷ đồng.
+ Hỗ trợ người lao động thuộc
các huyện nghèo nâng cao trình độ văn hoá; học nghề, ngoại ngữ, giáo dục định
hướng; hỗ trợ rủi ro khi phải về nước trước thời hạn (theo Quyết định số
71/2009/QĐ-TTg ngày 29/4/2009 của Chính phủ).
+ Nguồn tín dụng ưu đãi cho vay
đối với cơ sở dạy nghề, doanh nghiệp xuất khẩu lao động tham gia Đề án đẩy mạnh
xuất khẩu lao động ở các huyện nghèo (theo Quyết định số 71/2009/QĐ-TTg ngày
29/4/2009 của Chính phủ).
c) Cơ quan thực hiện:
UBND tỉnh thành lập Ban Chỉ đạo
xuất khẩu lao động tỉnh giai đoạn 2011-2015 do Sở Lao động - Thương binh và Xã
hội làm thường trực và thành viên là các Sở, Ban, ngành, đoàn thể liên quan để
chỉ đạo triển khai thực hiện Đề án đạt mục tiêu đề ra.
2.4. Đề án nâng cao năng lực
Trung tâm Giới thiệu việc làm tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2011 - 2015.
a) Mục tiêu:
Tiếp tục phát triển hệ thống tư
vấn giới thiệu việc làm qua Sàn giao dịch việc làm tỉnh Quảng Nam làm cầu nối để
người lao động, chủ sử dụng lao động có điều kiện tìm hiểu nhau trong lĩnh vực
cung - cầu lao động.
b) Kinh phí:
Hỗ trợ kinh phí từ nguồn vốn đầu
tư phát triển của Chương trình mục tiêu quốc gia, nguồn sự nghiệp của tỉnh và
nguồn vốn đối ứng của Trung tâm. Trong đó: Kinh phí Trung ương: 8 tỷ đồng, kinh
phí địa phương: 1 tỷ đồng.
Phần thứ
ba
TỔ CHỨC THỰC HIỆN
I. Bộ máy
chỉ đạo, triển khai Chiến lược phát triển thị trường lao động tỉnh Quảng Nam
giai đoạn 2011 - 2020.
UBND tỉnh thành lập Ban Chỉ đạo
thực hiện Chương trình mục tiêu về việc làm và dạy nghề tỉnh Quảng Nam giai đoạn
2011 - 2015 do Sở Lao động - Thương binh và Xã hội làm cơ quan thường trực, có
trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các Sở, ban, ngành liên quan tham mưu UBND tỉnh
chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện chương trình và Chiến lược phát triển thị
trường lao động tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2011 - 2020.
II. Phân
công trách nhiệm cụ thể của các Sở, ngành, địa phương.
1. Sở Lao
động - Thương binh và Xã hội
- Tham mưu UBND tỉnh thành lập
Ban Chỉ đạo thực hiện Chương trình mục tiêu về việc làm và dạy nghề giai đoạn
2011 - 2015 để chỉ đạo, tổ chức triển khai chương trình và Chiến lược phát triển
thị trường lao động tỉnh Quảng Nam.
- Chủ trì, phối hợp với các Sở,
Ban, ngành liên quan và các Hội, đoàn thể tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả
Chiến lược phát triển thị trường lao động tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2011 - 2020;
đề xuất UBND tỉnh các biện pháp chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ quản lý Nhà nước về
lĩnh vực thị trường lao động.
- Chủ trì, phối hợp với các
ngành liên quan xây dựng và trình UBND tỉnh ban hành Chương trình mục tiêu về
việc làm và dạy nghề, Chương trình mục tiêu giảm nghèo tỉnh Quảng Nam giai đoạn
2011 - 2015 và các cơ chế chính sách về lao động - việc làm.
- Phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu
tư và các Sở, ngành có liên quan tham mưu UBND tỉnh ban hành Quy hoạch phát triển
nguồn nhân lực tỉnh Quảng Nam đến năm 2020.
- Triển khai thực hiện có hiệu
quả Đề án tổ chức Sàn giao dịch việc làm tỉnh Quảng Nam đến năm 2015, Đề án xuất
khẩu lao động tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2011 - 2015, Đề án tiếp tục đổi mới và
phát triển dạy nghề tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2008 - 2015; Đề án đào tạo nghề
cho lao động nông thôn tỉnh Quảng Nam đến năm 2020...
- Chủ trì, phối hợp với các
ngành liên quan nghiên cứu tham mưu UBND tỉnh có cơ chế khuyến khích doanh nghiệp
tham gia đào tạo nghề và đầu tư vào hoạt động dạy nghề; chính sách ưu đãi giáo
viên dạy nghề khu vực miền núi.
- Hướng dẫn các huyện, thành phố
và Trung tâm Giới thiệu việc làm tỉnh tạo nguồn lao động; xây dựng cơ sở dữ liệu
về hệ thống thông tin thị trường lao động; tổ chức hoạt động giao dịch kết nối
cung - cầu lao động đạt kết quả cao.
