Bảo lưu trật tự công cộng

Bảo lưu trật tự công cộng là việc các cơ quan tư pháp và cơ quan nhà nước có thẩm quyền không áp dụng luật nước ngoài khi vận dụng và thực hiện các quy phạm xung đột nếu việc áp dụng đó chống lại trật tự công cộng của nước mình. 

Việc bảo lưu trật tự công cộng sẽ làm cho hiệu lực của quy phạm xung đột khi dẫn chiếu tới luật nước ngoài cần áp dụng bị hạn chế. Điều đó có nghĩa là khi áp dụng bảo lưu trật tự công cộng thì luật nước ngoài sẽ bị gạt bỏ không áp dụng, nếu việc áp dụng đó chống lại trật tự công cộng của nước mình. Vậy “trật tự công” là gì?

Trước hết cần khẳng định “trật tự công” ( public policy hoặc public ordre ) là một thuật ngữ pháp lí trừu tượng và rất phức tạp, tuy nhiên nó được sử dụng trong hệ thống pháp luật ở nhiều quốc gia. Có thể hiểu trật tự công là “ tổng thể các nguyên tắc thành văn hoặc bất thành văn trong một trật tự pháp lí, được coi là các nguyên tắc mang tính nền tảng mà các chủ thể không thể vi phạm hoặc có thỏa thuận khác, các quy phạm này có tính chất loại trừ cả pháp luật nước ngoài cũng như các văn bản có tính chất pháp lý của cơ quan công quyền nước khác”.

Việc áp dụng quy tắc “ bảo lưu trật tự công cộng”  là một biện pháp bảo vệ nền tảng của chế độ chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, nếu nguyên tắc này được quy định không rõ ràng sẽ ảnh hưởng đến việc điều chỉnh quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài.

         Ở Việt Nam, bảo lưu trật tự công cộng được ghi nhận ở Khoản 4 Điều 759 BLDS 2005 “…nếu việc áp dụng hoặc hậu quả của việc áp dụng không trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”. Như vậy, trật tự công được pháp luật Việt Nam thừa nhận là những nguyên tắc cơ bản của pháp luậtViệt Nam, ghi nhận trong hiến pháp, ngoài ra còn được ghi nhận ở một số văn bản pháp luật khác, ví dụ trong Điều 101 Luật HNGĐ hay trong một số điều ước mà Việt Nam tham hoặc gia kí kết như Điều 7 Hiệp định tương trợ tư pháp Việt Nam- Liên Bang Nga năm 1998… Tuy nhiên, việc áp dụng nguyên tắc bảo lưu trật tự công cộngchỉ áp dụng đối với những quy định liên quan trái với trật tự công mà không phải là phủ nhận toàn bộ hệ thống pháp luật nước ngoài.