Ai được quyền phẫu thuật đổi giới tính

Bộ luật dân sự số 91/2015/QH13 có hiệu lực thi hành vào ngày 1/1/2017 sắp tới có rất nhiều đổi mới, đặc biệt là quyền được thay đổi giới tính của cá nhân.

Điều 36 Bộ luật dân sự năm 2015 cho phép:

1. Cá nhân có quyền xác định lại giới tính.

Việc xác định lại giới tính của một người được thực hiện trong trường hợp giới tính của người đó bị khuyết tật bẩm sinh hoặc chưa định hình chính xác mà cần có sự can thiệp của y học nhằm xác định rõ giới tính.

2. Việc xác định lại giới tính được thực hiện theo quy định của pháp luật.

3. Cá nhân đã thực hiện việc xác định lại giới tính có quyền, nghĩa vụ đăng ký thay đổi hộ tịch theo quy định của pháp luật về hộ tịch; có quyền nhân thân phù hợp với giới tính đã được xác định lại theo quy định của Bộ luật này và luật khác có liên quan.

Điều 37 quy định về chuyển đổi giới tính như sau:

“Việc chuyển đổi giới tính được thực hiện theo quy định của luật. Cá nhân đã chuyển đổi giới tính có quyền, nghĩa vụ đăng ký thay đổi hộ tịch theo quy định của pháp luật về hộ tịch; có quyền nhân thân phù hợp với giới tính đã được chuyển đổi theo quy định của Bộ luật này và luật khác có liên quan”.

Theo quy định trên, người mà giới tính bị khuyết tật bẩm sinh hoặc chưa định hình được chính xác thì có quyền nhờ sự can thiệp của y học nhằm xác định rõ giới tính. Người giới tính hoàn chỉnh muốn chuyển đổi giới tính thì cần phẫu thuật chuyển đổi giới tính để thực hiện quyền, nghĩa vụ thay đổi hộ tịch, nhân thân theo quy định pháp luật.

Quy định này mở cửa cho hàng loạt vấn đề đang vướng mắc như phẫu thuật chuyển đổi giới tính, xác định lại giới tính trong hộ tịch, kết hôn đồng giới … Tuy nhiên vẫn chưa có luật chuyên ngành quy định cụ thể về thay đổi giới tính của cá nhân tại Việt Nam, Bộ luật dân sự 2015 chỉ mới cho phép cá nhân được phép chuyển đổi giới tính, còn cách thức, thủ tục, trình tự thực hiện thì vẫn phải chờ luật chuyên ngành có quy định.

Về phẫu thuật chuyển đổi giới tính, khoản 1 Điều 36 Bộ luật dân sự 2015 cho phép cá nhân được phép nhờ đến “sự can thiệp của y học để xác định lại giới tính”. Điều 37 Bộ luật này cũng nêu rõ “cá nhân đã chuyển đổi giới tính có quyền, nghĩa vụ đăng ký thay đổi hộ tịch…”.

Quy định này được hiểu là pháp luật cho phép phẫu thuật để chuyển đổi giới tính. Bởi chuyển đổi giới tính hoàn chỉnh bắt buộc thông qua phẫu thuật. Tuy nhiên về chuyên môn, đây là một loại phẫu thuật hết sức phức tạp và đòi hỏi cao về kĩ thuật về tay nghề bác sĩ cũng như trang thiết bị. Do vậy, để thực hiện phẫu thuật chuyển đổi giới tính thì cần có những quy định chuyên ngành cụ thể về vấn đề này.