|
HỘI ĐỒNG BỘ TRƯỞNG
********
|
CỘNG HOÀ XÃ HỘI
CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
********
|
|
Số: 104-HĐBT
|
Hà Nội, ngày 23
tháng 6 năm 1982
|
CHỈ THỊ
VỀ VIỆC QUẢN LÝ HỌC SINH VÀ LAO ĐỘNG VIỆT NAM Ở NƯỚC NGOÀI
Những năm qua, Nhà nước ta đã cử
hàng vạn cán bộ, công nhân, học sinh sang các nước xã hội chủ nghĩa anh em học
tập và lao động. Nói chung anh chị em học tập và làm việc chăm chỉ, cần cù, cầu
tiến bộ, có ý thức kỷ luật được các nước anh em đánh giá tốt: nhiều người về nước
phục vụ đã trưởng thành, có đóng góp tích cực vào sản xuất, nghiên cứu khoa học
kỹ thuật, giảng dạy, phục vụ quốc phòng
Tuy nhiên do công tác tuyển chọn
chưa được chặt chẽ, do công tác giáo dục, quản lý ở nước ngoài còn nhiều thiếu
sót nên trong một số học sinh và lao động có những biểu hiện không tốt như:
- Chưa có quyết tâm hoài bão
vươn lên trình độ khoa học - kỹ thuật cao, trau dồi nghề nghiệp thành thạo.
- Thiếu tinh thần kỷ luật trong
học tập và lao động.
- Sinh hoạt không lành mạnh, ham
mê ăn chơi, buôn bán kiếm lời.
- Kém tinh thần hữu nghị trong
quan hệ với nhân dân nước bạn.
- Thiếu cảnh giác trong khi giao
dịch với người nước ngoài.
Trong thời gian tới, thực hiện
chính sách hợp tác giữa nước ta và các nước xã hội chủ nghĩa, Nhà nước ta sẽ
còn tiếp tục gửi nhiều người sang học tập và lao động ở các nước anh em.
Yêu cầu đặt ra là:
- Phải làm thật tốt công tác tuyển
chọn ở trong nước, xét duyệt kỹ, bảo đảm người được cử đi học, đi lao động có đủ
tiêu chuẩn về phẩm chất và trình độ trình độ theo quy định đối với từng đối tượng.
- Tăng cường về mọi mặt công tác
quản lý học sinh và lao động ở nước ngoài về chính trị tư tưởng, về học tập và
lao động về tổ chức và sinh hoạt, nhằm đạt được kết quả tốt về học tập, lao động,
phẩm chất đạo đức để về nước phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội
chủ nghĩa, góp phần tăng cường quan hệ hữu nghị với nhân dân nước bạn.
Theo tinh thần trên đây, các cấp,
các ngành có liên quan và các Sứ quán Việt Nam ở các nước xã hội chủ nghĩa, phối
hợp chặt chẽ với Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Tổng công đoàn Việt Nam
phải thực hiện ngay những công việc sau đây:
1. Làm tốt công
tác giáo dục chính trị tư tưởng.
Tổ chức thật tốt việc học tập
chính trị, trước mắt là phổ biến nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ V
(theo hướng đẫn của cơ quan tuyên huấn của Đảng), thông qua học tập chính trị
mà giáo dục cho học sinh và lao động ta ở nước ngoài ý thức trách nhiệm đối với
sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ đất nước, ra sức học tập, lao động
và trau dồi nghề nghiệp, nâng cao phẩm chất, đạo đức cách mạng để có điều kiện
phục vụ tốt nhất cho sự nghiệp cách mạng khi trở về Tổ quốc: hiểu sâu sắc hơn
đường lối đối ngoại đúng đắn của Đảng, góp phần tích cực vào việc tăng cường
quan hệ hợp tác, hữu nghị giữa nhân dân ta và nhân dân các nước anh em.
Các cơ quan quản lý học sinh và
lao động và Sứ quán ta ở nước ngoài phải định kỳ thông báo đều đặn tình hình
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của quân và dân ta; thông báo kịp thời những thành
tích học tập và lao động của học sinh và lao động ta ở nước ngoài; biểu dương,
khen thưởng và thông báo kịp thời những gương tốt trong học tập và lao động, đặc
biệt khuyến khích và giúp đỡ những người có năng khiếu, gây phong trào thi đua
sôi nổi hoàn thành tốt nhiệm vụ học tập và lao động.
Các cơ quan thông tấn, báo chí,
phát thanh, văn hoá, văn nghệ có trách nhiệm cùng với các cơ quan quản lý học
sinh và lao động của ta ở nước ngoài bàn bạc để có kế hoạch thông tin tuyên
truyền, gửi hoặc xuất khẩu sách, báo, văn hoá phẩm nhằm đối tượng là học sinh
và lao động Việt Nam ở ngoài nước.
