Giám định hạt nhân tại hiện trường có mục đích và phạm vi như nào?

Nội dung chính

• Giám định hạt nhân tại hiện trường có mục đích và phạm vi như thế nào?
• Quy trình của giám định hạt nhân tại hiện trường có nội dung như nào?

Giám định hạt nhân tại hiện trường có mục đích và phạm vi như thế nào?

Tại Mục I Phụ lục I.10 ban hành kèm theo Thông tư 08/2022/BKHCN (có hiệu lực từ 22/7/2022) mục đích và phạm vi của giám định nhạt nhân tại hiện trường có quy định:

1. Mục đích

Quy trình này quy định hoạt động giám định hạt nhân tại hiện trường theo phương án ứng phó sự cố đã được phê duyệt.

2. Phạm vi và đối tượng áp dụng

Quy trình này áp dụng đối với lực lượng tham gia công tác thu thập mẫu giám định hạt nhân tại hiện trường theo chức năng nhiệm vụ được giao hoặc theo điều động của Chỉ huy hiện trường.

Thông thường quy trình giám định hạt nhân sẽ được thực hiện sau khi những nguồn phóng xạ nguy hiểm, gây suất liều chiếu ngoài lớn tại hiện trường đã được thu gom. Trường hợp Chỉ huy hiện trường hoặc Ban chỉ huy ứng phó sự cố yêu cầu lấy mẫu giám định trước khi nguồn phóng xạ được thu gom thì cần áp dụng quy trình thu thập mẫu giám định hạt nhân bằng phương tiện, máy móc chuyên dụng.

Quy trình của giám định hạt nhân tại hiện trường có nội dung như nào?

Theo Tiểu mục 3 Mục I Phụ lục I.10 ban hành kèm theo Thông tư 08/2022/BKHCN (có hiệu lực từ 22/7/2022) nội dung quy trình của giám định hạt nhân tại hiện trường như sau:

3.1. Sơ đồ

3.2. Diễn giải

Bước 1: Tập kết thiết bị và triển khai lực lượng

- Tập kết lực lượng, thiết bị đầu hướng gió và ngay phía ngoài vành đai an toàn bức xạ tại khu vực chỉ định theo hướng dẫn của Chỉ huy hiện trường.

- Kiểm tra số lượng, chủng loại và tình trạng hoạt động của thiết bị.

- Trang bị quần áo bảo hộ, mặt nạ, găng tay, liều kế bức xạ cá nhân.

Bước 2: Thu thập mẫu theo phương án đã được xây dựng.

Bước 2.1: Nhân viên trực tiếp thu thập mẫu

a) Thu thập mẫu vật khô

Nhân viên ứng phó trực tiếp vào hiện trường:

- Áp dụng nguyên tắc 02 người, đeo 2 lớp găng tay, làm ẩm nhẹ tăm bông/gạc bằng nước cất.

- Dùng tăm bông/gạc chà lên bề mặt khu vực nhiễm bẩn cần lấy mẫu, trường hợp diện tích khu vực cần lấy mẫu lớn, sử dụng nhiều tấm gạc, trường hợp diện tích lấy mẫu nhỏ, sử dụng tăm bông.

- Làm khô tăm bông/gạc trong không khí.

- Đặt tăm bông/gạc vào các túi ni lông riêng biệt.

- Đặt gói ni lông bên trong phong bì/ túi giấy.

- Thay lớp găng tay ngoài (đối với nhân viên trực tiếp lấy mẫu) và tiếp tục quy trình lấy mẫu các bước 1 - 5 tại khu vực nhiễm bẩn cần lấy mẫu.

- Thu thập mẫu nền (mẫu đối chứng) từ khu vực sạch không bị nhiễm bẩn xung quanh khu vực đã lấy mẫu theo các bước như trên.

- Dán nhãn và các thông tin liên quan cho các mẫu đã thu thập tại hiện trường.

