Người lao động đóng bảo hiểm xã hội không đóng bảo hiểm y tế có được không?

Nội dung chính

• Những trường hợp người lao động phải đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế?
• Người lao động đóng bảo hiểm xã hội không đóng bảo hiểm y tế có được không?
• Người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc sẽ được hưởng những chế độ gì?

Những trường hợp người lao động phải đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế?

Theo quy định của pháp luật hiện hành, người lao động đi làm tại doanh nghiệp sẽ phải đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế trong các trường hợp sau:

[1] Các trường hợp người lao động đóng bảo hiểm xã hội:

Căn cứ theo Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định về những người lao động sau đây phải đóng bảo hiểm xã hội khi đi làm bao gồm:

- Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động;

- Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng;

- Người đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng quy định tại Luật người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng 2020;

- Người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương;

- Người lao động là công dân nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam có giấy phép lao động hoặc chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghề do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp được tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định.

[2] Các trường hợp người lao động đóng bảo hiểm y tế:

Theo khoản 1 Điều 12 Luật Bảo hiểm y tế 2008 được sửa đổi bởi khoản 6 Điều 1 Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi 2014 quy định về đối tượng tham gia bảo hiểm y tế như sau:

Đối tượng tham gia bảo hiểm y tế

1. Nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng, bao gồm:

a) Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 3 tháng trở lên; người lao động là người quản lý doanh nghiệp hưởng tiền lương; cán bộ, công chức, viên chức (sau đây gọi chung là người lao động);

b) Người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn theo quy định của pháp luật.

...

Như vậy, trường hợp người lao động đóng bảo hiểm y tế sẽ bao gồm:

- Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 3 tháng trở lên;

- Người lao động là người quản lý doanh nghiệp hưởng tiền lương.

Người lao động đóng bảo hiểm xã hội không đóng bảo hiểm y tế có được không? (Hình từ Internet)

Người lao động đóng bảo hiểm xã hội không đóng bảo hiểm y tế có được không?

Tại Điều 168 Bộ luật Lao động 2019 quy định về tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cụ thể như sau:

Tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp

1. Người sử dụng lao động, người lao động phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp; người lao động được hưởng các chế độ theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp.

Khuyến khích người sử dụng lao động, người lao động tham gia các hình thức bảo hiểm khác đối với người lao động.

2. Trong thời gian người lao động nghỉ việc hưởng chế độ bảo hiểm xã hội thì người sử dụng lao động không phải trả lương cho người lao động, trừ trường hợp hai bên có thỏa thuận khác.

3. Đối với người lao động không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp thì người sử dụng lao động có trách nhiệm chi trả thêm cùng lúc với kỳ trả lương một khoản tiền cho người lao động tương đương với mức người sử dụng lao động đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.

Như vậy, hiện nay, hầu hết các trường hợp khi người lao động đi làm việc tại doanh nghiệp thì phải tham gia cả bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, pháp luật không bắt buộc người lao động phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế. Điển hình như người lao động là người giúp việc gia đình (theo khoản 2 Điều 163 Bộ luật Lao động 2019)

Trong trường hợp người lao động không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp thì người sử dụng lao động có trách nhiệm chi trả thêm cùng lúc với kỳ trả lương một khoản tiền cho người lao động tương đương với mức người sử dụng lao động đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.

Người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc sẽ được hưởng những chế độ gì?

Theo Điều 4 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 có quy định các chế độ khi tham gia bảo hiểm xã hội như sau:

Các chế độ bảo hiểm xã hội

1. Bảo hiểm xã hội bắt buộc có các chế độ sau đây:

a) Ốm đau;

b) Thai sản;

c) Tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp;

d) Hưu trí;

đ) Tử tuất.

2. Bảo hiểm xã hội tự nguyện có các chế độ sau đây:

a) Hưu trí;

b) Tử tuất.

3. Bảo hiểm hưu trí bổ sung do Chính phủ quy định.

Theo đó, trong trường hợp người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc sẽ được hưởng những chế độ sau:

- Chế độ ốm đau;

- Chế độ thai sản;

- Chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp;

- Chế độ hưu trí;

- Chế độ tử tuất.

Trân trọng!