Vị thuốc Ngưu tất là gì?

Khái niệm vị thuốc Ngưu tất được quy định tại Mục 71 Phụ lục II về Phương pháp chế biến 103 vị thuốc cổ truyền ban hành kèm theo Thông tư 30/2017/TT-BYT có hiệu lực từ ngày 28/08/2017. Cụ thể như sau:

Vị thuốc Ngưu tất là rễ đã phơi hay sấy khô của cây Ngưu tất (Achyranthes bidentata Blume), họ Rau giền (Amaranthaceae).

Vị thuốc Ngưu tất được chế biến theo hai phương pháp ba phương pháp chế biến Ngưu tất phiến, phương pháp chế biến Ngưu tất chích rượu và phương pháp chế biến Ngưu tất chích muối. Trong đó:

- Đối với phương pháp chế biến Ngưu tất phiến thì thực hiện đem rửa sạch, rễ to thái phiến, rễ nhỏ cắt đoạn 3-5 cm, phơi hoặc sấy khô, được ngưu tất phiến.

- Đối với phương pháp chế biến Ngưu tất chích rượu thì để chế biến 1,0 kg Ngưu tất chích rượu thì cần 1,0 kg Ngưu tất phiến và 0,15 lít rượu. Theo đó, thực hiện đem Ngưu tất phiến tẩm rượu trắng, trộn đều, đậy kín, ủ trong khoảng 30 phút cho thấm hết rượu, cho vào chảo sao nhỏ lửa đến khi có mùi thơm của rượu bốc lên, phiến thuốc có mầu nâu nhạt. Lấy thuốc ra khay, để nguội, đóng gói. Có thể sao nóng Ngưu tất phiến, phun rượu vào, sao phiến thuốc có mầu nâu nhạt. Lấy thuốc ra khay, để nguội, đóng gói. Ngưu tất chích rượu là phiến thuốc có màu nâu nhạt, mùi thơm đặc trưng của Ngưu tất và của rượu.

- Đối với phương pháp chế biến Ngưu tất chích muối thì để chế biến 1.0 kg Ngưu tất chế muối thì cần 1,0 kg Ngưu tất phiến và 20,0 g muối ăn. Theo đó, thực hiện đem Ngưu tất phiến tẩm nước muối, trộn đều, ủ trong khoảng 30 phút cho thấm hết nước muối, sao nhỏ lửa đến khi bắt đầu có muối kết tinh ở đáy chảo, phiến thuốc có màu nâu nhạt. Lấy thuốc ra khay, để nguội, đóng gói. Ngưu tất chích muối là phiến thuốc có màu nâu nhạt, mùi thơm đặc trưng của Ngưu tất.

Vị thuốc Ngưu tất có vị đắng chua, tính bình. Quy kinh can, thận.

- Vị thuốc Ngưu tất chích rượu có công năng bổ can thận, hoạt huyết thông kinh và được dùng để chủ trị các bệnh về thấp khớp, ngã sưng đau, đau lưng, nhức xương, sau khi đẻ máu hôi không ra và kinh nguyệt đau.

- Vị thuốc Ngưu tất chích muối có công năng bổ can thận, mạnh gân cốt và được dùng để chủ trị các bệnh về đau lưng mỏi gối, hoa mắt chóng mặt do can dương vượng.

Trên đây là nội dung tư vấn về khái niệm vị thuốc Ngưu tất. Để biết thêm thông tin chi tiết, bạn nên tham khảo thêm tại Thông tư 30/2017/TT-BYT.

Trân trọng!