|
BỘ
NỘI VỤ
******
|
VIỆT
NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
********
|
|
Số:
940-DS
|
Hà
Nội, ngày 25 tháng 02 năm 1961
|
THÔNG TƯ
VỀ VIỆC DI CHUYỂN MỒ MẢ TRÊN CÁC RUỘNG ĐẤT ĐƯỢC TRƯNG DỤNG ĐỂ
XÂY DỰNG NHỮNG CÔNG TRÌNH DO NHÀ NƯỚC QUẢN LÝ
Kính
gửi: Ủy ban hành chính khu, thành phố, tỉnh, khu vực Vĩnh Linh
Để đáp ứng nhu cầu xây dựng của
Nhà nước, Thủ tướng Chính phủ đã ra Nghị định số 151/TTg ngày 14 tháng 4 năm
1959 quy định thể lệ tạm thời về trưng dụng ruộng đất cần thiết cho việc xây dựng
những công trình do Nhà nước quản lý.
Điều 8 của Nghị định số 151/TTg
nói trên có nêu rõ:
“Trường hợp trên ruộng đất
dùng vào việc xây dựng có những mồ mả cần dời đi nơi khác, thì cơ quan cần ruộng
đất phải thông báo cho những người có mồ mã biết, định thời han cho họ dời mồ mả
đi chỗ khác, và căn cứ vào tình hình cụ thể, phong tục tập quán của địa phương
mà giúp cho họ một số tiền thích đáng làm phí tổn di chuyển. Nếu là mồ mả không
có chủ, thì cơ quan cần dùng đất phải chịu trách nhiệm dời đi một cách chu đáo”
Thông tư Liên bộ số 1.424KH/TTLB
ngày 06 tháng 7 năm 1959 của Ủy ban Kế hoạch Nhà nước và Bộ Nội vụ hướng dẫn
thi hành Nghị định số 151/TTg không đề cập đến thủ tục di chuyển mồ mả và biện
pháp giúp đỡ những người có mồ mả trong các ruộng đất được trưng dụng theo quy
định của điều 8 kể trên. Do đó, trong quá trình thi hành điều 8 về việc di chuyển
mồ mả, mỗi địa phương làm một khác, nên đã có tình trạng như:
- Trước khi thông báo cho những
người có mồ mả biết, cơ quan cần ruộng đất chưa bàn bạc với chính quyền địa
phương để giải thích chủ trương, chính sách trong nhân dân, thành ra chính quyền
không biết để giúp đỡ giải quyết những thắc mắc của nhân dân.
- Thời hạn phải dời mồ mả thường
được ấn định quá ngắn (thường là 10 hay 15 ngày sau khi đăng báo), làm cho những
người có mồ mả, nhất là những người ở xa, không có đủ thời giờ bố trí việc dời
mồ mả đi chỗ khác.
- Những người có mồ mả thường được
giúp đỡ một số tiền bình quân, hoặc có trường hợp không được giúp đỡ gì cả; một
số cơ quan cần ruộng đất chưa quan tâm nghiên cứu hoàn cảnh của từng người có mồ
mả phải di chuyển để có kế hoạch giúp đỡ một cách thiết thực.
- Không chú ý phân biệt các mồ
lâu năm với mồ mới, mồ có chủ với mồ vắng chủ, mồ vô thừa nhận với mồ có chủ hiện
ở miền Nam, mồ liệt sĩ v .v… để có biện pháp giải quyết từng trường hợp cho chu
đáo.
Tình trạng trên đây đã ít nhiều
đụng chạm đến tình cảm, phong tục, tập quán và tín ngưỡng của nhân dân, đã ảnh
hưởng đến sinh hoạt làm ăn bình thường của nhân dân, trở ngại đến việc thực hiện
chính sách trưng dụng ruộng đất để xây dựng các công trình kiến thiết cơ bản.
Để bổ cứu những thiếu sót trên,
Bộ hướng dẫn và quy định một số điểm, chi tiết thi hành điều 8 của Nghị định số
151/TTg ngày 14 tháng 4 năm 1959 của Thủ tướng Chính phủ.
I. Đối với
các mồ có chủ:
a)
Thông báo: Sau khi được cơ quan có thẩm quyền quyết định việc trưng
dụng ruộng đất duyệt y hồ sơ, cơ quan cần ruộng đất phải báo cho Ủy ban hành
chính nơi có ruộng đất biết trong các thửa ruộng đất được trưng dụng có bao
nhiêu mồ mả, và những loại mồ mả gì. Sau đó, cơ quan cần ruộng đất có nhiệm vụ
thông báo bằng thư riêng cho những người có mồ mả biết ngày thi công, thông báo
trên báo chí hằng ngày và niêm yết ở những nơi công cộng trong các xã lân cận
nơi có ruộng đất. Nếu những người có mồ mả ở xa, thì phải báo tin bằng
thư bảo đảm. Lúc thông báo, cần nói rõ nơi đã chọn để chôn; những người có mồ mả
có thể đến tận nơi quan sát trước khi tiến hành di chuyển mồ mả.
b)
Thời hạn thông báo: Những người có mồ mả trên các ruộng đất được
trưng dụng cần được báo trước một thời gian là hai tháng kể từ ngày gửi thông
báo để họ có đủ thì giờ thụ xếp dời mổ mả đi chỗ khác.
