|
BỘ
NỘI VỤ
******
|
VIỆT
NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
********
|
|
Số:
48-NV/DC
|
Hà
Nội, ngày 06 tháng 10 năm 1959
|
THÔNG TƯ
HƯỚNG DẪN MỘT SỐ ĐIỂM CẦN THIẾT VỀ SINH HOẠT VÀ LỀ LỐI LÀM
VIỆC CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN XÃ
|
Kính gửi:
|
- Ủy ban Hành chính các Khu Tự
trị Thái Mèo, Việt Bắc
- Ủy ban Hành chính Khu Hồng Quảng và khu vực Vĩnh Linh
- Ủy ban Hành chính các tỉnh, các thành phố
|
I. MẤY NÉT
CHÍNH VỀ TÌNH HÌNH SINH HOẠT VÀ LỀ LỐI LÀM VIỆC CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN XÃ HIỆN
NAY
Cuộc bầu cử Hội đồng nhân dân và
Ủy ban Hành chính các cấp hoàn thành, chính quyền xã đã được tăng cường về chất
lượng cũng như về số lượng. Số đông đại biểu Hội đồng nhân dân thuộc thành phần
cơ bản, là những người tiền tiến đại diện cho lực lượng sản xuất mới ở nông
thôn, có nhiệt tình cách mạng xã hội chủ nghĩa, có tinh thần tích cực và ý thức
phục vụ nhân dân. Đó là người ưu điêm căn bản, Nhưng hiện nay hoạt động của Hội
đồng nhân dân còn gặp nhiều lúng túng thể hiện như sau:
1. Số đông đại biểu Hội đồng
nhân dân chưa thấy hết vai trò, nhiệm vụ quyền hạn của Hội đồng nhân dân, chưa
nhận rõ Hội đồng nhân dân có quyền quyết định những vấn đề gì, quyết định đến
đâu và mỗi người phải làm như thế nào?
Cán bộ xã hội nói chung và ngay
cả các đồng chí chủ chốt trong chính quyền và đoàn thể cũng chưa quan niệm đầy
đủ vai trò và tác dụng của Hội đồng nhân dân, chưa xác định được trách nhiệm của
mình đối với Hội đồng nhân dân, coi đại biểu Hội đồng nhân dân như cán bộ khác
dưới quyền điều khiển của Ủy ban hành chính xã.
Nhân dân thì chưa thấy rõ Hội đồng
nhân dân là cơ quan đại diện trực tiếp cho mình để chăm lo cải thiện đời sống
cho mình, quản lý công việc Nhà nước nên coi như bầu xong Hội đồng nhân dân là
hết trách nhiệm, không theo dõi, giúp đỡ ý kiến, phản ánh tình hình, nguyện vọng
cho các đại biểu.
2. Hội nghị thường kỳ của Hội đồng
nhân dân chưa có nề nếp, hội nghị bất thường quá nhiều. Nhiều nơi chưa phân biệt
được tính chất, nội dung sinh hoạt của hội nghị thường kỳ và bất thường, còn lẫn
lộn hội nghị Hội đồng nhân dân với hội nghị Quân Dân Chính.
Các cuộc họp Hội đồng nhân dân
không được chuẩn bị chu đáo, có trường hợp chưa bàn bạc kỹ trong Ủy ban Hành
chính trước khi đưa ra cuộc họp Hội đồng nhân dân. Việc triệu tập thường để sát
đến hội nghị mới báo nên đại biểu không kịp thu xếp công việc nhà và cũng không
có thì giờ để chuẩn bị ý kiến.
3.Quan hệ giữa các đại biểu với
nhau, giữa Hội đồng nhân dân và Ủy ban Hành chính, giữa đại biểu và cử tri nói
chung rất lúng túng, không hiểu quan hệ để làm gì và cách thực hiện các quan hệ
đó như thế nào?
Do những nhược điểm và khuyết điểm
trên nên hoạt động của Hội đồng nhân dân hiện nay còn yếu, vai trò Hội đồng
nhân dân chưa được đề cao, Hội đồng nhân dân chưa thể hiện rõ rệt là một cơ
quan quyền lực Nhà nước ở địa phương.