Tăng cường chế độ sinh hoạt Đảng,
đoàn thể trong học sinh và lao động ở nước ngoài để quản lý tốt công tác tư tưởng
và lãnh đạo tốt các mặt công tác khác.
2. Về học tập
và lao động.
Cần tăng cường các biện pháp quản
lý nhằm giúp học sinh và lao động học tập đạt kết quả tốt, nhanh chóng nắm được
kiến thức và nghề nghiệp, hoàn thành tốt cam kết về lao động; hết sức coi trọng
việc khuyến khích, bồi dưỡng số người giỏi, người có năng khiếu, mặt khác phải
kiên quyết xử lý những trường hợp vi phạm kỷ luật.
3. Đi đôi với
việc tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng, động viên học tập và lao
động, cần giải quyết tốt một số vấn đề cụ thể sau đây:
- Vấn đề hôn nhân:
Về pháp lý, nước ta không có điều
luật nào cấm công dân kết hôn khi đang học tập và lao động ở nước ngoài, song cần
khuyên bảo học sinh và lao động ta tập trung sức lực, trí tuệ để hoàn thành nhiệm
vụ học tập và lao động, thực hiện đầy đủ cam kết giữa nước ta và các nước anh
em, chuẩn bị điều kiện để về nước cống hiến được nhiều nhất cho sự nghiệp xây dựng
và bảo vệ Tổ quốc. Cần giải thích cho mọi người hiểu trong đời sống thực tế còn
nhiều khó khăn, việc kết hôn với người nước ngoài không bảo đảm được hạnh phúc
lâu bền. Các cơ quan quản lý cần bàn với các đoàn thể rồi công bố rõ chủ trương
này cho mọi người hiểu và tự nguyện cam kết trước khi đi học tập và lao động ở
nước ngoài. Đối với học sinh đại học và học sinh học nghề thì phải công bố rõ
các quy định của Bộ Đại học và Tổng cục Dạy nghề về mặt này.
Tuy xác định chủ trương như trên
nhưng nếu trong những người sang hợp tác lao động ở các nước vẫn xảy ra việc
xin kết hôn giữa người Việt Nam với nhau thì khuyên họ chỉ nên đính hôn, khi về
nước sẽ cưới để tránh trở ngại cho học tập và lao động. Gặp trường hợp anh chị
em vẫn xin kết hôn thì Đại sứ quán cần xem xét từng trường hợp cụ thể mới làm
thủ tục cho đăng ký kết hôn, và khuyên họ không nên sinh đẻ ở nước ngoài để
tránh ảnh hưởng đến học tập và lao động.
Trường hợp xảy ra quan hệ yêu
đương giữa người Việt Nam với người nước ngoài mà khuyên bảo can ngăn không được
thì giải quyết như sau:
a) Chỉ cho kết hôn sau khi hoàn
thành nhiệm vụ lao động.
b) Đối với những trường hợp kết
hôn với công dân nước sở tại:
Đại sứ quán nước Cộng hoà xã hội
chủ nghĩa Việt Nam ở nước sở tại làm thủ tục để đương sự đăng ký kết hôn tại cơ
quan chính quyền địa phương. Sau khi đã kết hôn, đương sự có thể xin phép cơ
quan có thẩm quyền của Việt Nam đưa vợ hoặc chồng về Việt Nam. Trường hợp đương
sự xin ở lại làm ăn sinh sống ở nước sở tại thì phải được cơ quan có thẩm quyền
nước đó cho phép và tuỳ trường hợp cụ thể cơ quan cơ quan có thẩm quyền của Việt
Nam sẽ cấp giấy chứng nhận cần thiết.
c) Đối với những trường hợp kết
hôn với công dân các nước xã hội chủ nghĩa khác cư trú ỏ nước sở tại thì cũng
giải quyết như trường hợp học sinh và lao động Việt Nam kết hôn với công dân nước
sở tại.
d) Đối với những trường hợp kết
hôn với công dân các nước không phải xã hội chủ nghĩa thì Đại sứ quán chỉ được
cho phép kết hôn trong trường hợp đã xác minh đối tượng người nước ngoài không
phải là phản động hoặc có nghi vấn về chính trị.
- Vấn đề mua sắm và buôn bán.
Cần phân biệt việc lao động và học
sinh dùng tiền thu nhập chính đáng để mua sắm những đồ dùng cần thiết cho bản
thân và gia đình họ với các hoạt động buôn bán đầu cơ. Nhà nước không cấm việc
mua sắm hàng hoá nhưng đòi hỏi lao động và học sinh phải tuân theo những qui định
về xuất nhập khẩu của Nhà nước Việt Nam và của nước sở tại.