- Lập danh sách các mẫu đã thu thập, ảnh chụp có liên quan cho từng mẫu, số lượng mẫu thu thập tại mỗi khu vực.

b) Thu thập mẫu vật ướt

Nhân viên ứng phó trực tiếp vào hiện trường:

- Trường hợp mẫu bằng chứng dạng lỏng (mẫu sinh học, hóa chất) tìm thấy trên các bề mặt cố định không thể vận chuyển (bê tông, sàn nhà, bàn ...), cần thu thập mẫu sử dụng gạc khô để thấm các khu vực cần lấy mẫu. Khu vực mẫu lớn cần sử dụng nhiều tấm gạc khô.

- Trường hợp mẫu dạng lỏng (mẫu sinh học, hóa chất) tìm thấy trên các bề mặt thấm hút như quần áo, nhân viên ứng phó tiến hành thu thập toàn bộ vật thể mà mẫu sinh học bám dính hoặc cắt một phần bám dính.

- Đặt các mẫu thu thập trong túi/thùng đựng riêng biệt.

- Thay lớp găng tay ngoài (đối với nhân viên trực tiếp lấy mẫu) và tiếp tục quy trình lấy mẫu các bước 1 - 4 đối với mẫu vật khô tại khu vực nhiễm bẩn cần lấy mẫu.

- Thu thập mẫu nền (mẫu đối chứng) từ khu vực sạch không bị nhiễm bẩn xung quanh khu vực đã lấy mẫu theo các bước như trên.

- Dán nhãn và các thông tin liên quan cho các mẫu đã thu thập tại hiện trường.

- Lập danh sách các mẫu đã thu thập, ảnh chụp có liên quan cho từng mẫu, số lượng mẫu thu thập tại mỗi khu vực.

Bước 2.2: Trường hợp cần phương tiện, thiết bị thu thập mẫu giám định hạt nhân

- Đưa xe vận chuyển tới khu vực có nguồn phóng xạ hoặc mảnh vỡ có chứa chất phóng xạ cần thu thập mẫu phục vụ công tác giám định.

- Sử dụng phương tiện thu hồi nguồn phóng xạ chuyên dụng đưa nguồn phóng xạ và mẫu giám định hạt nhân vào xe vận chuyển.

- Lặp lại các thao tác 1, 2 cho tới khi thu gom hết nguồn phóng xạ hoặc mảnh vỡ chứa chất phóng xạ, mẫu giám định hạt nhân.

- Định kỳ theo dõi liều kế cá nhân để bảo đảm liều tích lũy không vượt quá giới hạn cho phép.

- Dán nhãn và các thông tin liên quan cho các mẫu đã thu thập tại hiện trường.

- Lập danh sách các mẫu đã thu thập, ảnh chụp có liên quan cho từng mẫu, số lượng mẫu thu thập tại mỗi khu vực.

- Đo kiểm tra nhiễm bẩn phóng xạ nhân viên tham gia ứng phó và trang thiết bị trước khi ra khỏi hàng rào an toàn.

- Thu gom quần, áo, trang thiết bị nhiễm bẩn phóng xạ tại hiện trường.

- Đo kiểm tra an toàn bức xạ cho xe vận chuyển và tẩy xạ (bên ngoài, nếu cần thiết) trước khi ra khỏi hàng rào an toàn.

- Xe vận chuyển di chuyển tới khu vực tập kết hoặc lưu giữ tạm thời.

Bước 3: Kết thúc hoạt động thu thập mẫu tại hiện trường

- Thống kê liều bức xạ của lực lượng tham gia ứng phó.

- Báo cáo kết quả công tác thu thập mẫu, kiểm xạ cá nhân, trang thiết bị, phương tiện tham gia ứng phó.

- Bàn giao báo cáo thu thập mẫu và mẫu vật giám định để thực hiện các bước tiếp theo theo quy trình chuyển giao mẫu và phân tích tại phòng thí nghiệm.

Bước 4: Báo cáo

Lập báo cáo kết thúc công tác thu thập mẫu giám định hạt nhân tại hiện trường.

Trân trọng!