II. XÂY DỰNG
NỀ NẾP SINH HOẠT VÀ LỀ LỐI LÀM VIỆC CHO HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN XÃ
1. Cần quán triệt vai trò, nhiệm
vụ, quyền hạn của Hội đồng nhân dân xã:
Hội đồng nhân dân xã là cơ quan
quyền lực Nhà nước ở xã, bao gồm những phần tử ưu tú trong nhân dân do nhân dân
trực tiếp bầu ra để thay mặt cho nhân dân quản lý công việc Nhà nước và mưu lợi
ích cho nhân dân.
Hội đồng nhân dân có quyền quyết
định mọi việc quan trọng trong xã về các mặt chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội,
quân sự trong phạm vi luật lệ quy định và chỉ thị, nghị quyết của cấp trên.
Hội đồng nhân dân có quyền quyết
định về các kế hoạch kiến thiết kinh tế, văn hóa, xã hội, sản xuất nông nghiệp,
thủ công nghiệp và các sự nghiệp hợp tác tương trợ và các công tác khác ở địa
phương ; Hội đồng nhân dân có quyền thẩm tra báo cáo công tác của Ủy ban Hành
chính cấp mình, kiểm soát chi thu tài chính địa phương và thẩm tra phê chuẩn dự
toán chi thu; Hội đồng nhân dân có nhiệm vụ bảo đảm quyền công dân, quyền bình
đẳng của các dân tộc, chăm lo tài sản công cộng, giữ gìn an ninh trật tự chung.
Ngoài các quyền hạn, nhiệm vụ trên, Hội đồng nhân dân có quyền bãi miễn các ủy
viên Ủy ban Hành chính do mình bầu ra và đảm bảo chấp hành mọi pháp luật của
Nhà nước, sắc lệnh, nghị định, nghị quyết của Chính phủ và của chính quyền cấp
trên.
Nói chính quyền xã là bao gồm Hội
đồng nhân dân và Ủy ban Hành chính xã, Hội đồng nhân dân và Ủy ban Hành chính
là một khối thống nhất, nhưng mỗi bên có một cương vị khác.
Tuy chịu trách nhiệm về tất cả
các công việc trong xã nhưng Hội đồng nhân dân không trực tiếp điều khiển
và cũng không giải quyết công việc hành chính hàng ngày mà Hội đồng nhân dân chỉ
thường kỳ hoặc bất thường dùng Hội nghị toàn thể các đại biểu để bàn bạc, quyết
định rồi giao cho Ủy ban Hành chính đặt kế hoạch và chỉ đạo việc thực hiện.
Trong Hội nghị Hội đồng nhân dân có thể phân công các đại biểu kiểm tra đôn đốc
việc thực hiện nghị quyết giúp Ủy ban hành chính (không nên lấy danh nghĩa Ủy
ban hành chính phân công cho các đại biểu).
Tuy là đại biểu Hội đồng nhân
dân, nhưng các đại biểu cũng là công dân trong xã nên có nhiệm vụ làm gương mẫu
cho nhân dân trong việc thực hiện nghị quyết của Hội đồng nhân dân, kế hoạch
công tác của Ủy ban hành chính, đồng thời phải giải thích, giáo dục, vận động
nhân dân tích cực thực hiện.
Trong khi thực hiện công tác hoặc
trong công việc hàng ngày của cá nhân, các đại biểu chú ý lắng nghe những ý kiến,
nguyện vọng, thắc mắc của nhân dân để giải thích, phản ảnh với Ủy ban Hành
chính hoặc đề xuất vấn đề thảo luận trong Hội nghị và cũng qua việc theo dõi
các công tác để có ý kiến nhận xét, phê bình Ủy ban Hành chính về địa chỉ và kế
hoạch công tác.
Đối với những đại biểu là cán bộ
chuyên môn các ngành ở xã thì ngoài nhiệm vụ đại biểu Hội đồng nhân dân còn phải
chịu sự điều khiển của Ủy ban Hành chính về mặt chuyên môn và phải có ý thức
tranh thủ và thông qua công tác chuyên môn mà làm tốt nhiệm vụ đại biểu Hội đồng
nhân dân hoặc ngược lại.
