Con đầu không được nhận thừa kế có phải trả nợ thay cha, mẹ không? Bố lấy vợ 2 con đầu có được hưởng thừa kế không?

Nội dung chính

• Con đầu không được nhận thừa kế có phải trả nợ thay cha, mẹ không?
• Bố lấy vợ 2 con đầu có được hưởng thừa kế?
• Cháu có được thừa kế cổ phần của ông nội không?

Con đầu không được nhận thừa kế có phải trả nợ thay cha, mẹ không?

Dạ, nhà tôi có 4 người con, 3 trai và 1 gái. Tôi là con trai cả, vừa rồi thì bố mẹ tôi mất nhưng không để lại di chúc cho tôi do trước đây tôi có mâu thuẫn với cả hai người. Tuy nhiên, hiện khoản nợ của bố mẹ tôi là 300 triệu vay từ một người khác. Tôi muốn biết nghĩa vụ trả nợ có bắt buộc đối với tôi không?

Trả lời: Căn cứ Điều 70 Luật Hôn nhân và gia đinh 2014 có quy định về quyền và nghĩa vụ của con cái như sau:

1. Được cha mẹ thương yêu, tôn trọng, thực hiện các quyền, lợi ích hợp pháp về nhân thân và tài sản theo quy định của pháp luật; được học tập và giáo dục; được phát triển lành mạnh về thể chất, trí tuệ và đạo đức.

2. Có bổn phận yêu quý, kính trọng, biết ơn, hiếu thảo, phụng dưỡng cha mẹ, giữ gìn danh dự, truyền thống tốt đẹp của gia đình.

3. Con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình thì có quyền sống chung với cha mẹ, được cha mẹ trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc.

Con chưa thành niên tham gia công việc gia đình phù hợp với lứa tuổi và không trái với quy định của pháp luật về bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em.

4. Con đã thành niên có quyền tự do lựa chọn nghề nghiệp, nơi cư trú, học tập, nâng cao trình độ văn hóa, chuyên môn, nghiệp vụ; tham gia hoạt động chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội theo nguyện vọng và khả năng của mình. Khi sống cùng với cha mẹ, con có nghĩa vụ tham gia công việc gia đình, lao động, sản xuất, tạo thu nhập nhằm bảo đảm đời sống chung của gia đình; đóng góp thu nhập vào việc đáp ứng nhu cầu của gia đình phù hợp với khả năng của mình.

5. Được hưởng quyền về tài sản tương xứng với công sức đóng góp vào tài sản của gia đình.

Căn cứ Khoản 1 Điều 615 Bộ luật dân sự 2015 quy định về thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại như sau:

Những người hưởng thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản trong phạm vi di sản do người chết để lại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Như vậy, con cái không có nghĩa vụ phải trả nợ thay cho cha mẹ trong quy định pháp luật về hôn nhân và chỉ những người thừa kế được hưởng di sản thừa kế mới có trách nhiệm thực hiện các nghĩa vụ tài sản do người chết để lại. Tuy nhiên, dưới góc độ đạo đức và mối quan hệ giữa con cái và cha mẹ thì vấn đề thực hiện trả nợ thay cho ba mẹ thì con cái nên xem xét lại và đó là điều cần nên làm.

Bố lấy vợ 2 con đầu có được hưởng thừa kế?

Cho hỏi: Tôi là con vợ đầu của cha tôi. Nay ông lấy thêm vợ 2 và có thêm 2 người con nữa. Vậy nếu cha tôi chết tôi có được hưởng thừa kế không?

Trả lời: Tại Khoản 1 Điều 650 Bộ luật dân sự 2015, có quy định:

Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:

- Không có di chúc;

- Di chúc không hợp pháp;

- Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;

- Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Và Điểm a Khoản 1 Điều 651 Bộ luật dân sự 2015, cũng có quy định:

Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

Như vậy, nếu như không thuộc các trường thừa kế theo pháp luật nêu trên, bố bạn mất có để lại di chúc và di chúc này hoàn toàn hợp pháp thì sẽ chia theo di chúc. Ngược lại sẽ chia theo pháp luật. Bạn là hàng thừa kế thứ nhất của bố bạn cho nên bạn sẽ được nhận thừa kế từ bố.

Cháu có được thừa kế cổ phần của ông nội không?

Ông nội em là cổ đông của công ty cổ phần chuyên về bất động sản. Em muốn hỏi sau này ông mất thì em có được thừa kế cổ phần không ạ?

Trả lời: Khoản 3 Điều 127 Luật Doanh nghiệp 2020 có quy định như sau:

Trường hợp cổ đông là cá nhân chết thì người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật của cổ đông đó trở thành cổ đông của công ty.

Mà theo Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 thì những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

- Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

- Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

......

Từ 2 căn cứ nêu trên, có thể thấy khi ông bạn (là cổ đông) mất thì người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật của ông sẽ được thừa kế cổ phần của ông - trở thành cổ đông của công ty.

=> Do đó, bạn có được thừa kế cổ phần của ông để trở thành cổ đông của công ty hay không sẽ phụ thuộc vào việc ông có để lại di chúc hay không:

- Nếu ông có viết di chúc để lại cổ phần cho bạn và di chúc này hợp pháp thì bạn được thừa kế cổ phần của ông.

- Nếu ông không viết di chúc hoặc di chúc không hợp pháp thì cổ phần sẽ được chia cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất. Mà bạn là cháu thuộc hàng thừa kế thứ 2 cho nên chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản hoặc trong trường hợp thừa kế thế vị (Điều 652 Bộ luật này).

Trân trọng!