Vì sao có nghi phạm lại thoát tội do bỏ trốn hơn 20 năm?

Theo Điều 23 Bộ luật hình sự năm 1999 quy định về thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự:

“1. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là thời hạn do Bộ luật này quy định mà khi hết thời hạn đó thì người phạm tội không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

2. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được quy định như sau:

a) Năm năm đối với các tội phạm ít nghiêm trọng;

b) Mười năm đối với các tội phạm nghiêm trọng;

c) Mười lăm năm đối với các tội phạm rất nghiêm trọng;

d) Hai mươi năm đối với các tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

3. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được tính từ ngày tội phạm được thực hiện. Nếu trong thời hạn quy định tại khoản 2 Điều này người phạm tội lại phạm tội mới mà Bộ luật quy định mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy trên một năm tù, thì thời gian đã qua không được tính và thời hiệu đối với tội cũ được tính lại kể từ ngày phạm tội mới.

Nếu trong thời hạn nói trên, người phạm tội cố tình trốn tránh và đã có lệnh truy nã, thì thời gian trốn tránh không được tính và thời hiệu tính lại kể từ khi người đó ra tự thú hoặc bị bắt giữ”.

Bên cạnh đó, theo quy định tại Điều 8 Bộ luật hình sự 1999, tội giết người là tội phạm đặc biệt nghiêm trọng. Do đó, đối chiếu với quy định vừa trích dẫn ở trên, thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội phạm này là 20 năm. Nếu trong thời gian 20 năm cơ quan điều tra và các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền khác không áp dụng các biện pháp tố tụng đối với người có hành vi phạm tội (ra quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt tạm giam, lệnh truy nã – nếu người này bỏ trốn…) mà khi hết thời hiệu 20 năm, người này mới ra tự thú hoặc mới phát hiện, bắt giữ người phạm tội thì không thể truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người này nữa. Việc không kịp thời phát hiện và xử lý hành vi phạm tội trong trường hợp này là lỗi của các cơ quan tiến hành tố tụng.

Đối với trường hợp thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự vẫn còn (tức là vẫn trong thời gian 20 năm), người phạm tội cố tình trốn tránh và đã có lệnh truy nã, thời gian trốn tránh không được tính vào thời hiệu mà sẽ được tính lại kể từ khi người đó ra tự thú hoặc bị bắt giữ.

Như vậy, trong trường hợp người phạm tội ra đầu thú hoặc bị bắt khi đã hết thời hiệu 20 năm nhưng trước đó đã có lệnh truy nã thì vẫn bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.