Hiện nay đang áp dụng Tiêu chuẩn Quốc gia nào về ký hiệu bằng hình vẽ, hướng dẫn kỹ thuật cho nhu cầu người tiêu dùng? Xem xét ban đầu như thế nào? – Anh Đạt (Đồng Nai).
>> Danh sách văn bản Trung ương cập nhật ngày 20/11/2023
Hiện nay, đang áp dụng Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 10428:2014 về Ký hiệu bằng hình vẽ - Hướng dẫn kỹ thuật cho nhu cầu người tiêu dùng. Theo đó, Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 10428:2014 có những nội dung đáng chú ý sau đây:
Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 10428:2014 đưa ra quy trình xây dựng ký hiệu bằng hình vẽ đối với
- Thông tin công cộng,
- Sử dụng trong các biển báo an toàn và nhãn an toàn sản phẩm, và
- Sử dụng trên thiết bị và sản phẩm.
Các ký hiệu bằng hình vẽ nêu trên có thể có trong tài liệu hướng dẫn người tiêu dùng.
Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 10428:2014 không đề cập đến các biển báo giao thông đường bộ và ký hiệu bằng hình vẽ dùng trong tài liệu kỹ thuật.
Quy tắc thiết kế ký hiệu bằng hình vẽ được quy định trong các tiêu chuẩn quốc gia, tiêu chuẩn quốc tế. Tiêu chuẩn này tập hợp thông tin về tiêu chuẩn và các tài liệu tham khảo liên quan để hỗ trợ ban kỹ thuật và nhà thiết kế tuân theo “thực hành tốt nhất” khi xem xét nhu cầu về ký hiệu bằng hình vẽ mới.1234
Toàn văn File Word Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật cùng các văn bản hướng dẫn (đang có hiệu lực thi hành) |
Ảnh chụp một phần Lược đồ Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật
Các tài liệu viện dẫn dưới đây rất cần thiết cho việc áp dụng tiêu chuẩn này. Đối với các tài liệu ghi năm công bố thì áp dụng bản được nêu. Đối với các tài liệu không ghi năm công bố thì áp dụng bản mới nhất, bao gồm cả các sửa đổi.
ISO 3864-1, Graphical symbols - Safety colours and safety signs - Part 1: Design principles for safety signs in workplaces and public areas (Ký hiệu bằng hình vẽ - Màu sắc an toàn và biển báo an toàn - Phần 1: Nguyên tắc thiết kế đối với biển báo an toàn ở nơi làm việc và nơi công cộng)
ISO 17724, Graphical symbols - Vocabulary (Ký hiệu bằng hình vẽ - Từ vựng)
Thông điệp dự kiến có thể bao gồm nhận biết đối tượng (sản phẩm hoặc thiết bị), dấu hiệu về trạng thái của đối tượng hoặc phản ứng hành vi thích hợp từ người sử dụng. Do đó, người thiết kế ký hiệu bằng hình vẽ cần:
(i) Nhận biết bản chất của mối nguy hại hoặc thông điệp cần truyền tải và, đặc biệt, xem có liên quan đến người sử dụng không hay chỉ liên quan đến thiết bị, và
(ii) Quyết định về thông tin cần truyền tải đến khách hàng mục tiêu và cách thức thực hiện điều này (ví dụ: nhu cầu về ký hiệu bằng hình vẽ đối với thông tin công cộng, cho việc sử dụng như biển báo an toàn và nhãn an toàn sản phẩm, hoặc cho việc sử dụng trên thiết bị và sản phẩm).
Trong trường hợp ký hiệu bằng hình vẽ đối với thông tin công cộng và ký hiệu bằng hình vẽ để sử dụng trên thiết bị, nhận biết đối tượng hoặc dấu hiệu về trạng thái hay hoạt động có thể là các khía cạnh quan trọng nhất của thông điệp cần truyền tải đến người tiêu dùng.
Trong trường hợp ký hiệu bằng hình vẽ được sử dụng trong biển báo an toàn và nhãn an toàn sản phẩm, vấn đề quan trọng là truyền tải thông điệp thích hợp theo một hoặc nhiều loại hình sau đây:
- Cấm;
- Hành động bắt buộc;
- Cảnh báo;
- Điều kiện an toàn/lối thoát/thiết bị an toàn;
- Vị trí của thiết bị chữa cháy.
Trong nhiều trường hợp, bản chất của vấn đề an toàn cần được đề cập đến sẽ được xác định bằng việc đánh giá rủi ro theo quy định. Quy trình thực hiện việc đánh giá rủi ro có thể được nêu trong tiêu chuẩn quốc gia hoặc quy phạm thực hành. Những điều này có thể được quy định trong luật pháp quốc gia.
Xem xét bất kỳ nhu cầu trao đổi thông tin cụ thể nào của khách hàng mục tiêu (ví dụ: trẻ em, người cao tuổi và người có yêu cầu đặc biệt) và hành động một cách phù hợp. Điều này có thể đòi hỏi sử dụng các khái niệm quen thuộc với khách hàng mục tiêu và tính đến, ví dụ, sự hiểu biết và thị lực hạn chế.
Chú thích: ISO/IEC Guide 71 đưa ra hướng dẫn về nhu cầu của người cao tuổi và người khuyết tật.
Thường sẽ có trường hợp ký hiệu bằng hình vẽ cụ thể được thiết kế để sử dụng tại cả nơi làm việc và khu vực công cộng. Trong trường hợp đó, tổng thể sẽ bao gồm cả người được đào tạo về vấn đề sức khỏe và an toàn và các thành viên không được đào tạo trong cộng đồng chung. Một ví dụ là tòa nhà văn phòng nơi cho phép khách đến thăm: nhân viên văn phòng sẽ được đào tạo về nơi làm việc của họ, trong khi khách đến thăm sẽ không được đào tạo. Điều quan trọng là đảm bảo rằng có tính đến khách đến thăm khi thiết kế ký hiệu bằng hình vẽ cho những nơi như vậy.
Nhận biết và đưa ra điều khoản đối với bất kỳ quy định ngăn cấm nào về văn hóa hay dân tộc có liên quan và đảm bảo những quy định này được thực thi. Cần đặc biệt ý thức về sự nhạy cảm văn hóa khi thiết kế ký hiệu bằng hình vẽ để sử dụng quốc tế.
Đảm bảo rằng ký hiệu bằng hình vẽ không mang nghĩa ngoài dự kiến hoặc không rõ ràng. Trong bối cảnh này, cần tránh sử dụng chữ trong ký hiệu bằng hình vẽ trừ khi tin tưởng rằng ý nghĩa của ký hiệu bằng hình vẽ đó sẽ được thông hiểu ở mọi nơi.
Xác định xem ký hiệu bằng hình vẽ thích hợp với mục đích dự kiến đã có trong tiêu chuẩn quốc tế, tiêu chuẩn quốc gia hay chưa (xem Bảng 1). Nếu đã có ký hiệu thích hợp thì phải sử dụng ký hiệu đó. Trong bất kỳ lĩnh vực áp dụng nào, ký hiệu bằng hình vẽ được thiết lập chỉ nên sử dụng để truyền đạt một thông điệp.