Xã có quyền thu hồi đất và nhà ở đã xây dựng cho bà mẹ Việt nam anh hùng không?

Khoản 2 Điều 101 Luật Đất đai 2013 quy định về Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất mà không có giấy tờ về quyền sử dụng đất như sau:

"2. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có các giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này nhưng đất đã được sử dụng ổn định từ trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 và không vi phạm pháp luật về đất đai, nay được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận là đất không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị, quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt đối với nơi đã có quy hoạch thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất."

Theo đó, với trường hợp chị gái của mẹ bạn đã sinh sống, sử dụng nhà gắn liền trên đất ổn định lâu dài trước ngày 01/07/2004 không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất...được xác định là đối tượng đủ điều kiện được Cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác. Bên cạnh đó, Luật đất đai 2013 quy định về các trường hợp thu hồi đất như sau:

"Điều 16. Nhà nước quyết định thu hồi đất, trưng dụng đất

1. Nhà nước quyết định thu hồi đất trong các trường hợp sau đây:

a) Thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng;

b) Thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai;

c) Thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người.

2. Nhà nước quyết định trưng dụng đất trong trường hợp thật cần thiết để thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh hoặc trong tình trạng chiến tranh, tình trạng khẩn cấp, phòng, chống thiên tai."

Với trường hợp thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, hộ gia đình, cá nhân đủ điều kiện tại Điều 75 Luật đất đai 2013 sẽ được nhận bồi thường theo quy định của Điều 74 luật này:

"Điều 74. Nguyên tắc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất

1. Người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất nếu có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 75 của Luật này thì được bồi thường.

2. Việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất.

3. Việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, kịp thời và đúng quy định của pháp luật."

Theo đó, khi nhà nước có nhu cầu thu hồi đất và nhà ở của chị gái mẹ bạn thì phải có quyết định thu hồi của cơ quan có thẩm quyền và phương án bồi thường phù hợp với thực tiễn và quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi bạn cư trú. Tuy nhiên, vì chị gái mẹ bạn đã mất từ năm 2003, nên phần đất và nhà ở này sẽ thuộc quyền sử dụng và sở hữu của những người thừa kế. Theo quy định của các chế định về thừa kế tại Bộ luật Dân sự 2005 xác định về hàng thừa kế và thỏa thuận người quản lý di sản thừa kế từ Điều 631 đến Điều 687. Bạn có thể căn cứ vào các quy định nêu trên để xác định quyền quản lý nhà ở này của anh trai bạn.

Trên đây là tư vấn của Ban biên tập Thư Ký Luật về thu hồi đất và nhà ở đã xây dựng cho bà mẹ Việt nam anh hùng. Bạn nên tham khảo chi tiết Luật Đất đai 2013 để nắm rõ quy định này.

Trân trọng!