Thế nào bị coi là phạm tội giả mạo chức vụ, cấp bậc?

Luật gia Trần Thị Thanh Tình - Công ty Luật TNHH Everest  trả lời:

Điều 265 Bộ luật Hình sự năm 1999, quy định: “Người nào giả mạo chức vụ, cấp bậc thực hiện hành vi trái pháp luật, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm”.
Như vậy có thể hiểu, giả mạo chức vụ, cấp bậc (bị coi là tội phạm) là hành vi của một người không có chức vụ, cấp bậc nhưng đã mạo danh là mình có chưc vụ, cấp bậc để thực hiện hành vi trái pháp luật.
Hành vi giả mạo chức vụ, cấp bậc có thể xảy ra dưới nhiều dạng khác nhau. Ví dụ: Mang trang phục, nói, viết,…Người phạm tội thực hiện hành vi “giả mạo chức vụ” hoặc “giả mạo cấp bậc”. Cụ thể:
 
(i): Giả mạo chức vụ: Chức vụ có thể do được bổ nhiệm, dân cử, hoặc hợp đồng… Ví dụ: Chức vụ chủ tịch, phó chủ tịch ủy ban nhân dân, giám đốc, phó giám đốc…
(ii): Giả mạo cấp bậc: Đây là hành vi giả mạo trật tự chức vụ trong quân đội, đoàn thể… Ví dụ:  Cấp tướng, cấp tá, cấp úy…
 
Hành vi giả mạo chức vụ, cấp bậc chỉ cấu thành tội phạm khi người giả mạo chức vụ, cấp bậc đó thực hiện hành vi trái pháp luật (trong đó có thể thực hiện tội phạm khác). Ở đây, bản thân hành vi giả mạo chức vụ, cấp bậc đã có tính trái pháp luật nhưng hành vi này chỉ cấu thành tội phạm khi việc giả mạo đó gắn liền với việc thực hiện hành vi trái pháp luật. Nói cách khác cả hai hành vi này đã xảy ra trong thực tế và có quan hệ chặt chẽ với nhau. Việc giả mạo chức vụ, cấp bậc không đi kèm việc thực hiện hành vi khác vi phạm pháp luật thì không cấu thành tội phạm này.
Hành vi mao danh chức vụ, cấp bậc là hành vi nguy hiểm cho xã hội đến mức cần thiết phải xử lý trách nhiệm hình sự bởi, hành vi này xâm phạm đến trật tự quản lý hành chính trong lĩnh vực quản lý chức vụ, cấp bậc và uy tín của cán bộ.
Người phạm tội giả mạo chức vụ, cấp bậc thực hiện hành vi phạm tội với lỗi cố ý. Khi thực hiện hành vi giả mạo, người đó biết rõ việc mình làm là trái pháp luật, nhưng vẫn thực hiện, kèm theo đó còn sử dụng việc giả mạo này thực hiện hành vi khác vi phạm pháp luật.
Người phạm tội phải là người có năng lực trách nhiệm hình sự và có độ tuổi từ đủ 16 trở lên. 
Tội giảo mạo chức vụ, cấp bậc là tội ít nghiêm trọng với khung hình phạt là cải tạo không gian giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm.