Thời hiệu di chúc, thời hiệu thừa kế , thời điểm mở thừa kế?

        1. Pháp luật VN không quy định về thời hiệu di chúc, chỉ có quy định về thời hiệu khởi kiện về thừa kế (Điều 36 Pháp lệnh thừa kế 1990; Điều 648 BLDS 1995; Điều 645 BLDS 2005). Các quy định pháp luật trên đều quy định thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế là 10 năm kể từ khi người có di sản chết. Nghị quyết02/2004/NQ-HĐTP ngày 10/8/2004 của HĐTP TAND tối cao hướng dẫn các vụ án dân sự, hôn nhân gia đình quy định: đối với các trường hợp người để lại di sản chết trước ngày 01/7/1996 thì thời hiệu khởi kiện về thừa kế được tính theo Điều 36 Pháp lệnh thừa kế năm 1990 (nếu chết trước năm 1990 thì thời hiệu là 10 năm tính từ năm 1990).

"Trường hợp trong thời hạn mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kế mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về quyền thừa kế và có văn bản cùng xác nhận là đồng thừa kế hoặc sau khi kết thúc thời hạn mười năm mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về hàng thừa kế và đều thừa nhận di sản do người chết để lại chưa chia thì di sản đó chuyển thành tài sản chung của các thừa kế. Khi có tranh chấp và yêu cầu Toà án giải quyết thì không áp dụng thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế, mà áp dụng các quy định của pháp luật về chia tài sản chung để giải quyết và cần phân biệt như sau:

a.1. Trường hợp có di chúc mà các đồng thừa kế không có tranh chấp và thoả thuận việc chia tài sản sẽ được thực hiện theo di chúc khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo di chúc.

a.2. Trường hợp không có di chúc mà các đồng thừa kế thoả thuận về phần mỗi người được hưởng khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo thoả thuận của họ.

a.3. Trường hợp không có di chúc và các đồng thừa kế không có thoả thuận về phần mỗi người được hưởng khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo quy định của pháp luật về chia tài sản chung.".
         Nếu hết thời hiệu khởi kiện về thừa kế nhưng có di chúc và các thừa kế đều đồng ý thực hiện nội dung di chúc đó và không có tranh chấp gì thì các thừa kế theo di chúc có thể mang di chúc đó đến phòng công chứng để thực hiện việc khai nhân, phân chia di sản thừa kế (bất kể người để lại di chúc đó chết từ khi nào).
         2. Khoản 1, Điều 633 BLDS 2005 quy định:

Thời điểm mở thừa kế là thời điểm ngư­ời có tài sản chết. Trong tr­ường hợp Toà án tuyên bố một ng­ười là đã chết thì thời điểm mở thừa kế là ngày đ­ược xác định tại khoản 2 Điều 81 của Bộ luật này

(Thời điểm Quyết định tuyên bố chết của Tòa án có hiệu lực pháp luật).