Tội vi phạm chế độ hôn nhân một vợ, một chồng

Luật gia Nguyễn Thị Phương Anh - trả lời:
Tội vi phạm chế độ một vợ một chồng được quy định tại Điều 147 Bộ luật hình sự như sau: “Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng, có vợ….”.
Tội phạm này xâm phạm đến một trong những nguyên tắc cơ bản của luật hôn nhân và gia đình là nguyên tắc một vợ, một chồng.
Người phạm tội có hành vi kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác trong khi đang có vợ hoặc có chồng hoặc tuy chưa có vợ, có chồng nhưng biết rõ người khác đang có chồng, có vợ mà vẫn có hành vi kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đó.
Hành vi kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác là trường hợp đôi bên trai gái hoặc đã tiến hành tổ chức đám cưới theo tục lệ hoặc có giấy đăng ký kết hôn (giả mạo giấy tờ chưa vợ hoặc chưa chồng để được đăng ký) hoặc tuy không đăng ký nhưng đã chung sống với nhau, tự coi nhau là vợ chồng trước gia đình và mọi người, thường được biểu hiện bằng việc có con chung, tài sản chung; đã được gia đình cơ quan, đoàn thể giáo dục mà vẫn duy trì mối quan hệ đó. Hành vi kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác chỉ bị coi là phạm tội vi phạm chế độ một vợ, một chồng khi thỏa mãn một trong các dấu hiệu sau:

Đã gây hậu quả nghiêm trọng là hậu quả gây ra cho hạnh phúc gia đình của hôn nhân trước như làm cho gia đình tan vỡ dẫn đến ly hôn hoặc dẫn đến việc tự sát của vợ hoặc chồng hoặc con của người phạm tội, dẫn đến việc vi phạm pháp luật khác do ghen như cố ý gây thương tích….

Hành vi vi phạm chế độ một vợ, một chồng tiếp tục thực hiện sau khi đã có quyết định xử phạt hành chính về tội này. Hành vi này bị coi là thực hiện tội vi phạm chế độ một vợ, một chồng mà không phụ thuộc vào việc người vợ hoặc người chồng trong hôn nhân trước có đồng ý hay không đồng ý cũng như người vợ hoặc người chồng trong hôn nhân sau biết hay không biết bên kia đang có chồng, có vợ.

Lỗi của người phạm tội là lỗi cố ý trực tiếp, nghĩa là người phạm tội nhận thức rõ hành vi là trái pháp luật, thấy trước được hậu quả của hành vi đó và mong muốn hậu quả xảy ra.

Người phạm tội là người đang có vợ, có chồng hoặc người chưa có vợ, có chồng nhưng biết rõ bên kia có chồng, có vợ mà vẫn kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đó.

Người phạm tội có thể bị xử phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm; hoặc phải chịu mức phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm đối với trường hợp có tình tiết: “đã có quyết định của Tòa án tiêu hủy việc kết hôn hoặc buộc phải chấm dứt việc chung sống như vợ chồng trái với chế độ một vợ, một chồng mà vẫn duy trì quan hệ đó.