Trường hợp khẩn cấp cần đảm bảo
kịp thời và đủ diện tích cần thiết cho công trình xây dựng, thì cơ quan cần ruộng
đất phải xin Ủy ban hành chính, khu, thành phố hoặc tỉnh cho phép rút ngắn
thời gian báo trước, nhưng không được rút ngắn dưới một tháng.
c)
Cách giúp đỡ những người có mồ mã phải di chuyển:
Chọn địa điểm để chôn cất: Ủy
ban hành chính xã phối hợp với cơ quan y tế địa phương mình và cơ quan cần ruộng
đất chọn một nơi cao ráo, thoáng gió, xa nơi dân cư tập trung, bảo đảm giữ vệ
sinh phòng bệnh lâu dài, không trở ngại cho việc phát triển sản xuất, để có thể
làm nơi chôn cất vĩnh viễn, tránh tình trạng phải chôn đi, cất lại nhiều lần,
gây tốn kém và phiền phức cho nhân dân và Nhà nước.
Sau khi chọn nơi để chôn, Ủy ban
hành chính xã cần giới thiệu nơi ấy và giải thích cho những người có mồ mả trên
các ruộng đất được trưng dụng hiểu rõ chủ trương, chính sách của Chính phủ về
việc di chuyển mồ mả trên các ruộng đất được trưng dụng để kiến thiết cơ bản.
Giúp phương tiện hoặc tiền để
cất bốc, di chuyển và chôn cất: Cơ quan cần ruộng đất liên hệ mật thiết với
Ủy ban hành chính xã và các đoàn thể nhân dân nghiên cứu thật chu đáo hoàn cảnh
của từng người có mồ mả và quy định cách giúp đỡ cho thiết thực: bằng phương tiện,
hiện vật như xe cộ, quan khách, hoặc giúp tiền công đào huyệt v .v… Các khoản
chi phí về việc này đều do cơ quan cần ruộng đất chịu. Đối với những người
nghèo túng, xét ra không có khả năng dời mồ mả được, thì cơ quan ruộng đất chịu
trách nhiệm dời đi một cách chu đáo, và phải báo trước ngày giờ tiến hành để
người có mồ mả hoặc người đại diện có thể đến tại chỗ trong lúc bốc và lúc
chôn.
2. Đối với
các mồ mả vắng chủ:
Có thể có 2 trường hợp: một là
người có mồ mả hiện vắng mặt (ở miền Nam, ở nước ngoài …) hai là những mồ mả
mà, sau khi hết hạn thông báo, không có người nhận, hoặc có những mồ mả mà từ
trước đến nay không ai biết chủ mồ là ai và ở đâu.
Đối với cả 2 trường hợp trên, cơ
quan cần ruộng đất có trách nhiệm dời đi và phải làm những việc sau đây :
- Vẽ sơ đồ các mộ nói trên trước
khi dời đi, và nếu xét cần, phải chụp ảnh những mộ này.
- Ghi những điểm cần thiết như họ,
tên, tuổi, ngày chết, quê quán của người chết, nơi đã chôn và tình trạng
mồ trước lúc di chuyển, vào một sổ riêng lưu tại Ủy ban hành chính xã để sau
này, khicó người hỏi, có thể cung cấp tài liệu cho họ.
- Xây lại mộ mới cho chu đáo.
- Nếu có bia cũ (hay thánh giá,
cây thập tự) đã hư hỏng, thì phải làm bia mới, đồng thời giữ nguyên bia cũ để
sau này chủ mộ có thêm bằng chứng xác minh mộ. Tất cả phí tổng cất bốc, di chuyển,
chôn cất đều do cơ quan cần ruộng đất chịu, theo đúng tinh thần điều 8 của Nghị
định số 151/TTg ngày 14 tháng 4 năm 1959 của Thủ tướng Chính phủ.
3. Đối với
các mồ liệt sĩ:
Nguyên tắc chung ghi trong Nghị
định số 151/TTg là “Hết sức tránh những nơi dân cư đông đúc, nghĩa trang liệt
sĩ…Trường hợp đặc biệt phải làm vào những nơi đó, thì phải bàn bạc kỹ với nhân
dân địa phương…”
Trường hợp này, Ủy ban hành
chính xã, huyện và cơ quan cần ruộng đất chú ý làm những việc như sau:
1. Đối với các một liệt sĩ chôn
lẻ tẻ, sau khi thăm dò ý kiến của nhân dân và gia đình liệt sĩ, sẽ dời đến một
nghĩa tra liệt sĩ gần nhất, hoặc tùy theo nguyện vọng của gia đình liệt sĩ mà
đưa đến nghĩa trang liệt sĩ khác. Tất cả các khoản phí tổn cất bốc, di chuyển
chôn cất đều do cơ quan cần ruộng đất chịu.