Ủy ban Hành chính xã do Hội đồng
nhân dân xã bầu ra là cơ quan chấp hành của Hội đồng nhân dân và là cơ quan
hành chính của Nhà nước ở xã có nhiệm vụ nghiên cứu, định kế hoạch, chỉ đạo việc
thực hiện các nghị quyết của Hội đồng nhân dân và của cấp trên. Ủy ban Hành
chính giải quyết công việc hành chính hàng ngày cho nhân dân. Ủy ban Hành chính
phải chịu sự kiểm soát của Hội đồng nhân dân, phải báo cáo công tác với Hội đồng
nhân dân.
2. Tính chất, nội dung sinh hoạt
và cách làm việc, cách chuẩn bị cho hội nghị Hội đồng nhân dân xã:
a) Sinh hoạt hội nghị Hội đồng
nhân dân :
+ Hội nghị thưòng kỳ: Điều 11 của
Luật tổ chức chính quyền địa phương đã quy định sinh hoạt thường kỳ của Hội đồng
nhân dân xã ít nhất 3 tháng một lần. Như vậy không phải cứng nhắc 3 tháng mới họp
mà tùy tình hình cụ thể từng nơi có thể định một hay hai tháng sinh hoạt một lần.
Nhưng điều cần thiết là phải có quy định dứt khoát vì đã nói là hội nghị thường
kỳ tức là hội nghị phải họp đúng thời gian đã ấn định.
Hội đồng nhân dân họp thường kỳ
để:
- Nghe Ủy ban Hành chính xã báo
cáo sự thực hiện các nghị quyết của Hội đồng nhân dân xã trong khóa họp trước
và các chủ trương công tác cấp trên đưa về.
- Nghe Ủy ban Hành chính xã báo
cáo dự án chương trình công tác rồi thảo luận biểu quyết.
- Nhận xét, phê bình Ủy ban Hành
chính xã về việc chấp hành nghị quyết của Hội đồng nhân dân xã và các chủ
trương công tác của cấp trên. Nhận xét và phê bình sự hoạt động của các đại biểu
Hội đồng nhân dân.
- Hội nghị bất thường: Ngoài các
khóa họp thường kỳ, Hội đồng nhân dân có thể họp các phiên bất kỳ để quyết định
một số công việc cần thiết. Không nên họp hội nghị bất thường nhiều quá, cần
cân nhắc kỹ để đảm bảo đúng tính chất hội nghị của Hội đồng nhân dân.
Có thể họp hội nghị bất thường
trong những trường hợp sau đây:
- Khi có những công tác quan trọng
ở trên đưa về hoặc những việc đột xuất xảy ra trong xã, Ủy ban Hành chính không
đủ thẩm quyền giải quyết và cũng không thể chờ đến cuộc họp thường kỳ sau.
- Khi chấp hành các nghị quyết của
Hội đồng nhân dân gặp khó khăn trở ngại cần đề nghị đổi chủ trương cho sát.
- Khi có từ 1/3 tổng số đại biểu
Hội đồng nhân dân trở lên yêu cầu.
b) Chuẩn bị cho hội nghị:
+ Ủy ban Hành chính phải báo tin
họp tới đại biểu Hội đồng nhân dân chậm nhất là 2, 3 ngày trước khi họp hội nghị.
Trong khi báo phải nói rõ những vần đề sẽ bàn trong hội nghị để đại biểu chuẩn
bị ý kiến trước khi đến họp. Mặt khác phải báo cáo lên Ủy ban hành chính huyện
biết ngày giờ, nội dung cuộc họp để nếu cần Ủy ban hành chính huyện cử để biểu
về dự. Trước ngày khai mạc hội nghị phải loan báo cho nhân dân biết (trừ những
phiên họp kín)
Việc chuẩn bị cho hội nghị là một
vấn đề hết sức cần thiết. Vì vậy đối với hội nghị thường kỳ hoặc bất thường của
Hội đồng nhân dân, Ủy ban Hành chính cũng phải chuẩn bị thật chu đáo. Chủ tịch
cùng với các ủy viên trong bộ phận thường trực phải dự thảo bản báo cáo và
chương trình công tác sau đó triệu tập toàn thể Ủy ban để nhất trí thông qua đồng
thời dự kiến những vấn đề chính cần nêu ra trong hội nghị để Hội đồng nhân dân
thảo luận.
