Đòi lại di sản thừa kế mà trước đây đã từ chối được hay không?

Nội dung chính

• Đòi lại di sản thừa kế mà trước đây đã từ chối được không?
• Con ngoài giá thú có được nhận thừa kế không?
• Cha chết trước ông nội thì cháu có bị mất quyền thừa kế?

Đòi lại di sản thừa kế mà trước đây đã từ chối được không?

Sau khi bố mất, không để lại di chúc, nên tài sản của bố gồm nhà và đất có chia theo pháp luật, nhà tôi có 04 anh em, do tôi đang làm ăn lên, khá giả với sắp đi nước ngoài nên lúc chia đã từ chối nhận di sản, để lại cho 03 em, việc từ chối được thể hiện bằng văn bản hẳn hoi. Vài năm sau tôi làm ăn thất bại, nợ nần chồng chất, nên trở về muốn đòi lại di sản, cho tôi hỏi lúc này tôi có lấy lại được di sản thừa kế không?

Trả lời: Theo quy định tại Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015 có quy định thì người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác.

Theo như bạn có trình bày, việc từ chối của bạn là hợp lệ vì việc từ chối được thể hiện bằng văn bản và được thể hiện trước thời điểm phân chia di sản.

Do đó, việc từ chối nhận di sản là do bạn hoàn toàn tự nguyện, và được thể hiện về mặt pháp lý thông qua văn bản, nên nay bạn không có quyền đòi lại di sản thừa kế đó nữa.

Con ngoài giá thú có được nhận thừa kế không?

Xin chào Ban biên tập, tôi có vấn đề cần được tư vấn: Tôi có quan hệ tình cảm với một người đàn ông lớn tuổi. Và tôi có sinh cho anh ấy một đứa con gái được 05 tháng tuổi. Tuần trước anh bị tai nạn giao thông đột ngột qua đời. Anh chị cho tôi hỏi trong trường hợp này con tôi có được nhận thừa kế từ bố nó không? Xin giải đáp giúp tôi.

Trả lời: Đối với vụ việc phân chia di sản thừa kế phải xét xem người đó có để lại di chúc hay không? Nếu người đó có để lại di chúc thì tài sản được phân chia theo di chúc. Trường hợp không có di chúc thì tài sản sẽ được phân chia theo pháp luật.

Trường hợp người mất không để lại di chúc:

Theo quy định tại Điều 613 Bộ luật dân sự 2015 quy định: "Người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trường hợp người thừa kế theo di chúc không là cá nhân thì phải tồn tại vào thời điểm mở thừa kế."

Bên cạnh đó, theo quy định tại Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 có đưa ra quy định về việc thừa kế theo pháp luật như sau:

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại."

Do đó, con của bạn nằm trong hàng thừa kế thứ nhất được hưởng di sản sẽ được phân chia phần di sản bằng những người thừa kế cùng hàng.

Trường hợp người mất có để lại di chúc nhưng di chúc không chia phần thừa kế cho con của bạn:

Theo quy định tại Điều 644 Bộ luật dân sự 2015 quy định:

"Điều 644. Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc

1. Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó:

a) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;

b) Con thành niên mà không có khả năng lao động.

2. Quy định tại khoản 1 Điều này không áp dụng đối với người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 620 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 621 của Bộ luật này."

Theo như bạn trình bày là con bạn chỉ mới 5 tháng tuổi, do đó con của bạn thuộc trường hợp người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc. Do đó, trường hợp người mất có để lại di chúc mà nội dung di chúc không phân chia tài sản hoặc phân chia tài sản ít hơn hai phần ba suất thừa kế thì con bạn vẫn được hưởng di sản. 

Kết luận: trường hợp con ngoài giá thú thì vẫn được hưởng quyền thừa kế từ bố giống như các đồng thừa kế khác. Tuy nhiên, do chưa thành niên (chưa có năng lực hành vi dân sự đầy đủ) nên phần di sản thừa kế con bạn được hưởng sẽ do người giám hộ đương nhiên (hoặc được cử ra) quản lý cho đến khi trẻ thành niên (năng lực hành vi dân sự đầy đủ).

Cha chết trước ông nội thì cháu có bị mất quyền thừa kế?

Cha cháu mất do bị tai nạn giao thông cách đây cũng gần 02 năm rồi, nay ông nội mới mất khoảng 01 tháng, do ông không để lại di chúc nên tài sản của ông được mọi người trong nhà chia theo pháp luật. Ông có 04 người con, cha cháu là người con cả, bà thì mất từ lâu rồi, nay cháu muốn hỏi cha cháu đã mất trước ông thì cháu có được thay cha thừa kế theo pháp luật không? (cha mẹ cháu có mình cháu thôi ạ).

Trả lời: Như bạn có trình bày, ông bạn mất nhưng không để lại di chúc, do đó theo quy định tại Khoản 1 Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015 quy định sẽ chia thừa kế theo quy định của pháp luật.

Theo đó, hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau. ( Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015). Như vậy, di sản sẽ được chia đều cho 04 người con của ông bạn, trong đó có cha bạn.

Tuy nhiên, cha bạn đã mất trước ông bạn, do đó khi chia di sản thừa kế của ông, phần mà cha bạn được nhận theo quy định sẽ được thừa kế thế vị bởi bạn, cụ thể: Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; (Điều 652 Bộ luật Dân sự 2015)

Do đó, quyền thừa kế của bạn không bị mất, vì bạn có thể nhận di sản mà cha bạn được chia thừa kế từ tài sản của ông, bạn nhận theo hình thức là thừa kế thế vị phần tài sản của cha được hưởng nhưng do cha mất trước ông.

Trên đây là nội dung tư vấn.

Trân trọng!