Giảm nhẹ trách nhiệm hình sự trong trường hợp người phạm tội là người già

Khi con người đến một độ tuổi nhất định thì các hoạt động của cơ thể đều bị giảm sút, thiếu năng động. Pháp luật quy định giảm nhẹ hình phạt của người già không phải vì hành vi của họ ít nguy hiểm hơn người trẻ mà chủ yếu xuất phát từ tinh thần nhân đạo xã hội chủ nghĩa. Mặt khác, bắt một người già chịu một hình phạt nghiêm khắc là không cần thiết nữa.
 
Căn cứ để xác định người phạm tội là già hay trẻ là độ tuổi, tuyệt nhiên không được căn cứ vào tình trạng sức khỏe. Theo các tài liệu về y sinh học quốc tế quy định thì người từ 60 tuổi đến 74 tuổi là người có tuổi; từ 75 tuổi đến 89 tuổi là người già, từ 90 tuổi trở lên là người già sống lâu. Tất nhiên, đó chỉ là quy định về y sinh học, còn về pháp luật, thực tiễn các Tòa án đã coi người từ 60 tuổi trở lên phạm tội là người già và họ được giảm nhẹ khi quyết định hình phạt.
 
Bộ luật hình sự không phân biệt người già phạm tội nào thì được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự hơn tội nào, nhưng thực tiễn xét xử cho thấy, người già phạm các tội mà tội đó bị ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi già thì được giảm nhẹ trách nhiệm hơn những tội không liên quan gì đến tuổi già.
 
Mức độ giảm nhẹ trách nhiệm hình sự của tình tiết này phụ thuộc vào độ tuổi. Tuổi càng cao thì mức giảm càng nhiều. Tuy căn cứ để xác định tình tiết này là độ tuổi, nhưng mức độ giảm nhẹ trách nhiệm còn tùy thuộc vào sức khỏe của từng người. Sức khỏe càng yếu mức giảm càng nhiều. Nếu tình trạng sức khỏe của người già lại thuộc trường hợp là “ Người có bệnh bị hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình ” thì họ được coi là phạm tội có cả hai tình tiết giảm nhẹ.