Mua bán nhà đất phải công chứng hay chứng thực? Đất không đủ diện tích tách thửa thì có được công chứng hợp đồng chuyển nhượng không?

Nội dung chính

• Mua bán nhà đất phải công chứng hay chứng thực?
• Đất không đủ diện tích tách thửa thì có được công chứng hợp đồng chuyển nhượng không?
• Không công chứng hợp đồng mua bán nhà thì khi tranh chấp có đòi lại được tiền không?

Mua bán nhà đất phải công chứng hay chứng thực?

Tôi được biết thì công chứng với chứng thực là khác nhau, vậy theo quy định thì mua bán nhà đất phải công chứng hay chứng thực? Cảm ơn!

Trả lời:

Khoản 3 Điều 167 Luật Đất đai 2013 quy định:

Việc công chứng, chứng thực hợp đồng, văn bản thực hiện các quyền của người sử dụng đất được thực hiện như sau:

a) Hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất phải được công chứng hoặc chứng thực, trừ trường hợp kinh doanh bất động sản quy định tại điểm b khoản này;

b) Hợp đồng cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, hợp đồng chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp; hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, tài sản gắn liền với đất mà một bên hoặc các bên tham gia giao dịch là tổ chức hoạt động kinh doanh bất động sản được công chứng hoặc chứng thực theo yêu cầu của các bên;

c) Văn bản về thừa kế quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất được công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật về dân sự;

d) Việc công chứng thực hiện tại các tổ chức hành nghề công chứng, việc chứng thực thực hiện tại Ủy ban nhân dân cấp xã.

Như vậy, đối với giao dịch mua bán nhà đất thì phải được công chứng hoặc chứng thực. Có nghĩa là các bên có quyền chọn một trong hai, tùy điều kiện của mình. Ví dụ văn phòng công chứng thường có ở các thành phố lớn nên việc chứng thực sẽ thuận lợi cho người dân ở nơi chưa có văn phòng công chứng.

Đất không đủ diện tích tách thửa thì có được công chứng hợp đồng chuyển nhượng không?

Tôi có dự định mua mảnh đất phi nông nghiệp của người hàng xóm với diện tích 200 m2. Tuy nhiên tại địa phương tôi thì đất phải có diện tích 300 m2 thì mới được tách thửa. Tôi có chút thắc mắc là khi lập hợp đồng mua bán đất thì có được công chứng không? Xin tư vấn giúp tôi

Trả lời:

Căn cứ theo quy định tại Luật đất đai 2013, diện tích tối thiểu để tách thửa tại mỗi địa phương sẽ dựa trên quyết định của Ủy ban nhân dân tỉnh tại địa phương đó. Do đó, diện tích đất tối thiểu được tách thửa tại mỗi địa phương sẽ là khác nhau.

Theo thông tin bạn cho biết, diện tích tối thiểu để được tách thửa tại địa phương bạn là 300m2. Do đó, trong trường hợp phần diện tích đất bạn mua là 200m2 nhỏ hơn diện tích tối thiểu để được tách thì bạn sẽ không được phép tách thửa phần đất đó.

Theo đó, căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 29 Nghị định 43/2014/NĐ-CP:

2. Không được công chứng, chứng thực, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và không được làm thủ tục thực hiện các quyền của người sử dụng đất đối với trường hợp tự chia tách thửa đất đã đăng ký, đã được cấp Giấy chứng nhận thành hai hoặc nhiều thửa đất mà trong đó có ít nhất một thửa đất có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

Như vậy, đối với trường hợp đất không đủ diện tích tách thửa thì không được công chứng, chứng thực, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Do đó khi bạn thực hiện hợp đồng chuyển nhượng đất này thì cơ quan công chứng sẽ không công chứng cho bạn.

Trên đây là ý kiến tư vấn của chúng tôi đối với yêu cầu hỗ trợ của bạn.

Không công chứng hợp đồng mua bán nhà thì khi tranh chấp có đòi lại được tiền không?

Xin chào anh chị, tôi có mua 1 căn nhà 700 triệu, khi tôi mua thì chúng tôi viết giấy tay để mua bán nhà không có công chứng, chứng thực. Tôi chỉ mới giao cho họ 100 triệu khi nào làm giấy tờ xong tôi sẽ giao phần còn lại. Họ hẹn là đến cuối năm sẽ nhanh chóng hoàn thành thủ tục và chuyển sang tên cho tôi. Tuy nhiên, ngôi nhà này đang được thế chấp tại ngân hàng. Đến bây giờ tôi yêu cầu họ phải nhanh chóng làm thủ tục để sang tên cho tôi hoặc trả lại tiền cho tôi thì họ đã khước từ và không có ý hợp tác. Anh chị cho tôi hỏi trong trường hợp này tôi có đòi lại được nhà hay đòi lại tiền được hay không? Xin giải đáp giúp tôi.

Trả lời:

Theo quy định tại Khoản 3 Điều 167 Luật đất đai 2013 quy định:

3. Việc công chứng, chứng thực hợp đồng, văn bản thực hiện các quyền của người sử dụng đất được thực hiện như sau:

a) Hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất phải được công chứng hoặc chứng thực, trừ trường hợp kinh doanh bất động sản quy định tại điểm b khoản này;

b) Hợp đồng cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, hợp đồng chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp; hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, tài sản gắn liền với đất mà một bên hoặc các bên tham gia giao dịch là tổ chức hoạt động kinh doanh bất động sản được công chứng hoặc chứng thực theo yêu cầu của các bên;

c) Văn bản về thừa kế quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất được công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật về dân sự;

d) Việc công chứng thực hiện tại các tổ chức hành nghề công chứng, việc chứng thực thực hiện tại Ủy ban nhân dân cấp xã.

Theo thông tin bạn cung cấp là bạn mua nhà chỉ làm hợp đồng viết tay mà không có công chứng, chứng thực do đó hợp đồng này không phù hợp với quy định về mặt hình thức của giao dịch và có thể bị tuyên vô hiệu.

Theo quy định tại Điều 129 Bộ luật dân sự 2015 thì Giao dịch dân sự vô hiệu do không tuân thủ quy định về hình thức như sau:

Giao dịch dân sự vi phạm quy định điều kiện có hiệu lực về hình thức thì vô hiệu, trừ trường hợp sau đây:

1. Giao dịch dân sự đã được xác lập theo quy định phải bằng văn bản nhưng văn bản không đúng quy định của luật mà một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba nghĩa vụ trong giao dịch thì theo yêu cầu của một bên hoặc các bên, Tòa án ra quyết định công nhận hiệu lực của giao dịch đó.

2. Giao dịch dân sự đã được xác lập bằng văn bản nhưng vi phạm quy định bắt buộc về công chứng, chứng thực mà một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba nghĩa vụ trong giao dịch thì theo yêu cầu của một bên hoặc các bên, Tòa án ra quyết định công nhận hiệu lực của giao dịch đó. Trong trường hợp này, các bên không phải thực hiện việc công chứng, chứng thực.

Như vậy, đối với trường hợp này giao dịch mua bán nhà là giao dịch bắt buộc phải thực hiện việc công chứng, chứng thực. Trường hợp này bạn không tiến hành công chứng, chứng thực hợp đồng mua bán nhà thì hợp đồng này sẽ vô hiệu. Đối với giao dịch dân sự vô hiệu thì các bên có nghĩa vụ hoàn trả lại cho nhau những gì đã nhận. Do đó trường hợp này bạn có thể nộp đơn lên Tòa án để yêu cầu tuyên bố giao dịch mua bán nhà của bạn vô hiệu và yêu cầu bên kia trả lại cho bạn số tiền 100 triệu đồng.

Trên đây là nội dung tư vấn của chúng tôi đối với yêu cầu hỗ trợ của bạn.

Trân trọng!