Hợp đồng theo mẫu là gì? Cần lưu ý gì trước khi ký hợp đồng theo mẫu?

Nội dung chính

• Hợp đồng theo mẫu là gì? Cần lưu ý gì trước khi ký hợp đồng theo mẫu?
• Trình tự đăng ký hợp đồng theo mẫu được thực hiện như thế nào?
• Trường hợp hợp đồng theo mẫu có nội dung trái với nguyên tắc chung về giao kết hợp đồng thì bị xử lý như thế nào?

Hợp đồng theo mẫu là gì? Cần lưu ý gì trước khi ký hợp đồng theo mẫu?

Theo khoản 1 Điều 405 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng theo mẫu được định nghĩa là hợp đồng gồm những điều khoản do một bên đưa ra theo mẫu để bên kia trả lời trong một thời gian hợp lý. Khi bên được đề nghị trả lời chấp nhận thì coi như chấp nhận toàn bộ nội dung hợp đồng theo mẫu mà bên đề nghị đã đưa ra. Hợp đồng theo mẫu phải được công khai để bên được đề nghị biết hoặc phải biết về những nội dung của hợp đồng.

Căn cứ theo khoản 2, 3 Điều 405 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về hợp đồng theo mẫu như sau:

Hợp đồng theo mẫu

...

2. Trường hợp hợp đồng theo mẫu có điều khoản không rõ ràng thì bên đưa ra hợp đồng theo mẫu phải chịu bất lợi khi giải thích điều khoản đó.

3. Trường hợp hợp đồng theo mẫu có điều khoản miễn trách nhiệm của bên đưa ra hợp đồng theo mẫu, tăng trách nhiệm hoặc loại bỏ quyền lợi chính đáng của bên kia thì điều khoản này không có hiệu lực, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Như vậy, trước khi ký hợp đồng theo mẫu, các bên cần lưu ý một số điểm sau đây:

Một là: Đọc kỹ nội dung tất cả các điều khoản trong hợp đồng theo mẫu

Về bản chất, hợp đồng theo mẫu thể hiện những điều khoản được soạn sẵn, phản ánh ý chí của bên đưa ra hợp đồng. Khi một bên được đề nghị giao kết hợp đồng theo mẫu thì họ chỉ được chấp nhận toàn bộ nội dung hợp đồng mà không có quyền chấp nhận một phần hoặc đề nghị sửa đổi nội dung nào.

Cho nên, trước khi ký hợp đồng theo mẫu, các bên cần phải đọc kỹ các điều khoản trong hợp đồng để hiểu được quyền lợi và nghĩa vụ của mình khi thực hiện hợp đồng.

Hai là: Giải thích điều khoản không rõ ràng trong hợp đồng theo mẫu

Trường hợp hợp đồng theo mẫu có điều khoản không rõ ràng và các bên chưa thống nhất cách hiểu chung về điều khoản đó, thì khi có tranh chấp xảy ra, theo khoản 2 Điều 405 Bộ luật Dân sự 2015, bên đưa ra hợp đồng mẫu sẽ phải chịu bất lợi khi giải thích hợp đồng.

Do đó, bên được đề nghị ký hợp đồng theo mẫu có thể yêu cầu bên đưa ra hợp đồng theo mẫu giải thích những điểm chưa rõ ràng trong hợp đồng

Ba là: Lưu ý các điều khoản về trách nhiệm trong hợp đồng.

Các điều khoản quy định về trách nhiệm của các bên trong hợp đồng theo mẫu có thể không có hiệu lực nếu thuộc các trường hợp sau:

- Điều khoản miễn trách nhiệm của bên đưa ra mẫu hợp đồng mà pháp luật quy định phải chịu trách nhiệm.

- Điều khoản tăng trách nhiệm hoặc loại bỏ quyền lợi chính đáng của bên được đề nghị giao kết hợp đồng.

Hợp đồng theo mẫu là gì? Cần lưu ý gì trước khi ký hợp đồng theo mẫu? (Hình từ Internet)

Trình tự đăng ký hợp đồng theo mẫu được thực hiện như thế nào?

