Tại sao khi bắt được thủ phạm trong vụ án hình sự lại bị che mặt?

Nội dung chính

• Tại sao khi bắt được thủ phạm trong vụ án hình sự lại bị che mặt?
• Các trường hợp trả tự do cho bị cáo trong phiên tòa sơ thẩm?
• Quy định về sự có mặt của bị cáo tại phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án hình sự như thế nào?

Tại sao khi bắt được thủ phạm trong vụ án hình sự lại bị che mặt?

Căn cứ Điều 60 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định như sau:

Bị can

1. Bị can là người hoặc pháp nhân bị khởi tố về hình sự. Quyền và nghĩa vụ của bị can là pháp nhân được thực hiện thông qua người đại diện theo pháp luật của pháp nhân theo quy định của Bộ luật này.

...

Và căn cứ tại Điều 61 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định như sau:

Bị cáo

1. Bị cáo là người hoặc pháp nhân đã bị Tòa án quyết định đưa ra xét xử. Quyền và nghĩa vụ của bị cáo là pháp nhân được thực hiện thông qua người đại diện theo pháp luật của pháp nhân theo quy định của Bộ luật này.

...

Như vậy, có thể thấy bị can, bị cáo là những đối tượng đang được nhận định là thủ phạm của vụ án hình sự nhưng vẫn chưa thông qua giai đoạn xét xử để định tội và tuyên án tại Tòa án. Chính vì vậy, họ vẫn chưa bị xem là người có tội và vẫn có đầy đủ các quyền dân sự.

Căn cứ tại Điều 32 Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau:

Quyền của cá nhân đối với hình ảnh

1. Cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình.

Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý.

Việc sử dụng hình ảnh của người khác vì mục đích thương mại thì phải trả thù lao cho người có hình ảnh, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.

2. Việc sử dụng hình ảnh trong trường hợp sau đây không cần có sự đồng ý của người có hình ảnh hoặc người đại diện theo pháp luật của họ:

a) Hình ảnh được sử dụng vì lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích công cộng;

b) Hình ảnh được sử dụng từ các hoạt động công cộng, bao gồm hội nghị, hội thảo, hoạt động thi đấu thể thao, biểu diễn nghệ thuật và hoạt động công cộng khác mà không làm tổn hại đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của người có hình ảnh.

3. Việc sử dụng hình ảnh mà vi phạm quy định tại Điều này thì người có hình ảnh có quyền yêu cầu Tòa án ra quyết định buộc người vi phạm, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan phải thu hồi, tiêu hủy, chấm dứt việc sử dụng hình ảnh, bồi thường thiệt hại và áp dụng các biện pháp xử lý khác theo quy định của pháp luật.

Mặc khác, theo quy định tại Điều 9 Luật Báo chí 2016 có quy định các hành vi bị nghiêm cấm như sau:

Các hành vi bị nghiêm cấm

1. Đăng, phát thông tin chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam có nội dung:

a) Xuyên tạc, phỉ báng, phủ nhận chính quyền nhân dân;

b) Bịa đặt, gây hoang mang trong Nhân dân;

c) Gây chiến tranh tâm lý.

2. Đăng, phát thông tin có nội dung:

a) Gây chia rẽ giữa các tầng lớp nhân dân, giữa Nhân dân với chính quyền nhân dân, với lực lượng vũ trang nhân dân, với tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội;

b) Gây hằn thù, kỳ thị, chia rẽ, ly khai dân tộc, xâm phạm quyền bình đẳng trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam;

c) Gây chia rẽ người theo tôn giáo với người không theo tôn giáo, giữa người theo các tôn giáo khác nhau, chia rẽ các tín đồ tôn giáo với chính quyền nhân dân, với tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội; xúc phạm niềm tin tín ngưỡng, tôn giáo;

d) Phá hoại việc thực hiện chính sách đoàn kết quốc tế.