Về phía các đại biểu Hội đồng
nhân dân, sau khi nhận được giấy triệu tập, thì phải đi sâu nắm vững tình hình,
trao đổi với các đại biểu khác, có khi phải hỏi ý kiển các đoàn thể, ý kiến các
hợp tác xã, ý kiến một số nhân dân có liên quan hoặc am hiểu vấn đề để chuẩn bị
ý kiến phát biểu trong hội nghị. Mặt khác, phải thu xếp công việc nhà để khi đến
hội nghị tập trung tư tưởng làm việc có kết quả.
c) Trong hội nghị:
Phải triệt để phát huy dân chủ,
làm cho hội nghị có một không khí bàn bạc sôi nổi. Thì giờ thảo luận phải nhiều
hơn thì giờ nghe trình bày báo cáo. Đối với các vấn đề quan trọng phải để cho hội
nghị trao đổi thật kỹ trước khi lấy biểu quyết. Ở những xã có nhiều dân tộc lại
càng phải triệt để phát huy dân chủ, những vấn đề gì có liên quan đến dân tộc
đó trước khi biểu quyết. Khi Hội đồng nhân dân biểu quyết thì phải ghi rành mạch
thành quyết nghị vào biên bản để báo cáo lên trên và Ủy ban Hành chính thi
hành.
Các đại biểu Hội đồng nhân dân đều
có quyền đề xuất vấn đề trước hội nghị. Tùy tính chất của từng vấn đề có thể thảo
luận ngay ở hội nghị hoặc giao cho Ủy ban hành chính tiếp tục nghiên cứu rồi
trình bày trong phiên họp sau hoặc trực tiếp báo cáo với các đại biểu đã đề xuất
các vấn đề đó.
Trước khi kết thúc hội nghị, Hội
đồng nhân dân cần có kế hoạch và phân công các đại biểu về báo cáo nghị quyết của
Hội đồng nhân dân trước cử tri.
3. Giữ vững các quan hệ giữa Hội đồng nhân dân xã và Ủy ban hành chính xã, giữa
Hội đồng nhân dân xã và Ủy ban Hành chính huyện, giữa đại biểu Hội đồng
nhân dân và các cử tri:
a) Quan hệ giữa Hội đồng nhân
dân và Ủy ban Hành chính xã:
- Quan hệ giữa Hội đồng nhân dân
và Ủy ban Hành chính là quan hệ giữa cơ quan quyền lực với cơ quan chấp hành của
cơ quan quyền lực ấy. Vì vậy phải đặt thành nề nếp thường xuyên và cả hai bên đều
có trách nhiệm giữ vững quan hệ đó. Ngoài các cuộc họp thường kỳ và bất thường.
Hội đồng nhân dân có nhiệm vụ theo dõi công tác của Ủy ban Hành chính, theo dõi
việc thực hiện các công tác trong nhân dân, phát hiện kịp thời những lệch lạc đồng
thời góp ý kiến với Ủy ban Hành chính để uốn nắn kịp thời. Các đại biểu Hội đồng
nhân dân ở xóm nào thì phản ảnh với ủy viên Ủy ban Hành chính ở xóm ấy hoặc trực
tiếp báo cáo với bộ phận thường trực của Ủy ban.
Về phía Ủy ban Hành chính có nhiệm
vụ giúp đỡ, theo dõi sự hoạt động của Hội đồng nhân dân bằng cách ủy viên Ủy
ban ở xóm nào phải liên lạc, trao đổi với các đại biểu Hội đồng nhân dân ở xóm ấy
để nắm tình hình đồng thời truyền đạt những chủ trương mới cho các đại biểu. Ở
những xóm không có ủy viên thì bộ phận thường trực của Ủy ban phải đảm nhận
công việc đó.
- Giữa các đại biểu Hội đồng
nhân dân ở trong một xóm hoặc trong một hợp tác xã cũng cần trao đổi với nhau để
giúp đỡ nhau thực hiện tốt các công tác của Hội đồng nhân dân.
