Căn cứ để đưa ra quyết định thi hành án

Theo thông tin bạn cung cấp, Quyết định thi hành án dân sự của Cơ quan Thi hành án Quận Tân Bình giải quyết vụ việc của mẹ bạn ban hành ngày 02/01/2008 khi Luật Thi hành án dân sự năm 2008 chưa có hiệu lực (1/7/2009) nên phải áp dụng Pháp lệnh Thi hành án dân sự 2004 để xem xét Quyết định này.

Theo quy định tại điều 2, điều 4 Pháp lệnh thi hành án dân sự 2004 quy định về căn cứ để đưa bản án, quyết định ra thi hành án là  Những bản án, quyết định dân sự đã có hiệu lực pháp luật…hoặc những bản án, quyết định dân sự chưa có hiệu lực pháp luật, nhưng được thi hành ngay như: Bản án, quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm về cấp dưỡng, trả lương, trả công lao động, trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm, bảo hiểm xã hội….

Tại điều 5 Pháp lệnh cũng quy định về quyền yêu cầu thi hành án như sau:

Nếu các bên đương sự không tự nguyện thi hành thì người được thi hành án, người phải thi hành án căn cứ vào bản án, quyết định dân sự có quyền yêu cầu cơ quan thi hành án có thẩm quyền ra quyết định thi hành án.

Ngoài ra tại khoản 1 điều 25 đã quy định về thời hiệu thi hành án là 3 năm, kể từ ngày bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật.

Trong trường hợp thời hạn thực hiện nghĩa vụ được ấn định trong bản án, quyết định của Tòa án thì thời hạn ba năm được tính từ ngày nghĩa vụ đến hạn.

Việc thi hành án là thực hiện theo bản án của Tòa án. Theo quy định trên thì người phải thi hành án, được thi hành án và cơ quan thi hành án phải căn cứ vào quyết định của bản án để thi hành án. Nếu trường hợp bản án đã ấn định nghĩa vụ thực hiện thì quyền yêu cầu thi hành án chỉ phát sinh khi đến thời hạn thực hiện nghĩa vụ mà người phải thực hiện không thực hiện.

Do đó chưa đến thời hạn mẹ bạn phải thực hiện nghĩa vụ mà người được thi hành án đã yêu cầu thi hành án và cơ quan thi hành án cũng chấp nhận và ra quyết định buộc mẹ bạn phải thi hành là trái quy định pháp luật.

Trường hợp chấp hành viên hay cơ quan thi hành án có hành vi vi phạm, xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của mẹ bạn thì tại điều 59 quy định về  quyền khiếu nại của công dân như sau:

“Người được thi hành án, người phải thi hành án, người có quyền, nghĩa vụ liên quan đến việc thi hành án có quyền khiếu nại đối với các quyết định, hành vi của thủ trưởng cơ quan thi hành án, chấp hành viên, nếu có căn cứ cho rằng các quyết định, hành vi đó là trái pháp luật xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của họ.

Thời hạn khiếu nại là chín mươi ngày, kể từ ngày nhận được quyết định hoặc biết được hành vi trái pháp luật của thủ trưởng cơ quan thi hành án, chấp hành viên.

Trong trường hợp do trở ngại khách quan hoặc do sự kiện bất khả kháng mà người khiếu nại không thực hiện được quyền khiếu nại theo đúng thời hạn thì thời gian có trở ngại khách quan hoặc sự kiện bất khả kháng đó không tính vào thời hạn khiếu nại.”

Vì vậy khi cơ quan thi hành án ra quyết định thi hành án trái quy định của pháp luật thì mẹ bạn có quyền khiếu nại đến thủ trưởng cơ quan thi hành đó. Tuy nhiên bạn cũng cần lưu ý về thời hiệu khiếu nại, nếu hết thời hiệu trên mà không khiếu nại thì không còn quyền khiếu nại nữa.

Về quyết định kê biên tài sản của cơ quan thi hành án bạn không nói rõ được ban hành vào thời gian nào, nếu còn thời hiệu mẹ bạn vẫn có quyền khiếu nại đối với quyết định này.

Nhưng đối với bản án đã có hiệu lực pháp luật trên thì mẹ bạn vẫn có nghĩa vụ phải thi hành khi đến thời hạn thực hiện nghĩa vụ.