Căn cứ vào đâu để xác định dữ liệu điện tử có thể sử dụng làm chứng cứ trong vụ án hình sự?

Nội dung chính

• Căn cứ vào đâu để xác định dữ liệu điện tử có thể sử dụng làm chứng cứ trong vụ án hình sự?
• Có thể thực hiện giám định dữ liệu điện tử ngay trên bản gốc hay không?
• Hiện nay, chứng cứ trong vụ án hình sự được thu thập từ các nguồn nào?

Căn cứ vào đâu để xác định dữ liệu điện tử có thể sử dụng làm chứng cứ trong vụ án hình sự?

Căn cứ Điều 99 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về giá trị chứng cứ của dữ liệu điện tử như sau:

Điều 99. Dữ liệu điện tử

1. Dữ liệu điện tử là ký hiệu, chữ viết, chữ số, hình ảnh, âm thanh hoặc dạng tương tự được tạo ra, lưu trữ, truyền đi hoặc nhận được bởi phương tiện điện tử.

2. Dữ liệu điện tử được thu thập từ phương tiện điện tử, mạng máy tính, mạng viễn thông, trên đường truyền và các nguồn điện tử khác.

3. Giá trị chứng cứ của dữ liệu điện tử được xác định căn cứ vào cách thức khởi tạo, lưu trữ hoặc truyền gửi dữ liệu điện tử; cách thức bảo đảm và duy trì tính toàn vẹn của dữ liệu điện tử; cách thức xác định người khởi tạo và các yếu tố phù hợp khác.

Bên cạnh đó căn cứ Điều 86 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về chứng cứ như sau:

Điều 86. Chứng cứ

Chứng cứ là những gì có thật, được thu thập theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định, được dùng làm căn cứ để xác định có hay không có hành vi phạm tội, người thực hiện hành vi phạm tội và những tình tiết khác có ý nghĩa trong việc giải quyết vụ án.

Theo đó, dữ liệu điện tử muốn được sử dụng làm chứng cứ phải căn cứ vào 03 yếu tố sau:

- Cách thức khởi tạo, lưu trữ hoặc truyền gửi dữ liệu điện tử;

- Cách thức bảo đảm và duy trì tính toàn vẹn của dữ liệu điện tử;

- Cách thức xác định người khởi tạo và các yếu tố phù hợp khác.

Ngoài ra, dữ liệu điện tử muốn trở thành chứng cứ phải đảm bảo các yếu tố bao gồm: dữ liệu tồn tại khách quan, liên quan đến vụ án và chứng cứ đó phải được thu thập hợp pháp.

Căn cứ vào đâu để xác định dữ liệu điện tử có thể sử dụng làm chứng cứ trong vụ án hình sự? (Hình từ Internet)

Có thể thực hiện giám định dữ liệu điện tử ngay trên bản gốc hay không?

Căn cứ khoản 4 Điều 107 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về giám định dữ liệu điện tử như sau:

Điều 107. Thu thập phương tiện điện tử, dữ liệu điện tử

...

3. Khi nhận được quyết định trưng cầu giám định của cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng thì cá nhân, tổ chức có trách nhiệm thực hiện phục hồi, tìm kiếm, giám định dữ liệu điện tử.

4. Việc phục hồi, tìm kiếm, giám định dữ liệu điện tử chỉ được thực hiện trên bản sao; kết quả phục hồi, tìm kiếm, giám định phải chuyển sang dạng có thể đọc, nghe hoặc nhìn được.

...

Như vậy, việc giám định dữ liệu điện tử không được phép thực hiện trên bản gốc của dữ liệu mà chỉ được thực hiện trên bản sao. Sau khi có kết quả giám định thì phải thực hiện chuyển kết quả sang dạng có thể đọc, nghe hoặc nhìn được.

Hiện nay, chứng cứ trong vụ án hình sự được thu thập từ các nguồn nào?

Căn cứ Điều 87 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về chứng cứ trong vụ án hình sự như sau:

Điều 87. Nguồn chứng cứ

1. Chứng cứ được thu thập, xác định từ các nguồn:

a) Vật chứng;

b) Lời khai, lời trình bày;

c) Dữ liệu điện tử;

d) Kết luận giám định, định giá tài sản;

đ) Biên bản trong hoạt động khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án;

e) Kết quả thực hiện ủy thác tư pháp và hợp tác quốc tế khác;

g) Các tài liệu, đồ vật khác.

2. Những gì có thật nhưng không được thu thập theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định thì không có giá trị pháp lý và không được dùng làm căn cứ để giải quyết vụ án hình sự.

Như vậy, theo quy định hiện nay, chứng cứ trong vụ án hình sự được thu thập từ các nguồn sau:

- Vật chứng;

- Lời khai, lời trình bày;

- Dữ liệu điện tử;

- Kết luận giám định, định giá tài sản;

- Biên bản trong hoạt động khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án;

- Kết quả thực hiện ủy thác tư pháp và hợp tác quốc tế khác;

- Các tài liệu, đồ vật khác.

Trân trọng!