b) Quan hệ giữa Hội đồng nhân
dân xã và Ủy ban Hành chính huyện:
Ủy ban Hành chính huyện là do Hội
đồng nhân dân các xã trong huyện bầu ra. Vì vậy, Hội đồng nhân dân xã có nhiệm
vụ theo dõi nhận xét sự chỉ đạo của huyện đối với xã qua các chủ trương kế hoạch
công tác của Ủy ban Hành chính huyện đưa về xã. Việc này có thể làm trong các
phiên họp thường kỳ của Hội đồng nhân dân xã. Ở các Khu Tự trị, hội nghị Hội đồng
nhân dân xã có mục nhận xét sự chỉ đạo của các cấp do mình bầu ra. Ngoài ra nếu
thấy có vấn đề gì cần thiết phải góp ý kiến ngay thì các đại biểu Hội đồng nhân
dân có thể trực tiếp phản ảnh với bộ phận thường trực của Ủy ban xã để báo cáo
lên trên kịp thời. Các đại biểu có thể phản ảnh với ủy viên Ủy ban Hành chính
huyện công tác ở xã hoặc gửi thư lên Ủy ban Hành chính huyện.
c) Quan hệ giữa đại biểu Hội đồng
nhân dân và các cử tri:
Các đại biểu Hội đồng nhân dân cần
có quan hệ mật thiết với cử tri là những người đã trực tiếp bầu ra mình. Nếu
không đi sát gần gũi cử tri thì không làm được nhiệm vụ tuyên truyền phổ biến
chủ trương, chính sách của Đảng và Chính phủ xuống tận cử tri và cũng không thể
nghe ngóng những thắc mắc, nguyện vọng của cử tri để có chủ trương công tác cho
sát được. Tùy khả năng và hoàn cảnh công tác của mỗi đại biểu, Hội đồng nhân
dân có thể phân công các đại biểu nắm tình hình trong một hay hai hợp tác xã hoặc
một số tổ đổi công.
Hội đồng nhân dân phải chịu sự
kiểm soát của cử tri vì thế các đại biểu có nhiệm vụ báo cáo công việc
làm của mình cho cử tri biết. Những nơi có điều kiện thì nên tổ chức báo cáo
sau các cuộc họp thường kỳ của Hội đồng nhân dân hoặc ít nhất cũng phải có 2 lần
trong một năm. Khi cần báo cáo với cử tri trong đơn vị bầu cử thì các đại biểu
trong khu vực ấy có thể trao đổi với Ủy ban để thống nhất yêu cầu rồi phân công
cho một đại biểu đứng ra báo cáo.
- Công tác của các đại biểu Hội
đồng nhân dân không đòi hỏi phải thoát ly sản xuất, cũng không đòi hỏi phải chạy
toàn xã mà chủ yếu là kết hợp qua công tác chuyên môn của mình phụ trách, qua
công việc làm ăn hàng ngày mà tìm hiểu, thăm dò ý kiến và nguyện vọng trong
nhân dân.
d) Về phía cử tri có nhiệm vụ
giúp đỡ, ủng hộ các đại biểu Hội đồng nhân dân bằng cách tích cực thi hành nghị
quyết của Hội đồng nhân dân, giúp đỡ các đại biểu trong công tác và đề đạt ý kiến
nguyện vọng của mình với các đại biểu Hội đồng nhân dân. Mặt khác thường xuyên
góp ý kiến phê bình, xây dựng để Hội đồng nhân dân và Ủy ban Hành chính làm
tròn nhiệm vụ của nhân dân giao cho, và thi hành tốt các chủ trương chính sách
của Đảng và Chính phủ.
Trên đây là một số điểm hướng dẫn
về chế độ sinh hoạt và lề lối làm việc cho Hội đồng nhân dân xã.
Bộ đề nghị các tỉnh nghiên cứu kỹ
thông tư này để có kế hoạch thực hiện và đặt trách nhiệm cho các huyện trực tiếp
đi sát xã để hướng dẫn giúp đỡ tại chổ. Song song với việc tăng cường mở lớp bồi
dưỡng cho đại biểu Hội đồng nhân dân ở xã trong các cuộc hội nghị thường kỳ của
Hội đồng nhân dân, Tỉnh, Huyện tổ chức cho các đại biểu thảo luận thông tư này
có liên hệ kiểm điểm nhằm nâng cao nhận thức cho các đại biểu, đẩy mạnh hoạt động
của Hội đồng nhân dân làm cho Hội đồng nhân dân phát huy đầy đủ tác dụng của
mình xứng đáng là một cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương.
Trong quá trình thực hiện, các tỉnh
cần theo dõi, kiểm tra báo cáo kết quả về cho Bộ biết.
|
|
KT.
BỘ TRƯỞNG BỘ NỘI VỤ
THỨ TRƯỞNG
Tô Quang Đẩu
|