DOANH NGHIỆP

Xử lý hình sự đối với pháp nhân thương mại phạm tội

Thúy Vy

15:42 07/01/22

Một trong những thay đổi to lớn trong Bộ luật Hình sự chính là mở rộng đối tượng điều chỉnh, quy định về xử lý hình sự đối với pháp nhân thương mại. Dựa trên thực tế hiện tại, khi tỷ lệ tội phạm ngày càng tăng cả về số lượng, mức độ và tính chất nguy hiểm, đặc biệt là những hành vi phạm tội do pháp nhân thương mại gây ra.

>> Được phép “điều chỉnh hợp đồng” khi gặp khó khăn

>> Phân biệt người đại diện theo pháp luật và người đại diện theo ủy quyền trong doanh nghiệp

xử lý hình sự đối với pháp nhân thương mại phạm tội

Theo nguyên tắc, mọi hành vi phạm tội của pháp nhân thương mại phải được phát hiện kịp thời, xử lý nhanh chóng, công minh theo đúng pháp luật. Mọi pháp nhân điều bình đẳng trước pháp luật, không phân biệt hình thức sở hữu hay thành phần kinh tế. Nghiêm trị với pháp nhân có những tội phạm dùng thủ đoạn tinh vi, có tính chất chuyên nghiệp và cố tình gây hậu quả nghiêm trọng.

1. Những hình phạt đối với pháp nhân thương mại phạm tội

a. Hình phạt chính bao gồm:

- Phạt tiền;

- Đình chỉ hoạt động có thời hạn;

- Đình chỉ hoạt động vĩnh viễn.

b. Hình phạt bổ sung bao gồm:

- Cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định;

- Cấm huy động vốn;

- Phạt tiền, khi không áp dụng là hình phạt chính.

c. Đối với mỗi tội phạm, pháp nhân thương mại phạm tội chỉ bị áp dụng một hình phạt chính và có thể bị áp dụng một hoặc một số hình phạt bổ sung.

2. Điều kiện chịu trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại

Pháp nhân thương mại chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự khi có đủ các điều kiện sau đây:

- Hành vi phạm tội được thực hiện nhân danh pháp nhân thương mại;

- Hành vi phạm tội được thực hiện vì lợi ích của pháp nhân thương mại;

- Hành vi phạm tội được thực hiện có sự chỉ đạo, điều hành hoặc chấp thuận của pháp nhân thương mại;

- Chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 27 của Bộ luật này.

3. Hành vi chịu trách nhiệm hình sự

Pháp nhân thương mại chỉ chịu trách nhiệm hình sự về những tội phạm sau đây:

Điều 188. Tội buôn lậu

Điều 189. Tội vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới

Điều 190. Tội sản xuất, buôn bán hàng cấm

Điều 191. Tội tàng trữ, vận chuyển hàng cấm

Điều 192. Tội sản xuất, buôn bán hàng giả

Điều 193. Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm

Điều 194. Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh

Điều 195. Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thức ăn dùng để chăn nuôi, phân bón, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, giống cây trồng, giống vật nuôi

Điều 196. Tội đầu cơ

Điều 200. Tội trốn thuế

Điều 203. Tội in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước

Điều 209. Tội cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán

Điều 210. Tội sử dụng thông tin nội bộ để mua bán chứng khoán

Điều 211. Tội thao túng thị trường chứng khoán

Điều 213. Tội gian lận trong kinh doanh bảo hiểm

Điều 216. Tội trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động

Điều 217. Tội vi phạm quy định về cạnh tranh

Điều 225. Tội xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan

Điều 226. Tội xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp

Điều 227. Tội vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên

Điều 232. Tội vi phạm quy định về khai thác, bảo vệ rừng và lâm sản

Điều 234. Tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật hoang dã

Điều 235. Tội gây ô nhiễm môi trường

Điều 237. Tội vi phạm quy định về phòng ngừa, ứng phó, khắc phục sự cố môi trường

Điều 238. Tội vi phạm quy định về bảo vệ an toàn công trình thủy lợi, đê điều và phòng, chống thiên tai; vi phạm quy định về bảo vệ bờ, bãi sông

