Hồ sơ yêu cầu công chứng văn bản từ chối nhận di sản gồm những giấy tờ gì?

Nội dung chính

• Hồ sơ yêu cầu công chứng văn bản từ chối nhận di sản gồm những giấy tờ gì?
• Phần di sản trong di chúc bị người thừa kế từ chối nhận thì được chia như thế nào?
• Có thể thay đổi quyết định từ chối nhận di sản thừa kế được không?

Hồ sơ yêu cầu công chứng văn bản từ chối nhận di sản gồm những giấy tờ gì?

Căn cứ tại khoản 2 Điều 60 Luật Công chứng 2024 quy định về công chứng văn bản từ chối nhận di sản như sau:

Điều 60. Công chứng văn bản từ chối nhận di sản

1. Người thừa kế có thể yêu cầu công chứng văn bản từ chối nhận di sản theo quy định của Bộ luật Dân sự.

2. Ngoài các giấy tờ quy định tại khoản 1 Điều 42 hoặc khoản 1 Điều 43 của Luật này, hồ sơ yêu cầu công chứng văn bản từ chối nhận di sản còn phải có các giấy tờ sau đây:

a) Giấy chứng tử hoặc giấy tờ khác theo quy định của pháp luật chứng minh người để lại di sản đã chết;

b) Di chúc trong trường hợp thừa kế theo di chúc; giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người được hưởng di sản trong trường hợp thừa kế theo pháp luật và trường hợp người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc theo quy định của Bộ luật Dân sự.

Như vậy, hồ sơ yêu cầu công chứng văn bản từ chối nhận di sản gồm những giấy tờ cụ thể như sau:

(1) Bản sao giấy tờ tùy thân của người yêu cầu công chứng, gồm: thẻ căn cước hoặc hộ chiếu hoặc giấy tờ khác để xác định nhân thân của người yêu cầu công chứng theo quy định của pháp luật;

(2) Bản sao giấy chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản hoặc bản án, quyết định của Tòa án hoặc quyết định khác của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về việc xử lý tài sản hoặc giấy tờ thay thế được pháp luật quy định đối với tài sản mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng trong trường hợp giao dịch liên quan đến tài sản đó;

(3) Bản sao giấy tờ khác có liên quan đến giao dịch mà pháp luật quy định phải có.

Trường hợp tổ chức hành nghề công chứng đã khai thác được các thông tin quy định tại (1) , (2) và (3) trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu khác theo quy định của pháp luật thì người yêu cầu công chứng không phải nộp các giấy tờ này nhưng phải nộp phí khai thác dữ liệu theo quy định của pháp luật để tổ chức hành nghề công chứng khai thác dữ liệu.

(4) Giấy chứng tử hoặc giấy tờ khác theo quy định của pháp luật chứng minh người để lại di sản đã chết;

(5) Di chúc trong trường hợp thừa kế theo di chúc; giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người được hưởng di sản trong trường hợp thừa kế theo pháp luật và trường hợp người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015.

Lưu ý: Nộp 01 bộ hồ sơ yêu cầu công chứng trực tuyến, trực tiếp hoặc gửi qua đường bưu chính đến tổ chức hành nghề công chứng và nêu nội dung, mục đích giao kết giao dịch.

Hồ sơ yêu cầu công chứng văn bản từ chối nhận di sản gồm những giấy tờ gì? (Hình từ Internet)

Phần di sản trong di chúc bị người thừa kế từ chối nhận thì được chia như thế nào?

Căn cứ tại điểm c khoản 2 Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về những trường hợp thừa kế theo pháp luật như sau:

Điều 650. Những trường hợp thừa kế theo pháp luật

1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:

a) Không có di chúc;

b) Di chúc không hợp pháp;

c) Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;

d) Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

2. Thừa kế theo pháp luật cũng được áp dụng đối với các phần di sản sau đây:

a) Phần di sản không được định đoạt trong di chúc;

b) Phần di sản có liên quan đến phần của di chúc không có hiệu lực pháp luật;

c) Phần di sản có liên quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

Do đó, nếu người thừa kế từ chối nhận di sản mà người lập di chúc để lại thì phần di sản đấy sẽ được chia theo pháp luật về thừa kế.

Có thể thay đổi quyết định từ chối nhận di sản thừa kế được không?

Căn cứ theo Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về quyết định từ chối nhận di sản thừa kế như sau:

Điều 620. Từ chối nhận di sản

1. Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác.

2. Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản để biết.

3. Việc từ chối nhận di sản phải được thể hiện trước thời điểm phân chia di sản.

Theo đó, pháp luật hiện nay không có quy định về việc thay đổi quyết định từ chối nhận di sản thừa kế.

Do đó khi văn bản từ chối nhận di sản thừa kế có hiệu lực pháp lý thì quyết định này không thể thay đổi, nhằm đảm bảo sự ổn định và minh bạch trong quá trình phân chia di sản.

Lưu ý: Luật Công chứng 2024 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025.