Quyền hưởng dụng là quyền gì? Hoa lợi, lợi tức có được từ quyền hưởng dụng dùng để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ được không?

Nội dung chính

• Quyền hưởng dụng là quyền gì? Thời hạn của quyền hưởng dụng là bao lâu?
• Sử dụng hoa lợi, lợi tức có được từ quyền hưởng dụng để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ được không?
• Quyền và nghĩa vụ của người hưởng dụng được quy định như thế nào?
• Chấm dứt quyền hưởng dụng trong các trường hợp nào?

Quyền hưởng dụng là quyền gì? Thời hạn của quyền hưởng dụng là bao lâu?

Tại Điều 257 Bộ luật Dân sự 2015 có quy định về quyền hưởng dụng. Theo đó, quyền hưởng dụng là quyền của chủ thể được khai thác công dụng và hưởng hoa lợi, lợi tức đối với tài sản thuộc quyền sở hữu của chủ thể khác trong một thời hạn nhất định.

Về thời hạn của quyền hưởng dụng, thời hạn của quyền hưởng dụng do các bên thỏa thuận hoặc do luật quy định nhưng tối đa đến hết cuộc đời của người hưởng dụng đầu tiên nếu người hưởng dụng là cá nhân và đến khi pháp nhân chấm dứt tồn tại nhưng tối đa 30 năm nếu người hưởng dụng đầu tiên là pháp nhân. Người hưởng dụng có quyền cho thuê quyền hưởng dụng trong thời hạn quy định (theo Điều 260 Bộ luật Dân sự 2015).

Sử dụng hoa lợi, lợi tức có được từ quyền hưởng dụng để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ được không?

Tại Điều 11 Nghị định 21/2021/NĐ-CP có quy định về tài sản được tạo lập từ quyền bề mặt, quyền hưởng dụng như sau:

Điều 11. Tài sản được tạo lập từ quyền bề mặt, quyền hưởng dụng

1. Tài sản thuộc sở hữu của chủ thể quyền bề mặt quy định tại khoản 2 Điều 271 của Bộ luật Dân sự được dùng để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ.

Trường hợp tài sản quy định tại khoản này là tài sản gắn liền với đất thì áp dụng quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 9, các khoản 1, 2 và 3 Điều 10 Nghị định này.

2. Hoa lợi, lợi tức hoặc tài sản khác có được từ việc khai thác, sử dụng tài sản là đối tượng của quyền hưởng dụng được dùng để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ.

Theo đó, hoa lợi, lợi tức được tạo lập từ quyền hưởng dụng được quyền sử dụng để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ.

Mặc khác, hiệu lực của hợp đồng bảo đảm, hiệu lực đối kháng của biện pháp bảo đảm bằng tài sản được tạo lập từ quyền bề mặt, quyền hưởng dụng với người thứ ba không thay đổi hoặc không chấm dứt trong trường hợp quyền sử dụng đất có quyền bề mặt, tài sản là đối tượng của quyền hưởng dụng được mua bán, được chuyển nhượng, được chuyển giao khác về quyền sở hữu hoặc được dùng để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ (theo khoản 2 Điều 26 Nghị định 21/2021/NĐ-CP)

Quyền hưởng dụng là quyền gì? Hoa lợi, lợi tức có được từ quyền hưởng dụng dùng để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ được không? (Hình từ Internet)

Quyền và nghĩa vụ của người hưởng dụng được quy định như thế nào?

[1] Quyền của người hưởng dụng (theo Điều 261 Bộ luật Dân sự 2015)

- Tự mình hoặc cho phép người khác khai thác, sử dụng, thu hoa lợi, lợi tức từ đối tượng của quyền hưởng dụng.

- Yêu cầu chủ sở hữu tài sản thực hiện nghĩa vụ sửa chữa đối với tài sản theo quy định tại khoản 4 Điều 263 của Bộ luật này; trường hợp thực hiện nghĩa vụ thay cho chủ sở hữu tài sản thì có quyền yêu cầu chủ sở hữu tài sản hoàn trả chi phí.

- Cho thuê quyền hưởng dụng đối với tài sản.

[2] Nghĩa vụ của người hưởng dụng (theo Điều 262 Bộ luật Dân sự 2015)

- Tiếp nhận tài sản theo hiện trạng và thực hiện đăng ký nếu luật có quy định.

- Khai thác tài sản phù hợp với công dụng, mục đích sử dụng của tài sản.

- Giữ gìn, bảo quản tài sản như tài sản của mình.

- Bảo dưỡng, sửa chữa tài sản theo định kỳ để bảo đảm cho việc sử dụng bình thường; khôi phục tình trạng của tài sản và khắc phục các hậu quả xấu đối với tài sản do việc không thực hiện tốt nghĩa vụ của mình phù hợp với yêu cầu kỹ thuật hoặc theo tập quán về bảo quản tài sản.

- Hoàn trả tài sản cho chủ sở hữu khi hết thời hạn hưởng dụng.

Chấm dứt quyền hưởng dụng trong các trường hợp nào?

Tại Điều 265 Bộ luật Dân sự 2015 có quy định về các căn cứ chấm dứt quyền hưởng dụng, cụ thể:

- Thời hạn của quyền hưởng dụng đã hết.

- Theo thỏa thuận của các bên.

- Người hưởng dụng trở thành chủ sở hữu tài sản là đối tượng của quyền hưởng dụng.

- Người hưởng dụng từ bỏ hoặc không thực hiện quyền hưởng dụng trong thời hạn do luật quy định.

- Tài sản là đối tượng của quyền hưởng dụng không còn.

- Theo quyết định của Tòa án.

- Căn cứ khác theo quy định của luật.

Bên cạnh đó, khi chấm dứt quyền hưởng dụng, tài sản là đối tượng của quyền hưởng dụng phải được hoàn trả cho chủ sở hữu khi chấm dứt quyền hưởng dụng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác. (Điều 266 Bộ luật Dân sự 2015).