Điều 239. Tội đưa chất thải vào lãnh thổ Việt Nam

Điều 242. Tội hủy hoại nguồn lợi thủy sản

Điều 243. Tội hủy hoại rừng

Điều 244. Tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm

Điều 245. Tội vi phạm quy định về quản lý khu bảo tồn thiên nhiên

Điều 246. Tội nhập khẩu, phát tán các loài ngoại lai xâm hại

Điều 300. Tội tài trợ khủng bố

Điều 324. Tội rửa tiền

4. Các tình tiết tăng nặng và giảm nhẹ đối với pháp nhân thương mại phạm tội

a. Các tình tiết sau đây là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự:

- Đã ngăn chặn hoặc làm giảm bớt tác hại của tội phạm;

- Tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả;

- Phạm tội nhưng chưa gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại không lớn;

- Tích cực hợp tác với cơ quan có trách nhiệm trong việc phát hiện tội phạm hoặc trong quá trình giải quyết vụ án;

- Có nhiều đóng góp trong việc thực hiện chính sách xã hội.

b. Chỉ các tình tiết sau đây mới là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự:

- Câu kết với pháp nhân thương mại khác để phạm tội;

- Cố ý thực hiện tội phạm đến cùng;

- Phạm tội 02 lần trở lên;

- Tái phạm hoặc tái phạm nguy hiểm;

- Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp, thiên tai, dịch bệnh hoặc những khó khăn đặc biệt khác của xã hội để phạm tội;

- Dùng thủ đoạn tinh vi để phạm tội hoặc nhằm trốn tránh, che giấu tội phạm.

5. Quyết định phạt với pháp nhân thương mại phạm tội

a. Đối với hình phạt chính

- Nếu các hình phạt đã tuyên cùng là phạt tiền thì các khoản tiền phạt được cộng lại thành hình phạt chung. Hình phạt tiền không tổng hợp với các hình phạt khác;

- Nếu các hình phạt đã tuyên là đình chỉ hoạt động có thời hạn và đình chỉ hoạt động vĩnh viễn trong cùng lĩnh vực hoặc hình phạt đã tuyên cùng là đình chỉ hoạt động vĩnh viễn trong cùng lĩnh vực thì hình phạt chung là đình chỉ hoạt động vĩnh viễn trong lĩnh vực đó;

- Nếu các hình phạt đã tuyên là đình chỉ hoạt động có thời hạn trong cùng lĩnh vực thì được tổng hợp thành hình phạt chung nhưng không vượt quá 04 năm;

- Nếu trong số các hình phạt đã tuyên có hình phạt đình chỉ hoạt động vĩnh viễn thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 79 của Bộ luật này thì hình phạt chung là đình chỉ hoạt động vĩnh viễn đối với toàn bộ hoạt động;

- Nếu các hình phạt đã tuyên là đình chỉ hoạt động có thời hạn trong các lĩnh vực khác nhau hoặc đình chỉ hoạt động vĩnh viễn trong các lĩnh vực khác nhau hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn và đình chỉ hoạt động vĩnh viễn trong các lĩnh vực khác nhau thì không tổng hợp.

b. Đối với hình phạt bổ sung:

- Nếu các hình phạt đã tuyên là cùng loại thì hình phạt chung được quyết định trong giới hạn do Bộ luật này quy định đối với hình phạt đó; riêng đối với hình phạt tiền thì các khoản tiền được cộng lại thành hình phạt chung;

- Nếu các hình phạt đã tuyên là khác loại thì pháp nhân thương mại bị kết án phải chấp hành tất cả các hình phạt đã tuyên.

Căn cứ pháp lý:

- Bộ Luật hình sự 2015.

- Luật sửa đổi Bộ Luật hình sự 2017.

- Nội dung nêu trên là phần giải đáp, tư vấn của chúng tôi dành cho khách hàng của Pháp luật doanh nghiệp. Nếu quý khách còn vướng mắc, vui lòng gửi về Email [email protected].

- Nội dung bài viết mang tính chất tham khảo;

- Điều khoản được áp dụng có thể đã hết hiệu lực tại thời điểm bạn đang đọc.