3. Đăng, phát thông tin có nội dung kích động chiến tranh nhằm chống lại độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

4. Xuyên tạc lịch sử; phủ nhận thành tựu cách mạng; xúc phạm dân tộc, anh hùng dân tộc.

5. Tiết lộ thông tin thuộc danh Mục bí mật nhà nước, bí mật đời tư của cá nhân và bí mật khác theo quy định của pháp luật.

6. Thông tin cổ súy các hủ tục, mê tín, dị đoan; thông tin về những chuyện thần bí gây hoang mang trong xã hội, ảnh hưởng xấu đến trật tự, an toàn xã hội và sức khỏe của cộng đồng.

7. Kích động bạo lực; tuyên truyền lối sống đồi trụy; miêu tả tỉ mỉ những hành động dâm ô, hành vi tội ác; thông tin không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam.

8. Thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân; quy kết tội danh khi chưa có bản án của Tòa án.

9. Thông tin ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường về thể chất và tinh thần của trẻ em.

...

Theo đó, cá nhân sẽ có quyền đối với hình ảnh của mình, việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý.

Mặc khác, mặc dù là thủ phạm trong vụ án hình sự nhưng những đối tượng này vẫn chưa được xem là người phạm tội vì chưa có bản án của tòa án.

Cùng với đó, các cơ quan báo chí cũng không được phép quy kết tội danh khi chưa có bản án của Tòa án.

Chính vì vậy, thông thường trên thực tế khi đưa tin những thủ phạm trong vụ án hình sự thì những hình ảnh sẽ được che mặt nhằm bảo vệ hình ảnh bản thân họ.

Tại sao khi bắt được thủ phạm trong vụ án hình sự lại bị che mặt? (Hình từ Internet)

Các trường hợp trả tự do cho bị cáo trong phiên tòa sơ thẩm?

Căn cứ Điều 328 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định các trường hợp trả tự do cho bị cáo trong phiên tòa sơ thẩm trong vụ án hình sự gồm:

- Bị cáo không có tội

- Bị cáo được miễn trách nhiệm hình sự hoặc được miễn hình phạt

- Bị cáo bị xử phạt bằng hình phạt không phải là hình phạt tù

- Bị cáo bị xử phạt tù nhưng được hưởng án treo

- Thời hạn phạt tù bằng hoặc ngắn hơn thời gian bị cáo đã bị tạm giam.

Đồng thời, Hội đồng xét xử phải tuyên bố trả tự do ngay tại phiên tòa cho bị cáo đang bị tạm giam, nếu họ không bị tạm giam về một tội phạm khác.

Quy định về sự có mặt của bị cáo tại phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án hình sự như thế nào?

Căn cứ theo Điều 290 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về sự có mặt của bị cáo tại phiên tòa sơ thẩm vụ án hình sự như sau:

- Bị cáo phải có mặt tại phiên tòa theo giấy triệu tập của Tòa án trong suốt thời gian xét xử vụ án; nếu vắng mặt không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan thì bị áp giải; nếu bị cáo vắng mặt vì lý do bất khả kháng hoặc do trở ngại khách quan thì phải hoãn phiên tòa.

Nếu bị cáo bị bệnh tâm thần hoặc bị bệnh hiểm nghèo thì Hội đồng xét xử tạm đình chỉ vụ án cho đến khi bị cáo khỏi bệnh.

Nếu bị cáo trốn thì Hội đồng xét xử tạm đình chỉ vụ án và yêu cầu Cơ quan điều tra truy nã bị cáo.

- Tòa án chỉ có thể xét xử vắng mặt bị cáo trong các trường hợp:

+ Bị cáo trốn và việc truy nã không có kết quả;

+ Bị cáo đang ở nước ngoài và không thể triệu tập đến phiên tòa;

+ Bị cáo đề nghị xét xử vắng mặt và được Hội đồng xét xử chấp nhận;

+ Nếu sự vắng mặt của bị cáo không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan và sự vắng mặt của bị cáo không gây trở ngại cho việc xét xử.

Trân trọng!