Có được bán tài sản thế chấp khi chủ sở hữu không đồng ý?

Tại Điều 317 Bộ luật dân sự 2015 có quy định:

"Điều 317. Thế chấp tài sản

1. Thế chấp tài sản là việc một bên (sau đây gọi là bên thế chấp) dùng tài sản thuộc sở hữu của mình để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ và không giao tài sản cho bên kia (sau đây gọi là bên nhận thế chấp).

2. Tài sản thế chấp do bên thế chấp giữ. Các bên có thể thỏa thuận giao cho người thứ ba giữ tài sản thế chấp."

Như vậy: Căn cứ quy định được trích dẫn trên đây thì người có nhu cầu vay tiền có thể thế chấp tài sản thuộc quyền sở hữu hợp pháp của mình (có thể là quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, xe ô tô,...) cho bên nhận thế chấp để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ trả nợ cho bên nhận thế chấp theo thỏa thuận trong hợp đồng vay. Bên nhận thế chấp sẽ không được giữ tài sản của bên thế chấp, mà tài sản sẽ do bên thế chấp giữ; trường hợp bên thế chấp và bên nhận thế chấp có thỏa thuận giao cho người thứ ba giữ tài sản thế chấp thì thực hiện theo thỏa thuận.

Tại Khoản 7 Điều 323, Khoản 6 Điều 320 và Điều 299 Bộ luật tố tụng dân sự có quy định:

"Điều 299. Các trường hợp xử lý tài sản bảo đảm

1. Đến hạn thực hiện nghĩa vụ được bảo đảm mà bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ.

2. Bên có nghĩa vụ phải thực hiện nghĩa vụ được bảo đảm trước thời hạn do vi phạm nghĩa vụ theo thỏa thuận hoặc theo quy định của luật.

3. Trường hợp khác do các bên thỏa thuận hoặc luật có quy định.

...

Điều 320. Nghĩa vụ của bên thế chấp

...

6. Giao tài sản thế chấp cho bên nhận thế chấp để xử lý khi thuộc một trong các trường hợp xử lý tài sản bảo đảm quy định tại Điều 299 của Bộ luật này.

...

Điều 323. Quyền của bên nhận thế chấp

...

7. Xử lý tài sản thế chấp khi thuộc trường hợp quy định tại Điều 299 của Bộ luật này."

Như vậy: Căn cứ quy định được trích dẫn trên đây thì bên thế chấp tài sản cho ngân hàng có nghĩa vụ giao tài sản thế chấp cho bên nhận thế chấp để xử lý khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

- Đến hạn thực hiện nghĩa vụ được bảo đảm mà bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ.

- Bên có nghĩa vụ phải thực hiện nghĩa vụ được bảo đảm trước thời hạn do vi phạm nghĩa vụ theo thỏa thuận hoặc theo quy định của luật.

- Trường hợp khác do các bên thỏa thuận hoặc luật có quy định.

Do đó: Đối với trường hợp bạn có thế chấp căn nhà thuộc sở hữu hợp pháp của mình tại thành phố Hồ Chí Minh cho ngân hàng vay một khoản tiền để phục vụ cho việc kinh doanh mà đến hạn trả nợ, bạn không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ trả nợ cho ngân hàng theo thỏa thuận và theo quy định của pháp luật, thì bạn có nghĩa vụ phải giao căn nhà đó cho ngân hàng để xử lý.

Bạn và ngân hàng có quyền thỏa thuận một trong các phương thức xử lý căn nhà sau đây:

- Bán đấu giá căn nhà;

- Ngân hàng tự bán căn nhà;

- Ngân hàng nhận chính căn nhà đó để thay thế cho việc thực hiện nghĩa vụ trả nợ của bạn;

- Phương thức khác.

Trường hợp bạn và ngân hàng không có thỏa thuận hoặc không thỏa thuận được về phương thức xử lý căn nhà thế chấp thì căn nhà được bán đấu giá, trừ trường hợp luật có quy định khác.

Trên đây là quan điểm tư vấn của chúng tôi đối với vấn đề mà bạn đang thắc mắc.

Trân trọng!