- Lập dự toán kinh phí triển
khai, tổ chức thực hiện Chiến lược phát triển thị trường lao động của tỉnh
trong dự toán kế hoạch hàng năm gửi Sở Tài chính để làm cơ sở bố trí kinh phí.
- Tổ chức giám sát, đánh giá, tổng
hợp tình hình thực hiện Chiến lược phát triển thị trường lao động báo cáo UBND
tỉnh và Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội hàng quý, năm.
2. Sở Tài
chính
- Tham mưu UBND tỉnh tăng cường
bố trí nguồn vốn cho Quỹ hỗ trợ việc làm tỉnh để hỗ trợ cho vay giải quyết việc
làm.
- Chủ trì, phối hợp với Sở Lao
động - Thương binh và Xã hội tham mưu UBND tỉnh bố trí kinh phí thực hiện Chiến
lược phát triển thị trường lao động tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2011 - 2020; chỉ đạo
Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện, thành phố bố trí kinh phí quản lý thị trường
lao động địa phương theo phân cấp ngân sách hiện hành.
- Chủ trì, phối hợp với Sở Kế
hoạch và Đầu tư, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội và các cơ quan liên quan
phân bổ nguồn ngân sách do Trung ương cấp từ các Chương trình mục tiêu quốc gia
để xây dựng, phát triển thị trường lao động.
3. Sở Kế
hoạch và Đầu tư
- Chủ trì, phối hợp với các Sở,
ngành liên quan tham mưu UBND tỉnh ban hành Quy hoạch phát triển nguồn nhân lực
tỉnh Quảng Nam đến năm 2020.
- Hàng năm, tham mưu UBND tỉnh
tổ chức Diễn đàn đối thoại doanh nghiệp; xây dựng chính sách hỗ trợ phát triển
doanh nghiệp vừa và nhỏ.
- Phối hợp với Sở Tài chính và
các cơ quan liên quan phân bổ nguồn ngân sách Trung ương cấp hỗ trợ thực hiện
các Chương trình mục tiêu quốc gia tại tỉnh và hướng dẫn cơ chế quản lý, sử dụng
nguồn tài chính được cấp cho các địa phương, đơn vị.
4. Sở
Giáo dục và Đào tạo
Phối hợp với Sở Lao động -
Thương binh và Xã hội xây dựng kế hoạch định hướng nghề nghiệp cho học sinh cuối
cấp Phổ thông cơ sở và Phổ thông trung học.
5. Sở Nội
vụ
Chủ trì, phối hợp với Sở Giáo dục
và Đào tạo, các ngành liên quan và các địa phương tổ chức khảo sát các Trung
tâm giáo dục thường xuyên - hướng nghiệp trên địa bàn tỉnh và đề xuất UBND tỉnh
mô hình quản lý phù hợp để các Trung tâm vừa thực hiện chức năng giáo dục thường
xuyên, hướng nghiệp, vừa thực hiện hiệu quả nhiệm vụ đào tạo nghề cho lao động
nông thôn trên địa bàn.
6. Bộ Chỉ
huy quân sự tỉnh:
Phối hợp với Sở Lao động -
Thương binh và Xã hội và các cơ quan liên quan tuyên truyền, vận động và xây dựng
kế hoạch hướng nghiệp, đào tạo nghề cho lực lượng thanh niên chuẩn bị hoàn
thành nghĩa vụ quân sự về địa phương.
7. Chi
nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh
Quản lý, đầu tư có hiệu quả nguồn
vốn tín dụng ưu đãi phục vụ công tác hỗ trợ giải quyết việc làm và học nghề.
8. Đài Phát
thanh - Truyền hình tỉnh, Báo Quảng Nam và các Đài Truyền thanh - Phát lại truyền
hình huyện, thành phố
Tổ chức đưa tin, xây dựng phóng
sự, trang chuyên đề về chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển
thị trường lao động.
9. Đề nghị
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, các Hội, đoàn thể
- Quan tâm chỉ đạo các cấp Hội,
đoàn thể cơ sở phối hợp với các ngành liên quan triển khai thực hiện công tác
thông tin, tuyên truyền, vận động người lao động và doanh nghiệp thực hiện Chiến
lược phát triển thị trường lao động của tỉnh.
- Tham gia thực hiện hiệu quả
công tác đào tạo nghề, nhất là đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn
tỉnh.
10. Ủy ban
nhân dân các huyện, thành phố
- Chỉ đạo Phòng Lao động -
Thương binh và Xã hội và các địa phương triển khai thực hiện Chiến lược phát
triển thị trường lao động trên địa bàn.
- Tổ chức rà soát, tổng hợp,
đánh giá số lượng, chất lượng lao động ở địa phương để xây dựng kế hoạch tạo
nguồn lao động.
- Phối hợp, tạo điều kiện thuận
lợi để Trung tâm Giới thiệu việc làm tỉnh tổ chức hoạt động giao dịch, kết nối
cung - cầu lao động trên địa bàn.
- Chỉ đạo UBND xã, phường, thị
trấn tổ chức điều tra cung - cầu lao động tại địa bàn.
- Thường xuyên theo dõi, tổng hợp
tình hình thực hiện Chiến lược phát triển thị trường lao động trên địa bàn báo
cáo UBND tỉnh./.