Quy định về những phương pháp kiểm soát chất lượng kiểm toán

Phương pháp kiểm soát chất lượng kiểm toán bao gồm những phương pháp quy định tại Điều 10 Quy chế ban hành kèm theo Quyết định 1694/QĐ-KTNN năm 2020, như sau:

Phương pháp kiểm soát chất lượng kiểm toán gồm các phương pháp chủ yếu sau:

- Phương pháp giám sát

a) Giám sát là phương pháp theo dõi mang tính chủ động thường xuyên của cấp quản lý cao hơn hoặc tổ chức, cá nhân được giao nhiệm vụ kiểm soát, theo dõi việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của cấp dưới hoặc của đơn vị, tổ chức, cá nhân được giám sát trong hoạt động kiểm toán.

b) Phương pháp giám sát sử dụng trong trường hợp: (i) Cấp quản lý cao hơn giám sát việc thực hiện nhiệm vụ, công việc của cấp dưới. (ii) Tổ chức, cá nhân độc lập với đoàn KTNN giám sát hoạt động của Đoàn KTNN.

- Phương pháp soát xét, thẩm định tài liệu

a) Soát xét, thẩm định là KTVNN ở cấp quản lý cao hơn (Trưởng Đoàn KTNN, Tổ trưởng Tổ kiểm toán...) hoặc KTVNN được giao nhiệm vụ kiểm soát chất lượng kiểm toán soát xét, thẩm định lại tài liệu, các nghiệp vụ và kết quả kiểm toán của KTVNN cấp dưới hoặc KTVNN được kiểm soát chất lượng kiểm toán nhằm đảm bảo: (i) Công việc kiểm toán của KTVNN được thực hiện phù hợp với các chuẩn mực KTNN và Quy trình kiểm toán của KTNN; (ii) Công việc kiểm toán của KTVNN đã hoàn thành, kết quả kiểm toán được chứng minh bằng các tài liệu, bằng chứng kiểm toán đầy đủ và phù hợp; (iii) KTVNN áp dụng phương pháp kiểm toán, kỹ thuật thu thập bằng chứng kiểm toán thích hợp với nghiệp vụ kiểm toán; (iv) Ý kiến đánh giá, nhận xét, kết luận, kiến nghị của KTVNN nhất quán và phù hợp với bằng chứng kiểm toán thu thập được và đảm bảo phù hợp với quy định hiện hành của Nhà nước.

b) Công cụ thường được sử dụng trong phương pháp soát xét, thẩm định tài liệu là Bảng câu hỏi kiểm soát (Phụ lục 01 - Bảng câu hỏi kiểm soát kèm theo Quy chế Kiểm soát chất lượng kiểm toán).

- Phương pháp xác nhận, đối chiếu

a) Phương pháp xác nhận, đối chiếu sử dụng để xác minh lại các nguồn tài liệu, thông tin cần thiết cho các đánh giá, nhận xét kiểm tra.

b) Phương pháp xác nhận, đối chiếu áp dụng trong trường hợp: có sự nghi vấn về các tài liệu, thông tin và các bằng chứng kiểm toán thu thập được chưa bảo đảm đầy đủ và thích hợp có thể dẫn đến ý kiến đánh giá, nhận xét, kết luận của KTVNN bị sai lệch, cần tiến hành đối chiếu, xác nhận lại các nguồn tài liệu, thông tin của đơn vị được kiểm toán và những người có liên quan để thu thập thêm các thông tin cần thiết nhằm đưa ra kết luận về kết quả kiểm toán của KTVNN là đúng đắn hay cần phải sửa đổi, bổ sung.

- Phương pháp kiểm tra lại

+ Phương pháp kiểm tra lại: là việc áp dụng các phương pháp, thủ tục kiểm toán phù hợp trong quá trình kiểm soát chất lượng kiểm toán để kiểm tra, đánh giá lại kết quả, kết luận, kiến nghị kiểm toán của KTVNN, Tổ kiểm toán và Đoàn KTNN, nhưng không phải là thực hiện kiểm toán lại cuộc kiểm toán với quyết định kiểm toán mới và Đoàn KTNN, Tổ kiểm toán mới.

+ Phương pháp kiểm tra lại sử dụng trong các trường hợp: (i) Có nghi vấn về tính đúng đắn, trung thực, khách quan của kết quả kiểm toán; (ii) Bằng chứng kiểm toán chưa rõ ràng, thiếu sức thuyết phục; (iii) Có nhiều ý kiến khác nhau hoặc có sự chưa thống nhất về các kết quả, đánh giá kết luận, kiến nghị kiểm toán (giữa bên kiểm toán và bên được kiểm toán; giữa các thành viên Đoàn kiểm toán).

+ Việc áp dụng phương pháp kiểm tra lại có thể thực hiện khi chưa kết thúc hoặc đã kết thúc kiểm toán tại đơn vị; tùy theo tính chất sự việc có thể phải kiểm tra lại toàn bộ hoặc một phần nội dung đã được kiểm toán.Việc kiểm tra lại trong trường hợp Đoàn KTNN hoặc Tổ kiểm toán đã kết thúc kiểm toán tại đơn vị do Tổng KTNN quyết định.

- Phương pháp chuyên gia

+ Phương pháp chuyên gia: là việc sử dụng cộng tác viên trong các trường hợp công việc kiểm soát liên quan đến chuyên môn sâu vượt quá tầm hiểu biết của công chức làm nhiệm vụ kiểm soát cần sử dụng chuyên gia để đánh giá, đưa ra ý kiến.

+ Phương pháp này thường sử dụng trong các trường hợp: để lấy ý kiến về chất lượng Báo cáo kiểm toán của KTNN và những vấn đề cần kiểm toán khi xây dựng Kế hoạch kiểm toán tổng quát.

+ Việc áp dụng phương pháp này thực hiện theo Quy chế sử dụng cộng tác tác viên của KTNN.

- Phương pháp thu thập thông tin từ bên ngoài

+ Phương pháp thu thập thông tin từ bên ngoài là thu thâp thông tin từ đơn vị được kiểm toán và từ các phương tiện thông tin đại chúng, dư luận xã hội về hoạt động kiểm toán của Đoàn KTNN, của Tổ kiểm toán và của KTVNN.

+ Phương pháp thu thập thông tin từ bên ngoài sử dụng để hỗ trợ, bổ sung thông tin cho hoạt động kiểm soát nhằm định hướng cho việc tiếp tục kiểm soát làm rõ thêm những vấn đề phát sinh.

- Phương pháp quan sát

+ Phương pháp quan sát là tổ chức, cá nhân được giao nhiệm vụ kiểm soát trực tiếp đến địa điểm kiểm toán được quy định theo Quyết định kiểm toán do Tổng KTNN ban hành để xem xét quá trình thực hiện công việc cần kiểm soát.

+ Phương pháp này thường được sử dụng để đánh giá sơ bộ về cách thức tổ chức thực hiện nhiệm vụ, như: quy trình làm việc, phân công nhiệm vụ, phương tiện làm việc, công tác lưu trữ hồ sơ… của đối tượng, từ đó định hướng cho việc thực hiện kiểm soát chất lượng kiểm toán (trường hợp làm việc với đơn vị được kiểm toán phải được sự đồng ý của Tổng KTNN).

Trân trọng.