Cơ quan nào chịu trách nhiệm bồi thường trong vụ án bị oan sai trong tố tụng hình sự? Ai có quyền yêu cầu Nhà nước bồi thường khi bị kết án oan?

Nội dung chính

• Ai có quyền yêu cầu Nhà nước bồi thường khi bị kết án oan?
• Ai có nghĩa vụ bồi thường trong vụ án bị oan sai?
• Phạm vi trách nhiệm bồi thường của Nhà nước trong hoạt động thi hành án hình sự là gì?

Ai có quyền yêu cầu Nhà nước bồi thường khi bị kết án oan?

Căn cứ Điều 5 Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước 2017 có quy định về quyền yêu cầu bồi thường như sau:

Quyền yêu cầu bồi thường

Những người sau đây có quyền yêu cầu Nhà nước bồi thường:

1. Người bị thiệt hại;

2. Người thừa kế của người bị thiệt hại trong trường hợp người bị thiệt hại chết; tổ chức kế thừa quyền, nghĩa vụ của tổ chức bị thiệt hại đã chấm dứt tồn tại;

3. Người đại diện theo pháp luật của người bị thiệt hại thuộc trường hợp phải có người đại diện theo pháp luật theo quy định của Bộ luật Dân sự;

4. Cá nhân, pháp nhân được những người quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều này ủy quyền thực hiện quyền yêu cầu bồi thường.

Như vậy, những người sau đây có quyền yêu cầu Nhà nước bồi thường, bao gồm:

- Người bị thiệt hại

- Người thừa kế của người bị thiệt hại trong trường hợp người bị thiệt hại chết; tổ chức kế thừa quyền, nghĩa vụ của tổ chức bị thiệt hại đã chấm dứt tồn tại;

- Người đại diện theo pháp luật của người bị thiệt hại thuộc trường hợp phải có người đại diện

- Người bị thiệt hại; người thừa kế của người bị thiệt hại; người đại diện theo pháp luật của người bị thiệt hại ủy quyền cho cá nhân, pháp nhân thực hiện quyền yêu cầu bồi thường.

Ai có nghĩa vụ bồi thường trong vụ án bị oan sai?

Căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 4 Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước 2017 có quy định về nguyên tắc bồi thường của Nhà nước, như sau:

Nguyên tắc bồi thường của Nhà nước

1. Việc bồi thường của Nhà nước được thực hiện theo quy định của Luật này.

2. Việc giải quyết yêu cầu bồi thường được thực hiện kịp thời, công khai, bình đẳng, thiện chí, trung thực, đúng pháp luật; được tiến hành trên cơ sở thương lượng giữa cơ quan giải quyết bồi thường và người yêu cầu bồi thường theo quy định của Luật này.

Việc giải quyết yêu cầu bồi thường trong hoạt động tố tụng hình sự được thực hiện tại cơ quan trực tiếp quản lý người thi hành công vụ gây thiệt hại theo quy định tại Mục 1 Chương V của Luật này.

3. Người yêu cầu bồi thường đã yêu cầu một trong các cơ quan giải quyết bồi thường quy định tại khoản 7 Điều 3 của Luật này giải quyết yêu cầu bồi thường và đã được cơ quan đó thụ lý giải quyết thì không được yêu cầu cơ quan có thẩm quyền khác giải quyết yêu cầu bồi thường, trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản 1 và khoản 2 Điều 52 của Luật này.

Như vậy, việc giải quyết yêu cầu bồi thường trong hoạt động tố tụng hình sự được thực hiện tại cơ quan trực tiếp quản lý người thi hành công vụ gây thiệt hại.

Tại Chương IV Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước 2017 có quy định về cơ quan chịu trách nhiệm giải quyết bồi thường trong hoạt động tố tụng hình sự, bao gồm:

- Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra

- Viện kiểm sát

- Tòa án

- Cơ quan giải quyết bồi thường trong hoạt động thi hành án hình sự

Như vậy, việc bồi thường vụ án bị oan sai sẽ phải căn cứ việc oan sai do cơ quan tiến hành tố tụng ở giai đoạn nào thì cơ quan tiến hành tố tụng ở giai đoạn đó sẽ chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho người bị thiệt hại.

Cơ quan nào chịu trách nhiệm bồi thường trong vụ án bị oan sai trong tố tụng hình sự? (Hình ảnh từ Internet)

Phạm vi trách nhiệm bồi thường của Nhà nước trong hoạt động thi hành án hình sự là gì?

Căn cứ Điều 20 Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước 2017 có quy định về phạm vi trách nhiệm bồi thường của Nhà nước trong hoạt động thi hành án hình sự, cụ thể:

Phạm vi trách nhiệm bồi thường của Nhà nước trong hoạt động thi hành án hình sự

Nhà nước có trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong các trường hợp sau đây:

1. Thi hành án tử hình đối với người thuộc trường hợp không bị thi hành án tử hình quy định tại Bộ luật Hình sự;

2. Giam người bị kết án phạt tù quá thời hạn phải thi hành án theo bản án, quyết định của Tòa án;

3. Không thực hiện một trong các quyết định sau đây:

a) Hoãn thi hành án của Tòa án đối với người bị kết án phạt tù;

b) Tạm đình chỉ thi hành án của Tòa án đối với người đang chấp hành hình phạt tù;

c) Giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù của Tòa án đối với người đang chấp hành hình phạt tù;

d) Tha tù trước thời hạn có điều kiện của Tòa án đối với người bị kết án phạt tù;

đ) Đặc xá của Chủ tịch nước đối với người bị kết án phạt tù được đặc xá;

e) Đại xá của Quốc hội đối với người bị kết án được đại xá.

Như vậy, Nhà nước có trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong các trường hợp sau đây:

- Thi hành án tử hình đối với người thuộc trường hợp không bị thi hành án tử hình;

- Giam người bị kết án phạt tù quá thời hạn phải thi hành án theo bản án, quyết định của Tòa án;

- Không thực hiện một trong các quyết định sau đây:

+ Hoãn thi hành án của Tòa án đối với người bị kết án phạt tù;

+ Tạm đình chỉ thi hành án của Tòa án đối với người đang chấp hành hình phạt tù;

+ Giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù của Tòa án đối với người đang chấp hành hình phạt tù;

+ Tha tù trước thời hạn có điều kiện của Tòa án đối với người bị kết án phạt tù;

+ Đặc xá của Chủ tịch nước đối với người bị kết án phạt tù được đặc xá;

+ Đại xá của Quốc hội đối với người bị kết án được đại xá.

Trân trọng!