Phân biệt tội hiếp dâm và tội cưỡng dâm theo BLHS 2015

- Nam hoặc nữ từ đủ 13 tuổi trở lên thuộc một trong hai trường hợp sau đây: 

+ Người lệ thuộc vào người phạm tội;

+ Người đang ở trong tình trạng quẫn bách.

- Dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực;

- Lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân. Cụ thể, tình trạng này có thể có sẵn ở nạn nhân (nạn nhân bị bệnh động kinh, bệnh tâm thần), hoặc do các nguyên nhân khách quan khác (nạn nhân bị say xỉn, bị bất tỉnh, bị ốm đau bệnh tật mà sức khoẻ yếu...)...

- Thủ đoạn khác. Thủ đoạn này có thể là hành vi cho nạn nhân uống thuốc kích thích, lợi dụng sự kém hiểu biết của nạn nhân để dụ dỗ nạn nhân giao cấu.....

=> Những hành vi trên có mục đích là làm tê liệt sự kháng cự của nạn nhân để giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân.

Dùng mọi thủ đoạn tác động vào người lệ thuộc hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách.

Lưu ý: - Quan hệ lệ thuộc ở đây có thể là quan hệ lệ thuộc về mặt công tác (như quan hệ lệ thuộc giữa thủ trưởng và nhân viên); về mặt kinh tế (như quan hệ giữa người nuôi dưỡng và người được nuôi dưỡng); về mặt tín ngưỡng (cha xứ và con chiên) hay gia đình (cha mẹ và con)...

- Người đang ở trong tình trạng quẫn bách là trường hợp người đang ở trong tình trạng hết sức khó khăn, tự mình không thể hoặc khó có thể khắc phục được, mà đòi hỏi phải có sự hỗ trợ của người khác (ví dụ: Người bị hại có người thân trong gia đình bị mắc bệnh hiểm nghèo khi hoàn cảnh lại đang túng thiếu nghiêm trọng...).

=> Nhìn chung, những thủ đoạn do người phạm tội này thực hiện không làm tê liệt sự kháng cự của nạn nhân, tuy nhiên nó lại khiến nạn nhân phải đồng ý giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác một cách miễn cưỡng với người phạm tội.