2. Đối với nghĩa trang liệt sĩ, Ủy
ban hành chính xã phải báo cáo lên Ủy ban hành chính huyện, tỉnh biết để xin
phép di chuyển. Sau khi được phép, Ủy ban hành chính xã và cơ quan cần ruộng đất
phải tổ chức thăm dò ý kiến trong nhân dân và các gia đình liệt sĩ, đồng thời
có kế hoạch di chuyển cho chu đáo.
Cơ quan cần ruộng đất chịu tất cả
các khoản phí tổn và đảm bảo xây lại cho tử tế.
4. Đối với
các mồ có tính chất di tích lịch sử và những mồ tôn giáo:
a)
Đối với các mồ có tính chất di tích lịch sử: Nguyên tắc chung vẫn
là phải hết sức tránh dời đi nơi khác, nhưng nếu có trường hợp đặc biệt cần dời
đi, thì phải được Ủy ban hành chính khu, thành phố hoặc tỉnh cho phép. Trước
khi đồng ý cho phép. Ủy ban hành chính khu, thành phố, hoặc tỉnh cần báo cáo Bộ
Văn hóa, và nếu cần, sẽ trình Ủy ban hành chính quyết định.
Cơ quan cần ruộng đất và Ủy ban
hành chính tỉnh, Ty Văn hóa có trách nhiệm di chuyển chu đáo, xây lại y như cũ.
Trước khi di chuyển, phải chụp ảnh, vẽ sơ đồ, ghi vào sổ sách lưu tại Ủy ban
hành chính xã, huyện, tỉnh những điểm cần thiết.
b) Đối
với các mồ tôn giáo: Đối với các mồ của những người theo đạo thiên
chúa được phong chức thánh, chôn cất ở thánh địa, thì Ủy ban hành chính xã và
cơ quan cần ruộng đất phải lấy ý kiến của giáo dân có liên quan đến vùng đó (xứ
lân cận) và xin ý kiến của Ủy ban hành chính huyệt, tỉnh trước khi tiến hành việc
di dời nơi khác. Nếu giáo dân yêu cầu dành riêng một chỗ để chôn chung thì Ủy
ban hành chính xã có thể giải quyết, sau khi thỉnh thị Ủy ban hành chính huyện,
tỉnh.
Đối với những mồ của những người
có chức vụ cao trong các tôn giáo khác như phật giáo, cao đài, tin lành, là nơi
mà thường những người mộ đạo hay đến viếng hoặc cúng lệ thì Ủy ban hành chính
xã và cơ quan cần ruộng đất phải bàn bạc kỹ với nhân dân địa phương và phải được
sự đồng ý của Ủy ban hành chính tỉnh rồi mới cho tiến hành việc di chuyển.
Mấy vấn đề cần
chú ý trong việc di chuyển mồ mả:
Đối với các mồ đã chôn lâu năm
(trên ba năm chẵn) thì việc bốc vác, di chuyển hài cốt, chôn cất có thể làm
bình thường.
Đối với các mồ mới, nhất là đối
với các mồ chôn chưa được một năm, hoặc đối với những mồ của những người chết
vì bệnh truyền nhiễm như dịch tả, dịch hạch, phong, lao nặng v .v… chôn chưa được
3 năm, thì việc cất bốc, di chuyển phải làm riêng biệt và hết sức thận trọng, đảm
bảo thực hiện đúng các quy tắc y tế do Bộ Y tế quy định.
Di chuyển mồ mả là một vấn đề phức
tạp, đụng chạm đến tình cảm, phong tục tập quán và tín ngưỡng của nhân dân, ảnh
hưởng đến vệ sinh phòng bệnh.
Để công tác này tiến hành được tốt,
đáp ứng được nhu cầu xây dựng của Nhà nước, Bộ đề nghị các Ủy ban hành chính địa
phương chú ý đến việc cất bốc, di chuyển các mồ mả trên các ruộc đất được trưng
dụng, có kế hoạch tuyên truyền giải thích trong nhân dân, đồng thời chú ý giúp
đỡ thiết thực những người có mồ mả theo đúng tinh thần điều 8 của Nghị định số
151/TTg và những điều quy định trong thông tư này.
Trong lúc thi hành, nếu gặp khó
khăn trở ngại gì, đề nghị các Ủy ban hành chính khu, thành phố, tỉnh cho Bộ biết
để trao đổi ý kiến giải quyết kịp thời.
|
|
KT.
BỘ TRƯỞNG BỘ NỘI VỤ
THỨ TRƯỞNG
Tô Quang Đẩu
|