Cho tôi hỏi theo quy định hiện nay thì được áp dụng hình thức sa thải người lao động trong những trường hợp nào? - Tuấn Tú (Bình Định).
>> Công ty có được ký hợp đồng lao động 05 năm với người lao động không?
>> Khi nào cán bộ, công chức, viên chức, NLĐ bị kéo dài thời gian tăng lương?
Đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động là một bên trong hợp đồng lao động tự ý chấm dứt hợp đồng khi hợp đồng lao động vẫn còn thời hạn.
Sa thải là một hình thức xử lý kỷ luật của bên sử dụng lao động nhằm chấm dứt hợp đồng lao động với người lao động chịu sự kỷ luật sa thải.
Mời quý khách xem chi tiết tại bài viết sau: Đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động và sa thải giống hay khác nhau?
Toàn văn file word Bộ luật Lao động và các văn bản hướng dẫn còn hiệu lực năm 2023 |
Chỉ được sa thải người lao động trong những trường hợp nào? (Ảnh minh họa - Nguồn từ internet)
Theo quy định tại Điều 125 Bộ luật Lao động 2019 thì hình thức xử lý kỷ luật sa thải được người sử dụng lao động áp dụng trong trường hợp sau đây:
- Người lao động có hành vi trộm cắp tại nơi làm việc;
- Người lao động có hành vi tham ô tại nơi làm việc;
- Người lao động có hành vi đánh bạc tại nơi làm việc;
- Người lao động có hành vi cố ý gây thương tích tại nơi làm việc;
- Người lao động có hành vi sử dụng ma túy tại nơi làm việc;
- Người lao động có hành vi tiết lộ bí mật kinh doanh của người sử dụng lao động;
- Người lao động có hành vi tiết lộ bí mật công nghệ của người sử dụng lao động;
- Người lao động có hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động;
- Người lao động có hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe dọa gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của người sử dụng lao động;
- Người lao động có hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc được quy định trong nội quy lao động;
- Người lao động bị xử lý kỷ luật kéo dài thời hạn nâng lương hoặc cách chức mà tái phạm trong thời gian chưa xóa kỷ luật.
(Tái phạm là trường hợp người lao động lặp lại hành vi vi phạm đã bị xử lý kỷ luật mà chưa được xóa kỷ luật theo quy định tại Điều 126 của Bộ luật lao động 2019);
- Người lao động tự ý bỏ việc 05 ngày cộng dồn trong thời hạn 30 ngày hoặc 20 ngày cộng dồn trong thời hạn 365 ngày tính từ ngày đầu tiên tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng.
(Trường hợp được coi là có lý do chính đáng bao gồm thiên tai, hỏa hoạn, bản thân, thân nhân bị ốm có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền và trường hợp khác được quy định trong nội quy lao động).
Theo đó, có thể thấy người lao động bị sa thải do hành vi vi phạm, có lỗi của người lao động. Người sử dụng lao động trong trường hợp này có thể là người bị thiệt hại do những hành vi vi phạm của người lao động. Khi áp dụng hình thức kỷ luật sa thải thì người sử dụng lao động phải tuân thủ trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật.
Sa thải là một trong 04 hình thức xử lý kỷ luật lao động được quy định trong Bộ luật Lao động 2019, đây là hình thức xử lý kỷ luật nặng nhất, có ảnh hưởng lớn đến đời sống của người lao động. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào người sử dụng lao động cũng được sa thải mà chỉ được áp dụng hình thức kỷ luật này trong một số trường hợp nhất định như đã phân tích ở Mục 2. Dưới đây là những trường hợp không được sa thải người lao động:
- Người lao động động không thuộc các trường hợp quy định tại Điều 125 Bộ luật Lao động 2019 (như Mục 2 đã phân tích).
- Không được xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động đang trong thời gian sau đây:
+ Nghỉ ốm đau, điều dưỡng; nghỉ việc được sự đồng ý của người sử dụng lao động;
+ Đang bị tạm giữ, tạm giam;
+ Đang chờ kết quả của cơ quan có thẩm quyền điều tra xác minh và kết luận đối với hành vi vi phạm được quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 125 của Bộ luật Lao động 2019;
+ Người lao động nữ mang thai; người lao động nghỉ thai sản, nuôi con dưới 12 tháng tuổi.
(Khoản 4 Điều 122 Bộ luật Lao động 2019).
- Không xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động vi phạm kỷ luật lao động trong khi mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình (khoản 5 Điều 122 Bộ luật Lao động 2019).
- Người sử dụng lao động không được sa thải người lao động khi đã hết thời hiệu xử lý kỷ luật lao động theo quy định tại Điều 123 Bộ luật Lao động 2019.