Ngược đãi người để lại di sản có được hưởng thừa kế hay không?

Nội dung chính

• Ngược đãi người để lại di sản có được hưởng thừa kế không?
• Chia tài sản thừa kế bố để lại như thế nào?
• Từ chối nhận tài sản thừa kế

Ngược đãi người để lại di sản có được hưởng thừa kế không?

Chào anh chị! Em có thắc mắc như sau, rất mong được anh chị tư vấn ạ. Bác gái em mất sớm nên bác trai lấy vợ hai. Đến khi bác trai đau ốm, bà vợ hai thường xuyên ngược đãi, mắng chửi bác em. Nay bác em chết, vậy bà kia có được hưởng thừa kế của bác em để lại không? Em kính chúc anh chị sức khỏe và mong nhận được hồi đáp ạ. Em cảm ơn!

Trả lời: Theo Điểm a Khoản 1 Điều 621 Bộ luật dân sự 2015 thì người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe hoặc về hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó sẽ không được quyền hưởng di sản thừa kế.

Tuy nhiên, Khoản 2 Điều này cũng có quy định rằng:

Những người quy định tại khoản 1 Điều này vẫn được hưởng di sản, nếu người để lại di sản đã biết hành vi của những người đó, nhưng vẫn cho họ hưởng di sản theo di chúc.

Như vậy, trong trường hợp bác bạn không để lại di chúc, đồng thời có đủ bằng chứng chứng minh bà vợ hai có hành vi ngược đãi, hành hạ, xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của bác trai bạn thì bà vợ hai sẽ không được hưởng thừa kế theo pháp luật. Nhưng nếu bác trai bạn biết bà vợ hai đối xử tệ bạc, ngược đãi mình mà vẫn để lại di chúc cho bà hưởng phần di sản thì ý nguyện của bác trai bạn vẫn được thực hiện.

Trên đây là nội dung tư vấn của chúng tôi về thắc mắc của bạn.

Chia tài sản thừa kế bố để lại như thế nào?

Bố mẹ của Hoàng sinh ra được 2 người con là Hoàng và một người anh trai. Bố đã mất cách đây 15 năm. Tài sản để lại là một căn nhà 4 tầng (tài sản chung của bố mẹ nhưng mang tên của bố) và không có di chúc để lại. Sau đó, mẹ sống chung với vợ chồng người anh đang ở trong ngôi nhà bố để lại. Bây giờ, vì cần vốn làm ăn nên Hoàng muốn đề nghị chia tài sản bố để lại thì sẽ nhận được bao nhiêu? Rất mong anh chị giải đáp thắc mắc trên giùm tôi. Xin cảm ơn!

Trả lời: Theo thông tin bạn cung cấp, tại thời điểm bố Hoàng mất thì không để lại di chúc. Vì thế, căn nhà mang tên ông sẽ được chia theo pháp luật thành các phần bằng nhau cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất theo Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, bao gồm: Vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết và những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau. 

Tuy nhiên, căn nhà này lại là tài sản chung của bố mẹ nên theo quy định tại Điều 59 và Điều 62 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 về nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng thì tài sản chung của vợ chồng được chia đôi, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác thì được áp dụng theo thỏa thuận đó.

Do vậy, mẹ Hoàng sẽ được hưởng một nửa căn nhà, nửa còn lại sẽ được chia cho những người trong hàng thừa kế thứ nhất là: mẹ, Hoàng và người anh.

Vì bạn không nêu giá trị tài sản căn nhà là bao nhiêu tại thời điểm chia thừa kế nên chúng tôi chỉ tư vấn chia theo tỷ lệ giá trị căn nhà như sau:

- Tại thời điểm bố Hoàng mất thì tài sản thừa kế để lại là ½ giá trị căn nhà theo phân tích trên.

+ Mẹ Hoàng sẽ được hưởng: ½ giá trị căn nhà (theo Luật Hôn nhân và gia đình 2014) + (½ : 3) giá trị căn nhà (theo pháp luật thừa kế của Bộ luật Dân sự 2015) = 2/3 giá trị căn nhà.

+ Hoàng và người anh được hưởng bằng nhau: ½ :3 = 1/6 giá trị căn nhà.

Trên đây là ý kiến tư vấn của chúng tôi về thắc mắc của bạn.

Từ chối nhận tài sản thừa kế

Chào anh chị! Tôi có một vấn đề như sau, rất mong nhận được sự tư vấn của anh chị. Do có mâu thuẫn với các anh tôi nên bố tôi khi mất đã viết di chúc, để lại cho tôi (là con út) toàn bộ tài sản thừa kế là một căn nhà trị giá 6 tỉ đồng. Điều này làm cho tình cảm anh em tôi trở nên mâu thuẫn, không còn hòa thuận nữa. Vậy bây giờ tôi có quyền từ chối tài sản bố để lại hay không? Rất mong nhận được tư vấn của anh chị. Tôi xin cảm ơn!

Trả lời: Theo Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về trường hợp từ chối nhận di sản như sau:

1. Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác.

2. Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản để biết.

3. Việc từ chối nhận di sản phải được thể hiện trước thời điểm phân chia di sản.

Theo đó, pháp luật cho phép người thừa kế được từ chối nhận tài sản thừa kế, trừ khi người đó không muốn nhận để trốn tránh thực hiện nghĩa vụ.

Xét trong trường hợp của bạn, xuất phát từ lý do muốn giữ hòa thuận trong anh em, bạn có thể không nhận tài sản do bố để lại theo quy định của pháp luật.

Để từ chối không nhận di sản thừa kế, bạn cần thực hiện các thủ tục để từ chối nhận di sản trước thời điểm phân chia tài sản. Việc từ chối nhận di sản sản phải được lập thành văn bản; bạn phải báo cho những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản, cơ quan công chứng hoặc Uỷ ban Nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có địa điểm mở thừa kế, về việc từ chối nhận di sản.

Trên đây là nội dung tư vấn của chúng tôi về thắc mắc của bạn.

Trân trọng!