Dựa vào các quy định tại Điều 9, 10, 11, 12, 13, 14 Nghị định 99/2011/NĐ-CP, trình tự đăng ký hợp đồng theo mẫu được thực hiện như sau:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ đăng ký hợp đồng theo mẫu

Thành phần hồ sơ đăng ký hợp đồng theo mẫu bao gồm các giấy tờ đó là:

- Đơn đăng ký nêu rõ địa chỉ, ngành nghề kinh doanh của tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ, theo Mẫu Đơn đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung do Bộ Công Thương hướng dẫn ban hành kèm theo Thông tư 10/2013/TT-BCT.

- Dự thảo hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung.

Bước 2: Nộp hồ sơ đăng ký hợp đồng theo mẫu

Hồ sơ đăng ký hợp đồng theo mẫu có thể nộp trực tiếp hoặc gửi bằng bưu điện hoặc gửi bằng phương tiện điện tử đến Bộ Công Thương hoặc Sở Công Thương tùy từng trường hợp, cụ thể đó là:

+ Hồ sơ đăng ký hợp đồng theo mẫu thuộc thẩm quyền tiếp nhận của Bộ Công Thương: khi hợp đồng theo mẫu áp dụng trên phạm vi cả nước hoặc áp dụng trên phạm vi từ hai tỉnh trở lên;

+ Hồ sơ đăng ký hợp đồng theo mẫu thuộc thẩm quyền tiếp nhận của Sở Công Thương: khi hợp đồng theo mẫu và điều kiện giao dịch chung áp dụng trong phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Bước 3: Bổ sung hồ sơ theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền đã tiếp nhận hồ sơ (nếu có)

Trường hợp hồ sơ đăng ký không đầy đủ theo quy định, trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày tiếp nhận, cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận đăng ký có quyền yêu cầu tổ chức, cá nhân kinh doanh bổ sung hồ sơ, tài liệu.

Tổ chức, cá nhân có trách nhiệm bổ sung hồ sơ, tài liệu trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền.

Bước 4: Hoàn thành việc đăng ký hợp đồng theo mẫu

Chậm nhất 20 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ, cơ quan có thẩm quyền đăng ký có trách nhiệm ra thông báo về kết quả xử lý hồ sơ.

Sau khi hoàn thành thủ tục đăng ký, hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung được công bố công khai và lưu trữ trên trang thông tin điện tử của cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận đăng ký.

Trường hợp hợp đồng theo mẫu có nội dung trái với nguyên tắc chung về giao kết hợp đồng thì bị xử lý như thế nào?

Căn cứ theo khoản 1 và khoản 3 Điều 16 Nghị định 99/2011/NĐ-CP quy định như sau:

Kiểm soát hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung không thuộc phạm vi phải đăng ký.

1. Trường hợp nội dung của hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng hoặc trái với nguyên tắc chung về giao kết hợp đồng, cơ quan có thẩm quyền quy định tại Điều 9 Nghị định này có quyền yêu cầu tổ chức, cá nhân kinh doanh phải sửa đổi, hủy bỏ nội dung vi phạm đó.

2. Trường hợp nội dung trong hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung không rõ hoặc có nhiều cách hiểu khác nhau, cơ quan có thẩm quyền có quyền yêu cầu tổ chức, cá nhân kinh doanh giải trình làm rõ các nội dung trong hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung đó.

3. Trong thời hạn mười (10) ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền, tổ chức, cá nhân kinh doanh phải sửa đổi, hủy bỏ nội dung vi phạm và thông báo cho người tiêu dùng đã giao kết hợp đồng. Trường hợp việc sửa đổi, hủy bỏ nội dung vi phạm dẫn đến điều khoản của hợp đồng giao kết với người tiêu dùng, điều kiện giao dịch chung không có hiệu lực và phát sinh thiệt hại đối với người tiêu dùng thì xử lý theo quy định của pháp luật dân sự.

Theo đó, trường hợp hợp đồng theo mẫu có nội dung trái với nguyên tắc chung về giao kết hợp đồng thì nội dung đó bắt buộc phải được sửa đổi hoặc hủy bỏ theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền đăng ký.

Ngoài ra, trong thời hạn 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền, tổ chức, cá nhân phải sửa đổi, hủy bỏ nội dung vi phạm và thông báo cho bên tham gia giao kết hợp đồng.

Trường hợp việc sửa đổi, hủy bỏ nội dung vi phạm dẫn đến điều khoản của hợp đồng không có hiệu lực và phát sinh thiệt hại đối với bên tham gia giao kết hợp đồng thì xử lý theo quy định của pháp luật dân sự.

Trân trọng!