Nghiêm cấm học sinh và lao động
buôn bán, đối với những người vi phạm nghiêm trọng qui chế Hải quan về xuất nhập
khẩu của nước ta và nước sở tại thì nhất thiết phải đình chỉ học tập và lao động
và đưa về nước xử trí theo pháp luật. Nhà nước sẽ có qui định riêng về vấn đề
này.
- Về giao dịch với người nước
ngoài.
Học sinh và lao động Việt Nam được
tiếp xúc, giao dịch với thầy học, bạn bè và nhân dân nước bạn ( kể cả khi đã về
nước ), nhưng trong khi tiếp xúc, giao dịch không được tiết lộ bí mật quốc gia
và những vấn đề nội bộ, không được có lời nói, hành động trái với đường lối,
chính sách, quan điểm của Đảng và Chính phủ ta; không được có những hành động vụ
lợi cá nhân, thiếu lịch sự, có hại tới danh dự người Việt Nam, đến tình hữu nghị
giữa nhân dân ta và nhân dân các nước . Các cơ quan có thẩm quyền ở trong nước
và Đại sứ quán cần có qui định cụ thể để quản lý quan hệ giữa học sinh và lao động
nước ta với người nước ngoài, và hướng dẫn thực hiện một cách thống nhất.
Đối với những người cố tình vi
phạm chế độ quan hệ với người nước ngoài cần xử trí nghiêm minh.
4. Khen thưởng
và kỷ luật.
- Những học sinh và lao động đạt
thành tích học tập và lao động xuất sắc thì được khen thưởng xứng đáng.
- Những học sinh và lao động phạm
những lỗi nghiêm trọng trong học tập, lao động và sinh hoạt thì cần có kỷ luật
thích đáng. Các Bộ Đại học và trung học chuyên nghiệp, Lao động, Tổng cục dạy
nghề cùng Bộ ngoại giao cần ban hành những qui định cụ thể về các hình thức
khen thưởng và kỷ luật thích hợp. Những trường hợp sai phạm nghiêm trọng sau
đây thì thi hành đình chỉ học tập và lao động buộc phải về nước:
1. Có biểu hiện không trung
thành với tổ quốc, chống đối chủ nghĩa xã hội; khai man lý lịch chính trị; tiết
lộ bí mật quốc gia.
2. Vi phạm nghiêm trọng kỷ luật
học tập và lao động.
3. Gây chia rẽ bè phái, mất đoàn
kết nội bộ, đánh nhau gây thương tích đối với người Việt Nam và người nước
ngoài.
4. Ăn cắp, buôn bán, ăn chơi sa
đoạ, biến chất.
5. Vi phạm nghiêm trọng phong tục
tập quán, pháp luật của nước bạn gây ảnh hưởng xấu trong quan hệ giữa ta và bạn,
bị đuổi học hoặc bị đình chỉ lao động. Những người phạm kỷ luật phải đình chỉ học
tập và lao động, buộc về nước và những người không chịu về nước phục vụ đều phải
đền bù phí tổn cho Nhà nước; mức đền bù phí tổn do các Bộ quản lý học sinh hoặc
quản lý người lao động quyết định.
5. Về tổ chức
quẩn lý học sinh và lao động ở nước ngoài.
Hiện nay số học sinh và lao động
Việt Nam sang các nước xã hội chủ nghĩa anh em ngày càng đông. Để quản lý tốt học
sinh và lao động ở nước ngoài, các Đại sứ quán và các ngành có liên quan cần
coi trọng công tác quản lý trực tiếp ở từng đơn vị cơ sở. Cần lựa chọn đúng người
phụ trách đơn vị, chú trọng những người có phẩm chất tốt đã qua rèn luyện trong
chiến đấu, sản xuất và công tác quần chúng để có lực lượng nòng cốt trong mỗi
đơn vị.
Cần chấn chỉnh bộ phận công tác
quản lý học sinh học nghề, lưu học sinh, lao động ở các Sứ quán, lựa chọn những
cán bộ có phẩm chất tốt, có trình độ chính trị, có khả năng công tác, kiên quyết
thay thế ngay những người không đủ tiêu chuẩn, kém phẩm chất và năng lực. Cần
xây dựng quy chế làm việc để bảo đảm phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận công
tác dưới sự chỉ đạo thống nhất của Đại sứ. Bộ Ngoại giao và Ban tổ chức của
chính phủ bàn với các ngành liên quan trình Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng quyết định
sớm tổ chức bộ máy này ở các Sứ quán.
Trên đây là một số công việc cần
thiết phải làm, các Bộ Ngoại giao, Đại học và trung học chuyên nghiệp, Lao động,
Tổng cục dạy nghề cùng với Tổng công đoàn Việt Nam, Trung ương Đoàn thanh niên
cộng sản Hồ Chí Minh và các ngành liên quan khác cùng xem xét bổ sung hoặc ban
hành mới những quy định cần thiết bảo đảm thực hiện tốt chỉ thị này.