Giảm nhẹ trách nhiệm hình sự trong trường hợp người phạm tội là phụ nữ có thai

Bộ luật hình sự coi người phụ nữ lúc phạm tội đang có thai là một trường hợp được giảm nhẹ, xuất phát từ chính sách bảo vệ bà mẹ và trẻ em, trên tinh thần nhân đạo xã hội chủ nghĩa
 
Người có thai bao giờ cũng có những biểu hiện khác thường về tâm lý, nhất là hoạt động về tinh thần: hay cáu gắt, hay bị xúc động, lo sợ, v.v.. Đối với một số tội như các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người và một số tội xâm phạm trật tự công cộng, trật tự quản lý hành chính … thì tình trạng có thai của người phạm tội lúc gây án có ảnh hưởng đáng kể đối với hành vi thực hiện tội phạm.
 
Chỉ những người phụ nữ lúc phạm tội đang có thai mới được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Việc này, bản thân người phạm tội phải chứng minh; các cơ quan điều tra, truy tố khi lập hồ sơ cần phải thu thập tài liệu để xác định tình trạng lúc phạm tội của bị cáo có thai hay không. Nếu tại phiên tòa bị cáo mới khai là lúc phạm tội đang có thai và xuất trình đầy đủ tài liệu chứng minh, Tòa án vẫn có thể chấp nhận.
 
Khi xét xử bị cáo mới có thai, về nguyên tắc, Tòa án không được coi là tình tiết giảm nhẹ khi quyết định hình phạt vì làm như vậy sẽ gây ra tình trạng bị cáo lợi dụng việc có thai để trốn tránh sự trừng phạt của pháp luật. Bộ luật hình sự chỉ quy định một trường hợp đặc biệt là Tòa án không được xử phạt tử hình đối với phụ nữ có thai hoặc phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi khi phạm tội hoặc khi xét xử ( Điều 35 Bộ luật hình sự )
 
Mức độ giảm nhẹ trách nhiệm hình sự tùy thuộc vào thời kỳ thai nghén của bị cáo và tội phạm cụ thể mà họ đã thực hiện. Đối với các tội phạm do ảnh hưởng trực tiếp của tình trạng có thai thì mức độ giảm nhẹ nhiều hơn tội phạm không ảnh hưởng trực tiếp đến việc có thai.